Núremberg

Núremberg
Q9289674
Alministración
País	Alemaña
Estáu federáu	Estáu Llibre de Baviera
Regierungsbezirk	Franconia Media (es)
Tipu d'entidá	gran ciudá
Lord mayor of Nuremberg (en)	Marcus König (Unión Social Cristiana de Baviera (es) )
Nome oficial	Nürnberg (de)
Nome llocal	Nürnberg (de)
Códigu postal	90402–90491 y 8500
Xeografía
Coordenaes	49°27′14″N 11°04′39″E
Núremberg Núremberg (Alemaña)
Superficie	186.45 km²
Altitú	209 m
Llenda con	Fürth, Erlangen, Erlangen-Höchstadt (es) , País de Núremberg (es) , Roth (es) , Schwabach, Fürth (es) y Oberasbach
Demografía
Población	526 091 hab. (31 avientu 2023)
Porcentaxe	100% de Franconia Media (es)
Densidá	2821,62 hab/km²
Más información
Prefixu telefónicu	0911
Estaya horaria	UTC+01:00 UTC+02:00 (horariu de branu) Hora central europea
Llocalidaes hermaniaes	Kharkiv, Skopie, Cracovia, Antalya, Niza, Glasgow, San Carlos, Praga, Hadera, Shenzhen, Kavala, Atlanta, Córdoba, Gera, Venecia y Lagos
nuernberg.de

Núremberg (n'alemán: Nürnberg; pronunciación:  [ˈnʏʁnbɛʁkʰ] ) ye una ciudá na rexón de Franconia, nel estáu de Baviera, Alemaña, a veres del ríu Pegnitz en Franconia Central con 526 091 hab. (31 avientu 2023).

La ciudá ye conocida dende l'añu 1050 y puede llegase a ella per vía fluvial, terrestre o aérea, yá que amás de carreteres nacionales cuenta con un puertu y un aeropuertu internacional. El so cascu históricu confier-y un curiosu especial, al tar arrodiáu per una muralla medieval de más de 5 km construyida en 1325. Esta muralla foi la tercera que se construyó debíu a la crecedera de la so población al pasu de los años con cuenta de garantizar la seguridá de la ciudá, yá que nella dende 1424 hasta 1796 curiábense les reliquies y los símbolos y xoyes imperiales. Nel cascu históricu queden bien pocos restos de la primera y la segunda muralla.

La ciudá de Núremberg ye bien conocida, ente otres coses, pol so impresionante mercáu navidiegu que mientres los cuatro selmanes en que se realiza ye visitáu por más de dos millones de persones de distintes partes del mundu. El nome de Núremberg tamién s'acomuñar a los xuicios desenvueltos contra los nacionalsocialistes a la fin de la Segunda Guerra Mundial.

Heilig-Geist-Spital Antiguu Hospiciu del Espíritu Santu

Gran escudu d'armes de Núrnberg

Torre Laufer.

La fonte maraviyosa o Schöner Brunnen.

Ponte del Verdugu en Núremberg

Tribuna del Campu Zeppelín.

Kongresshalle, previstu pa ser sede del congresu del Partíu Nazi.

Nuremberg - Torre Spittlertor

Nassauer Haus.

Muralles de la ciudá.

Patiu de los Artesanos.

Laufer Schlagtorturm.

Xeografía

La superficie de la ciudá que tomaba 1,6 km² en 1806 ye dende'l 2010 de 186,4 km². Núremberg ta arrodiada por curiosos montes y campos de cultivos, que nel añu 2012 ocupaben el 16 % y el 22,2 % del territoriu, respeutivamente. Cuenta con grandes parques y montes como'l Wöhrder Wiese, el Wöhrder See, el Dutzenteich, el Stadtpark, y el Reichswald. El Hummelsteiner Park ye bien popular. Llegar a este pela cai Langobardenstraßy, cerca del Colexu Sperberschule.

Núremberg llinda al oeste cola ciudá vecina de Fürth y Zirndorf y al sureste con Stein y Oberasbach. Pel norte col Knoblauchsland (la tierra del ayu) onde se cultiven llechugues, ayos, calabacinos, pataques, cebolles y otres verdures o frutes. Al norte de Núremberg atópase la rexón montiega campestre denomada "Fränkische Schweiz" o "Suiza Franconesa" llugar preferíu pa caminaes y paseos según para montañismo.

El cascu antiguu de la ciudá de Núremberg ta estremáu pel ríu Pegnitz, que fai que dalgunes de les sos cais, sobremanera les más antigües, tengan forma de canal con pontes y con delles cuestes pequeñes.

Dende los sos entamos, la ciudá constituyóse sobre la base de dos barrios conocíos como "San Sebaldo" y "San Llorienzo", poles ilesies que se topaben nellos. Cada barriu cuntaba coles sos propies muralles de proteición. La superficie del centru históricu ye variable, con cais que se van alzando en direición al castiellu imperial. El cascu históricu de Núremberg, onde s'atopa la mayor parte de los museos y edificios históricos puede percorrese a cuerpu. Dende les 10:30 A.M. hasta les 06:30 P.M. el centru de Núremberg ye zona piatonal.

El ríu Pegnitz naz a casi 80 quilómetros al norte de la ciudá y dempués de percorrer el centru, escurre escontra la ciudá de Fürth xunto col Rednitz. La ciudá antigua ta arrodiada por 5 quilómetros de muralles de piedra construyíes na dómina medieval y que-y confieren una carauterística especial. Los sos cuatro torres y puertes principales (Laufer Tor, Frauen Tor, Spittlertor y Neutor) completen la so carauterística medieval. A pesar de que cerca del 90 % de la ciudá antigua foi destruyida mientres la Segunda Guerra Mundial, la mayoría de los sos edificios antiguos fueron reconstruyíos d'alcuerdu a los planos orixinales, colos restos que pudieron recuperase.

L'altitú de Núremberg varia ente los 284 metros s.n.m (Kleingruendlach) y los 407 msnm (Brunn). El castiellu imperial topar a un altor de 352 msnm y l'estación central de trenes (Hauptbahnhof) a 309 msnm.

Tanto'l cascu históricu como la contorna de Núremberg pueden percorrese cómodamente en bicicleta, al traviés de ciclovías o cais debidamente marcaes. L'antiguu foso foi convertíu en ruta de bicicleta y xardinos qu'arrodien la ciudá antigua. Núremberg forma parte de la rede de ciclovías europea que xune diverses ciudaes ente París y Praga.

Distintivos heráldicos de la ciudá

Les armes heráldiques de la ciudá (Großy Wappen) amosar en azur con una águila dorada coronada. Esti escudu foi utilizáu mientres l'asediu de la ciudá en 1220 y alzóse como'l símbolu de la ciudá llibre imperial (Reichsstadt). La cabeza de l'águila tien forma femenina. Na so forma actual estes armes fueron creaes en 1936. Más tarde, en 1963, el conseyu municipal aceptar oficialmente.

Población

Al 31 d'avientu del 2014 según la oficina oficial d'estadística, Núremberg caltenía una población de 523 588 persones. El 80,4 % de los habitantes tenía la nacionalidá alemana y el 19,6 %, yera d'orixe estranxeru, que proveníen de 160 países. De la población total el 48,7 % yeren homes y 51,3 % muyeres. D'esta población el 33,5 % declarábase solteru, el 48,1 % casaos, y el 8 % como viudos. Un 10 % de la población declaróse divorciada. Tocantes a la edá de la población establecióse que les persones de 35 a 64 años constituyíen el 40 % ente que los de 25 a 34 años conformaben el 15 % de la población. Les persones de 75 años y más edá constituyíen el 10 %.

La población estranxera de Núremberg, 103 714 persones a fines del 2014 taba conformada ente otros por nacionales de:

Turquía 18 750 Grecia 10 649 Rumanía 7307 Italia 6584 Ucraína 4276 Croacia 3695 Federación Rusa 3461 Bulgaria 3206 Serbia 2710 Bosnia y Herzegovina 2555 Iraq 2514 Kosovu 2101 España 1649 Hungría 1582 Austria 1555 Estaos Xuníos 1263 República Checa 1045 Vietnam 1154 China 1107 India 982 Macedonia del Norte 947 Azerbaixán 787 Francia 744 Inglaterra 731

Etiopía 617 Portugal 575 Sri Lanka 448 Brasil 339 Colombia 300 Eritrea 259 Xapón 252 Corea 215 Suiza 181 Filipines 175 Méxicu 154 Togu 152 Canadá 145 Camerún 143 Cuba 112 Israel 104 Mozambique 80 Perú 69 Venezuela 63 Chile 52 República Dominicana 45 Arxentina 35 Ecuador 33

Historia

Edá Media

El nome de Núremberg (Norenberc) apaez escritu per primer vegada nun documentu del 16 de xunetu de 1050 en llatín, que yera l'idioma oficial alministrativu nel Sacru Imperiu Romanu Xermánicu. Trátase del llamáu «Títulu de llibertá de Sigena», por aciu el cual l'emperador Enrique II concede'l títulu de persona llibre a la señora Sigena, quien yera sierva d'un noble local, d'apellíu Richolf.

Según les tradiciones y creencies populares, el patriciu Richolf deseyaba casase con Sigena, muyer probe sometida a servidume. Namái una muyer llibre podía dar a lluz a persones llibres. Por eso Richolf consigui del emperador la llibertá de Sigena, pa poder casase con ella y tener fíos llibres.

Ente 1050 y 1571 la ciudá foi visitada dacuando polos emperadores del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu, incluyíu l'emperador Carlos V (Rei Carlos I d'España)sobremanera por tener que celebrase ellí los Reichstage, les Dietes Imperiales. La corte de los emperadores axuntó munches vegaes nel Castiellu de Núremberg. Les Dietes de Núremberg yeres asamblees bien importantes dientro de la estructura alministrativa del imperiu.

En 1219, Núremberg llogró'l títulu de Ciudá Imperial Llibre sol mandatu de Federico II polo cual los sos ciudadanos solo teníen de pagar contribuciones al emperador. Les ciudaes vecines como Fürth o Bamberg, amás de pagar contribuciones pal emperador, tamién taben obligaes a pagar contribuciones pa los obispos y príncipes o condes rexentes. Núremberg llueu se convirtió, al igual que Augsburgu, nuna de les grandes ciudaes comerciales na ruta dend'Italia al norte d'Alemaña, escontra los estaos hanseáticos, como tamién pa los mercaos n'Asia, como China.

Yá dende'l sieglu XIV producir en Núremberg preseos científicos d'alta calidá y perfeición como compases, globos terráqueos, astrolabios, cuadrantes, ferramientes que contribuyeron al desenvolvimientu de la cartografía n'Europa. Martin Behaim constrúi en 1492 el globu terráqueo (entá ensin el continente americanu) gracies a la cooperación de diversos humanistes y científicos como Hieronymus Muenzer, Hartmann Schedel, Hans Glockengießer, Georg Glockendon y Ruprecht Kolberger.

El florecimientu cultural de Núremberg nos sieglos XV y XVI convirtió a la ciudá nun centru importante de la Renacencia alemana. En 1525 Núremberg, tres la esposiciones teolóxiques de Martín Lutero, aceptó la Reforma luterana, y de esta forma en 1532 la relixosa Paz de Núremberg fizo que los luteranos llograren importantes concesiones. Mientres la Guerra de los Trenta Años, en 1632 llibróse una batalla decisiva ente les tropes sueques de Gustavo II y los soldaos de Wallenstein. Tres la guerra, la ciudá somorguiar nuna fonda crisis económica.

Nel añu 1621 fundir en Núremberg el primer bancu públicu. Los productos fabricaos en Núremberg algamaron los mercaos mundiales, llegando ente otros llugares a China ya India al traviés de Venecia. Ye famosa la llamada "Goldene Strasse", la "vía del oru", que xunía a Núremberg con Praga y dende ellí con otres ciudaes d'Europa del Este.

1700-1900

A partir de 1702, cola empresa "Verlag Homann" propiedá de Johann Baptist Homann, Núremberg cuntó con una de les editoriales más grandes del mundu especializada na impresión de mapes y planos de ciudaes. Núremberg convertir nun centru importante pal desenvolvimientu de conocencies matemátiques-astronómicos n'Europa. Los mapes publicaos pola empresa Homann vender nes principales ciudaes europees, dende Trondheim, Escandinavia, Copenḥague, Oslu, Danzig, Budapest, San Petersburgu, Ámsterdam, Groningen, hasta Verona, Venecia y Roma. Wolfgang von Strommer estableció que Núremberg "ye l'epicentru de los inventos y les innovaciones".

En 1868, el compositor Richard Wagner escribió la ópera Los maestros cantores de Núremberg como homenaxe a la ciudá, reflexando los principales calteres y personaxes del Núremberg d'Alberto Durero y de los maestros d'oficios como'l llexendariu zapateru y poeta Hans Sachs.

Escultura "Carrusel del matrimoniu".

Dempués de munches décades de crecedera económica ya industrial, al empiezu del sieglu XIX la ciudá esperimentó una gran crisis económica. En 1806, col Sacru Imperiu Romanu Xermánicu casi n'estáu de disolución, Núremberg pasó a formar parte de Baviera, perdiendo'l so calter de ciudá llibre imperial. La nueva República de Baviera fíxose cargu de les deldes. A partir d'esi momentu, la ciudá empezó a esfrutar d'un nuevu desenvolvimientu económicu. Probablemente, el momentu de mayor rellumanza pa la ciudá nesta dómina foi l'añu 1835, cuando se construyó la primer llinia de ferrocarril n'Alemaña, ente Núremberg y la vecina ciudá de Fürth.

Sieglu XX

Pola so importancia nel Sacru Imperiu Romanu Xermánicu y pol so significáu históricu-cultural nel xermanismu, nel sieglu XX la ciudá foi escoyida por Adolf Hitler como sede pa los congresos del Partíu Nazi (Reichsparteitag). Considerar a Núremberg como la "ciudá xoya" o ciudad tesoro d'Alemaña. Hitler quixo apoderase de la simboloxía especial de Núremberg na edá media, como ciudá na que l'Emperador, dempués de ser escoyíu, tenía de celebrar la so primer Dieta Imperial.

Na ciudá moraba'l fanáticu propagandista antisemita Julius Streicher, editor del periódicu Der Stürmer. Gran parte de la industria llocal nos años de la Segunda Guerra Mundial foi empobinada a la producción militar.

La mayoría de la población de Núremberg, a diferencia d'otres ciudaes n'Alemaña, nun s'identificaba cola ideoloxía y los ideales nazis. Pero'l réxime y los sos representantes locales fixeron tolo posible pa presentar a Núremberg ante'l mundu, como "la ciudá más alemana" de tol país y la más lleal al partíu Nazi.

A les concentraciones del Partíu Nazi, celebraes añalmente ente 1927 y 1938 (ver Congresos de Núremberg) allegaben cientos de miles de militantes y simpatizantes del NSDAP (Partíu Nacionalsocialista Obreru Alemán) de tol país según convidaos especiales del estranxeru, como activistes nazis y representantes diplomáticos.

Les celebraciones realizaes nel Campu Zeppelín (asina llamáu porque en 1923 realizáronse pruebes aérees n'homenaxe al pioneru de l'aviación alemana Ferdinand von Zeppelin) mientres el congresu nazi de 1934 fueron rodaes por Leni Riefenstahl na so película propagandista El trunfu de la voluntá. Nesi mesmu añu, l'arquiteutu del Tercer Reich, Albert Speer diseñó la tribuna, llugar dende'l cual Adolf Hitler ufiertaba los sos más importantes discursos pa fortalecer el calter antisemita d'Alemaña y el III Reich.

En Núremberg el réxime nazi construyó un retruque engrandáu del Coliséu de Roma, pa sirvir como sede de los congresos del Partíu Nazi, con capacidá prevista pa 50.000 persones. Por causa de la guerra l'edificiu nun foi termináu tal como se diseñara. Güei esi edificiu alluga al Centru de Documentación sobre la Historia de los Congresos del Partíu Nazi. Dokumentationzentrum Reichsparteitagsgelände (más conocíu como Dokuzentrum). Ellí puede visitase la esposición permanente sobre los oríxenes del antixudaísmu n'Alemaña, la fundación del partíu nazi, l'ascensu de Hitler al poder, los crímenes contra los xudíos, les persecuciones a grupos críticos al nazismu como los comunistes, los socialdemócrates, los intelectuales democráticos. Se documenta el desenvolvimientu del holocaustu n'Europa.

Los bloques de granitu pa la construcción d'esti colosu fueron trabayaos por prisioneros de guerra y trabayadores forzaos, y fueron tresportaos dende'l Campu de concentración de Flossenbürg.

Mui cerca del Dokuzentrum tópense'l <o>Luitpoldhain</o> y el Campu de Marte que mientres los díes del congresu del Partíu Nazi, ente otres coses, utilizar pa xuegos militares con cuenta de que fomentar l'espíritu batallosu de los espectadores. Como parte del área utilizada polos nazis pa los sos congresos esiste la tribuna de Zeppelin, dende'l cual Adolf Hitler ufiertaba los sos discursos. Tol área de los congresos del Partíu Nazi puede visitase a cuerpu. En tola zona del área de congresos del Partíu Nazi esisten paneles informativos sobre diches edificaciones.

Ruines en 1945.

Xunto a Berlín, Essen, Düsseldorf, Hamburgu y Múnich, Núremberg foi una de les ciudaes alemanes que sufrió mayores destrucciones polos bombardeos de los Aliaos mientres la guerra, posiblemente solamente superada por Dresde. Los bombardeos realizar ente 1943 y 1945, siendo unu de los más graves el del 2 de xineru de 1945 onde perecieron 6.000 civiles, 100.000 quedaron ensin llar y el 90% de la ciudá medieval quedó destruyida nuna hora, siendo ocupada'l 20 d'abril pol Séptimu Exércitu de los Estaos Xuníos tres cinco díes de combate.

Rematada la Segunda Guerra Mundial, de 1945 a 1946 la Sala 600 del Palaciu de Xusticia de Núremberg foi escenariu de los Xuicios de Núremberg contra los líderes nazis, que remataron cola condena de dalgunos d'ellos. Xulgóse primeramente a funcionarios del partíu y del gobiernu nazis. Darréu xulgóse a médicos, xueces, industriales que sofitaron la política de los nazis.

Panorama de la ciudá

Política

El gobiernu llocal de Núremberg exercer un parllamentu municipal compuestu por 70 miembros escoyíos n'eleiciones democrátiques con participación de partíos políticos de distintos enclinos. Nel 2016 la mayoría del parllamentu municipal ta constituyida por representantes del Partíu Social Demócrata (SPD, 31), siguíos polos del Partíu d'Unión Social-Cristiana (CSU, 21), el Partíu Verde (Die Grüne, 6), el grupu d'Eleutores llibres (Freie Wähler, 2), el Partíu Lliberal (FDP, 1), el Partíu d'Izquierda (Linke, 3), el Grupu de los Bonos (Die Guten, 1), el Grupu Ecolóxicu Democráticu (ÖDP, 2) y dos representantes de grupos d'estrema derecha d'ideoloxía Neonazi (Ausländer Stopp, 2).

En 2014 l'economista socialdemócrata Dr. Ulrich Maly foi reelixíu como Alcalde de Núremberg. Como Segundu Alcalde actúa'l tamién socialdemócrata Christian Vogel y como Tercer Alcalde'l social-cristianu Dr. Klemens Gsell. Ulrich Maly foi ratificáu como Alcalde nes eleiciones comunales de marzu del 2014, hasta'l 2020. Ente los 70 conceyales foi escoyíu'l ciudadanu español Antonio Fernández Rivera, pol partíu Socialdemócrata. Fernández Rivera apurrió abondo a la integración de los emigrantes españoles a la sociedá alemana en Núremberg.

Paralelamente al parllamentu municipal, esiste en Núremberg el Conseyu d'Integración, qu'acueye a representantes de los emigrantes tantu d'África como d'Europa, Asia y América Llatina. Ésti ocúpase d'asuntos rellacionaos cola integración de los emigrantes y los alemanes retornaos d'Europa del Este, como facilita-yos cursos del idioma alemán, reconocencia de títulos académicos llograos nel estranxeru, aiciones en contra del racismu y la discriminación, etc. El Conseyu d'Integración tien la so sede na llamada Casa Internacional de Núremberg, nel antiguu edificiu de Heilig-Geist-Haus.

Instituciones públiques

Esisten delles oficines locales de servicios ya información a la ciudadanía.

• Oficina d'información ciudadana, Bürgerinformationszentrum, Cai Hauptmarkt 18. Informaciones referentes a trámites nel Conceyu, rexistru civil, actividaes culturales, etc.
• Oficina de rexistru de residentes, Einwohneramt, Äußere Laufer Gasse 25.
• Axencia d'Emplegu, ARGE, Richard-Wagner-Platz N° 5. Tel. 0911-529 3737
• Oficina d'Ayuda ya Integración Social, cai Frauentorgraben 17.
• Oficina d'atención a la niñez, la mocedá y la familia, Dietzstr. 4.
• Departamentu de Rellaciones Internacionales, Amt für Internationale Beziehungen, Hans-Sachs-Platz 2, 2º pisu.
• Departamentu de cultura y tiempu llibre. Gewerbemuseumplatz 1.
• Oficina d'atención a la tercer edá y asuntos xeriátricos. Hans-Sachs-Platz 2, 1ᵉʳ. pisu.

Na ciudá de Núremberg tamién tienen la so sede diverses entidaes estatales federales y rexonales:

• Bundesagentur für Arbeit, Axencia Federal pal trabayu.
• Bundesamt für Migration und Flüchtlinge, Axencia Federal para Migración y Refuxaos
• Hauptzollamt, Aduana principal
• Institut für Arbeitsmarkt- und Berufsforschung der Bundesagentur für Arbeit, Institutu pa investigaciones del mercáu llaboral y profesional de l'Axencia Federal pal trabayu
• Bundesfinanzdirektion Südost, Direición federal de finances Südost
• Regionaldirektion Bayern der Bundesagentur für Arbeit, Direición rexonal de Baviera de l'Axencia Federal pal trabayu
• Wasser- und Schifffahrtsamt Nürnberg, Autoridá pa l'agua y tresporte de barcos

Economía

Núremberg cuenta con una llarga tradición artesanal y comercial dende la Edá Media. En 2012 la ciudá allugar ente los centros líderes d'alta teunoloxía n'Europa. Los sos campos fuertes centrar na teunoloxía informática y nel desenvolvimientu de soluciones téuniques nes árees de tresporte, enerxía y téunica pa la medicina. Coles mesmes la industria gráfico ye unu de los campos más desenvueltos en Núremberg.

L'área metropolitana de Núremberg foi reconocida como Rexón Metropolitana Europea, por resolución de la conferencia de ministros federales de planificación territorial el 28 d'abril del 2005. Nesa rexón, qu'inclúi amás de Núremberg les ciudaes vecines d'Erlangen, Fürth, Schwabach, y Roth, viven más de 2,5 millones de persones y xenérase un PIB de 68 000 millones d'euros (2006).

La rexón metropolitana de Núremberg non solo impulsa la producción y el consumu de productos rexonales sinón que tamién fomenta bien viviegamente la competencia internacional y les rellaciones de cooperación económica coles economíes emerxentes de China, India y Brasil.

Multinacionales con sede central en Núremberg

Grundig

Dende'l sieglu XVII los artesanos producíen, ente otres coses, llapiceros, llapiceros y bolígrafos en Núremberg, que nos tiempos modernos acomuñar a marques como Faber-Castell, que produz más de 1 800 millones de llapiceros al añu.

La ciudá de Núremberg ye la sede de la empresa organizadora de Feries Internacionales conocida como "Nürnberg Messe", que cada añu axunta nes sos instalaciones a miles de persones nes 120 feries internacionales tantu de productos biolóxicos (BioFach), como de xuguetes (Spielzeug), de bébores, de madera, de consumu, d'esparcimientu, etc. Nel añu 2012 un total de 1.139.276.621 persones participaron o visitaron les feries especializaes en Núremberg. La Nürnberg Messe cuenta con filiales en diversos países del mundu, como India, Estaos Xuníos, Brasil, etc.

Na ciudá esisten 274.592 viviendes (añu 2012) de les cualos el 50% tán ocupaes solo por una persona, ente que el 28,5% tán ocupaes por dos persones y con trés persones o más, el 21,4% de les viviendes.

Nel 2012 l'aeropuertu de Núremberg atendió a 3.602.459 pasaxeros. Otros miles de persones llegaron al traviés de 599 barcos que los traxeron al puertu de la ciudá.

Núremberg cunta con 155 hoteles con una capacidá de 15 924 cames. En 2011 produciéronse 2 518 490 pernoctaciones en Núremberg. La mayoría de los visitantes estranxeros provieno d'Italia, Estaos Xuníos, Austria, Inglaterra, Irlanda y Holanda, ente otros países.

En 2011 del total d'habitantes de la ciudá, 275 210 cuntaben con un emplegu. El porcentaxe de persones ensin emplegu nel 2012 llegaba al 7,7 %.

Medios d'Información

Na ciudá de Núremberg publicar los diarios "Nürnberger Nachrichten" y "Nürnberger Zeitung" qu'amás de documentar los acontecimientos locales, tomen tamién los sucesos a nivel rexonal de Franconia Central y noticies a nivel nacional.

Dende 1977 publicar la revista Plärrer - Das Stadtmagazin, qu'ufierta informaciones principalmente sobre les actividaes culturales diaries en Núremberg y nes ciudaes d'alredor. La Municipalidá publica pela so parte la revista "Nürnberg Heute" (Núremberg güei)que puede llograse en tolos centros culturales del Conceyu. Dende 1994 publicar la revista mensual "Straßenkreuzer" (Los que crucien la cai) pola Asociación que lleva'l mesmu nome, y que ye vendida por persones ensin vivienda, paraos y persones d'escasos recursos económicos. La revista indicada ocupar d'espublizar tema sociales. Esisten tamién diverses publicaciones deportives.

Comerciu xustu

En Núremberg esisten diverses organizaciones que participen del comerciu xustu y lo promueven en distintos niveles, vendiendo productos de grupos de productores d'África, Asia y América Llatina. Amás de sofitar una política de salarios xustos pa los productores, inténtase crear conciencia na sociedá sobre les inxusticies qu'hai qu'esaniciar nel comerciu internacional. Tamién promueven l'aplicación de polítiques de trabayu y sueldos dignos.

Los más conocíos centros de comerciu xustu son:

Lorenzer Laden, Lola, cai Lorenzer Platz 8. A la banda de la ilesia de San Llorienzo. Foi fundáu en 1981 al interior d'una comunidá de base de la ilesia luterana local. Coles sos ganancies sofiten proyeutos d'ayuda social en Sucre, Bolivia.

Fenster zur Welt, cai Vordere Sterngasse 1. Organización aniciada al interior de la comunidá católica.

Nestes tiendes ufiértase café de Colombia, quinoa de Perú y Bolivia, miel d'abeya de Méxicu, artesanía popular de Tanzania, ente otros productos como música, testiles, cerámica, bebíes, etc.

Bancos y Caxes d'Aforru

El 13 de setiembre de 1422 l'Emperador del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu Segismundo de Luxemburgu autorizó a Núremberg como Ciudá Llibre Imperial a emitir les sos propies monedes. Esti derechu caltener hasta 1806.

En 1621 crear en Núremberg un “Bancu Públicu”, siguiendo modelos yá aplicaos en Venecia, Ámsterdam y Hamburgu. Esti bancu funcionó hasta 1827, cuando'l gobiernu de Baviera determinó'l so zarru.

En 1821 Johannes Scharrer fundó en Núremberg una Caxa d'aforru “Sparkasse”, aición que rápido s'estendió en casi toa Baviera.

En Núremberg esisten nel añu 2014 sedes de bancos locales, nacionales ya internacionales según caxes municipales d'aforru.

Bank für Sozialwirtschaft, fundáu en 1923 Bayerische Landesbank BBBank, fundáu en 1921 Bethmann Bank, Delbrück Bethmann Maffei AG BHF Bank Commerzbank, fundáu en 1870 Cortal Consors BNP Paribas Credit Suisse Deutschland CreditPlus Bank Degussa Bank Deutsche Apotheker- und Ärztebank Deutsche Bank, fundáu en 1870 DSL Bank DZ Bank Evangelische Kreditgenossenschaft y.G. fundáu en 1969 Evenord Bank, fundáu en 1924 Fürst Fugger Privatbank KG Fürstlich Castell´sche Bank Credit Casse AG Hanseatic Bank Hypovereinsbank

Ing- Diba, fundáu en 1965 como BSV Bank IS Bank, d'orixe en Turquía, fundáu en 1992 Lliga Bank, d'orixe católicu, fundáu en 1917 Norisbank, fundáu en 1954 Oberbank AG, d'orixe austriacu, fundáu en 1869 Postbank, fundáu en 1909 PSD Bank Nürnberg Raiffeisenbank Knoblauchsland y.G. Nürnberg Raiffeisenbank Oberosterreich Santander Bank, d'orixe español, fundáu en 1857 Sparda Bank Sparkasse Nürnberg Targobank, fundáu en 1926 en Königsberg Teambank – Easy Credit UBS Bank Umweltbank, fundáu en 1997, bancu que sofita les iniciatives pa protexer el medioambiente. Volksbank Raiffeisenbank Nürnberg VR Bank Ziraat Bank International, d'orixe en Turquía.

Gastronomía

Salchiches de Núremberg.

En Núremberg son bien conocíes les salchiches pequeñes denominaes Nürnberger Rostbratwurst ellaboraes per primer vegada nos años 1300. Estes salchiches preparar con carne de gochu, tocín, sal, pimienta y oriéganu. Dempués de ser rustíes a la parrilla ufiértense dientro d'un pan. Pueden adquirise con facilidá nos puestos caleyeros y nos restoranes alredor de la plaza central (Hauptmarkt).

Na ciudá puede esfrutase amás de la cocina tradicional de Franconia Central y d'Alemaña, comida italiana, turca, china, española, francesa, peruana, colombiana, xaponesa, ente otres. Si deseyar esfrutar la comida y la cerveza rexonal puede visitase la cerveceria antigua Barfüßer, na cai Hallplatz 2. Tamién son bien típicos en Núremberg los llamaos "Biergarten", o xardinos de cerveza, restoranes qu'ufierten cerveza y comida nuna terraza o xardín, nos meses de primavera y branu principalmente.

Salú

Hospital del Espíritu Santu, Núremberg.

En Núremberg esisten 15 centros médicos ente hospitales y clíniques, qu'ufierten 3 459 cames pa hospitalización d'enfermos. El sistema de salú cuenta con 1 198 médicos nes clíniques locales. Amás esisten 1.256 médicos qu'exercen nos sos consultorios particulares, ente ellos 288 de medicina xeneral y 776 médicos especialistes. Amás esisten na ciudá 451 médicos dentistes.

El seguru médicu garantiza l'accesu tanto a los consultorios privaos según a les clíniques públiques.

• Clínica Norte, Klinikum Nürnberg Nord, cai Prof. Ernst-Nathan-Str- 1.
• Clínica Sur, Klinikum Nürnberg Süd, cai Breslauer Str. 201

Tresporte

Yá en 1835 construyóse la primer ruta de tresporte en tren que partía de Núremberg y llegaba a la ciudá vecina Fürth. Foi la primer ruta de tren construyida n'Alemaña. El primer viaxe en tren realizóse'l día 7 d'avientu de 1835, xuniendo la ruta de 6,04 km ente Núremberg y Fürth.

Núremberg cunta con 1 147 km de cais (2012) nes qu'esisten 606 paraes d'omnibuses, tranvíes y metro. A fines del 2011 esistíen na ciudá 265 470 unidaes de tresporte motorizado, ente elles 224 985 automóviles.

En Núremberg el tresporte públicu ye bien seguro y eficiente. Dexa movese rápido ente les 6 y les 24 hores del día a diverses direiciones en tola rexón metropolitana. Los tickets de tresporte (boletos) solo pueden mercase direutamente nos omnibuses o n'oficines de la empresa de tresporte VAG y VGN. Tamién esisten espendedores automáticos de tickets, que xeneralmente s'atopen nos mesmos paradorios. Nos mesmos tranvíes o metros nun puede mercase los boletos. Dende 2011 ye posible tamién adquirir los boletos de manera electrónica, al traviés del teléfonu móvil. (Handyticket).

Rede de tresporte públicu.

Con un ticket pueden utilizase tolos medios de tresporte, bien sía omnibuses, tranvíes, metros y trenes en rutes cercanes. Si van realizase dellos viaxes na ciudá, lo más práctico ye mercar un ticket del día,(Tageskarte) que sirve pa utilizalo en cuantos viaxes sían necesarios nun día. Hai tamién tickets de tresporte pa una selmana o un mes y conózse-yos como Mobicard, que dexen viaxar nel tresporte públicu tantes vegaes como unu quiera o precise. Si unu viaxa nel tresporte públicu ensin un ticket válidu, esponer a pagar una multa, qu'en 2014 ye de 30 euros. Los tickets de tresporte pa un día, (Tageskarte), adquiríos los sábados dexen viaxar de baldre tamién los domingos. Tamién esiste la posibilidá de mercar un ticket de viaxe pa tol añu. Hai ufiertes de tickets mensuales pa estudiantes y escolares, con tarifes amenorgaes.

Nes oficines de turismu de Núremberg y de Fürth ufiértense tamién la tarxeta turística "Nürnberg + Fürth" que al preciu de 23.00 euros dexa utilizar los servicios de tresporte mientres dos díes consecutivos, según la entrada gratuita a tolos museos en dambes ciudaes.

Metro de Núremberg, Estación de Aufsessplatz

Tranvía de Núremberg, 2012

Tresporte aereu

Núremberg cuenta con un aeropuertu internacional, con vuelos direutos a más de 60 ciudaes del mundu. Cada añu atiende a cerca de cuatro millones de pasaxeros. L'aeropuertu ta allugáu mui cerca de la ciudá. Cola llinia 2 del metro (U2) llegar dende la estación central (Hauptbahnhof) al aeropuertu en solu 12 minutos. Tamién hai omnibuses que lleguen al aeropuertu.

Metro

El Metro de Núremberg foi inauguráu'l 1 de marzu de 1972 cubriendo primeramente la ruta dende la estación de Bauerfeindstraßy hasta la estación de Langwasser Süd, con una distancia de 3,7 km. Los trabayos de construcción empezaron el 20 de marzu de 1967. En xineru de 1978 el metro llega hasta'l cascu históricu de la ciudá.

Núremberg cunta con cuatro llinies de metro, que son la U1, U2, U3 y U11, qu'atienden les necesidaes de la rexón. La llinia U1 combina rutes soterrañes con rutes al campu. Comunica Núremberg cola ciudá vecina de Fürth. Cola llinia U2 puede viaxase direutamente dende'l centru de Núremberg hasta l'aeropuertu. La llinia U3 trabaya de forma totalmente automatizada, de tala forma que nun riquir d'un conductor o xofer. Toles llinies del metro pasen pola estación central de la ciudá.

Tranvía

En Núremberg circulen tamién delles llinies de tranvíes, que les cualos conflúin escontra la estación central. La so frecuencia de viaxes ye de 7 a 10 minutos. Los sábados y domingos, según los díes festivos, la frecuencia mengua a cada 20 minutos.

Ómnibus

Núremberg cunta con diverses llinies d'omnibuses, que mayormente circulen n'horarios regulares hasta la 1 de la madrugada. Les fines de selmana ufiértense tamién servicios d'omnibuses con horariu especial mientres les hores de madrugada.

Cerca de la estación central de trenes (Hauptbahnhof) atópase tamién la estación central d'omnibuses, qu'ufierta servicios con destinos a les grandes ciudaes alemanes y diverses capitales europees.

Taxis

Los taxis en Núremberg son de color mariellu. Pa utilizar los sos servicios hai que dirixise a les paraes oficiales, qu'esisten en dellos puntos importantes de la ciudá tales como nel aeropuertu, la estación central de trenes, la plaza central de la ciudá, etc. Les paraes de taxis reconocer por aciu un poste con lletreru mariellu que los anuncia. Tamién pueden llamase taxis per teléfonu al 0911 19410 dende cualquier puntu de la ciudá. Los taxis pueden recoyer a los pasaxeros na direición que lu indiquen, ensin recargu dalgunu. Los taxis cunten con un taxímetru qu'indica la tarifa. A la fin del viaxe acostúmase dar una mampurra al taxista xunto al pagu del costu indicáu pol taxímetru.

Ferrocarril

Dende la estación central de Núremberg hai trenes que tresporten direutamente a munches de les principales capitales europees. Hai trenes que brinden servicios nes cercaníes de Núremberg, escontra ciudaes como Fürth, Erlangen, Bamberg, que tán incorporaes a la rede metropolitana. Equí tamién hai tickets de tresporte pa viaxar en tola rexón de Baviera.

Compartir coche

En Núremberg, según n'otres ciudaes alemanes, esiste'l serviciu de viaxes coleutivos llamáu "Mitfahrzentrale", por aciu el cual puede viaxase escontra distintes ciudaes del país o del restu d'Europa a tarifes bien económiques.

Nürnberg Fleischbrücke

Cultura

Ópera de Núremberg.

Escultura «Carrusel del matrimoniu».

La ciudá de Núremberg caltién una ufierta cultural bien amplia mientres tol añu, al traviés de los diversos centros culturales comunales distribuyíos per tol área de la ciudá que financia y por aciu grandes eventos tanto públicos como privaos.

Núremberg foi la ciudá de los torneos de cantar medieval (inmortalizada na ópera de Richard Wagner Los maestros cantores de Núremberg. Amás de la Casa de la Ópera y la Meistersingerhalle, cuntar con sales pa grandes eventos como la Frankenhalle.

El castiellu imperial de Núremberg, de la dómina medieval, sobresal na ciudá antigua, arrodiada de cinco quilómetros de muralles con cerca d'ochenta torrexones y torres. Núremberg foi la ciudá onde nació'l máximu pintor del Renacimientu n'Alemaña, Alberto Durero, pasó la mayor parte de la so vida y morrió. Cerca del castiellu imperial allúgase la casa d'Alberto Durero, que güei, convertida en Muséu, recibe a visitantes de tol mundu.

Centros culturales:

• Castillo de Almoshof, cai Almoshofer Hauptstraßy 49-53, 90427 Nürnberg
• Kulturladen Gartenstadt, cai Frauenlobstr. 7, 90469 Nürnberg
• Centru comunal Langwasser, Glogauer Str. 50, 90473 Nürnberg
• Casa Loni-Übler, Martha Str. 60, 90482 Nürnberg
• Centru Muggenhof/Werkstatt 141, Muggenhofer Str. 141, Bau 14, 20429 Nürnberg
• Centru Röthenbach, Röthenbacher Hauptstraßy 74, 90449 Nürnberg
• Centru Südpunkt, cai Pillenreuther Str. 147, 90459 Nürnberg
• Villa Leon, cai Schlachthofstr./ Philipp-Koerber-Weg 1, 90439 Nürnberg
• Centru Vischers, Hufelandstr. 4, 90419 Nürnberg
• Castillo de Zeltnerschloss, cai Gleißhammerstr. 6, 90419 Nürnberg
• Centru Ziegelstein, cai Ziegelsteinstr. 104, 90411 Nürnberg
• Heilig-Geist-Haus, cai Hans-Sachs-Platz 2, 90403 Nürnberg. Equí realícense constantemente esposiciones d'arte mientres tol añu ya igualmente eventos de calter musical como'l "Antroxu Llatín", conciertos de música clásica, etc.

Toos estos centros culturales ufierten una programación bien variada, incorporando los eventos de casi toles naciones representaes en Núremberg, tantu d'Asia, África y Europa, lo mesmo que d'América Llatina y Norteamérica.

Eventos culturales:

• Blaue Nacht (Nueche Azul), festival de lluces y color. El cascu históricu de la ciudá ver d'azul y los museos ufierten programes hasta la medianueche. Realizar nel mes de mayu.
• Rock in Park. Los grupos de música rock más famosos presentar nel área de parques al sur de la ciudá, Dutzenteich, Zeppelinfeld, Volksfestplatz. Realízase cada añu nel mes de xunu.
• Bardentreffen, Festival de música al campu, en diversos escenarios de la ciudá antigua. Participen más de 70 bandes de tol mundu con música Rock, Soul, Pop, Blues, Folk. Realízase cada añu l'últimu fin de selmana de xunetu. Gratuitu.
• Klassik Open Air, Música clásica al campu. Conciertos de la Orquesta Sinfónica y la Orquesta Filarmónica de Núremberg, al campu, nel parque Luitpolhain. Gratuitos. Realícense cada añu en xunetu y agostu.
• Altstadtfest, fiesta tradicional de la ciudá, tantu na plaza central como na Plaza de Hans-Sachs. Conciertos de música tradicional alemana, xardinos de cerveza, gastronomía de franconia central. Realízase cada añu en setiembre.
• Christkindlesmarkt, Mercáu navidiegu, que se realiza cada añu na plaza central de la ciudá, según en places adicionales. Considérase-y el mercáu navidiegu más formosu de toa Alemaña. El so orixe remontar al añu 1628. Dende 1737 concedióse'l derechu de vender los sos productos a casi tolos artesanos de la ciudá. La Plaza Central convertir nun barriu de comerciu con tiendes de madera nes que s'ufierten dende galletes de Navidá (Lebkuchen) hasta les famoses salchiches de Núremberg y el vinu caliente (Glühwein), según xuguetes. Realízase tolos años dende fines de payares hasta'l 24 d'avientu. Ye inauguráu pol "Christkind", el neñu de Jesús, escoyíu ente les moces de la ciudá.

A la banda del edificiu del Conceyu realiza'l mercáu navidiegu de les ciudaes hermanes, con stands qu'ufierten productos representativos tantu d'Atlanta y Antalya, como de Bar, Córdoba, Cracovia, Kalkudah, Shenzhen, San Carlos, Nicaragua, y Santiago de Cuba, ente otres ciudaes.

Teatros

• Opernhaus, casa de la Ópera
• Staatstheater Nürnberg,
• Gostner Hoftheater
• Nürnberger Burgtheater
• Tassilotheater
• Thalias Puppentheater

Vista nocherniega de la ópera.

Museos

El cascu históricu de Núremberg, onde s'atopa la mayor parte de los museos, puede percorrese a cuerpu. Dende les 10:30 hasta les 18:30 hores el centru de Núremberg ye zona piatonal. Dalgunos de los museos cierren los llunes.

Albrecht-Dürer-Haus, casa d'Alberto Durero.

Muséu Xermánicu Nacional.

• Kaiserburg, Castillo Imperial (1040) Palaciu con capiya románica, sala imperial y sala de los caballeros.
• Albrecht-Dürer-Haus, casa del pintor Alberto Durero. Ellí caltiénse'l so taller de trabayu. Cai Albrecht-Dürer-Str. 39.
• Conceyu antiguu, Rathaus, Rathausplatz 2. Edificiu del añu 1332-1340. Sala grande d'estilu góticu. Nel so suétanu puede visitase les celdes medievales.
• Germanisches Nationalmuseum Muséu nacional xermánicu, cai Kartäusergasse 1.
• Fembohaus(1591-1596), edificiu renacentista, Muséu sobre la historia de Núremberg. Nos sos 26 ambientes pueden apreciase modelos en miniatura del cascu históricu de Núremberg, oxetos que representen el comerciu internacional de la ciudá, el rol de los artesanos na Edá Media, el rol de los patricios o nobles, Núremberg como ciudá imperial, etc. Calle Burgstr. 15.
• Muséu Lochgefängnise, cárcel medieval, nel suétanu de la Municipalidá, Rathausplatz 2.
• Muséu de la casa del verdugu con esposiciones sobre'l trabayu del verdugu a les órdenes del gobiernu llocal na dómina medieval. Cai Trödelmarkt 58.
• Spielzeugmuseum, Muséu de los xuguetes, coleición de xuguetes alemanes y d'otres partes del mundu y dende dómines bien antigües. Cai Karlstr. 13.
• Verkehrsmuseum, Muséu del Tresporte. Exhibición de los primeros trenes. Cai Lessingstrasse 6.
• Muséu d'Historia Natural, arqueoloxía y xeoloxía de diversos continentes. Cai Marientorgraben 8.
• Muséu de los Hospitales, nel edificiu de la farmacia construyíu en 1897. Espón el desenvolvimientu de l'atención médica y salobridá dende la edá media hasta l'actualidá. Cai Prof. Ernst Nathan 1, Klinikum Nord.
• Muséu de la Cruz Roja, abiertu de marzu a avientu, cai Sulzbacher Str. 42.
• Muséu de les piedres precioses, cai Breite Gasse 40.
• Muséu Tucherschloss. Presentación de los costumes d'una familia de la nobleza local, cai Hirschelgasse 9.
• Museum Industriekultur, Muséu de la industria cultural. Historia de la industrialización, callr Äußere Sulzbacher Str. 62.
• Dokumentationszentrum Reichsparteitagsgelände más conocíu como "Dokuzentrum", muséu sobre la historia de los congresos del Partíu Nazi. Puede vese la exhibición permanente "Fascinación y Poder", con informaciones sobre l'holocaustu según maquetes de los edificios construyíos polos nazis, la historia de los campos de concentración, lliteratura y videos de la dómina nazi, etc. Calle Bayernstr. 110.
• Memorium procesos de Núremberg, cola Sala 600 del Palaciu de Xusticia, onde en 1945 y 1946 xulgar a los 21 principales dirixentes nazis. Cai Fürtherstrasse 110 / Bärenschanzstrasse 72.
• Muséu de la Paz, historia del movimientu pacifista n'Alemaña. Kaulbachstrasse 2.
• Neues Museum Nürnberg, Nuevu Muséu, Muséu d'Arte Moderno y diseños, cai Klarissenplatz y Luitpoldstrasse 5. Inauguráu nel añu 2000. Cuenta con una fachada de vidriu de 100 metros de llargu.
• Kunsthalle, Sala d'arte contemporáneo, cai Lorenzer Strasse 32.
• Kunsthaus, Casa del Arte. Esposiciones d'artistes de la rexón, cai Königstrasse 93.

Biblioteques

La biblioteca central de la Municipalidá de Núremberg ye la más antigua de los países de fala alemana, yá que esiste dende 1370. Foi fundada col nome de "Ratsbibliothek". Anguaño'l so patrimoniu ta distribuyíu ente la biblioteca en Egidienplatz y la biblioteca central en Gewerbemuseumsplatz.

Ilesia de San Sebaldo.

Planetariu

El planetariu de Núremberg llámase Nicolaus Copernicus y ye'l más grande del estáu de Baviera. Ellí ufiértense constantemente actividaes culturales informatives sobre'l mundu de l'astronomía. Allugamientu: Cai Am Plärrer N° 41, 90429 Núremberg.

Ilesies

En 1525 les autoridaes de Núremberg deciden que la ciudá adopte la reforma protestante, según les propuestes del monxu Martin Lutero. Na ciudá esisten nel añu 2015 edificios de 28 ilesies, tanto católiques como protestantes, predominando la luterana. Dalgunes d'elles son:

• Ilesia de San Llorienzo (1260) Basílica de tres naves. Estilu góticu tardíu. Cuenta con obres artístiques relixoses como "L'anunciu", creáu en 1518 por Veit Stoss y el Tabernáculo", creáu por Adam Kraft en 1496. El candelabru de bronce na parte central de la ilesia foi construyíu en 1408 por Peter Vischer.
• Ilesia de San Sebaldo (1225) Tamién contién obres de Adam Kraft, nel arcu del portal de la torre sur.
• Ilesia de Santa Clara
• Ilesia de Santa Martha
• Ilesia de la nuesa Señora (1350) na plaza central Hauptmarkt. Construyida sobre los restos de l'anterior Synagoga, destruyida con autorización del Emperador Carlos IV en 1349. Tolos díes a les 12.00 del mediudía puede reparase nel reló, el desfile simbólicu de los píncipes eleutores, (Männleinlaufen) que saluden ceremoniosamente al Emperador. El reló foi construyíu por Jörg Heuss ente 1506 y 1509.
• Ilesia de San Egidio (1711 -1718) Estilu barrocu. Llevantada sobre una ilesia románica.

Ilesia de Santa Isabel.

Ilesia de San Llorienzo.

Otros llugares d'interés

• Pellerhaus (1602), palaciu d'una familia aristocrática local.
• Patiu de los artesanos de Núremberg, cerca de la estación central de trenes. Casines artesanales.
• La Fonte Formosa na plaza central.
• Les caballerizas imperiales a la banda del castiellu imperial
• Les cueves soterrañes, conocíes como Historischen Felsengänge, entrada pela cai Bergstrasse 19. La so esistencia ta documentada dende l'añu 1380 pa la producción y el caltenimientu de cerveza.
• Los xardinos barrocos nel barriu de San Juan, conocíos como die Hesperidengärten. Cai Johannistrasse 13, 19, 43 y 47.
• Búnker, abellugu antiaéreo pa protexer les obres d'arte, cerca del patiu del centru cultural KuKuq - k4.
• Ponte del Verdugu cerca del Muséu del mesmu personaxe, na parte oeste del Trödelmarkt.
• Carrusel del Matrimoniu edificada en 1984 a la salida de la estación de metro Weisserturm. Foi diseñada pol profesor d'arte Jürgen Weber inspirándose nel poema de "l'agriduz vida matrimonial" del poeta de Núremberg Hans Sachs.
• Campu d'esperiencies de desenvolvimientu de los sentíos nel área del parque Wöhrder Wiesse.
• El Zoolóxicu col so delfinario qu'ocupen 60 Has. de la ciudá.
• La ponte colgante Kettensteg|divcolend}}
• El Mauthalle, antiguu depósitu de granos de la ciudá, aduana, construyíu ente 1498 y 1502 so la direición de Hans Beheim. Edificiu pimpanu de 85 m. de llargu y 20 m. d'anchu. Cuenta con una cervecería soterraña y restaurant.
• El Trödelmarkt, l'antiguu rastru o "mercáu de pulgues" de la ciudá nel sieglu XVI. Cuenta con casines bien estreches y altes. Allugáu nel espaciu interior en mediu del ríu Pegnitz. Al entamu atópase la llamada "Liebesinsel" o islla del amor.
• El campusantu de San Juan "Johannisfriedhof", nel cual pueden visitase les tumbes d'Alberto Durero, Adam Kraft, Willibald Pirclheimer, Hans-Sachs, Veit Stoß, ente otros grandes personaxes de la cultura y l'arte de Núremberg.

La oficina central d'información turística ta allugada nel edificiu frente a la estación central de trenes (Hauptbahnhof), cai Königstrasse 93, Núremberg. Hai tamién una oficina d'información turística na plaza central (Hauptmarkt).

Inventos y novedaes

Dempués de crease y desenvueltu en Núremberg, hai una diversidá d'inventos y creaciones que s'estendieron per tol mundu.

• Sieglu XIII: Producir en Núremberg les primeres galletes de Navidá (Lebkuchen).
• 1390-1391: Ulman Stromer instala los primeros molinos pa la producción de papel n'Alemaña. Utiliza la enerxía del ríu Pegnitz pa esi fin.
• 1363: Formúlense y publiquen en Núremberg les primeres estadístiques de comerciu ya industria.
• 1474: Johannes Regiomontanus publica en Núremberg el so "Ephemeriden", un catálogu matemáticu con cerca de 300 000 datos numbéricos y símbolos pa establecer la posición nel mar. Cristóbal Colón, Vasco da Gama y Américo Vespucio utilicen esti llibru de Regiomontanus nos sos viaxes de descubrimientos.
• 1492: Martin Behaim constrúi'l primer globu terráqueo, Erdapfel. Nesi globu mundial nun apaez inda América. (Esti globu terráqueo puede trate nel Muséu Nacional Xermanu de la ciudá).
• 1510: Peter Henlein constrúi'l primer reló de bolsu.
• 1700: Johann Christoph Denner constrúi'l primer clarinete.
• 1835. El primer tren n'Alemaña viaxa ente les ciudaes de Núremberg y Fürth. Bautízase-y como'l "Adler". Un modelu d'esi tren puede trate nel Muséu de la comunicación y tresporte de la ciudá.
• 1882: L'inxenieru Sigmund Schuckert instala per primer vegada la lluz llétrico en Núremberg, na cai Adlerstrasse. Utiliza la enerxía del ríu Pegnitz.
• 1923: El Dr. Carl Suelden produz el primer carambelu contra la tos que se saca al mercáu públicu. (Em-Eukal)
• 1929: Créanse les toallines hixéniques "Tempo".
• 1995: Nos llaboratorios del Fraunhofer Institut desenvuélvese'l formatu de compresión de datos auditivos MP3.
• 2008: El primer tren totalmente automáticu d'Alemaña circula na ciudá de Núremberg como tren soterrañu O-Bahn o metropolitanu. Funciona como llinia de metro U3 (ensin conductor) en Núremberg.

Estatua de Hans Sachs, símbolu de la ciudá.

Casa Internacional de Núremberg, Heilig-Geist-Haus.

Ciudaes hermanes de Núremberg

Ciudaes hermanes de Núremberg

La ciudá de Núremberg tien alcuerdos d'hermanancia con 14 ciudaes d'América, Europa y Asia, coles que desenvuelve especiales rellaciones d'intercambiu cultural, social, económicu, políticu, deportivu, etc. Con tal finalidá, la Municipalidá cunta dende 1991 con un Departamentu de Rellaciones Internacionales», que, ente otres actividaes, entama viaxes de los ciudadanos de Núremberg a les ciudaes hermanes, intercambiu de delegaciones escolares, xuveniles y artístiques, ente otres. Constantemente preséntense na ciudá esposiciones d'obres d'artistes de les ciudaes hermanes. Igualmente grupos d'escolares de les ciudaes hermanes visiten Núremberg o viceversa.

Les hermanancies ente ciudaes d'Alemaña con ciudaes d'Israel, Polonia, Francia, Inglaterra, Italia, Estaos Xuníos, y otres, constitúin una señal de fraternidá y busca de reconciliación ente pueblos que mientres les guerres mundiales tuvieron engarraos. Al traviés de les hermanancies se promueve la paz, la tolerancia y la conocencia d'otres cultures. Les hermanancies con ciudaes europees aspiren tamién a contribuyir a la reunificación y afitamientu d'Europa.

El trabayu de la municipalidá coles ciudaes hermanes ye sofitáu por diverses asociaciones cíviques, constituyíes espresamente pa esi fin de fortalecer les rellaciones de fraternidá y hermandá. Asina, esisten asociaciones pa sofitar la hermanancia con Córdoba, (Andalucía), San Carlos, Niza, Atlanta, Glasgow, etc.

Les ciudaes hermanes de Núremberg son:

• Niza (Francia), dende 1954
• Venecia (Italia), dende (1954)y 1999
• Cracovia (Polonia), dende 1979
• Skopie (República de Macedonia), dende 1982
• San Carlos (Nicaragua), dende 1985
• Glasgow, Escocia (Reinu Xuníu), dende 1985
• Praga (República Checa), dende 1990
• Kharkiv (Ucraína), dende 1990
• Hadera (Israel), dende 1995
• Antalya (Turquía), dende 1997
• Shenzhen (China), dende 1997
• Kavala (Grecia), dende 1998
• Atlanta (EE. XX.), dende 1998
• Córdoba (España), dende 2010

Ciudaes confraternizaes

La ciudá de Núremberg tien amás alcuerdos de fraternidá y cooperación coles siguientes ciudaes:

• Klausen / Chiusa, Italia, dende 1970
• Gera (Turinxa), dende 1988/1997
• Kalkuda (Sri Lanka), dende 2005.>Alcuerdu de sofitu direutu (padrinazgo) dempués del maremotu.
• Verona, Italia, dende 2006
• Changping, China, dende 2006
• Kronstadt / Brasov, Rumanía, dende 2006
• Bar, Montenegru, dende 2006
• Nablus, Territorios Palestinos, dende 2019

Coles mesmes, en 2012 Núremberg caltuvo rellaciones de cooperación con otres ciudaes como Boloña (Italia), L'Antigua Guatemala, Santiago de Cuba, Bengardene (Túnez) y Lefkosa (Xipre del Norte).

Antiguu Conceyu de Núremberg.

El Conceyu celebra cada añu la fiesta de les ciudaes hermanes nel castiellu de Tucherschloss de Núremberg denomada "Grenzenlos-Fest", "fiesta ensin fronteres".El 2015 tuvo como motivu central a la ciudá de Córdoba, cola que Núremberg hermanióse nel 2010. Esta fiesta, que se celebra a mediaos d'agostu constitúi un eventu nel cual les asociaciones que sofiten el trabayu coles ciudaes hermanes dan a conocer el so trabayu y vienden productos de les ciudaes a les que tán venceyaes. Grupos musicales de les ciudaes hermanes participen nesta fiesta multicultural.

Mientres el famosu mercáu añal de Navidá celébrase tamién el mercáu navidiegu de les ciudaes hermanes, nel que voluntarios simpatizantes de les mesmes vienden productos artesanales, música, bébores típiques, xuguetes, etc. Los fondos que se llogren destinar a financiar actividaes y proyeutos rellacionaos coles ciudaes hermanes. El mercáu de les ciudaes hermanes realizar na plaza detrás del Conceyu.

Casa Internacional de Núremberg

Dende'l 2011 esiste en Núremberg la denomada Casa Internacional (Internationales Haus Nürnberg) qu'ocupa la sede del d'antiguo denomináu Heilig-Geist-Haus (Hospiciu del Espíritu Santu) inauguráu en 1339. Dempués de la so renovación en 2010, la Casa Internacional amás de diverses oficines públiques, cuenta con una sala d'esposiciones, una sala grande pa fiestes o otros eventos. Nesti edificiu tienen les sos sedes ente otres instituciones:

• El Departamentu de Rellaciones Internacionales de la Municipalidá de Núremberg
• El Departamentu de Derechos Humanos de la Municipalidá
• El Conseyu d'Integración ya Inmigración
• El Centru de Derechos Humanos de Núremberg, NMRZ.
• El Fórum de la Historia y cultura xudía
• La Sociedá Dante Alighieri
• L'Asociación del Muséu Árabe
• La Oficina d'atención a la Tercer Edá de la Municipalidá

Consulaos

Na ciudá de Núremberg y contorna esisten representaciones consulares de los siguientes países:

Austria, en Frankenstraßy 12, 90762 Fürth. Cónsul honorariu: Gert Rohrseitz

Brasil, en Nürnberger Straßy 2, 90546 Stein. y

Dinamarca, en Färberstr. 20, 90402 Nürnberg. Cónsul honoraria: Ingrid Hofmann

Hungría, en Matthiasstraßy 10-12, 90431 Nürnberg. Cónsul honorariu: Günter Späth

Inglaterra y Irlanda del Norte, en Hadermühle 9-15, 90402 Nürnberg. Cónsul honorariu: Dr. Johannes Schmitt

Italia, en Gleißbühlstraßy 10, 90402 Nürnberg

Macedonia, en Pillenreuther Straßy 1, 90459 Nürnberg. Cónsul honorariu: Gerhard Paul Krüger

República Checa, en Ostendstraßy 100, 90334 Nürnberg. Cónsul honorariu: Hans-Peter Schmidt

Rusia, na cai Am Plärrer 14, 90429 Nürnberg. Cónsul honorariu: Nikolaus Wilhelm Knauf

Suiza, en Richard-Wagner-Platz 2-10, 90443 Nürnberg. Cónsul honorariu: Peter Theiler

Turquía, en Regensburger Straßy 69, 90478 Nürnberg. Cónsul Xeneral: Sra. Ece Öztürk Çil

Otros países atienden a los sos ciudadanos establecíos na rexón de Núremberg al traviés de los sos consulaos en Múnich.

Cai de los Derechos Humanos

Dende'l 24 d'ochobre de 1993 Núremberg cunta con una Cai de los Derechos Humanos, obra del artista israelín Dani Karavan, quien en 29 columnes de cementu, la paré d'una casa y un árbol presenta los 30 artículos de la Declaración Universal de los Derechos Humanos en 30 idiomes distintos, dende'l jiddisch faláu polos xudíos que vivíen na ciudá dende la dómina medieval, hasta'l quechua faláu polos indíxenes orixinarios de Perú y d'América del Sur, o l'español. Tamién esisten artículos n'idiomes d'Europa, África y d'Asia. Asina se trata de representar el valor universal d'estos derechos pa tolos pueblos y races.

Na inauguración d'esta cai participaron, ente otros invitaos, Federico Mayor Zaragoza, Danielle Mitterrand y Hebe Pastor de Bonafini, presidenta de l'Asociación Madres de Plaza de Mayu, d'Arxentina. Nesa ocasión, l'Alcalde Mayor de Núremberg, Peter Schönlein, afirmó qu'agora los ciudadanos de Núremberg «solo tienen d'aceptar que dende esta ciudá déanse namái señales de paz, de reconciliación y de comprensión ente los pueblos».

Cai de los Derechos Humanos.

La cai de los Derechos Humanos ye allegante al Muséu Nacional Xermánicu, unu de los museos d'historia d'Alemaña más importantes del país. Con esa obra la ciudá de Núremberg quixo declarar abiertamente la so total oposición al totalitarismu de los nazis. Coles mesmes Núremberg reafita la so opción polos derechos humanos como paradigma universal de la humanidá. Los escolares visiten esta cai dacuando y ellí reciben informaciones sobre la historia de los derechos humanos y la so realidá actual en distintes partes del mundu. Per otra parte, grupos y movimientos alternativos tamién utilicen la Cai de los Derechos Humanos p'amosar exemplos de situaciones onde se violen, bien sía n'Alemaña o n'otres partes del mundu, y reclamar el so respetu.

Cerca de la Cai de los Derechos Humanos realízase cada dos años un "Xinta pola paz" con miles de participantes que xinten xuntos en meses preparaes espresamente, pa rindir homenaxe y gratitud a la persona a quien se-y concede'l Premiu Internacional de Derechos Humanos de Núremberg.

Premiu Internacional de Derechos Humanos

Dende 1995 la ciudá de Núremberg concede cada dos años un Premiu Internacional de Derechos Humanos» a persones o organizaciones que promueven y defenden los derechos humanos con riesgu de la so propia vida y contribúin a la paz y a la comprensión intercultural. El premiu ta dotáu de la suma de 15 000 euros.

El premiu axudicar tres una seleición ente diversos candidatos de tolos continentes. El ganador o la ganadora del Premiu de Derechos Humanos ye escoyíu por un Xuráu Internacional conformáu ente otros pol Premiu Nobel de la Paz de 1980 Adolfo Pérez Esquivel, el profesor Theo van Boven, el Premiu Nobel de la Paz del 2003 Shirin Ebadi, el profesor Rajmohan Gandhi, el xurista Daniel Jacoby, la xurista y esperta en derechos humanos Sonia Picáu, l'artista israelín Dani Karavan y Ulrich Maly, alcalde de Núremberg.

Premiaos

• 2015: Amirul Haque Amin, de Bangladex, sindicalista, pola so llucha en favor de los trabayadores na industria testil d'esportación.
• 2013: Kasha Jacqueline Nabagesera, d'Uganda, xurista, defensora de los derechos humanos, particularmente de les persones homosexuales, lesbianes y transexuales n'África.
• 2011: Hollman Morris, de Colombia, periodista, productor del programa de televisión investigativa "Contravía" que documenta violaciones a los Derechos Humanos.
• 2009: Abdolfattah Soltani, d'Irán, xurista, miembru del Centru pa la defensa de los Derechos Humanos d'Irán.
• 2007: Eugénie Musayidire, de Ruanda, fundadora de l'Asociación «Esperanza pa Ruanda» y del Centru de recuperación terapéutica «IZERE».
• 2005: Tamara Chikunova, d'Uzbequistán, fundadora y líder de l'Asociación de Muyeres contra la Pena de muerte y la Tortura.
• 2003: Teesta Setalvad (India) y Ibn Abdur Rehman (Paquistán), periodistes que trabayen polos derechos de les minoríes marxinaes nos sos países y pola paz ente India y Paquistán.
• 2001: Samuel Ruiz García, obispu de Chiapas, pol so infatigable defensa de los derechos humanos de los pueblos indíxenes de (Méxicu), mientres más de dos décades.
• 1999: Fatimata M'Baye, abogada de Mauritania, lluchadora polos derechos de les muyeres y contra la esclavitú nel so país.
• 1997: Khemais Chammari (Tunicia) y Abe J. Nathan (Israel), quien trabayen pola paz y la comprensión ente los países d'Oriente Mediu.
• 1995: Sergej Kowaljow, miembru del parllamentu de Rusia que criticó fuertemente les masives violaciones a los derechos humanos que Rusia perpetó en Chechenia.

Asociaciones ciudadanes

En Núremberg esisten numberoses asociaciones de ciudadanos que desenvuelven un trabayu voluntariu nes árees d'ayuda social, promoción cultural, etc. Les poblaciones d'emigrantes constituyeron les sos propies organizaciones.

Entidaes españoles o llatinoamericanes en Núremberg

En 1961 fundar en Núremberg el Centru Español, creáu pa facilitar el sofitu mutuu ente los hispanofalantes, el caltenimientu y desenvolvimientu de la cultura española y l'asistencia a los emigrantes pa la so integración a la sociedá alemana. Na sede del Centru Español ufiértense cursos de baille flamencu, idioma español, runfa, según visites empuestes n'español pela ciudá de Núremberg. El centru español entama tamién espectáculos de flamencu, conferencies sobre la historia y la cultura d'España, y otres actividaes. El centru ta asitiáu en Cai Fürther Strasse 354 - 90429 Nürnberg.

Igualmente, emigrantes llatinoamericanos crearon en 1987 el denomináu CECLAM, Centru Cultural Llatinoamericanu-Alemán de Mittelfranken. El CECLAM entama tamién dacuando eventos públicos como conferencies, conciertos, fiestes, espublizando la historia y la cultura de los países d'América Llatina.

Otra institución que promueve la cultura llatinoamericana en Núremberg ye la „Galería Arauco“, na qu'amás de presentase dacuando esposiciones d'arte contemporáneo llatinoamericanu ufiértase vinu y xoyes. Cai Trödelmarkt N.° 13, 90403 Nürnberg.

Na radio autoxestionaria Radio Z espublícense selmanalmente dellos programes llatinoamericanos. Los vienres dende les 19:00 hores, los programes "Ensin Fronteres" y "Onda Llatina".

Deportes

La Municipalidá de Núremberg cunta con una Oficina de Deportes, que sofita a los numberosos clubes deportivos de les diverses disciplines.

Núremberg cunta con un estadiu de fútbol, que foi utilizáu mientres el Campeonatu Mundial de Fútbol de 2006 pa dellos partíos, apostaos ente Méxicu, Inglaterra, Irán, Holanda y Trinidá y Tobagu. Nesi estadiu'l club local F. C. Núremberg apuesta los sos partíos contra otros clubes de la lliga alemana de primer división.

• Norisring

Núremberg tamién atrai a corredores d'autos de diverses partes del mundu, quien cada añu participen en carreres nel circuitu conocíu como Norisring o "Circuitu de Núrembeg". El circuitu ta allugáu dientro del antiguu complexu de los congresos del Partíu Nazi, cerca del Zeppelingfeld.

• Arena

Nesti complexu deportivu llevar a cabo evento de patinaxe en xelu. Ta allugáu cerca del estadiu de fútbol.

• Ciclismu

En Núremberg desenvuélvense tamién competiciones de ciclismu. Utilízase'l circuitu alredor del cascu históricu de la ciudá.

• Piscines

En Núremberg esisten delles piscines públiques apropiaes pa la natación. Les piscines dientro de locales zarraos tienen un mínimu de 25 metros d'área pa nadar. Pa ingresar ye necesariu realizar un pagu, que varia según el llugar de la pisicina. La mayoría de les piscines cunten con árees separaes pa neños, con diversos xuegos ya instalaciones como toboganes.

• Suedstadtbad: Allersbergerstraßy 120
• Freibad Stadion: Hans-Kalb-Straßy 42
• Hallenbad Nordost: Elbingerstraßy 85
• Freibad Naturgarten: Schlegelstraßy 20
• Hallenbad Langwasser: Breslauer Straßy 251
• Freibad West: Wiesentalstraßy 41
• Hallenwad Katzwang: Katwanger Hauptsraßy 21.

Esisten tamién piscina privaes

• Freibad Clubbad 1 FCN.:Valznerweiherstr. 200

Personaxes célebres

La llista inclúi a persones que nacieron o desenvolvieron la mayor parte de la so actividá científica cultural en Núremberg. Dalgunos fueron reconocíos públicamente pol gobiernu municipal como "Ciudadanos d'Honor".

Sigena de Norenberc (1035), muyer que vivía nel primer centru pobláu fundáu cerca del castiellu imperial. El Títulu de Sigena de Noremberg constitúi'l documentu más antiguu nel qu'apaez el nome de la ciudá de Núremberg. Konrad Gross (1280-1356), empresariu y mecenes, financió la construcción del llamáu Hospital del Espíritu Santu y el complexu de viviendes pa les persones precisaes de Núremberg güei conocida como "Heilig-Geist-Haus", na cai Hans-Sachs-Platz 2, Nürnberg. Rudel Geisbart (1349), revolucionariu social. Johannes Regiomontanus (1436 - 1476), astrónomu. Antón Koberger (1440-1513), imprentador, publicista. Hartmann Schedel (1440-1514), escritor, cronista, historiador, humanista, autor d'una de les primeres cróniques del mundu. Hieronymus Münzer(1447-1508), geográfo. Veit Stoss (1450 – 1533), escultor. Adam Kraft (1455/1460 – 1509), escultor. Martin Behaim (1459-1507), constructor del primer globu terráqueo . Johannes Werner(1468-1522), teólogu, astrónomu, cartógrafu, matemáticu. Willibald Pirckheimer,(1470-1530) humanista, xurista, asesor políticu de príncipes y gobernantes n'Alemaña. Alberto Durero (1471-1528), pintor, matemáticu. El pintor más famosu d'Alemaña. Hans Sachs (1494-1576), poeta, zapateru. Hans Sebald Beham (1500-1550), imprentador, grabador, pintor y miniaturista. Virgil Solis (1514 – 1562), pintor. Hans Tetzel (1545), inxenieru de mines, realizó esploraciones en Cuba. Georg Philipp Harsdoerffer (1607-1658), poeta. Anna Köferlin (1631), coleicionista d'arte, mecenes . Maria Sybilla Merian (1647-1717), científica naturalista, dibuxante, escritora. Catharina Regina von Greiffenberg (1633-1694), poeta, mística. Johann Pachelbel (1653-1706), compositor. Susana Maria v. Sandrart (1658-1716), pintora. Maria Clara Einmart (1676-1707) astrónoma. Johann Gabriel Doppelmayr (1702-1750) científicu, matemáticu, profesor. Johann Benjamin Erhard(1766-1826) filósofu, xurista, revolucionariu.

Kaspar Hauser, (1812 ?) mozu foresteru que dempués de vivir la so mocedá en cautiverio, misteriosamente apaeció en Núremberg. Karl von Hegel (1813-1901), historiador. Sigmund Schuckert (1846-1895) inventor, industrial pioneru, inxenieru d'eletricidá. Helene von Forster (1859-1923) escritora, defensora de los derechos de les muyeres. Karl Bröger (1886-1944), poeta, políticu, lluchador social. Lina Ammon (1889-1969) política, benefactora social. Julie Meyer (1897-970), escritora, política, científica social. Hermann Kesten (1900-1996), escritor. Käte Strobel (1907-1996), política socialdemócrata, feminista, ministra federal d'Alemaña. Max Grundig (1908-1989), empresariu. Hugo Distler (1908-1942), músicu, compositor. Theo Schöller (1917-2004), empresariu. Ruth Schloss (1922), pintora. Henriette von Schmidt (1926), profesora, empresaria "Lebkuchen Schmidt" y mecenes. Subvencionó los conciertos al campu de la orquesta sinfónica de la ciudá, "Open Air Konzert. Toni Burghart (1928 – 2008), artista, pintor, dibuxante y artista gráficu. Bruno Schnell (1929) Periodista, Editor, mecenes, ciudadanu d'Honor de Núremberg. Gisela Elsner (1937-1992), escritora. Helmut Jahn (1940), arquiteutu. Robert Kurz (1943-2012), filósofu, escritor. Günther Beckstein (1943), políticu, ciudadanu d'Honor de Núremberg. Renate Schmidt (1943) Política socialdemócrata, ciudadana d'Honor de Núremberg. Fitzgerald Kusz (1944), escritor, poeta. Horst Förther (1950), empresariu, políticu. Martin Burkert (1964), políticu, sindicalista. Megan Maxwell (1965), escritora. Alexander Herzog (1979), artista, tenor, cantante d'ópera. klaus Cornfield (1983), cantante de música pop, compositor.

Población

Evolución de la población

Añu/Fecha	Habitantes
1397	5 626
1485	36 000
1622	40 250
1750	30 000
1812	26 569
1827	37 012
1. 12. 1840¹	46 824
3. 12. 1849¹	50 828
3. 12. 1855¹	56 398
3. 12. 1861¹	62 797
3. 12. 1864¹	70 492
3. 12. 1867¹	77 900
1. 12. 1871¹	83 214
1. 12. 1875¹	91 018
1. 12. 1880¹	99 519
1. 12. 1885¹	114 891
1. 12. 1890¹	142 590
1. 12. 1895¹	162 386
1. 12. 1900¹	261 081
1. 12. 1905¹	294 426

Referencies

Les informaciones estadístiques fueron llograes del folletu "Nürnberg in Zahlen 2012" editáu pola Oficina d'Estadístiques de Núremberg y Fürth.

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Núremberg.

• Sitiu web oficial (n'alemán)

• Núremberg n'OpenStreetMap.

• Datos: Q2090
• Multimedia: Nuremberg