Saltar al conteníu

Harrison Ford

De Wikipedia
Harrison Ford
Vida
Nacimientu Chicago13 de xunetu de 1942[1] (82 años)
Nacionalidá Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos [2]
Llingua materna inglés
Familia
Padre Chris Ford
Madre Dorothy Ford
Casáu con Mary Marquardt (1964 – 1979)
Melissa Mathison (1983 – 2004)
Calista Flockhart (2010 – )[3]
Fíos/es
Hermanos/es Terence Ford
Estudios
Estudios Ripon College (en) Traducir
Maine East High School (en) Traducir
Llingües falaes inglés[4]
Oficiu actor, productor de cine, actor de voz, ambientalista, carpinteruaviador
Altor 185 cm
Premios
Nominaciones
Movimientu Ecoloxismu
Creencies
Relixón xudaísmu
Partíu políticu Partíu Demócrata
IMDb nm0000148
Cambiar los datos en Wikidata

Harrison Ford (13 de xunetu de 1942Chicago) ye un actor, productor de cine, actor de voz, ambientalista, carpinteru y aviador d'Estaos Xuníos.

Debe la so notoriedá a la so collaboración col guionista, productor y direutor George Lucas, que foi'l primeru en da-y la posibilidá de consagrase como actor. Los sos papeles de Han Solo na triloxía orixinal de Star Wars y d'Indiana Jones alzar al nivel d'estrella internacional. Anque un fracasu inicial en taquilla, la película de Ridley Scott Blade Runner, onde desempeña'l papel del cazador de replicantes Rick Deckard, terminó convirtiéndose nuna película de cultu de la ciencia ficción.

Con más de cinco mil seiscientos millones de dólares recaldaos en tol mundu poles sos películes, Ford ye l'actor con mayores ingresos en taquilla de la historia.[6] En 1998 foi escoyíu, con cincuenta y seis años, l'home vivu más sexy del mundu pola revista d'Estaos Xuníos People,[7] y en 1995 pola británicu Empire como unu de los cien actores más sexy de la historia (nel puestu 15).[6]

Mundialmente famosu polos sos papeles en películes d'aición y aventures, foi gallardoniáu col premiu Cecil B. DeMille en reconocencia a la so trayeutoria cinematográfica na gala de los Globu d'Oru de 2002 y col César honoríficu al conxuntu de la so carrera en 2010; en 1994 la National Association of Theatre Owners dio-y el títulu de «Estrella del sieglu del box-office».[8] Amás de les distinciones personales recibíes, seis de les películes nes que trabayó figuren nel National Film Registry,[9] y cinco tán clasificaes nel «top 100» del American Film Institute.[10]

Punxo la so notoriedá al serviciu del caltenimientu de la naturaleza y de la preservación del medioambiente, sensibilizando particularmente sobre la situación crítica de deforestación de los montes tropicales.[11]

Biografía

[editar | editar la fonte]

Primeros años

[editar | editar la fonte]
Chicago, ciudá natal de Harrison Ford.

Harrison Ford nació mientres el branu de 1942 en Chicago,[12] fíu de padre católicu, Christopher Ford, y madre xudía, Dorothy Nidelman.[13] El so güelu paternu, John Fitzgerald Ford, yera un irlandés católicu y la so güela, Florence Veronica Niehaus, alemana. Los sos güelos maternos, Harry Nidelman y Anna Lifschutz, yeren inmigrantes xudíos procedentes de Minsk (Bielorrusia).[14] La so madre foi actriz de radio enantes de dedicase al so llar, y el so padre directivu de publicidá y dacuando actor de radio como la so esposa.[15][16]

Harrison y el so hermanu Terrence, nacíu en 1945, crecieron nel senu d'una familia de clase media.[12] Christopher y Dorothy Ford educaron a los sos fíos basándose na combinación de los sos respeutivos convencimientos relixosos y culturales.[12] Na actualidá, cuando-y pregunten cuál ye la so relixón, respuende con humor: «demócrata».[17] Tamién diz que se siente «irlandés como persona pero xudíu como actor».[18]

En Chicago empecipia los sos estudios xunto col so hermanu na escuela primaria Graeme Stewart.[19] Ford, al que los sos amigos llamen «Harry», ye almitíu na East Maine Township High School (Illinois) en 1956.[19][20] Alumnu mediu,[16][19] participa sicasí en toa clase d'asociaciones nel senu del centru: presidente del club de ciencies sociales, miembru del club de maquetes ferroviaries, representante del club d'escolares y delegáu de clase.[19] Nesti periodu tamién se produz la so primer actuación pública como la voz de la radio del colexu,[19] qu'acababa de ser creada.[21] Per otra parte, tamién s'integra na compañía de baille de la escuela según nel equipu de ximnasia mientres un curtiu periodu.[19]

En graduándose, en 1960 dexa l'institutu,[19] ya incorpórase, primíu polos sos padres, nel Ripon College, en Wisconsin.[13] Ellí forma parte de la fraternidá «Sigma Nu»,[22] y estudia lliteratura inglesa y filosofía,[13] pero les sos resultaos dexen enforma que deseyar.[23] Nel tercer añu, esti mal estudiante apuntar a cursos d'arte dramático, pensando qu'asina tendría una oportunidá de llograr fácilmente unes bones notes.[13] Ye mientres esti periodu cuando Harrison sabi lo que quier faer en delantre de la so vida profesional. En 1964, a tres díes de la entrega de diplomes, sabe que nun va llograr el suyu por causa de les sos repitíes ausencies.[24] Entós vuelve a Illinois con un sentimientu de vergüenza y humildación.[25]

Carrera artística

[editar | editar la fonte]

Los sos empiezos

[editar | editar la fonte]

A pesar del so escepticismu ante'l camín escoyíu pol so fíu, los sos padres anímen-y a siguir.[13] Sabiendo que nun ye Wisconsin onde va poder llanzar la so carrera, Harrison decide dise a Hollywood con Mary Marquardt,[26] una actriz que conoció mientres los sos años universitarios y cola que se casaba en 1964.[6]

Yá en California, primeramente tien dificultaes pa consiguir papeles, pero dempués d'una serie de castings ensin resultaos, recibe una propuesta de la Columbia Pictures pa roblar un contratu de 150 dólares a la selmana pa faer pequeñes apaiciones na televisión.[27] Mientres esti periodu, Ford escapa por pocu de la muerte tres un accidente d'automóvil al perder el control del so vehículu y estrellese contra un poste.[28] El so repulgu nel cazu, unu de los sos signos distintivos, ye una secuela d'esti acontecimientu.[29] Finalmente en 1966, apaez per primer vegada na gran pantalla en Lladrón y amante con James Coburn, nun papel que nun-y da derechu a apaecer nos creitos. El mesmu añu, llibrar d'una citación p'allegar a la guerra de Vietnam asemeyando llocura.[16] Pa ello, escríbe-yos una carta pseudofilosófica a les autoridaes pa esplicar les razones del so actu.[30]

En 1967 consigue'l so segundu papel, tamién ensin apaecer nos títulos de creitu, na película Luv... quier dicir amor (Luv). Finalmente apaez en L'acaballada de los malditos (A Time for Killing), el mesmu añu, na que'l so nome figura per primer vegada en pantalla, anque sol nome de «Harrison J. Ford» pa estrema-y del antiguu actor de cine mudu que tien el so mesmu nome.[27] A pesar d'estos pequeños papeles, la familia Ford nun s'anubre precisamente en millones, lo que nesi momentu ye especialmente problemáticu una y bones Mary da a lluz al so fíu Benjamin.[20] L'actor acepta mal los pequeños papeles que la Columbia destína-y y la imposibilidá d'espresar la so capacidá interpretativa y la so personalidá.[30] L'estudiu ruempe'l so contratu baxu sida de la so falta de carisma y por causa de les sos constantes observaciones sobre la probeza de los guiones que-y ufierten. Él almite güei nun ser bien cooperativu col estudiu,[30] pero considera qu'esa arrogancia foi la que-y dexó creer na so carrera y esconder la so cobardura,[31] qu'hasta entós taba a puntu de face-y abandonar el camín que decidiera tomar.[30] Poco tiempu dempués robla cola Universal Pictures,[32] cola que consigue pequeños papeles en series como The Virginian (The Virginian) o Ironside. Pero les sos pequeñes apaiciones nun son abondes pa caltener les necesidaes de la so familia, polo que busca una alternativa al so trabayu d'actor.

Nueves esperances

[editar | editar la fonte]

Efectuando trabayos na so casa, Ford decide de secute faese carpinteru.[33] Arrenunciu a convertise n'actor y apriende a trabayar la madera al traviés de los llibros que pide emprestaos na biblioteca local.[34] Atopa'l so primer trabayu nes obres nun estudiu de grabación pal compositor Sérgio Mendes.[34] En paralelu col so nuevu oficiu, acepta cualesquier de los pequeños papeles que-y ufierten nel cine —Zabriskie Point en 1970— o en series televisives —The F.B.I. en 1969 o La llei del revólver (Gunsmoke) en 1972—. Mientres esti periodu Mary da a lluz al so segundu fíu.[20]

Nel cursu de los sos alcuentros, Ford fíxose amigu de Fred Roos,[35] direutor de repartu de la Universal, pal que fai trabayos de cutiu.[36] Mientres trabaya nunes obres pa los Estudios Goldwyn, Fred Roos presénta-y a un mozu Direutor de cine realizador inda desconocíu: George Lucas. Esti alcuentru ye determinante pa la so carrera d'actor.

George Lucas.

En 1972, George Lucas propón-y el papel del apasionáu de la velocidá Bob Falfa na so próxima película, American Graffiti. Harrison acepta porque considera'l papel abondo importante pa implicalo nel posible ésitu de la película.[36] Pa rodar les sos escenes tenía de cortase'l pelo, pero tarreciendo nun poder encarar con esi aspeutu posibles ufiertes de rodaxe que pudieren ufierta-y darréu, suxúre-y a George Lucas afatiar a Bob Falfa con un sombreru vaqueru.[36] La película estrenar mientres el branu de 1973 y recalda más de ventiún millones de dólares mientres la so primer distribución en cines.[37] A pesar d'esti ésitu, Harrison recupera la so actividá de carpinteru porque'l salariu de 600 dólares que recibe pol rodaxe d'esta película,[38] ye insuficiente pa faer vivir a la so familia. Sicasí, fai que'l so motivación pa intentar faer carrera nel cine alíquese.

Ford recupera pos el so trabayu aceptando otros pequeños papeles. Dempués de realizar unes obres na oficina de Francis Ford Coppola, recibe la propuesta d'un papel per parte d'esti postreru na so película The Conversation, con Gene Hackman como estrella. Tenía De representar el papel de Mark, pero, nel últimu momentu, Frederic Forrest consigue'l papel; Ford, que desempeña finalmente'l personaxe de Martin Stett, ta furiosu por esti fechu…[39] Sicasí gracies a esti papel, el mozu actor empieza a faer falar sobre él en Hollywood.[40]

Hasta 1976 consigue dellos papeles pa la televisión y ve con prestu como s'amontaba la so actividá. Mientres unos trabayos en casa de George Lucas,[16] ésti pídelu que collabore con él dando retruque a los actores nel casting pa la so próxima película, pos nun desea face-y a Harrison una audición yá que quier trabayar con nueves cares.[41] Pero dempués de dellos retruques, Lucas decide que yá tien actor pal papel de Han Solo.

Los sos papeles

[editar | editar la fonte]

Star Wars

[editar | editar la fonte]
Wim Wenders y Carrie Fisher en 1978.

En 1976, a pesar de les sos reticencies tocantes a contratar actores desconocíos pa la película,[41] la Twentieth Century Fox acepta que Harrison Ford sea escoyíu pa encarnar a Han Solo na que se va convirtióse nuna gran saga del cine: Star Wars. Ford llogra'l papel frente a la competencia de Kurt Russell,[41] Nick Nolte,[42] Al Pacino,[43] Christopher Walken o Richard Dreyfuss.[44] George Lucas considera a Ford más en condiciones d'encarnar a un personaxe que dispón d'una dimensión cínica qu'oldea con Luke o Leia. Tamién ye un personaxe de mayor edá que los otros personaxes, cola esceición notable del desempeñáu por Sir Alec Guinness, famosu actor británicu que la so presencia compensa un repartu formáu por actores desconocíos, un riesgu estelante pa una película de tal valumbu. Cola sensación de tar participando nuna película pa neños, los actores tienen dificultá pa interpretar el so papel seriamente y faen constantes chancies mientres el rodaxe.[41]

Con un sueldu de 650.000 dólares,[6] esta película déxa-y abandonar finalmente'l so oficiu de carpinteru y concentrase dafechu na so carrera artística.[41] A pesar del fracasu prematuramente anunciáu pola Fox,[41] la primer entrega de Star Wars, conocida primeramente como La guerra de les galaxes y más tarde como A New Hope convertir nun ésitu enorme y fai del actor unu de los predilectos del públicu.

La película da llugar a dos secuelas nes que Ford sigue nel papel. En The Empire Strikes Back, el so papel de comediante toma una nueva dimensión cola evolución dramática del papel d'Han Solo, xuníu al empar a la so rellación amorosa con Leia y a la so posición incómoda frente a la traición del so amigu, Lando Calrissian. Primero que'l so personaxe sea conxeláu na carbonita, la princesa declára-y el so amor y tien de contestar «¡yo tamién te quiero!», pero, viendo que resultaba pocu convincente, Irvin Kershner, el direutor, píde-y improvisar. Él camuda entós la retruque por saber...», que va quedar indisociablemente xunida del so personaxe.[41] El fechu que Solo sea somorguiáu na carbonita constitúi amás una alternativa pa los guionistes nel casu de que l'actor negar a figurar nel tercer episodiu de la saga. N'efeutu, George Lucas nun taba seguru de que la so estrella aceptara recuperar el papel dempués del so ésitu en Raiders of the Lost Ark.[41]

Finalmente confírmase la so participación y apaez de nuevu en Return of the Jedi. La falta de fondura del so personaxe nun-y dexa esplotar el principiu de la película, que se dedica a la so lliberación. Pa compensar esta debilidá, él desea una muerte heroica para Han Solo, con cuenta de pueda recuperar la talla de los episodios precedentes. George Lucas niégase.[45]

Indiana Jones

[editar | editar la fonte]

A finales de los años 1970, George Lucas y Steven Spielberg trabayen na so próxima producción: una película que rinde homenaxe a los seriales de la so infancia.[46]

El sombreru tipu Fedora y el llátigu: dos de los accesorios distintivos d'Indiana Jones.

Pa esti proyeutu Steven Spielberg piensa darréu nél, cola idea de representar a un héroe dignu d'Allan Quatermain, pero George Lucas opónse.[47] N'efeutu, amás de nun ser nunca partidariu de recuperar a un actor con quien yá trabayara (¡«nun quiero faer el mio Robert De Niro!», referencia a la unión del actor con Martin Scorsese),[46] él tarrez tamién que se confunda esti nuevu personaxe con Han Solu. Por ello piénsase en dellos actores pa ufierta-yos el papel. Finalmente escuéyese a Tom Selleck pa encarnar al aventureru,[46] pero nun acepta'l papel pola mor del contratu que lu xune a la serie Magnum P.I.[47] Por ello, Steven Spielberg persuade a George Lucas de que «Indy» ye un personaxe a la midida de Ford. L'actor y el realizador son presentaos por George Lucas y, a pesar de les sos reticencies a roblar un contratu pa tres películes, l'actor acepta la ufierta.[46] Nació Indiana Jones.

Pa interpretar al aventureru, Ford tien d'aprender a remanar el llátigu y preparar físicamente pa un rodaxe agotador.[46] Amuesa pa Indy l'aspeutu d'aventureru con barba de tres díes y una vieya cazadora de cueru, ensin escaecer los que se van convertir nos sos signos distintivos, el sombreru gastáu y el llátigu. Caracteriza asina a un personaxe polifacéticu: valiente pero románticu, risonderu y dacuando fráxil.

El rodaxe de Raiders of the Lost Ark ye agotador y esixente pa tol equipu. Mientres la escena de la engarradiella contra un mecánicu nazi, l'avión rueda sobre la so pierna; atopar con un lligamentu esgarráu nel interior de Tunicia. Pero en llugar de faese curar, viéndase la pierna pa poder siguir rodando.[46] Más tarde, máncase seriamente les costielles queriendo faer él mesmu la escena de riesgu onde Indiana ye abasnáu pel suelu por un camión. Tocantes a la escena onde Indy enfrentar a un guerreru que lu amenacia d'un gran sable, na que taba previstu un ellaboráu combate que precisaría una llarga preparación, Ford nun ta en condiciones de rodala: como munchos miembros del equipu nesi momentu, taba enfermu.[46] Pa curiase, propón-y a Steven Spielberg a cencielles disparar sobre l'oponente. L'ésitu d'esta curtia escena ente los miembros del equipu ye tal, que se caltién nel montaxe final.[48] Raiders of the Lost Ark estrenar en 1981 y llogra un gran ésitu. Consigue devasar inclusive la notoriedá d'Han Solo con Indiana Jones y conviértese nuna estrella.

Kate Capshaw, la so pareya en Indiana Jones and the Temple of Doom.

En 1984 estrénase Indiana Jones and the Temple of Doom. La pareya femenina de Indy, dempués de Karen Allen en l'arca perdida, ye Kate Capshaw. Ye Ford quien, so la influencia de Steven Spielberg, escoyer pa interpretar a Willie Scott.[49]

Mientres el rodaxe de les escenes nel palaciu del maharajá, l'actor empieza a sufrir d'una hernia discal a fuercia de montar un elefante, y mientres el combate contra un thuggee na habitación de Indy, la hernia paralizar de verdá. Los cuidos que lu empresten nel llugar nun faen efeutu y ye repatriáu urxentemente a los Estaos Xuníos pa operase.[49] Mientres la so convalecencia, sigue un tratamientu a base d'enzima de papaya. El remediu ye eficaz y l'actor torna a Sri Lanka al cabu de tres selmanes.[49] Tres esti incidente, el rodaxe prosigue de normal. Nel momentu del so estrenu, anque la crítica atope la película demasiáu escura,[49] Indiana Jones and the Temple of Doom ye un ésitu.

Sean Connery interpreta al padre de Indy en La última cruzada.

El 16 de mayu de 1988 empieza'l rodaxe de Indiana Jones and the Last Crusade.[50] Esta película desvélanos la rellación que caltién Indy col so padre como telón de fondu de la busca del Grial. Ente que Ford visti de nuevu'l so traxe d'aventureru, el papel de «aguarón de biblioteca» del so padre ye interpretáu por Sean Connery. Esta confrontación padre/fíu déxa-y a Ford esplotar y espresar otres facetes de la personalidá del so personaxe. Nesta película podemos ver a Indy adolescente y Ford propón-y a Steven Spielberg y a George Lucas al nuevu actor qu'interpretara al so fíu en The Mosquito Coast, River Phoenix, pos, según el mesmu Ford, ye quien más se paez a él a la so edá.[29] Sobre'l plató l'ambiente ye garapoleru, como pa la secuencia onde Indy y el so padre falen a bordu del Zepelín, onde Ford y Connery rodar ensin pantalones pola mor del calor reinante.[29] Ford, que s'acostumó a formar parte de les sos escenes de riesgu, alcuéntrase suspendíu del cañón d'un tanque y contra una paré de piedra ente que'l personal de atrezo écha-y cachos de magre a midida que la máquina avanza. De cutiu tien d'empezar de nuevu escenes onde cuerre a caballu por cuenta que'l so sombreru sale despidíu, porque ye inimaxinable qu'Indiana Jones pierda'l so sombreru.[29] Dempués d'un rodaxe ensin mayores problemes, la película estrenar en mayu de 1989 y ye, como les precedentes, un ésitu comercial.

Harrison Ford mientres el rodaxe de la so película más taquillera, Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull.

Taba prevista una cuarta parte dende 1994, pero les sobrecargadas axendes de Ford, Lucas y Spielberg aplacen darréu la puesta en marcha de la película. Dempués de bazcuyar en faer esti nuevu episodiu, Ford acaba per proponer -y a Spielberg faela: «¿Por qué nun faer otra d'estes películes? El públicu pidir». Acaba per convencer a Lucas y el proyeutu empecípiase. El 10 de setiembre de 2007 finalmente desvélase'l títulu d'esti nuevu episodiu: Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull. L'aición de la película desenvolver mientres la Guerra Fría, con Indiana Jones yá mayor. A pesar de la so edá avanzada someter a un entrenamientu y un réxime bien estrictos pa volver tar en forma, y asina puede realizar él mesmu la mayoría de les sos escenes ventureres. La película ye presentada'l 18 de mayu de 2008 como preestreno nel festival de Cannes, 19 años dempués de la última aventura.[51] La taquilla demostró que'l públicu deseyaba otra película más de la saga y, con cerca de 800 millones de dólares recaldaos en tol mundu,[52] Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull ye la película de mayor ésitu de la serie.

Anque inda s'atopa en fase de desenvolvimientu, yá esiste un alcuerdu por qu'en 2012 Ford interprete de nuevu a Indiana Jones na quinta entrega de la saga del popular personaxe, y Lucas y Spielberg volverán participar na so realización.[6][53]

Blade Runner

[editar | editar la fonte]

Na película Blade Runner, de Ridley Scott, basada na novela de Philip K. Dick ¿Suañen los androides con oveyes llétriques?, Ford encarna a Rick Deckard, una especie de detective priváu (blade runner) desengañáu y cínicu. La so interpretación nesta película ye intensa y da-y al personaxe una imaxe vulnerable y d'ambigüedá moral que la convierte n'unu de los elementos destacaos de la película, y llévanos, inclusive, a preguntar si Deckard ye humanu. N'efeutu, la empatía que manifiesta nel momentu de les sos aiciones ejecutorias escontra los replicantes, recuerda xustamente a la de les sos preses.

El primer actor consideráu pol guionista Hampton Fancher foi Robert Mitchum. Otros actores na llista de potenciales Rick Deckard fueron Sean Connery, Jack Nicholson, Paul Newman, Clint Eastwood, Peter Falk, Al Pacino, Nick Nolte, Burt Reynolds o Dustin Hoffman.[54] Finalmente Hampton Fancher, que tamién yera productor de la película, suxer a Harrison Ford.[40] La producción poner en contautu con Steven Spielberg, que ta na fase de montaxe de Raiders of the Lost Ark, pa informase sobre l'actor. La respuesta del realizador ye clara: «Ye una gran estrella». Asina, Ridley Scott viaxa a Londres pa ver imáxenes de la grabación de la película de Steven Spielberg y atopa al actor perfectu pal papel.[40]

Ford ta interesáu na película pero la llectura del primer guión nun acaba de convence-y por causa de la presencia d'una voz en off que cunta a los espectadores lo que nun amuesa na investigación de Deckard. Él quier que se vean les coses en llugar de que se rellaten.[40] Esti detalle convertir nun motivu de resfregón ente'l realizador y el so intérprete principal,[55] que considera que Ridley Scott tiende a esmolecese más de los decoraos que de los sos actores.[40][56] Como anéudota, el personaxe desempeñáu por Edward James Olmos foi creáu pa iguar un error de concepción: la carlinga del vehículu que Ford tien de pilotar resulta ser demasiáu estrecha pa él y hai que contratar a un actor más pequeñu pa pilotar la máquina. Olmos ye quien conduz, ente que Ford acurrúcase sobre l'asientu del pasaxeru.[56]

Daryl Hannah interpreta a Pris, unu de los replicantes de la película Blade Runner.

A pesar de les diverxencies, Ford implícase tou lo que puede. Na escena onde s'engarra con Pris (Daryl Hannah), aportuna en que nun asemeye los golpes. Ella obedez y méte-y los deos na ñariz, hasta tal puntu qu'acaba ensangrecíu a la fin de tomar.[40] El so malestar mientres el rodaxe tamién lu ayudar a da-y una dimensión dramática al so personaxe. Mientres les proyeiciones de prueba de la película, la so interpretación ye mal acoyida polos espectadores. N'efeutu, la so imaxe ye la d'un héroe ensin mieu, valiente y ensin reproches dende los sos papeles de Han Solo y d'Indiana Jones y los sos siguidores nun lu ven nel papel d'un personaxe daqué cobarde y ensin escupulicios. Por estes razones (y otres puramente comerciales), los productores faen volver montar la película pa simplificar la historia y esaniciar temes paraleles.[40] El final modifícase, tresformando l'espíritu del desenllaz orixinal.

A pesar del so desalcuerdu, l'actor taba obligáu por contratu a rexistrar la voz en off qu'empobinaba al espectador na so comprensión de la película, lo que foi un verdaderu supliciu pa él.[57] Dempués de la llectura de seis versiones distintes de la narración, el cansanciu del trabayu demandáu percibir na so voz monocorde qu'apaez na película.[40]

La película estrenar en 1982, los críticos nun son precisamente cariñosos,[58] y ye un fracasu comercial.[59] El so papel dafechu distintu con rellación a los precedentes y el negror de la película son los factores principales.[59] Tamién foi clisada pol estrenu, unos díes enantes, de E.T. the Extra-Terrestial, de Spielberg.

Sicasí, Blade Runner acaba convirtiéndose nuna película de cultu nel cursu de los años, sobremanera gracies a la salida de versiones más próximes a la visión del realizador (Versión del Direutor Direutor's cut).[59] Inda güei una entruga queda en suspensu: ¿Rick Deckard ye un replicante? Ridley Scott respuende que sí, ente que Ford sostién lo contrario.[60]

Otres películes

[editar | editar la fonte]

Dempués de Star Wars consigue munchos más papeles qu'antes gracies al estatus qu'acaba d'adquirir. Ye contratáu pa la película Heroes empobinada por Jeremy Kagan, un amigu de George Lucas.[61] Tien como compañeru a Henry Winkler ya interpreta a Ken Boyd, un rapazu soñador. Los críticos acueyen bien la so interpretación d'un personaxe que reconoz adorar,[61] pero la película pasa inalvertida y nun-y dexa acentuar la so notoriedá.

La necesidá de dineru faise sentir de nuevu.[62] Consigue llograr unu de los papeles principales de Fuercia 10 de Navarone, la continuación de The Guns of Navarone. La película estrenar en 1978, tien como compañeru de repartu a Robert Shaw y, anque ye un fracasu nos Estaos Xuníos, el nome de la nueva estrella atrai al públicu n'Europa, onde, por casu en Francia, viende casi un millón d'entraes.[63]

Al añu siguiente estrénase Apocalypse Now de Francis Ford Coppola, onde apaez solamente nuna secuencia. Interpreta al coronel Lucas que tresmite'l permisu d'ausencia del capitán Willard, desempeñáu por Martin Sheen. Anque esta película estrenar en 1979, Ford rodó la so escena mientres l'añu 1976, enantes de ser conocíu pol so papel de Han Solo.[64]

En La cai del adiós pilota un B-25 Mitchell.

El mesmu añu apaez en La cai del adiós, de Peter Hyams. Nella interpreta a David Halloran, un pilotu americanu unviáu a Inglaterra mientres la Segunda Guerra Mundial, que se namora d'una enfermera inglesa y que tien la misión d'escoltar en Francia a un axente del serviciu británicu d'información (interpretáu por Christopher Plummer) que resulta ser l'home d'ésta. El papel déxa-y esperimentar la so interpretación per primer vegada en xéneros románticos y dramáticos. La película ye un fracasu y nun lu dexa al actor satisfaer la so predisposición a tener un papel protagonista.

La so siguiente película ye El rabín y el pistoleru, una comedia de Robert Aldrich. La «atenta presión» del so fíu Willard y el so propiu deséu de tornar a los rodaxes americanos dempués de dos películes n'Inglaterra, fáen-y aceptar el papel del cowboy Tommy Lillard.[65] Trabaya xunto a Gene Wilder, actor que collaboró delles vegaes con Mel Brooks. La comedia nun yera un campu nel que'l realizador atopárase a gustu, y la película nun respuende a les sos mires, pero resulta meyor que La cai del adiós. Recupera'l so papel de Bob Falfa nuna pequeña apaición (que nun se reflexa nos títulos de creitu) en la secuela de American Graffiti.

La consagración llega de manes de la saga de Star Wars, confirmada darréu coles aventures d'Indiana Jones. Dempués del rodaxe de Blade Runner participa nel de E.T. the Extra-Terrestial onde actúa como'l direutor de la escuela que convoca a Elliott dempués del incidente de la rebelión na aula.[66] Nesta escena apaez de llombu y nun vemos la so cara.[66] Esta secuencia foi cortada nel montaxe inicial y nun s'integró na versión del 20ᵘ aniversariu de la película porque Steven Spielberg nun quixo faer demasiaos cambeos con rellación al orixinal, que considera como una de les sos películes «más perfectes».[66]

En 1985, la so carrera da un nuevu xiru con Witness, de Peter Weir. Dexa a un llau les superproducciones espectaculares y desempeña el papel de John Book, un policía encargáu de la proteición d'un mozu amish. Antes del rodaxe, prepara meticulosamente el so papel de policía pasando un tiempu na brigada criminal de Filadelfia cola qu'efectúa patrulles nocherniegues.[67] Esta película déxa-y interesase pola psicoloxía del so personaxe que fai frente a un choque de cultures al introducise nuna comunidá amish. De proteutor pasa a protexíu, ya intégrase progresivamente na manera de vida de los sos güéspedes y namórase de la madre del mozu testigu, papel desempeñáu por Kelly McGillis. Na película, enantes de la construcción d'una tenada, esmuzse una referencia al so pasáu cuando l'actriz pregúnta-y si sabe daqué de carpintería, y él respuende «un pocu». Esta interpretación val-y el primer reconocencia del mundu del cine, con nominaciones como meyor actor en diversos premios cinematográficos.

River Phoenix interpretó'l papel d'unu de los sos fíos en The Mosquito Coast, y va compartir con Ford el papel d'Indiana Jones unos años más tarde en Indiana Jones and the Last Crusade.

En 1986, actúa de nuevu pa Peter Weir na película na que Ford diz desempeñar el so meyor papel: The Mosquito Coast.[48] Nella encarna a un padre de familia inventor y maniacu que se dexa absorber polos sos ideales. El personaxe d'unu de los sos fíos ta desempeñáu por River Phoenix, col que va compartir el papel de Indiana Jones unos años más tarde en Indiana Jones and the Last Crusade.

En The Mosquito Coast, Regarding Henry y Frantic, Ford confirma la so orientación tomada dende Witness con papeles de personaxes singulares en películes importantes. En 1989, propónen-y el papel de Jack Ryan en The Hunt for Red October, adautación de la novela homónima de Tom Clancy, pero, al preferir el papel del comandante Marko Ramius, yá reserváu para Sean Connery, torna la ufierta y desempeñar Alec Baldwin.[68] En 1992, dempués de ser lliberáu d'un proyeutu de la Paramount, desempeña'l papel d'un axente de la CIA, dexáu vacante por Alec Baldwin que prefier trabayar nos escenarios de Broadway.[68] Interpreta entós al héroe de Tom Clancy en Patriot Games y na so secuela Clear and Present Danger (1994), dambes empobinaes por Phillip Noyce. El guión de Patriot Games tien de ser readautáu pal nuevu actor, porque hai que pasar d'un axente de 35 años a otru de 50.[68] Esta película ye la ocasión de dar más relevancia al personaxe de Jack Ryan y a la so familia dempués d'un papel secundariu en Ochobre Coloráu. Ford impon a un personaxe vulnerable,[68] l'opuestu d'un héroe d'aición ensin medrana y ensin reproche, que correspuende al analista de la CIA y al padre de familia protagonista de la novela. El guión de Clear and Present Danger escríbese coles mesmes que'l de Patriot Games,[68] y ye en mediu del rodaxe d'ésta cuando se confirma'l so rodaxe. Dambes películes son un ésitu.

En 1993, ente dambes aventures de Jack Ryan, vuelve dar un impulsu a la so carrera participando en The Fugitive, d'Andrew Davis, adautación de la serie televisiva homónima. Nella encarna al doctor Richard Kimble acusáu ensin razón del homicidiu de la so muyer. Una persecución despiadada, dirixida por un marshal (Tommy Lee Jones), lleva a Kimble hasta Chicago onde va faer a tolo posible pa probar la so inocencia. La película ye un ésitu mundial qu'asitia a Ford nel cume de la xerarquía de los actores más populares de Hollywood y que-y dexa a Tommy Lee Jones llograr el Óscar al meyor actor de repartu.

En 1995, desempeña'l papel de Linus Larrabee na Sabrina de Sydney Pollack, papel primeramente desempeñáu por Humphrey Bogart en la película orixinal de Billy Wilder de 1954. Dempués d'un añu ensin rodar, La solombra del diañu estrenar na gran pantalla en 1997. Ford comparte protagonismu con Brad Pitt que la so carrera empieza realmente a tomar valumbu. La película, que la so temática ye la traición del mentor pol so protexíu, ye un fracasu.

Air Force One.

Esi mesmu añu estrénase Air Force One, dirixida por Wolfgang Petersen. El guión escribióse primeramente para Kevin Costner pero ésti nun taba disponible cuando la película taba dispuesta pal so llanzamientu y ye él mesmu quien suxer a la producción el nome de Ford pa reemplazalo.[69] Wolfgang Petersen propón-y a Gary Oldman al so intérprete principal, pa desempeñar al terrorista que secuestra el Air Force One.[69] Pal papel de la vicepresidenta el realizador quier dende'l principiu a Glenn Close, pero tarrez una negativa ante esti pequeñu papel.[69] Ford, que coincide con Petersen sobre la idoneidad de Close pa esti papel, encárgase él mesmu de propone-y lo a la comenenciuda. Mientres una cena de caridá en Wyoming, onde viven dambos, fai-y la proposición a l'actriz. A esta cena tamién garrasti Bill Clinton qu'aprecia la idea d'una muyer como vicepresidente. Ye por causa de los ánimos del presidente que Glenn Close acepta'l papel.[69] Bill Clinton, bien entusiasta a cuenta de la película (que va ver dos veces en trés díes depués del so estrenu),[69] convida una pequeña parte del equipu de la película, ente los que tán el realizador y Ford, a bordu del verdaderu avión presidencial pa les llocalización d'interiores pa la reconstitución del avión pa la película.[69] Pa la so escena del discursu de primeres de la película, tien d'aprender un testu en rusu, llingua qu'él nun conoz a pesar de los sos oríxenes en Minsk. Les úniques escenes que comparte con Glenn Close son unos diálogos per teléfonu y xeneralmente ye un asistente quien-y da la retruque per teléfonu al actor, pero fai un viaxe (al igual que Gary Oldman) pa faelo él mesmu y asina da-y una meyor base de trabayu a l'actriz.[69] El rodaxe celebrar nun ambiente festivo, hasta'l puntu de que l'equipu moteye la película como «Air Force Fun».[69] Nes escenes de llucha, qu'él considera como los sos meyores,[69] l'actor nun ye dobláu por un especialista.[69] Na escena onde ta per primer vegada frente al terrorista interpretáu por Gary Oldman, ésti solména-y un golpe na cara, y Ford aportuna por que nun asemeye'l golpe. A otru día d'esta escena, que precisó 13 tomes (por tanto 13 golpes na cara), llega al plató cola cara marcada, obligando a Petersen a filmarlo dende un ángulu que dexara esconder les remortines.[69] La película pon n'escena al presidente de los Estaos Xuníos, antiguu soldáu de la Guerra de Vietnam y distinguíu cola Medaya d'Honor, faciendo frente a un comandu terrorista rusu que secuestra'l Air Force One. Davezu, nos thrillers o les películes d'aición, el Presidente ye'l personaxe protexíu pero en Air Force One convertir nel home d'aición», y que da un claru tinte pronorteamericano a la película.[69] Dempués d'un rodaxe de 75 díes,[69] la película estrenar mientres el periodu branizu y saca provechu de la so condición de película taquillera pa llograr un gran ésitu n'Estaos Xuníos.

El branu de 1998 ve la vuelta del actor nuna comedia con Six Days, Seven Nights, d'Ivan Reitman onde interpreta a un aviador gurniador, que nun llogra una bona acoyida. La so siguiente película, Random Hearts, de Sydney Pollack, ye un atayante fracasu. Interpreta a un sarxentu de policía qu'investiga les circunstancies de la muerte de la so esposa nun accidente aereu y afaya que taba acompañada por un home. El so investigación llevar hasta la esposa d'esti postreru (interpretada por Kristin Scott Thomas) cola que entabla una particular ya intensa rellación.

El llagu Champlain, marcu de la película What lies beneath.

Ford ye escoyíu por Robert Zemeckis p'actuar na so siguiente película.[70] El guión, bien distintu d'otres películes nes que suel participar, atraer, según la cuidadosa construcción del argumentu y l'orixinalidá del so personaxe.[70] What lies beneath apaez nes pantalles nel añu 2000 y la estrella desvela una nueva faceta de la so carrera d'actor encarnando unu de los sos escasos papeles de «malu», lloñe del héroe de les películes d'aición nes que davezu participa. Desempeña'l papel de Norman Spencer y la so muyer ye interpretada por Michelle Pfeiffer, dando vida a una pareya madura que ve como la so fía fíxose mayor y vase de casa entrando nuna nueva fase de la so vida. La so esposa empieza a sufrir estrañes y angustioses situaciones na so casa del llagu... Esti thriller fantásticu, homenaxe al cine d'Alfred Hitchcock,[70] ye acoyíu con gran ésitu y déxa-y volver al visu del box-office.[71]

Mientres esti periodu refuga dellos papeles en películes d'ésitu como Traffic,[72] The Perfect Storm o El patriota.[48] Nesta postrera, la so negativa ta motivada por considerar la «demasiáu violenta», especialmente pola cantidá de neños que muerren na película y por considerar la historia demasiáu simple: «la Guerra Revolucionaria amenorgar a un home que busca vengación», manifestó.[73]

Imaxe del auténticu submarín nuclear soviéticu K-19 nel que se base la película K-19: The Widowmaker.

Hai qu'esperar dos años enantes de velo de nuevu na gran pantalla. K-19: The Widowmaker estrenar en 2002 so la direición de Kathryn Bigelow. Pa esta película, amás de ser l'intérprete principal, prueba como productor executivu y toma bien a pechu la so función, implicándose nel desenvolvimientu de la historia y tolos demás aspeutos de la producción.[74] La película, que rellata un fechu históricu asocedíu mientres la Guerra Fría, ufiérta-y unu de los sos meyores papeles. Interpreta a un comandante de submarín nuclear soviéticu, el K-19, que la so toma de posesión del cargu paez discutible. Toma'l puestu de comandante qu'ostenta'l capitán Mikhail Polenin (Liam Neeson), que se ve apostráu como segundu al mandu, lo que-y convierte nun personaxe antipáticu. L'actitú del so personaxe oldea cola del so colega, que ta más próximu a los sos homes. Darréu van entrar en plena confrontación al respeutive de la so tripulación por causa de una fuga del reactor. Pero esta antipatía tresformar n'heroísmu pola mor del xiru de los acontecimientos. La película, a pesar de los sos esfuercios na interpretación y la producción, ye el so mayor fracasu desque ta a lo cimero de la escena cinematográfica.

A Ford ufiertáron-y la posibilidá d'interpretar el papel de Bob Barnes en Syriana (finalmente desempeñáu por George Clooney, que recibió un Óscar por esti papel), pero nun acepta y ye una decisión de la que se pena darréu.[75] Siguen otros dos desilusiones pal actor. Primero con Hollywood: Departamentu d'homicidios que consigue la fazaña» de recaldar inda menos dineru que K-19 y depués con Firewall que llogra una tibia acoyida. Ye finalmente con Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull cuando se vuelve a atopar nel visu de la taquilla.

Crossing Over, estrenar en marzu de 2009; nella desempeña'l papel del xuez Max Brogan y comparte protagonismu con Ray Liotta y Ashley Judd.[76] Esti filme amuésanos a inmigrantes de distintes nacionalidaes que s'esforcien en consiguir un estatus llegal en Los Angeles. Trata sobre les fronteres, la falsificación de documentos, l'asilu, la naturalización y el choque de cultures.

En 2010 estrenáronse Extraordinary Measures, dirixida por Tom Vaughan, un drama centráu nos esfuercios de Aileen (Keri Russell) y John Crowley (Brendan Fraser) p'atopar a un investigador que consiga una cura pa un desorde xenéticu pocu frecuente que paceden los sos fíos, onde desempeña'l papel del Dr. Robert Stonehill,[77] y la comedia Morning Glory, dirixida por Roger Michell, onde desempeña'l papel de Mike Pomeroy y comparte protagonismu con actores como Rachel McAdams, Patrick Wilson, Jeff Goldblum o Diane Keaton, ente otros.[78] Como yá fixo en K-19: The Widowmaker, en Extraordinary Measures vuelve combinar el so papel como actor coles funciones de productor executivu.[79] Este mesmu añu empezó'l rodaxe de Cowboys & Aliens, una película entemez de ciencia ficción y western na que comparte protagonismu con Daniel Craig, que ta producida, ente otros, por Steven Spielberg y que s'estrenó en xunetu de 2011.[80] En 2012 empecipia'l rodaxe de Ender's Game, película basada na esitosa novela del mesmu títulu, onde interpreta'l papel del coronel Hyrum Graff; 42, nel papel de Branch Rickey; y Paranoya, xunto a Amber Heard, Liam Hemsworth y Gary Oldman; los trés películes estrenar en 2013.[81][82][83] En 2014 estrenóse The Expendables 3, onde l'actor interpreta'l papel de Max Drummer,[84] y en 2015 The Age of Adaline, onde interpreta'l papel de William Jones.[85]

L'actor vistu pola crítica

[editar | editar la fonte]
Ford nel Festival de Cannes (2008).

El papel en Star Wars dexó-y aportar lo más alto de la escena. Con esta película, la crítica foi entusiasta cola so interpretación refrescante de Han Solo, qu'entemez sarcasmu y humor. Pa dalgunos, consigue faer del so personaxe'l más coherente de la película.[86] Con respectu al ésitu na eleición de les sos películes, la opinión ye unánime,[87] porque a pesar de que los guiones o les interpretaciones tán lloñe de ser innovadores, Ford paez entender lo que'l públicu busca nel cine. El so escasu númberu de nominaciones a los Premiu Óscar reflexa esti enclín que da preferencia al espectáculu más qu'un gran resultáu como actor. Dempués d'Indiana Jones, los periodistes especializaos empiecen a duldar sobre les sos capacidaes pa desempeñar un papel distintu al d'un héroe dignu de los cómics, pero consigue salir d'esta imaxe estereotipada con Witness,[88] que-y dio per otra parte la so única nominación a los premios Óscar. En The Mosquito Coast, confirma esta nueva trayeutoria na so carrera con una actuación xenial».[89] Dempués de conmovedores interpretaciones en Regarding Henry y Presuntu inocente,[90] el so papel de convicto safáu en The Fugitive conquista a la crítica. El so papel d'un home ordinariu acosáu y escorríu ensin fuelgu que trata de demostrar la so inocencia, ye calificada de «terrible».[90] Los años pasen y la socesión de papeles de «bon mozu» valiente y ensin reproche paecen desacreditarlo. Intenta introducise na comedia con Six Days, Seven Nights pero'l so papel d'aventureru gurniador nun convence.[91] El so radical cambéu de rexistru en What lies beneath ye salvador, onde'l so papel de «malu» ye bien convincente.[92] El so papel en Firewall tien una acoyida tibia; la so interpretación ye correuta,[93] pero'l personaxe qu'avieya metanes una película d'aición da la impresión amargosa de yá vistu.[94] Antes del estrenu de Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull nel festival de Cannes, la crítica amuésase favorable ante'l realcuentru sobre la gran pantalla del aventureru.[95] La so interpretación como vieyu amarradiegu nun se cuestiona, al contrariu de la película que ye dacuando «acusada» de suficiencia con rellación a les anteriores.[96][97][98]

La so propia visión sobre la so carrera

[editar | editar la fonte]

L'oficiu d'actor ye según él daqué más qu'un simple «curru» y que nun tien vocación de faer feliz al espectador sinón más bien que lu ayudar a faese más altruista.[31] Contrariamente a los sos empiezos, cuando reprochaba a los productores que nun-y dexaben espresase lo suficiente, él califíccase de «servidor de la historia» ya interpreta lo que se-y diz.[31] Nun se considera a sigo mesmu como una estrella, sinón como daquién que tuvo muncha suerte al entamu de la so carrera ya inda más pa tar siempres a lo cimero de la cartelera.[31]

Contrariamente a la opinión que Ford tien de sigo mesmu, el realizador Mike Nichols manifestó que-y consideraba como «el Ferrari de los actores».[99]

Filmografía completa

[editar | editar la fonte]

Distinciones

[editar | editar la fonte]
La so estrella nel Paséu de la Fama de Hollywood.
La impresión de les sos manes y pies nel Grauman's Chinese Theatre.
Añu Ceremonia Premiu Película
1982 Premios Saturn Meyor actor[104] Raiders of the Lost Ark
1985 Kansas City Film Critics Circle Awards Meyor actor[105] Witness
1994 Blockbuster Entertainment Awards Actor de película d'aición predilectu[106] The Fugitive
Premios MTV Movie Meyor dúu en pantalla (xunto a Tommy Lee Jones)[107] The Fugitive
ShoWest Convention Estrella del sieglu del box-office[108]
1995 Blockbuster Entertainment Award Actor de película d'aición predilectu[106] Clear and Present Danger
Actor de película d'aición predilectu (videu)[106] Clear and Present Danger
1996 Premios Saturn Premiu al conxuntu de la so carreta[109]
Hasty Pudding Theatricals Home del añu[110]
1997 Bambi Bambi[111]
1998 People's Choice Awards Actor de cine predilectu[112]
1999 Blockbuster Entertainment Award Actor de comedia predilectu[106] Six Days, Seven Nights
People's Choice Awards Estrella predilecta de tolos tiempos[113]
2000 American Film Institute Premiu al conxuntu de la so carrera[114]
People's Choice Awards Actor de cine predilectu[115]
2001 Blockbuster Entertainment Award Actor de suspense predilectu[106] What lies beneath
2002 Globu d'Oru Premiu Cecil B. DeMille[116]
2003 Taurus World Stunt Awards Premiu Taurus honoríficu[117]
Young Hollywood Awards Premiu de modelu a siguir[106]
2010 Premiu César César honoríficu al conxuntu de la so carrera[118]

Nominaciones

[editar | editar la fonte]
Añu Ceremonia Nominación Película
1982 Golden Apple Awards Sour Apple[106]
1985 Premios Saturn Meyor actor[106] Indiana Jones and the Temple of Doom
1986 Premiu Óscar Meyor actor[119] Witness
Premios BAFTA Meyor actor[120] Witness
Premios Globu d'Oru Meyor actor (drama)[106] Witness
1987 Premiu Globu d'Oru Meyor actor (drama)[106] The Mosquito Coast
1991 Premios Saturn Meyor actor[106] Indiana Jones and the Last Crusade
1994 Premiu Globu d'Oru Meyor actor (drama)[106] The Fugitive
Premios MTV Movie Meyor interpretación masculina[107] The Fugitive
1996 Premiu Globu d'Oru Meyor actor (comedia)[106] Sabrina
1998 Blockbuster Entertainment Awards Actor de película d'aición predilectu[106] Air Force One
Premios MTV Movie Meyor engarradiella (con Gary Oldman)[121] Air Force One
1999 Blockbuster Entertainment Award Actor de película d'aición predilectu (videu)[106] Air Force One
2008 Teen Choice Awards Meyor actor de película d'aición y aventures[122] Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull

Vida privada

[editar | editar la fonte]
Ford y Calista Flockhart mientres la celebración del Festival de cine d'Estaos Xuníos de Deauville en 2009.

Harrison Ford casóse con Mary Marquardt el 18 de xunu de 1964. Frutu d'esti matrimoniu tuvieron dos fíos: Benjamin, nacíu'l 22 de setiembre de 1967 y Willard, nacíu'l 14 de mayu de 1969. El matrimoniu divorcióse en 1979.[123] Víctima d'esclerosis múltiple, Mary ta sostenida psicolóxica y económicamente pol actor, que-y mercó una casa y faise cargu del so tratamientu y de tolos gastos médicos que-y son necesarios.[124]

El 14 de marzu de 1983 casóse cola guionista Melissa Mathison,[125] cola que tien un fíu, Malcolm, nacíu'l 10 de marzu de 1987 y una fía, Xeorxa, nacida'l 30 de xunu de 1990.[123] Divorciáronse dempués de más de 20 años de matrimoniu, el 6 de xineru de 2004, no que foi unu de los divorcios más costosos de Hollywood.[126]

Ford casóse'l 15 de xunu de 2010 cola actriz Calista Flockhart, cola que yá convivía dende 2004, y madre d'un rapazu llamáu Liam, qu'ella adoptó'l 1 de xineru de 2001. El matrimoniu celebrar en Santa Fe (Nuevu Méxicu), onde Ford rodaba Cowboys & Aliens, y la ceremonia foi oficiada pol gobernador de Nuevu Méxicu, Bill Richardson, y el presidente del tribunal supremu del estáu, Charles W. Daniels.[127][128] Ford tien trés nietos: Eliel (nacíu en 1993), Giuliana (1997) y Ethan (2000).

L'home públicu

[editar | editar la fonte]

El so compromisu col medioambiente

[editar | editar la fonte]
Ford felicitando a un meteorógo pol so trabayu mientres les graves quemes acaecíes cerca de Jackson, Wyoming.

Tres la compra del so ranchu de Jackson, en Wyoming, faise consciente de la importancia de caltener el nuesu planeta. Vence entós cerca de la metá de les sos tierres al Jackson Hole Land Trust con fines de caltenimientu de la naturaleza.[129]

Ocupa'l cargu de vicepresidente nel conseyu d'alministración de Conservation International dende 1991,[130][131] y ye unu de los guardianes volantes» de Riverkeeper, una organización que'l so fin ye identificar y llevar ante la xusticia a los contaminadores del ríu Hudson (que pasa cerca de la so casa en Nueva York). En 2003 recibe'l Premiu Lindbergh»,[132] polos sos patrulles n'helicópteru sobrevolando'l ríu.[129]

El 6 d'ochobre de 2006 ye honráu col «Jules Verne Spirit of Natural Award», establecíu pola asociación Jules Verne Aventures, pol so compromisu cola proteición del nuesu planeta.[133]

N'abril de 2008, nun anunciu publicitario, se depila el pechu con cera, pa denunciar simbólicamente la deforestación de los montes tropicales.[134] Esti xestu pretende atraer l'atención y amosar a la opinión pública'l momentu críticu de la deforestación.

La so aición ecolóxica ye reconocida con diverses distinciones, ente les que s'atopa'l Premiu mundial del ciudadanu ecolóxicu» de la Facultá de Medicina de la Universidá de Harvard,[135] o'l Premiu mundial d'ecoloxía» del Centru Internacional d'Ecoloxía Tropical. Quiciabes les sos reconocencies más insólites nesti campu sían el que-y punxeren el so nome a una formiga nativa d'Hondures y de Belize, sol nome de Pheidole harrisonfordi, pol so sofitu a la organización The Ant Society de Conservation International,[129][136] y a una araña californiana, Calponia harrisonfordi, en reconocencia a los sos esfuercios en favor del Muséu Americanu d'Historia Natural.[137]

Los sos convencimientos políticos

[editar | editar la fonte]
L'actor con bomberos voluntarios tres los atentaos del 11 de setiembre de 2001 en Nueva York.

Al igual que los sos padres, Ford ye un demócrata reconocíu dende va años.[138] En 2003 condergó públicamente la Guerra d'Iraq y apeló a un cambéu de gobiernu nos Estaos Xuníos. Tamién acusa a Hollywood de producir demasiaes películes violentes y ta a favor d'un mayor control sobre les armes de fueu nel so país.[139][140]

L'actor oponer a la reeleición del gobernador de California, Gray Davis, pero manifestó que reemplazalo por Arnold Schwarzenegger sería un error.[141]

Mientres el Día d'aición de gracies de 2007 él y Calista Flockhart xunir a Kirk Douglas pa sirvir comíes calientes a persones ensin llar de Los Angeles. Esta aición pretendía recordar que Los Angeles ye la ciudá que cunta más persones ensin llar nos Estaos Xuníos.[142]

Dende va años tamién sofita la causa de los tibetanos y del so líder espiritual, el Dalái Lama. El 7 de setiembre de 1995 intervieno nel Congresu d'Estaos Xuníos pa dar testimoniu de la so esperiencia nel Tíbet.[143] En 2007, materializa de nuevu esti sofitu siendo'l narrador del documental Dalai Lama Renaissance.[143] Esti documental amuesa l'alcuentru del Dalái Lama con pensadores occidentales en Dharamsala qu'enceten xuntos les entrugues sobre cómo camudar el mundu y cómo resolver los sos problemes.

Arqueoloxía

[editar | editar la fonte]

En desempeñando'l papel d'arqueólogu nel cine, Ford sofitó darréu'l trabayu de los arqueólogos profesionales. Dende'l 2008, ocupa un puestu nel Conseyu d'alministración del Archaeological Institute of America (AIA),[144] organización ensin ánimu d'arriquecimientu con sede na Universidá de Boston dedicada a la promoción d'interés públicu escontra l'arqueoloxía y la preservación de xacimientos arqueolóxicos. El so nomamientu débese, según el presidente de la AIA, «al significativu papel que desempeñó nel estímulu del interés del públicu poles esploraciones arqueolóxiques». En respuesta a la so integración na organización, l'actor declaró que «la conocencia ye poder, y entender el pasáu ayúdanos a faer frente al presente y al futuru».[145]

Sicasí, esti nomamientu foi motivu de discutiniu nel senu del oficiu. Óscar Muscarella, antiguu conservador del Muséu Metropolitanu d'Arte de Nueva York y abiertamente críticu col tráficu d'antigüedaes, considera que la imaxe d'Indiana Jones y, por tanto, de Harrison Ford, ye la contraria a lo que ye un verdaderu arqueólogu. Faciendo referencia a la intervención del presidente de la AIA, declaró que «Jones ye la mesma antítesis d'un arqueólogu. Ello ye que desempeñó un papel significativu na estimulación de los destructores de xacimientos, los saquiadores que suministren 'antigüedaes' a un muséu», y añadió que «nun ye un arqueólogu, sinón un saquiador».[146]

Aviación

[editar | editar la fonte]
Ford foi víctima d'un accidente d'helicópteru mientres un vuelu d'entrenamientu de rutina sobrevolando'l llagu Piru, cerca de Santa Clarina en California.

Ford empezó a recibir clases de pilotaje nos años 1960. Voló nun biplanu TriPacer, pero'l preciu de 11 dólares a la hora yera demasiáu eleváu por que pudiera siguir el so aprendizaxe.[147] El so interés pol pilotaje renació a mediaos de los años 1990 cuando mercó un avión Gulfstream II. Pidiólu entós a un pilotu esperimentáu, Terry Bender, que-y diera nueves lleiciones de pilotaje. Éstes empezaron nun Cessna 182, pa pasar depués a un Cessna 206.[147] Llogró finalmente la so llicencia de piloto priváu en 1996 y estendió la so práutica, más tarde, al pilotaje d'hidroaviones monomotor y d'helicópteros.[148]

Nel ámbitu de la so collaboración coles autoridaes llocales pa intervenciones d'urxencia, l'actor socorrió a un senderista aislláu afeutáu de deshidratación.[149] Tamién collaboró col serviciu de socorru del condáu de Teton (Wyoming) pa otros rescates de monte.[150]

El 23 d'ochobre de 1999 foi víctima d'un accidente d'helicópteru mientres un vuelu d'entrenamientu de rutina sobrevolando'l llagu Piru, cerca de Santa Clarina en California.[151] Mientres una práutica de autorrotación,[152] pierde altitú y estréllase violentamente contra'l suelu. Nin él, nin el so instructor resulten mancaos de gravedá.[153] Mientres una entrevista televisiva nel programa Inside the Actor's Studio preguntáron-y sobre'l socesu, y él respondió a cencielles: «Romper».[14]

En marzu de 2004 nomar presidente de los Young Eagles, un programa de la Esperimental Aircraft Asociación (EAA) creáu pa empecipiar a los neños na aviación. Foi convidáu pol vicepresidente de la EAA pa reemplazar a Chuck Yeager, qu'abandonó'l cargu pol so xubilación. Ford, dende la so primer participación nel programa en 2001, voló con más de 250 neños.[148]

El 5 de marzu de 2015 sufrió un accidente d'aviación cerca del Aeropuertu Municipal de Santa Mónica (Los Angeles).[154]

Notes y referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 118881299. Data de consulta: 16 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. Identificador Decine21 de persona: 8648. Data de consulta: 13 mayu 2020.
  3. URL de la referencia: https://www.hola.com/biografias/calista-flockhart/. Data de consulta: 28 xunetu 2024.
  4. Afirmao en: CONOR.SI. Identificador CONOR.SI: 11217251.
  5. URL de la referencia: https://www.telemundo52.com/entretenimiento/disney-incorpora-nuevas-leyendas/2679646/.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Biography for Harrison Ford» (inglés). IMDb. Consultáu'l 5 de mayu de 2011.
  7. 7,0 7,1 ««All-Time Sexiest Men»» (inglés). People. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  8. Barbara Karg, Jim Van Over y Rick Sutherland (2007). The Everything Filmmaking Book, p. 78.
    La National Association of Theatre Owners ye la mayor organización de propietarios de sales de cine y teatru del mundu. Representa a más de 29 000 cines nos Estaos Xuníos y en 50 países de tol mundu. El términu box-office referir a los ingresos en taquilla de les películes.
  9. 9,0 9,1 American Graffiti, Apocalypse Now, Blade Runner, The Conversation, Raiders of the Lost Ark y Star Wars.
    ««Films Selected to The National Film Registry, Library of Congress 1989-2007»» (inglés). Biblioteca del Congresu. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  10. 10,0 10,1 Star Wars, Apocalypse Now, Raiders of the Lost Ark, American Graffiti y Blade Runner.
    ««AFI's 100 Years...100 Movies»» (inglés). AFI.com. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  11. «Harrison Ford and CI» (inglés). Conservation International. Consultáu'l 6 de payares de 2008.
  12. 12,0 12,1 12,2 Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 5.
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 12.
  14. 14,0 14,1 «Harrison Ford - Profile» (inglés). Entertainment Television (Y!) Online. Consultáu'l 5 de payares de 2008.
  15. Lee Pfeiffer y Michael Lewis, The Films of Harrison Ford, p. 1.
  16. 16,0 16,1 16,2 16,3 «Harrison Ford» (inglés). NNDB. Consultáu'l 5 de payares de 2008.
  17. Nate Bloom (12 d'avientu de 2003). «Celebrity Jews» (inglés). Jewish news weekly. Consultáu'l 5 de payares de 2008.
  18. «Ten American showbiz celebrities of Russian descent» (inglés). Pravda (18 de payares de 2005). Consultáu'l 5 de payares de 2008.
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 19,6 Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 6.
  20. 20,0 20,1 20,2 «Timeline» (inglés). Harrison Ford Web. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-12-24. Consultáu'l 6 de payares de 2008.
  21. «WMTH History» (inglés). WMTH Alumni. Consultáu'l 6 de payares de 2008..
  22. «Gamma Mu : University of Illinois - Urbana Champaign» (inglés). Sigma Nu Fraternity. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-02-06. Consultáu'l 6 de payares de 2008..
  23. «Full Biography» (inglés). The New York Times. Consultáu'l 6 de payares de 2008..
  24. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 9.
  25. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 10.
  26. Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 14.
  27. 27,0 27,1 Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 15.
  28. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 13.
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 Indiana Jones: Nacencia d'una triloxía, Indiana Jones y la Postrera Cruciada disponible nel DVD de la triloxía.
  30. 30,0 30,1 30,2 30,3 Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 16.
  31. 31,0 31,1 31,2 31,3 Maurice Arina. Harrison Ford contre Harrison Ford, entrevista col actor na revista Première.
  32. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 19.
  33. Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 18.
  34. 34,0 34,1 Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 23.
  35. «Actors don't have many choices - they have to work!» (inglés). Berlinale Talent Campus (15 de febreru de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-02-03. Consultáu'l 7 de payares de 2008.
  36. 36,0 36,1 36,2 The Making Of American Graffiti de Laurent Bouzerau, disponible nel DVD de la película American Graffiti.
  37. «Box office de American Graffiti» (inglés). IMDb. Consultáu'l 7 de payares de 2008..
  38. Fotografía del so contratu qu'apaez nel llibru Heritage Music & Entertainment Memorabilia Auction, p. 34.
  39. Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 20.
  40. 40,0 40,1 40,2 40,3 40,4 40,5 40,6 40,7 Dangerous Days: Making Blade Runner, de Charles De Lauzirica, disponible nel segundu discu del DVD de Blade Runner.
  41. 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 41,6 41,7 L'imperiu de los suaños: La historia de la triloxía de Star Wars de Edith Becker y Kevin Burns, disponible nel DVD de la triloxía.
  42. Dale Pollock (1999). Skywalking, p. 152.
  43. Testu acomuñáu al póster 28953 del llibru Heritage Vintage Movie Posters, Ivy Press (2005), p. 286.
  44. «Secrets de tournage d'Un nouvel espoir» (francés). AlloCiné.com. Consultáu'l 8 de payares de 2008..
  45. «Harrison Ford aurait tué Han Solo» (francés). Canoë divertissement (3 de marzu de 2006). Consultáu'l 9 de payares de 2008..
  46. 46,0 46,1 46,2 46,3 46,4 46,5 46,6 Indiana Jones: Nacencia d'una triloxía. Indiana Jones, Raiders of the Lost Ark, disponible nel DVD de la triloxía.
  47. 47,0 47,1 Kathi Jackson (2007). Steven Spielberg, a Biography, p. 31.
  48. 48,0 48,1 48,2 Frédéric Raes. «Biographie de Harrison Ford» (francés). CinEmotions. Consultáu'l 9 de payares de 2008.
  49. 49,0 49,1 49,2 49,3 Nacencia d'una triloxía: Indiana Jones and the Temple of Doom, disponible nel DVD de la triloxía.
  50. «Box office/business for Indiana Jones and the Last Crusade» (inglés). IMDb. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
  51. «Release dates for Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull» (inglés). IMDb. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
  52. «Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull» (inglés). Boxofficemojo.com. Consultáu'l 10 de payares de 2008.
  53. Indiana Jones 5 yá tien historia. Axencia Europa Press. 3 de marzu de 2010. https://www.europapress.es/cultura/cine-00128/noticia-indiana-jones-yá-tien-historia-20100303133112.html. Consultáu'l 9 de marzu de 2010. 
  54. Richard Corliss. «Blade Runner: Four Disc Collector's Edition» (inglés). TIME. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-08-24. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  55. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 95.
  56. 56,0 56,1 SFX (avientu de 1993) Blade Runner, dans les coulisses du filme-culte de Ridley Scott
  57. ««Blade Runner Was a Nightmare»» (inglés). Moono.com. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  58. «Secrets de tournage de Blade Runner» (francés). AlloCiné.com. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  59. 59,0 59,1 59,2 Pierre Pittiloni (ochobre/payares de 2002). «Blade Runner»
  60. Deck-a-Rep: The True Nature of Rick Deckard, de Charles De Lauzirica, disponible na "edición de coleicionista" en DVD de Blade Runner.
  61. 61,0 61,1 Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford, p. 32.
  62. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 52.
  63. «Box Office des films de Harrison Ford» (francés). Box Office Story. Consultáu'l 18 de payares de 2008.
  64. François Forestier. «-y tournage d'Apocalypse Now» (francés). Le Nouvel Observateur. Consultáu'l 18 de payares de 2008.
  65. Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films, p. 57.
  66. 66,0 66,1 66,2 L'évolution et la création d'E.T. de Laurent Bouzereau, disponible nel 2ᵘ discu de la edición especial en DVD de E.T. the Extra-Terrestial.
  67. Entrevista a Peter Weir na primer edición del DVD de Witness.
  68. 68,0 68,1 68,2 68,3 68,4 Patriot Game Close Up disponible na edición de coleicionista en DVD de Xuegu de Patriotes.
  69. 69,00 69,01 69,02 69,03 69,04 69,05 69,06 69,07 69,08 69,09 69,10 69,11 69,12 Comentarios n'audiu de Wolfgang Petersen na edición especial del DVD Air Force One.
  70. 70,0 70,1 70,2 Notes de producción disponibles nel DVD de la película Lo que la verdá escuende (What Lies Beneath).
  71. «2000 Worldwide Grosses» (inglés). Boxofficemojo.com. Consultáu'l 22 de payares de 2008.
  72. Rebecca Ascher-Walsh. ««Red Light, Green Light»» (inglés). Entertainment Weekly. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-12-21. Consultáu'l 22 de payares de 2008.
  73. «Harrison Ford» (inglés). ClassicSciFi. Consultáu'l 22 de payares de 2008.
  74. The Making Of K-19: The Widowmaker disponible nel DVD de la película K-19: The Widowmaker.
  75. ««I should have been in Syriana»» (inglés). Breaking News. Consultáu'l 22 de payares de 2008.
  76. «Crossing Over» (inglés). IMDb. Consultáu'l 22 de payares de 2008.
  77. «Extraordinary Measures» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 de febreru de 2010.
  78. «Morning Glory» (inglés). IMDb. Consultáu'l 26 d'agostu de 2009.
  79. «Harrison Ford» (inglés). IMDb. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2009.
  80. «Cowboys & Aliens» (inglés). IMDb. Consultáu'l 2 de setiembre de 2011.
  81. «Ender's Game» (inglés). IMDb. Consultáu'l 1 de mayu de 2012.
  82. «42» (inglés). IMDb. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  83. «Paranoia» (inglés). IMDb. Consultáu'l 13 de xunetu de 2012.
  84. «The Expendables 3». IMDb. Consultáu'l 21 d'avientu de 2014.
  85. «The Age of Adaline». IMDb. Consultáu'l 19 d'abril de 2015.
  86. Olivier Assayas (ochobre de 1980). Critique de L' Empire contre-attaque, Les Cahiers du cinéma, p. 52.
  87. Gihaldi, Lancia y Melelli (2006). The Best of Hollywood, p. 72.
  88. Michel Sineux (xunetu de 1985). Critique de Witness, p. 108.
  89. Bowker Staff (1988). Variety's Film Reviews 1985-1986.
  90. 90,0 90,1 «Critique de -y Fugitif». Première (setiembre de 1993).
  91. Frédéric Féraud (26 d'agostu de 1998). «Critique de 6 jours, 7 nuits» (francés). Fluctuat.net. Archiváu dende l'orixinal, el 2022-01-16. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  92. «Critique de Apparences» (francés). Le Quotidien du cinéma. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  93. «Critique de Firewall» (francés). Comme au Cinéma.com. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  94. J.W. Critique de Firewall. L'Express Mag (abril de 2006), p. 61.
  95. «Critique de Indiana Jones et le Royaume du Crane de Cristal» (francés). Comme au Cinéma. Consultáu'l 15 de payares de 2008.
  96. Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal. Le Nouvel Observateur (mayu de 2008), p. 12.
  97. Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal. Mad Movies (xunu de 2008), p. 22.
  98. Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal. Télérama (mayu/xunu de 2008), p. 58.
  99. Revista Première nᵘ198, p. 44.
  100. ««Mann's Chinese Theater Imprints»» (inglés). Screen Source. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  101. ««Recent Hollywood Events»» (inglés). Seeing Stars in Hollywood. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  102. ««Hollywood Walk of Fame»» (inglés). Hollywood & Los Angeles. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  103. ««AFI's 100 Years...100 Heroes & Villains»» (inglés). AFI.com. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  104. «Best Actor» (inglés). The Academy of Science Fiction Fantasy & Horror Films. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-09-06. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  105. «KCFCC Award Winners (1980-1989)» (inglés). Kansas City Film Critics Circle. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  106. 106,00 106,01 106,02 106,03 106,04 106,05 106,06 106,07 106,08 106,09 106,10 106,11 106,12 106,13 106,14 «Awards from Harrison Ford» (inglés). IMDb. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  107. 107,0 107,1 «1994 MTV Movie Awards» (inglés). MTV. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-08. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  108. «Past Award Winners or ShoWest(inglés). Showest.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2022-03-26. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  109. ««Life Career Award»» (inglés). The Academy of Science Fiction Fantasy & Horror Films. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-09-06. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  110. «Past Men and Women of the Year» (inglés). Hasty Pudding Theatricals, Universidá de Harvard. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  111. «Llista de premiaos». Bambi.d'idioma inglés. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  112. «1998» (inglés). People's Choice. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  113. «1999» (inglés). People's Choice. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  114. Rochelle L. Levy. ««The achievement of Harrison Ford»» (inglés). AFI.com. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  115. «2000» (inglés). People's Choice. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  116. «The Cecil B. DeMille Award» (inglés). Hollywood Foreign Press Association. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  117. «3ª edición del Taurus World Stunt Awards». buscacine.com (29 de mayu de 2003). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-02-05. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  118. "Gran Torino" y Harrison Ford reciben Premiu César. L'Universal. 27 de febreru de 2010. http://sociales.eluniversal.com/2010/02/27/til_ava_gran-torino-y-harr_27A3501615.shtml. Consultáu'l 2 de marzu de 2010. 
  119. «1985 (58th)» (inglés). Academia de les Artes y les Ciencies Cinematográfiques de Hollywood. Consultáu'l 25 de payares de 2008.
  120. «BAFTA Awards 1985» (inglés). British Academy of Film and Television Arts. Consultáu'l 4 d'avientu de 2008.
  121. «1998 MTV Movie Awards» (inglés). MTV.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2015-01-26. Consultáu'l 25 de payares de 2008.
  122. «TC Movie Nominees» (inglés). TC08. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-08-20. Consultáu'l 25 de payares de 2008.
  123. 123,0 123,1 Norbert B. Laufenberg (2005). Entertainment Celebrities, p. 234.
  124. ««Ford and Flockhart are wonderful, says his ex-wife»» (inglés). contactmusic.com (31 de xunetu de 2005). Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  125. Barbara Karg, Rick Sutherland y Lucie Cave (2007). The World's Stupidest Celebrities, p. 73.
  126. ««Harrison Ford and Melissa Mathison in $85 million dollar divorce settlement»» (inglés). Starswelove.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-09. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  127. «Calista Flockhart» (inglés). Adoption.com. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  128. Mike Haederle (16 de xunu de 2010). «Harrison Ford and Calista Flockhart Get Married!» (inglés). People. Consultáu'l 17 de xunu de 2010.
  129. 129,0 129,1 129,2 ««Harrison Ford, Actor y activista ambiental de sonadía internacional»». United Nations Environment Programme. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  130. ««Harrison Ford's Charity Work»» (inglés). Celebrity Charity News & Information. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  131. «Board of Directors» (inglés). Conservation International. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  132. «Lindbergh Awards» (inglés). Fundación Lindbergh. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-01-29. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  133. «Harrison Ford» (inglés). Jules Verne Adventures. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-02-23. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  134. ««PSA: Harrison Ford Loses An Acre»» (inglés). Conservation International. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  135. Alvin Powell (16 de mayu de 2002). ««Real-life hero Ford gets environmental award»» (inglés). Harvard University Gazette Online. Archiváu dende l'orixinal, el 2021-08-29. Consultáu'l 4 d'avientu de 2011.
  136. ««The Ant Society: Honoring Conservation Heavyweights»» (inglés). Conservation International. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  137. Norman I. Platnick (1993). «A new genus of the spider family Caponiidae (Araneae, Haplogynae) from California» (n'inglés). American Museum Novitates 3063:  páxs. 1–8. http://digitallibrary.amnh.org/dspace/bitstream/2246/5024/1/N3063.pdf. 
  138. «Donaciones polítiques de Harrison Ford» (inglés). Newsmeat. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  139. Juan Luis Sánchez (1 de marzu de 2004). «Entevistes: Harrison Ford». decine21.com. Consultáu'l 24 de payares de 2008.
  140. ««Harrison Ford Blasts U.S. Iraq Policy»» (inglés). IslamOnline.net. Consultáu'l 26 de payares de 2008.
  141. ««Des stars d'Hollywood se démarquent de la candidature de Schwarzenegger»» (francés). Agence France-Presse (7 de setiembre de 2003). Archiváu dende l'orixinal, el 2021-07-12. Consultáu'l 26 de payares de 2008.
  142. ««Kirk Douglas, Harrison Ford feed homeless for Thanksgiving»» (inglés). China Daily (22 de payares de 2007). Consultáu'l 26 de payares de 2008.
  143. 143,0 143,1 ««Tibet & Harrison Ford»» (inglés). Tibetan Kung Fu and Tai Chi Chuan. Consultáu'l 26 de payares de 2008.
  144. «About the AIA» (inglés). Archaeological Institute of America. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-05-04. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  145. «Harrison Ford Elected to AIA Board» (inglés). Archaeological Institute of America. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-09-18. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  146. «Indiana Jones is a plunderer. What do you think?» (inglés). Safe Corner. Archiváu dende l'orixinal, el 2008-11-21. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  147. 147,0 147,1 Di Freeze (setiembre de 2005). «Harrison Ford: Promoting Aviation through Young Eagles» (inglés). Airport Journals. Archiváu dende l'orixinal, el 2007-05-05. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  148. 148,0 148,1 «Harrison Ford, EAA Young Eagles Chairman» (inglés). EAA Young Eagles. Consultáu'l 5 d'avientu de 2008.
  149. ««Harrison Ford credited with helicopter rescue of sick hiker in Idaho»» (inglés). CNN.com (7 d'agostu de 2000). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-02-02. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  150. Olivier Corriez (12 de xunetu de 2001). ««Harrison, mon héros»» (francés). La Chaîne Info (LCI). Consultáu'l 5 d'avientu de 2008.
  151. ««Plane Crash Involving Actor Harrison Ford»» (inglés). Airsafe.com. Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  152. Nel casu d'helicópteros, esta téunica utiliza ante un fallu del motor. Al desacoplar el motor del rotor, ésti entra en autorrotación, dexando asina aterrizar de forma más segura.
  153. «Informe del accidente editorial=National Transportation Safety Board» (inglés). Consultáu'l 1 d'avientu de 2008.
  154. «Harrison Ford, mancáu tres un accidente d'avioneta editorial=El País S.L» (5 de marzu de 2015). Consultáu'l 5 de marzu de 2015.

Bibliografía utilizada

[editar | editar la fonte]
  • Bowker Staff (1988). Variety's Film Reviews 1985-1986 (n'inglés). Garland Pub.. ISBN 0835227995.
  • Dale Pollock (1999). Skywalking (n'inglés). Da Capo Press, páx. 332. ISBN 0306809044.
  • Dana White (1999). George Lucas (n'inglés). Twenty-First Century Books, páx. 128. ISBN 0822549751.
  • Lee Pfeiffer y Michael Lewis (2002). The Films of Harrison Ford (n'inglés). Kensington Publishing Corporation, páx. 259. ISBN 0806523646.
  • Brad Duke (2005). Harrison Ford: The Films (n'inglés). McFarland, páx. 333. ISBN 0786420162.
  • Norbert B. Laufenberg (2005). Entertainment Celebrities (n'inglés). Trafford Publishing, páx. 888. ISBN 1412053358.
  • Ivy Press (2005). Heritage Vintage Movie Posters (n'inglés). Heritage Capital Corporation. ISBN 1599670046.
  • Massimo Gihaldi, Enrico Lancia y Fabio Melelli (2006). The Best of Hollywood. Gremese Editore, páx. 206. ISBN 8873016227.
  • Laurence Caracalla (2007). Harrison Ford (n'inglés). Silverback Books, páx. 116. ISBN 2752802471.
  • Kathi Jackson (2007). Steven Spielberg, a Biography (n'inglés). Greenwood Publishing Group, páx. 143. ISBN 0313337969.
  • Barbara Karg, Rick Sutherland y Lucie Cave (2007). The World's Stupidest Celebrities (n'inglés). Adams Media Corporation, páx. 221. ISBN 1598695959.
  • Barbara Karg, Jim Van Over y Rick Sutherland (2007). The Everything Filmmaking Book (n'inglés). Everything Books, páx. 305. ISBN 1598690922.
  • Ivy Press, Gary Dowell, Kim Jones, Don Mangus y James L. Halperin (2007). Heritage Music & Entertainment Memorabilia Auction (n'inglés). Heritage Capital Corporation, páx. 305. ISBN 1599671247.
  • «Blade Runner, dans les coulisses du filme-culte de Ridley Scott» (en francés). SFX, Cinéma et Effets speciaux (11). avientu 1993. 
  • Maurice Arina (abril 1997). «Harrison Ford contre Harrison Ford» (en francés). Première (241). 
  • Blade Runner (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  • O.B. (mayu 2008). «Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal» (en francés). Le Nouvel Observateur (2273). 
  • Aurélien Ferenczi (31 de mayu/6 xunu 2008). «Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal» (en francés). Télérama (3046). 
  • Cédric Delelée (xunu 2008). «Critique de Indiana Jones et le Royaume du crâne de cristal» (en francés). Mad Movies (209). 
  • Olivier Assayas (ochobre 1980). «Critique de L' Empire contre-attaque» (en francés). -yos Cahiers du cinéma (316). 
  • Michel Sineux (xunetu 1985). «Critique de Witness» (en francés). Positif (293). 
  • J.W. (abril 2006). «Critique de Firewall» (en francés). L'Express Mag (2857). 
  • «Critique de -y Fugitif» (en francés). Première (198). setiembre 1993. 

Bibliografía adicional

[editar | editar la fonte]
  • Alan McKenzie (1984). The Harrison Ford Story (n'inglés). Arbor House Pub Co, páx. 109 pp. ISBN 0877956677.
  • Paul Honeyford (1986). Harrison Ford: A Biography (n'inglés). Sidgwick & Jackson, páx. 152 pp. ISBN 0283993200.
  • Minty Clinch (1987). Harrison Ford: A Biography (n'inglés). New English Library, páx. 214 pp. ISBN 0450399400.
  • Ethlie Ann Vare et Mary Toledo (1988). Harrison Ford (n'inglés). St. Martin's Press, páx. 127 pp. ISBN 0312906323.
  • Jean-Jacques Jelot-Blanc (1989). Harrison Ford. Le Dernier Aventurier Du Cinéma (en francés). Sévigny, páx. 150 pp. ISBN 2907763024.
  • Edward Gross (1990). The Films of Harrison Ford (n'inglés). Pioneer Books. ISBN 155698247X.
  • Robert Sellers (1993). Harrison Ford: A Biography (n'inglés). Hale, páx. 219 pp. ISBN 0709048289.
  • Garry Jenkins (1998). Harrison Ford: Imperfect Hero (n'inglés). Carol Pub. Group, páx. 362 pp. ISBN 1559724439.
  • Robert Abele (2000). Harrison Ford: A Biography (n'inglés). Time Inc., páx. 132 pp.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]