Saltar al conteníu

Airbus A380

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Airbus A380
familia d'aeronaves
wide-body quadjet (en) Traducir, double-deck aircraft (en) Traducir y land-based airliner monoplane (en) Traducir
Información
Fabricante Airbus 2007
Historia
Primer vuelu 27 abril 2005
Entrada en serviciu 25 ochobre 2007
Operadores
   Singapore Airlines(2007–)
   Emirates(2008–)
Qantas(2008–)
   Air France(2009–2020)
   Lufthansa(2010–)
   Korean Air(2011–)
China Southern Airlines(2011–2022)
Malaysia Airlines(2012–2022)
Thai Airways(2012–2021)
   British Airways(2013–)
   Asiana Airlines(2014–)
   Qatar Airways(2014–)
   Etihad Airways(2014–)
   Hi Fly Malta(2018–2020)
   All Nippon Airways(2019–)
Carauterístiques
Tipu d'ales monoplano (es) Traducir
Unidaes fabricades 251
Materiales material compuesto (es) Traducir, polímeru reforzáu con fibra de carbonu, Vidrio reforzado (es) Traducir y aluminiu
Fuercia motora Rolls-Royce Trent 700 (es) Traducir y Engine Alliance GP7000 (es) Traducir
Eslora 72,72 metros
Altor 24,1 metros
Alcance 15 200 quilómetros
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

El Airbus A380 —denomináu A3XX mientres gran parte de la so etapa de desarrollu—[1] ye un avión tetrarreactor fabricáu pola empresa europea Airbus, subsidiaria del grupu Airbus Group. Trátase de la primer aeronave a reaición con dos cubiertes a lo llargo de tol so fuselaxe, a diferencia del Boeing 747 nel que, anque tamién tien dos, la cubierta cimera abarca solamente la parte delantera del fuselaxe. Dispón d'una capacidá máxima de 853 pasaxeros —nuna hipotética configuración d'alta densidá de clase turista—, lo que lo convierte nel avión comercial más grande del mundu.[1][2][3] Supera d'esta manera al yá mentáu Boeing 747, al brindar una área útil d'un 49 % más qu'esti postreru —según el mesmu fabricante—.[1][2][4] Solo ye superáu pol avión de carga Antonov An-225. Tien un llargor de cuasi 73 metros[5] y 24 metros d'altor,[2] tando la so estructura formada nun 40 % de fibra de carbonu y otros modernos materiales metálicos.[2] El primer vuelu d'esta aeronave llevar a cabu en Toulouse, Francia, el 27 d'abril de 2005,[6] y realizó el so primer vuelu comercial el 25 d'ochobre de 2007 cola aereollinia Singapore Airlines.

Al disponer d'una cubierta doble que s'estiende a lo llargo de tol fuselaxe, la superficie de la mesma algama los 478,1 m², cuasi un 50 % más que la del so principal competidor, el Boeing 747-400,[2] el cual dispón d'una superficie de cabina de 320,8 m². Nuna configuración clásica de tres clases —turista, negocios y primer— l'A380 puede allugar ente 500 y 550 pasaxeros. La versión de carga, retardada anguaño, esfrutaría d'una capacidá de 150 tonelaes y una autonomía de 10 400 quilómetros,[2] solo superada pol Antonov An-225. L'A380, na so versión comercial, tien un algame de vuelu de 14 800 quilómetros, suficiente pa cubrir rutes como por casu: Madrid-Perth (Australia) ensin escales, con una velocidá de cruceru de Mach 0,85 (900 km/h).[1]

Desarrollu

[editar | editar la fonte]

Entamu del proyeutu

[editar | editar la fonte]
Cronoloxía del proyeutu
  • 1991: Investigación sobre la posible demanda
  • 1993: Boeing ataya un proyeutu similar
  • 1996: Créase la Large Aircraft Division
  • 2000: Llanzamientu comercial del A3XX
  • 2001: El consorciu Airbus fúndese
  • 2002: Entamu de la fabricación de componentes
  • 2004: Apúrrese'l primer motor
  • 2005: Realízase'l primer vuelu
  • 2006: Certificación y retrasos
  • 2007: Entrega del primer Airbus A380-800
Diseño conceptual del MD-12, avión proyeutáu nos años 1990 pola compañía d'Estaos Xuníos McDonnell Douglas, pa competir contra'l futuru A380.

Los empiezos nel desarrollu del Airbus A380 remontar al branu de 1988 cuando un grupu d'inxenieros d'Airbus empobináu por Jean Roeder, empezó a trabayar de callao nel desarrollu d'un avión de gran capacidá col doble oxetivu de completar la so gama de productos y de romper el dominiu impuestu por Boeing nos vuelos tresoceánicos col so Boeing 747 dende principios de 1970.[7]

La empresa aeronáutica McDonnell Douglas al igual qu'Airbus, tamién empezó'l desarrollu d'un avión de llargu algame, l'avión de dos pisos MD-12, pero l'escasu sofitu llográu y les males previsiones fixeron que nun pasara d'un proyeutu.[8][9]

Roeder, dempués d'una presentación formal del proyeutu, recibió l'aprobación del presidente y el direutor executivu d'Airbus en xunu de 1990. El «megaproyecto» foi anunciáu nel Salón Aeronáuticu de Farnborough, col oxetivu primariu d'amenorgar los costos d'operaciones un 15 % en rellación al Boeing 747-400.[10] Airbus entamó cuatro equipos de diseñadores ya inxenieros, unu de cada unu de los sos socios —Aérospatiale, Deutsche Aerospace AG, British Aerospace y CASA—, coles mires de que propunxeren nuevos métodos y teunoloxíes nel diseñu y construcción de les aeronaves futures. Los diseños presentar en 1992, siendo'l diseñu más competitivu l'escoyíu.[11]

En xineru de 1993, Boeing y delles empreses que formaben el consorciu Airbus empecipiaron un estudiu conxuntu sobre la viabilidá d'un avión conocíu como'l Very Large Commercial Transport (VLCT), coles mires de formar una alianza pa partise'l mercáu.[12] Sicasí, estos estudios fueron abandonaos dos años más tarde. L'interés de Boeing menguara porque los analistes pensaben qu'un productu d'eses carauterístiques, nel cual yera precisu invertir miles de millones de dólares pal so desarrollu, sería pocu o nada rentable. Sicasí esta maniobra foi vista por munchos analistes como una estratexa del fabricante d¡Estaos Xuníos pa torgar qu'Airbus desenvolviera un avión que pudiera aldericar la supremacía que Boeing caltenía nos viaxes a llarga distancia cola so jumbo, el Boeing 747.[13]

Esta interpretación de asoceder resultó ser falsa, yá que Boeing cometió un gran error estratéxicu. En 1997 abandonó l'estudiu de nuevos modelos superjumbo como'l 747-500 o'l 747-600[13] por dos motivos: l'escasu interés amosáu poles compañíes aérees —creíase que l'aparatu tendría una demanda bien escasa— y polos elevaos costos de desarrollu. Nel añu 2000 envalorábase que los costos de desarrollu del entós A3XX alzar a unos 80 000 millones de francos franceses (12 220 millones d'euros), pero Airbus esperaba vender unos 1200 aviones a 1500 millones de francos la unidá (230 millones d'euros) nos venti años siguientes al llanzamientu del nuevu aparatu.[13] Coles mesmes Boeing afirmaba que los costos de desarrollu de los dos nueves versiones del 747 qu'entamaba llanzar al mercáu seríen tres veces más pequeños que los del A3XX.[13] Nesi momentu Airbus decidió siguir col so propiu proyeutu, a pesar de qu'hasta entós solu dos aereollinies espresaren un ciertu interés na compra del futuru avión. Como se mentó, los analistes agoraben que Boeing, al traviés del so 747, construyiría nuevos modelos que'l so desarrollu costaría infinitamente menos que'l proyeutu d'Airbus —pos los sos nuevos modelos seríen variantes ameyoraes del Boeing 747—; amás, los mesmos analistes pensaben que la construcción d'aviones grandes nun yera la meyor opción, apostando por aviones más pequeños que pudieren cubrir les mesmes rutes.[14]

El Airbus A380 nᵘ001; reparar los nomes pintaos nel fuselaxe de les empreses veceres en xunu de 2005.

En xunu de 1994 Airbus empezó a desenvolver el so propiu gran avión comercial, denomináu nun primer momentu A3XX.[15] Considerárense dellos diseños, incluyendo una combinación de dos fuselaxes —de llau a llau— del A340, que yera nesi momentu'l mayor avión construyíu pola empresa europea.[16] L'A3XX tamién tuvo qu'enfrentase col estudiu realizáu sobre'l VLCT y les nueves aeronaves que Boeing pensaba desenvolver a partir de la so 747.[17][18] En 1997 empecipióse la crisis asiática, qu'escureció les mires de ventes del A3XX; nesi momentu Airbus alterió'l diseñu inicial coles mires d'amenorgar los costos de funcionamientu ente un 15 y un 20 % en rellación col nuevu modelu de Boeing, el 747-400. L'A3XX tendría dos pisos, lo qu'apurriría un mayor volume de pasaxeros per vuelu, refugando'l diseñu tradicional d'un solu pisu.[17][18] Estos cambeos nel diseñu llevar a cabu tres un estensu analís de mercáu.[19][20] Sicasí dende 1995 les previsiones siguíen prediciendo que'l mercáu de grandes aviones como l'A380 yera pequeñu y qu'Airbus esponer a perdes multimillonaries.[21]

Airbus empezar per consultar a les principales compañíes aérees, axencies gubernamentales y a representantes de los principales aeropuertos internacionales pa establecer el tamañu de l'aeronave,[22] col propósitu d'utilizar les instalaciones aeroportuarias esistentes ensin necesidá de que se tuvieren que faer grandes reformes. Les dimensiones de cada unidá nun teníen de superar los 80 metros de llargor y valumbu, l'altor máximu afitar en 24 m. Estes llimitaciones diseñar pa dexar que'l A380 pudiera maniobrar nos estacionamientos y cais de los aeropuertos qu'operaben los Boeing 747.[23] Amás, les grandes dimensiones del A380 nun seríen un problema, pos la gran mayoría de los aeropuertos yá taben preparaos dende l'apaición del 747.

Comparación de modelos
El Airbus A380, superjumbo desenvueltu por Airbus.
Boeing 747-8, superjumbo propuestu pol fabricante Boeing pa competir col A380.

El Airbus A380 foi especialmente diseñáu pa llevar a más pasaxeros que'l 747 consumiendo menos, amás la capacidá nun tenía que trate amenazada. Boeing trabayó nel desarrollu del 747-8,[24] una nueva variante del 747 que s'esperaba consumiera un 13 % menos por pasaxeru y tuviera un costu d'esplotación un 19 % menor que'l A380, anque seya que non siguiría teniendo 88 asientos de pasaxeros menos nuna configuración de tres clases en dambos aviones (467 asientos, según Boeing).[24] Esta nueva aeronave de Boeing entró en serviciu en 2011.[25]

El 19 d'avientu del 2000, el conseyu de supervisión d'Airbus decidió poner en marcha'l programa pa la construcción del A3XX, rebautizándolo como A380, con un presupuestu oficial ya inicial de 10 700 millones de dólares —anque fontes esternes yá lo alzaben a 14 000 millones—y con pidíos roblaos por seis compañíes aérees que superaben les 50 unidaes.[26][27] El nome A380 nun sigue la clásica numberación d'Airbus (A300 - A340); escoyóse'l 8 porque esi númberu ye consideráu un númberu de la suerte en munchos países asiáticos, llugares onde s'atopaben dalgunos de los sos principales veceros.[28] La configuración del A380 afitar a principios de 2001 y en xineru de 2002 empezar a fabricar los primeres componentes de les ales.[29].

Presupuestu

[editar | editar la fonte]
Vista fronteru del aparatu.

El presupuestu inicial envaloráu por Airbus y fitu orixinalmente en 1994, yera d'unos 8000 millones de dólares;[30]Como se dixo enantes, el presupuestu cuando se punxo oficialmente en marcha'l programa, el 19 d'avientu de 2000, yera de 10 700 millones de dólares, cifra que se caltenía estable entá en 2003, partiéndose los gastos de la siguiente forma: 5100 millones al cargu d'Airbus, 3100 de socios y provisores y 2500 d'anticipos de los gobiernos.[31] Sicasí, n'abril de 2005 una noticia de la BBC yá recoyía que'l presupuestu amontárase en 1450 millones d'euros, hasta los 12 000 millones, qu'en dólares supóníen unos 15 000 millones, según el tipu de cambéu EUR/USD d'esi mes;[32] si a esto suman sanciones, entregues y gastos extra non planiaos, la carga financiera total nel desarrollu del A380 foi de 25 000 millones de dólares, el triple de anunciar primeramente pa xustificar la viabilidá económica del proyeutu.[33][34]

Presentación pública

[editar | editar la fonte]
Presentación pública en Toulouse (2005).

La presentación oficial del Airbus A380 tuvo llugar el 18 de xineru de 2005, nun hangar de la llinia d'ensamblaxe final Jean-Luc Lagardère que la compañía tien en Toulouse, Francia.[35]

La so presentación axuntó a más de 5000 persones y representantes de los cuatro países que participaren viviegamente nel proyeutu, incluyíos los xefes de gobiernu de toos ellos: Tony Blair (Reinu Xuníu), Jacques Chirac (Francia), José Luis Rodríguez Zapatero (España) y Gerhard Schröder (Alemaña). La ceremonia tuvo una duración averada de dos hores, tiempu nel que se conmemoró los 35 años del consorciu européu d'Airbus y los sos ésitos dende'l llanzamientu del Airbus A310 a principios de la década de 1980. Tamién asistieron al actu representantes de los catorce empreses veceres y personalidaes de l'aeronáutica.[35]

Primeros vuelos y pruebes

[editar | editar la fonte]
Pruebes de fatiga a una ala del A380 en Dresde.

Desenvolviéronse pruebes específiques pa poner a prueba al A380. Nel aeropuertu de Dresde foi sometíu a pruebes de fatiga. Tamién se-y realizaron pruebes d'IABG en 47 500 ciclos de vuelu, lo qu'equival a un añu de serviciu.[36] En febreru de 2006 mientres una prueba de flexibilidá y fatiga, una de les ales sedóse dempués de qu'esta pasara nun 45 % la carga máxima ente los motores; p'aprobar esta prueba yera necesariu que les ales aguantaren nun 50 % la carga máxima, polo qu'Airbus darréu resolvió'l problema.[37][38]

El 26 de marzu de 2006 l'A380 llogró'l certificáu d'evacuación en Hamburgu, Alemaña. Con 8 de les 16 salíes bloquiaes, 853 persones ente pasaxeros y tripulantes abandonaron l'avión en 78 segundos, 12 menos de los riquíos pa superar la prueba. Trés díes depués l'A380 recibió'l permisu de navegación per parte de l'Axencia Europea de Seguridá Aérea (EASA) y de l'Alministración Federal d'Aviación d'Estaos Xuníos (FAA) pal tresporte d'un máximu de 853 pasaxeros.[39]

Primer vuelo
El Airbus A380 el día del so vuelu inaugural.
Primer vuelu del Airbus A380, el 27 d'abril de 2005.

El primer vuelu del A380 tuvo que ser retardáu en delles ocasiones por cuenta de problemes téunicos; finalmente'l 27 d'abril de 2005, l'avión col númberu de serie 001 y con un pesu de 421 tonelaes (el mayor pesu de la historia d'un avión civil) desapegó a les 8:29 UTC del aeropuertu internacional de Toulouse. L'A380, forníu con 4 motores Trent 900, desapegó de Toulouse con una tripulación de seis persones, encabezada pol xefe del proyeutu, Jacques Rosay. El vuelu duró 3 hores y 54 minutos; más tarde, Rosay diría que fuera «como montar en bicicleta».[6]

El 1 d'avientu de 2005 l'A380 algamó la so velocidá máxima de Mach 0,96 (la velocidá de cruceru normal ye de 0,85).[40] El 10 de xineru de 2006 realizó'l so primer vuelu tresatlánticu, volando hasta Medellín nel Aeropuertu Internacional José María Córdova (Ríonegro), Colombia, y nel 2007 hasta Bogotá nel Aeropuertu Internacional El Dorado pa probar el rendimientu de los motores n'aeropuertos asitiaos a grandes altores. Más tarde, el 6 de febreru del mesmu añu voló hasta Iqaluit, en Canadá, coles mires de probar la so resistencia y comportamientu ante climes bien fríos.[41]

El primer vuelu con motores GP7200, tuvo llugar el 25 d'agostu de 2006.[42] El 4 de setiembre de 2006, con 474 emplegaos d'Airbus a bordu, realizóse una prueba por que los pasaxeros probaren les instalaciones y la comodidá del avión.[43] N'avientu Airbus llogró los certificaos d'homologación pa los modelos A380-841 y A380-842 de parte de EASA y FAA, nuna ceremonia na sede francesa de la empresa. L'A380-861 llogró'l so certificáu un añu dempués, el 14 d'avientu de 2007.[44][45]

Producción

[editar | editar la fonte]
Rutes y centros de fabricación del Airbus A380.

Les principales seiciones estructurales y la mayor parte de les pieces del A380 son construyíes en Francia, Alemaña, España y el Reinu Xuníu. Por cuenta del so gran tamañu, les pieces fabricaes nos distintos países son llevaes a la planta de montaxe de Jean-Luc Lagarderè, en Toulouse, Francia. Pal tresporte de los distintos componentes úsase sobremanera'l tresporte terrestre y marítimo, anque en delles ocasiones trespórtense al traviés del Airbus A300-600ST Beluga, un avión de carga especialmente diseñáu pal tresporte de les mercancíes más avolumaes.[46] Los componentes del Airbus A380 son suministraos por provisores de tol mundu, ente los que destaquen: Rolls-Royce, Safran, United Technologies, General Electric y Goodrich Corporation.[47]

Barcu de tresporte del A380 Ville de Bordeaux.
A300-600ST Beluga N° 3 aterrizando en Toulouse.

Pal movimientu de los componentes disponer d'una gran flota de camiones y barcos, amás d'instalaciones especializaes y carreteres modificaes pa poder dar cabida a convóis de gran tamañu.

Les seiciones delantero y trasero del fuselaxe fabricar nes industries d'Airbus en Hamburgu, nel norte d'Alemaña, d'onde son tresportaes per mar escontra'l Reinu Xuníu. Les ales fabricar en Gran Bretaña, concretamente en Bristol y Broughton, dende onde se lleven a Francia.[48] En Saint-Nazaire, al oeste de Francia, lleguen les pieces fabricaes tantu en Bristol como en Hamburgu. La cola y el banduyu del avión, son ensamblados na ciudá española de Getafe, d'onde son tresportaes per carretera —nel casu de les pieces más pesaes, tamién s'usa dacuando'l Airbus A300-600ST Beluga pal so tresporte— hasta Francia. Finalmente toles pieces fabricaes y ensambladas nos distintos países son llevaes per carretera o mar hasta la cadena de montaxe de Toulouse. Dempués del montaxe, l'avión pilotar hasta Hamburgu, onde s'amobla y pinta, siendo necesarios 3600 llitros de pintura pa cubrir les sos 3100 metros cuadraos.[49] Tou este complexu procesu de fabricación provoca que solo un máximu de cuatro Airbus A380 puedan ser construyíos cada mes.[48]

Problemes de producción y retrasos na entrega

[editar | editar la fonte]
Airbus A380, siendo entá propiedá d'Airbus.
Airbus A380 en plenu vuelu en mayu de 2006.

Cuando s'empecipió la producción del A380, la compañía Airbus taba esmolecida polos múltiples retrasos sufiertos na construcción del avión, atribuyíos principalmente a los 500 km de cableaxe que contenía cada aeronave, lo que supónía una enorme complexidá téunica, yá que cada avión contenía 100 000 cables y 40 300 conectores. A esto había que sumar el concurrente diseñu y l'altu grau de personalización que cada compañía esixera, amás de los problemes na xestión de la configuración y el control de cambeos,[50][51] pos mientres les instalaciones alemanes y españoles d'Airbus usaben la versión 4 del programa informáticu CATIA, los franceses ya ingleses pasaren a la versión 5.[52] Estos errores de fabricación provocaron problemes na configuración electrónica de los aviones, yá qu'en dellos casos usárase aluminiu en llugar de cobre conductor, lo qu'enzancaba les operaciones del software.[53]

Airbus anunció'l primer retrasu en xunu de 2005, notificando a les compañíes aérees que la entrega retrasaríase seis meses.[52] Esti fechu amenorgó'l númberu total d'entregues previstes pa finales de 2009 de cerca de 120 a menos de 100. El 13 de xunu de 2006 anuncióse un segundu retrasu, esta vegada de seis a siete meses.

La primer entrega taba prevista pa finales de 2006, tando entamáu apurrir 9 aviones en 2007 y llegar a 70 entregues en 2009. Les constantes demorances y l'incumplimientu del calendariu llevaron a Airbus y a EADS a perder un 26 % del so valor en bolsa.[54] El 3 d'ochobre de 2006, el conseyeru delegáu d'Airbus, Christian Streiff, anunció un tercer retrasu y una revisión del programa A380,[52] amás d'un retayu nos ingresos esperaos hasta 2010 de 4800 millones d'euros, debíu tanto a la reestructuración propia y a los retrasos como a les meyores nes previsiones de Boeing.[55][52][56]

Munches compañíes aérees ante los retrasos, plantegaron amenorgase los sos pidíos, o bien sustituyir la compra d'A380 por aviones Boeing 747-8. Ante esta situación, Airbus dio prioridá a la producción de les versiones 800 (A380-800) y 800F (A380-800F) de les sos A380 frente a otros modelos de la compañía.[57]

Los trabayos na versión de carga del A380 fueron suspendíos,[58] pero caltuvo la ufierta, anque ensin afitar una fecha pa la so puesta en serviciu.[58] Pa la versión de pasaxeros revisar de nuevu— el calendariu, añadiendo amás compensaciones poles demorances a los 13 veceros, quien de la mesma, caltuvieron tolos pidíos orixinales, habiendo inclusive dalgunes qu'aumentaron el pidíu orixinal, como Emirates Airlines,[59] Singapore Airlines,[60] Air France[61] o Qantas.[62]

El primer A380, col rediseño nel sistema de cableaxe, foi apurríu n'abril de 2008 con una demoranza de tres meses. El 13 de mayu d'esi mesmu añu, Airbus anunció l'amenorgamientu de les entregues a 12 unidaes en 2008 y 21 en 2009.[63] Más tarde la cifra de 21 unidaes pa 2009 foi amenorgada a 14, de les que finalmente 10 unidaes fueron apurríes.[64]

Entrada en serviciu

[editar | editar la fonte]

El primer avión apurrióse'l 15 d'ochobre de 2007 a Singapore Airlines, compañía cola qu'entró en serviciu'l 25 d'ochobre d'esi mesmu añu, nun vuelu inaugural ente Singapur y Sydney. Los pasaxeros mercaron los billetes nuna puya benéfica, rondando'l preciu de cada pasaxe ente 560 y 100 380 dólares.[65] Dos meses dempués el conseyeru delegáu de Singapore Airlines, Choong Seng, dixo que los resultaos llograes col A380 yeren los meyores tocantes a gastu y rentabilidá de tola so flota.

Emirates Airlines foi la segunda aereollinia en recibir l'A380, el 28 de xunetu de 2008, y realizó el so vuelu inaugural ente Dubái y Nueva York el 1 d'agostu del mesmu añu.[66] Qantas foi la siguiente aereollinia en recibir l'aparatu'l 19 de setiembre de 2008, poniéndolo oficialmente en serviciu con un vuelu inaugural ente Melbourne y Los Angeles el 20 d'ochobre de 2008.[67] A finales de 2008 yá volaren nel A380 890 000 viaxeros nun total de 2200 vuelos a lo llargo de 21 000 hores.

En febreru de 2009, l'A380 de Singapore Airlines tresportó al pasaxeru «un millón». Air France recibió la so primer aeronave'l 30 d'ochobre de 2009, nel aeropuertu francés Charles de Gaulle;[68] Lufthansa recibir el 19 de mayu de 2010. En xunetu de 2010, los A380 en serviciu tresportaren yá a seis millones de veceros en 17 000 vuelos a 20 destinos internacionales. En xunu de 2011, solo los A380 d'Air France yá tresportaren a un millón de viaxeros.[69]

Operación n'aeropuertos

[editar | editar la fonte]
L'A380 atopó nos sos entamos serios problemes y torgues a la d'operar en determinaos aeropuertos internacionales por cuenta de les sos insólites dimensiones.
A380 en París Charles de Gaulle

El Airbus A380 ta englobado na denomada lletra de clave F d'OACI, con un valumbu entendíu ente los 65 y los 80 metros (esclusive) y un anchor esterior ente ruedes del tren d'aterrizaxe principal dende los 14 hasta los 16 metros (esclusive);[70] y na categoría DG —Design Group— estauxunidense, la de mayor tamañu de cuantes aeronaves operen nesi país. Precisamente n'Estaos Xuníos ye onde l'A380 atopó un mayor númberu de torgues a la de poder realizar les sos operaciones,[71] anque n'otros países, como Gran Bretaña, tamién sufrió severos problemes.[71]

La Federal Aviation Administration (FAA) solo autorizó en principiu los aterrizaxes y despegues del A380 en pistes de 60 metros d'anchu, cuando la gran mayoría de les pistes n'aeropuertos d'Estaos Xuníos tien un anchu de 45,[72] aptes pa recibir al Boeing 747. Tocantes a les pistes de rodadura o carreto —taxiways—, los aviones de la clase DG VI han de faelo per pistes de 30,5 metros d'anchor, pero Airbus comunicó que forniría a los sos aviones con una cámara pa la rodadura (TCS) que dexaría ayudar a la tripulación nesta fase y amenorgar a 22,9 metros l'anchor de pista necesaria.[72] Tocantes a la velocidá de carreto, l'avión nun puede devasar los 24 km/h per hora unes 15 milles per hora—.[72]

Otramiente, la FAA propunxo que cuando un A380 tea rodando nuna pista paralela a otra pista, esta se zarru mientres dure'l so pasu. Esto causara grandes problemes a la de xestionar el yá sobrecongestionado espaciu aereu d'Estaos Xuníos. De manera similar, cuando un A380 despegue o aterrice, nun podría haber nengún otru avión realizando'l so rodadura nuna pista axacente.[72] A lo último, en condiciones de baxa visibilidá, mientres l'aterrizaxe y despegue del avión, nun podría haber otru avión a menos de 915 metros (3000 pies) de la cabecera de pista y en condiciones de Categoría II y III, a 1220 m —4000 pies—.[72] Sicasí, la FAA y la EASA autorizaron en xunetu de 2007 a que'l Airbus A380 operara en pistes de 45 metros d'anchu ensin restricciones.[73]

N'España, Aena tien definíos unos sobres de estacionamiento, n'inglés conocíos como Aircraft Safety Area (ASA), según les dimensiones de les aeronaves. Hasta la llegada del A380, la mayor posición de estacionamiento yera'l Tipu I, pensada pal Airbus A340 y pal Boeing 747; sicasí, pal A380 creóse'l Tipu 0, con una fondura similar a la de Tipu I, pero de mayor anchor.

Diseñu

[editar | editar la fonte]

Cabina de mandu

[editar | editar la fonte]
Cabina de mandu d'un A380.

Airbus utilizó nel A380 carauterístiques de manexu, procedimientu y disposición de la cabina similares a les d'otros aviones de la compañía p'amenorgar costos de formación de la tripulación; d'acordies, la cabina ye similar a la d'otros aviones d'Airbus, anque a esta incorporáronse-y delles meyores. L'A380 cuenta con una avanzada cabina de cristal y unos nuevos mandos de vuelu fly-by-wire con palanca de control llateral.[74] Dispón d'ocho pantalles de cristal líquidu de 15 × 20 cm, físicamente idéntiques y permutables; estes entienden dos pantalles de vuelu principal, dos pantalles de navegación, una pantalla de parámetros de los motores, una pantalla del sistema y dos pantalles multifunción (MFD). Les MFD son nueves nel A380 y apurren una interfaz de manexu senciellu col sistema de xestión de vuelu —reemplazando tres unidaes de visualización y control multifunción. Na cabina inclúyense teclaos QWERTY y trackballs, pa interaccionar con un sistema de navegación de visualización gráfica.[75][76] Polo xeneral, la cabina ye más espaciosa que les sos homólogues del restu de los aviones de fuselaxe anchu[74]

Parte inferior de l'ala del A380.
Aleta de punta alar d'un A380.

Ales

[editar | editar la fonte]

Les ales compónense fundamentalmente de fibra de carbonu y aluminiu. Tienen un tamañu abondu pa poder desapegar con un máximu de 650 tonelaes, con cuenta de nun seya necesariu camudar el diseñu de les ales en futures versiones, como l'A380-900.[77]Airbus calcula que'l tamañu de l'aeronave, sumáu a la teunoloxía emplegada na so construcción, va ufiertar un costu por operaciones muncho más amenorgáu que'l so competidor, el Boeing 747 y les sos variantes.[77]

L'A380 tamién emplega les mesmes aletes de punta alar qu'empleguen los modelos A310 y A320 col fin d'evitar turbulencias y aumentar la eficiencia nel consumu de combustible, según el rendimientu.[77] Ye nes ales onde tien los sos depósitos de combustible, con una capacidá de 310.000 llitros de combustible.

Winglet del a380 plus

Nel Paris Air Show 2017 Airbus presentó'l nuevu a380 plus el cual ente otra de les sos carauterístiques incluyía un nuevu tipu de winglets denomináu "downlet" pola so forma escontra baxo el cual ameyora la eficiencia y amenorgamientu nel consumu de combustible envaloráu nun 4%.

Estos winglets son bien similares a los utilizaos nel Boeing b737MAX.

Esto sumáu a una llista de cambeos presentaos por airbus completen el modelos a380 plus, que impactó yá que s'esperaba una version neo (New Engine Option). Les ales fueron modificaes con meyores aerodinámiques les cualos ayuden al amenorgamientu del consumu de combustible'l cual airbus anuncia. Tamién foi incluyíu un tanque auxiliar de combustible pa dexar que'l pesu de despegue aumente en 3 tonelaes (578) y que'l númberu máximu de pasaxeros aumente en 80 persones, tou esto ensin variar el rangu del que dispón anguaño.

Motores

[editar | editar la fonte]
Versiones A380 Motores utilizaos
A380-841 Trent 970
A380-842 Trent 972
A380-843F Trent 977
Trent 980
A380-861 GP7270
A380-863F GP7277
Vista d'un motor Trent 900 na ala d'un A380.
Dos GP7270 montaos nun A380.

L'A380 ta forníu con cuatro motores turbofán nes sos respeutives góndoles subalares, pero solu dos d'ellos tán provistos d'inversores d'emburrie.[78] El veceru tien la posibilidá d'escoyer ente dos tipos de motores: el Rolls-Royce Trent 900 que monten les versiones A380-841, -842 y -843F; o'l Engine Alliance GP7000 que monten les versiones A380-861 y -863F. Con un emburrie d'ente 310 y 360 kN (70 000-80 000 lbf) cada unu, son los motores más eficientes desenvueltos pa un avión cuatrimotor. El diámetru de los motores ye de 2,95 metros, y aspiren una tonelada y media d'aire per segundu.

El Trent 900 ye un modelu deriváu del Trent 800, y el GP7000 tien los sos oríxenes nos General Electric GUE90 y Pratt & Whitney PW4000. El nucleu del Trent 900 ye una versión esguilada del Trent 500, pero incorpora la teunoloxía de ventilador con aspes en flecha del Trent 8104 (modelu ensin desenvolver).[79] El GP7200 tien un nucleu deriváu de la GUE90 y el ventilador y la turbomaquinaria de baxa presión del PW4090.[80]

Los motores producíos por Engine Alliance son fabricaos en Middletown, nel estáu de Connecticut, Estaos Xuníos; hasta agora son Air France, Emirates Airlines, FedEx, ILFC y Korean Air les compañíes qu'escoyeron el GP7200 en llugar del británicu Trent 900.

L'amenorgamientu del ruiu foi un importante requisitu nel diseñu del A380, y afectó enforma al desarrollu de los motores.[81][82] Dambos tipos de motores dexen que l'avión llogre les llendes de ruiu QC/2 en despegue y QC/0.5 en aterrizaxe en base al sistema Quota Count establecíu pol Aeropuertu Heathrow de Londres,[83] unu de los principales destinos del Airbus A380.[84]

Unu de los retos del A380 foi demostrar la viabilidá del usu de combustible sintéticu combináu nos aviones comerciales. El 1 de febreru de 2008 realizó un vuelu de prueba de tres hores ente Gran Bretaña y Francia utilizando como combustible n'unu de los sos cuatro motores un amiestu de querosenu estándar d'aviación nun 60 % y un 40 % d'un deriváu del gas natural denomináu GTL.[85] El motor nun precisó nengún cambéu pa poder usar el GTL. Sebastien Remy, xefe del programa de combustible alternativu d'Airbus, dixo qu'esti nuevu combustible nun ye más llimpiu tocantes a emisiones de dióxidu de carbonu que los combustibles normales pero tien beneficios na calidá del aire porque nun contién azufre.[86]

Materiales especiales

[editar | editar la fonte]
Tren d'aterrizaxe principal del A380.
Tren delanteru.
Vista inferior d'un A380.

Ente que la mayoría del fuselaxe ye d'aluminiu, los materiales compuestos representen más del 20% de tola estructura del A380.[87] Los plásticos reforzaos con fibra de carbonu, fibra de vidriu o fibra de cuarzu son llargamente utilizaos nes ales, el tren d'aterrizaxe, la seición trasera del fuselaxe, les superficies de la cola y nes puertes.[88] L'A380 ye'l primer avión de llinia comercial en tener un caxón d'ala central fechu de plásticu reforzao con fibra de carbonu. Y tamién el primeru en tener una seición tresversal de l'ala continua, qu'optimiza la eficiencia aerodinámica, una y bones les ales d'otros aviones comerciales tán estremaes en seiciones a lo llargo del so valumbu. Nos borde d'ataque de los slats utiliza compuestos termoplásticos.[89] Unu de los nuevos materiales qu'incorpora ye'l vidriu reforzáu o GLARE, que ye utilizáu na parte cimera del fuselaxe y nos cantos d'ataque de los estabilizadores. Esti laminado de fibra de vidriu y aluminiu ye más llixeru y tien una mayor resistencia a la escomiu y a los impautos que les aleaciones d'aluminiu convencional usaes en aviación.[90] A diferencia de los primeros materiales compuestos, estos pueden ser reparaos usando téuniques d'arreglu d'aluminiu convencional.[91] Tamién incorpora nueves aleaciones d'aluminiu soldables que dexen l'usu xeneralizáu de téuniques de fabricación por soldadura per rayu láser —esaniciando les fileres de remaches y dando por resultancia una estructura más llixera pero más fuerte y resistente.[92]

Disposición de los pasaxeros nel avión

[editar | editar la fonte]
Configuración de tres clases que totalizan un total de 519 asientos.

Ente les nueves carauterístiques de l'aeronave destaca'l mayor área de la cabina, con un 50 % más d'espaciu que'l 747-400; amás l'A380 produz un 50 % menos de ruiu que l'avión de Boeing y dispón d'un interior con compartimientos de carga más grandes que los sos antecesores, mayores ventanes y 60 cm más d'altor.[93][94]

Interior d'un A380 propiedá d'Emirates Airlines en primer clase (business).
A380 de la compañía Emirates Airlines, clase turista.

L'amplia cabina del A380 dexa que los asientos en clase turista puedan llegar hasta los 48 cm d'anchu,[95] 4 cm más que'l so competidor, el Boeing 747-400[96][97] L'interior del A380 puede configurase d'once maneres distintos qu'Airbus personaliza según les esixencies del comprador; la so capacidá máxima certificada ye de 853 pasaxeros nuna hipotética configuración con una sola clase, la turista.[98] Una configuración típica de tres clases puede agospiar a 525 pasaxeros, que se parten de la siguiente manera: 10 persones en clase de negocios o business, 76 en primer clase y 439 pasaxeros en clase turista.[99] Dependiendo de la configuración aplicada, l'A380 puede agospiar ente 407 pasaxeros (como ye'l casu de los aviones de Korean Air).[100] y 840 pasaxeros (casu de la configuración escoyida por Air Austral).[101]

L'A380 cuenta con dos pisos, xuníos por dos escaleres, una na popa y otra na proa. L'anchu de les cabines dexa afaer a dos pasaxeros nos llaterales de cada llau, amás de dexar múltiples configuraciones nos mesmos asientos. Dellos operadores que tienen los sos aviones cola configuración de tres clases desenvolvieron servicios especiales a bordu, como cabines privaes, cames salientes y reclinables o salones.

La publicidá inicial d'Airbus fixo un gran fincapié na comodidá y l'espaciu del que gociaría l'A380, con instalaciones adicionales como zones de descansu, chigres o tiendes.[102] Air France instaló n'unu de los sos A380, una galería d'arte electrónico pa los pasaxeros de primer clase y business.[103] Singapore Airlines ufierta dolce suites n'unu de los sos A380, toes elles con cama de gran tamañu, escritoriu y armariu personal;[104] cuatro d'estes suites tienen parés que pueden quitar. Emirates Airlines tamién configuró dalgunos de los sos aviones con catorce suites privaes, forníes con ducha y spa; los sos aviones tamién tán forníos con salones de xuntes, sofás y chigres na clase de negocios (business).[105]

Korean Air o Qantas tienen previstu faer cambeos nos sos aviones A380.[100]

Cada avión ye personalizáu según les esixencies de cada aereollinia, lo que ralentiza significativamente la velocidá de producción y aumenta los costos; por casu n'unu de los A380 de Qantas hai seis bares d'autoserviciu (cuatro nel pisu inferior y dos nel superior) y una sala de xuntes (en primer clase y business).[106] Virgin Atlantic Airways tien previstu instalar chigres, cames de gran tamañu, casinu ya inclusive un ximnasiu nel so A380.[107]

Aviónica

[editar | editar la fonte]

L'A380 emplega aviónica modular integrada (IMA), un tipu d'arquiteutura antes solu usada n'aviones militares avanzaos como los F-22 Raptor, F-35 Lightning II,[108] y Dassault Rafale.[109] L'equipu IMA foi diseñáu y desenvueltu conxuntamente por Airbus, Thales y Diehl Aerospace —el grupu Thales encargar de los sistemes principales—,[110] Esti equipu ye utilizáu per primer vegada nel A380, y supón una innovación teunolóxica na aviación comercial, con módulos d'ordenadores coneutaos en rede que soporten distintes aplicaciones.[110]

Sistemes

[editar | editar la fonte]

Per primer vegada na historia de l'aviación civil, l'alministración básica de tolos sistemes (hidráulicu, motores, llétricos...) son controlaos por un sistema de control de vuelu automatizado. Nel casu de los sistemes hidráulico y llétrico son independientes.[111] Estos sistemes controlen delles partes de les ales (flaps y slats), los alerones y el timón.

Un motor Trent 900 en pruebes.
Simulación d'un panel de pruebes de vuelu nel Salón Aeronáuticu de Farnborough, en 2006.

El sistema hidráulicu de 350 baries ye una nueva versión del típicu sistema hidráulicu que s'atopa na mayoría d'aviones, de 210 barias.[112][113] Esti sistema yera usáu de normal n'aviones militares, pos esti tipu de sistema dexa amenorgar el tamañu de tuberíes y otros componentes qu'amenorguen el pesu total. Les presión del sistema ye exercida por 8 bombes hidráuliques.

Les tuberíes fáense de normal de titaniu y son parte esencial de la refrigeración del aire de l'aeronave y el sistema de regulación de la temperatura del motor. L'arquiteutura del sistema hidráulicu difier considerablemente de los sistemes estándar de la mayoría de los aviones. Esisten sistemes hidráulicos autónomos impulsaos llétricamente que sirven como reserva en casu de problemes nos sistemes principales, lo cual aforra pesu y costos de caltenimientu.[114] L'A380 utiliza cuatro xeneradores llétricos de 150 kVA. L'A380 utiliza cables d'aluminiu en llugar de cobre pal amenorgamientu de pesu. El sistema llétricu ta totalmente informatizado y munchos interruptores fueron sustituyíos por dispositivos qu'ayuden a una rebaxa extra del pesu de l'aeronave y un meyor rendimientu y fiabilidá. L'A380 cuenta con un sistema de llume bulbless. Empléguense bombilles LED nel llume de la cabina, la zona de carga y otres árees del fuselaxe. Pal llume esterior utilícense bombilles blanques de gran potencia llumínica.

Sistemes d'aire acondicionáu

[editar | editar la fonte]

L'A380 d'Airbus cunta con dos aparatos d'aire acondicionáu (PACK), llamaos unidaes de xeneración d'aire (UGA). Cunten con un diseñu senciello y simplificao y el so rendimientu ye d'unos 450 kW, algamando l'interior del avión un fluxu d'aire de 2,5 a 2,7 kg/s. L'aire ye reemplazáu cada trés minutos por aire frescu.

Sistemes de combustible

[editar | editar la fonte]

Esti sistema dedicar a l'alministración y el control del combustible en cada tanque del avión. Controla la tresferencia de querosenu y la so cantidá; ye capaz d'entamar de manera autónoma la distribución del combustible de tola aeronave, distribuyendo asina'l pesu nes ales según convenga. Los tanques de combustible tán acoplaos a la superestructura del avión; los tanques atópase nes ales, menos el tanque d'emerxencia, alcontráu nos planos de cola. Los tanques de tresferencia tienen l'oxetivu de distribuyir el combustible por aciu un bombéu que se realiza de manera automática a los tanques de alimentación; estos tanques suministren el combustible necesariu a los Motor a reaición motores y tienen una capacidá de 1000 llitros.[115][116]

Unidá d'enerxía auxiliar

[editar | editar la fonte]
APU asitiada a la fin de la cola d'un A380.

L'A380 ta forníu con una unidá d'enerxía auxiliar (n'inglés «Auxiliary power unit», APU) fabricada poles empreses Pratt & Whitney Canada y Hamilton Sundstrand; la primera encargar de la fabricación de la turbina, ente que Hamilton Sundstrand ye responsable de la fabricación del sistema llétricu.[117]

La APU alcontrar na parte trasera del fuselaxe; utilizar pa suministrar enerxía pa tolos sistemes (hidráulicu, llétricu, etc.) cuando los Motor de reaición motores principales tán apagaos. Esta unidá tien 1300 kW, lo que-y convierte nel sistema auxiliar aeronáuticu más potente, un 20 % más potente de lo normal; coles mesmes ufierta 900 kW d'enerxía neumática y puede tener una potencia total de 1,3 MW, suficiente pa poder alimentar tol sistema. L'avión y el mesmu sistema pueden ser coneutaos a sistemes estacionarios de los aeropuertos pa tresmisiones de potencia.

Variantes

[editar | editar la fonte]

A380-700

[editar | editar la fonte]

Col llanzamientu del Airbus A380, Airbus quixo centrase na espansión de llinia d'esti productu, dando llugar a numberoses variables, dalgunes inda en desarrollu. L'A380-700, enantes conocíu como A3XX-50R, ye una variante más pequeña que la versión estándar del modelu, l'A380-800. Tien 67,9 metros de llargu, daqué más corto que'l A380-800. Con un máximu de 481 pasaxeros y un algame máximu d'alredor de 16 200 quilómetros asitiar poles sos carauterístiques ente l'A380-800 y el Boeing 747.[118] Nenguna compañía aérea interesóse enagora n'adquirir el modelu ente otros por atopase nel mesmu segmentu de mercáu que'l 747 y tener unos costos estructurales muncho más elevaos qu'este.[119]

A380-800 (meyores)

[editar | editar la fonte]
Qantas Airbus A380-800

Airbus tenía pensáu ufiertar un nuevu modelu d'una versión yá esistente, l'A380-800, y empezó a ufiertar un A380- 800 de mayor capacidá dende 2013.[120] Ente les meyores taba la opción d'aumentar el pesu máximu, apurriendo asina una mayor capacidá de carga y rendimientu. Esta versión nació col fin de competir cola última versión del Boeing 747, el 747-8I,[121] qu'amonta'l so pesu máximu nel despegue en 4 tonelaes, hasta les 573 t.

Los aumentos na capacidá yeren posibles gracies a la eliminación y optimización de les cargues de vuelu.[122] British Airways y Emirates Airlines fueron los primeros veceros en solicitar el nuevu aparatu.[123] Vietnam Airlines tamién amosó interés na compra d'esta nueva versión.[124]

A380-900

[editar | editar la fonte]
Instalaciones d'Airbus cerca del aeropuertu de Toulouse

En payares de 2007 el xefe d'operaciones d'Airbus, John Leathy, anunció los planes pal desarrollu d'una nueva versión del A380, l'A380-900, que va ser llixeramente más llarga (de 73 metros a 79,4 metros) que la so antecesora, y va convertise nel avión más llargu del mundu, percima del nuevu Boeing 747-8. Esta versión va tener una capacidá de 650 pasaxeros en configuración estándar y un máximu de 900 en versión económica. En mayu de 2010, Airbus anunció que la producción del A380-900 sería retardada hasta que la producción del A380-800 estabilizárase.[125] Delles compañíes amosaron interés na adquisición d'esta nueva variante, como Emirates Airlines, Virgin Atlantic,[126] Cathay Pacific,[127] Lufthansa, Air France y Kingfisher Airlines. [128]

El 11 d'avientu de 2014, nel foru añal Airbus Investor Day, el CEO d'Airbus pronunció un polémicu anunciu nel que dicía: «un día nós vamos llanzar l'A380neo y otru día un A380 ampliáu».[129] Esti anunciu deber a la especulación desamarrada pol direutor financieru d'Airbus, Harald Wilhelm, quien achacara «la escasa demanda a que'l A380 taba adelantráu al so tiempu».[130] El 15 de xunu de 2015, John Leathy, direutor d'operaciones pa los veceros d'Airbus, indicó qu'Airbus taba revisando'l programa A380-900 de nuevu. El conceutu d'A380-900 que remana la compañía tendría 50 places más que'l A380-800, en llugar de les 100 places adicionales previstes nun principiu. L'estiramientu de la variante precisaría de nuevos motores, y según Flighglobal l'A380-900 aprovecharía meyor el diseñu alar del A380.[131]

A380neo

[editar | editar la fonte]

El 19 de xunetu de 2015, el CEO d'Airbus, Fabrice Brégier, confirmó que la compañía va construyir una nueva versión del A380 con nueves y ameyoraes ales y motores.[132] Les especulaciones sobre'l desarrollu d'una nueva variante, denomada «Airbus A380neo», tuviérense asocediendo dende diba meses,[133] cuando la compañía consideraba poner fin a la producción del aparatu antes de 2018[134] o desenvolver una nueva variante. Más tarde súpose que Airbus embaraxaba la posibilidá d'allargar la producción del A380 y desenvolver l'A380-900[135] con una nueva versión del motor, esto ye, l'A380neo. La variante podría entrar en serviciu en 2020,[136] ente que'l nuevu motor probablemente seya un Rolls-Royce.[137]

A380-800F (versión cargueru)

[editar | editar la fonte]

Airbus aceptó nun principiu los pidíos de la versión de carga. Esta versión ufiertaría la segunda capacidá útil más grande del mundu, solo superada pol Antonov An-225.[138] Sicasí la producción foi suspendida, al igual que los pidíos; Airbus entá nun dio fecha pal entamu de la producción.[139]

Otres variantes

[editar | editar la fonte]

Esisten otres versiones anguaño cancelaes o n'estudiu del A380. Ente les versiones entá n'estudiu destaca la versión A380-900S que la so configuración dexaría-y poder tresportar más de 1000 pasaxeros;[140] esta versión podría entrar en producción alredor de 2020.[141] Otres variantes como la -800C, la -800S o la -800R atopar nesti momentu atayaes o paralizaes ensin conocese les sos carauterístiques exactes.

A380 plus

[editar | editar la fonte]
a380 plus nel Paris Air Show 2017

Nel Paris Air Show 2017 Airbus presentó una nueva variante del a380 denomada "a380 plus" la cual inclúi meyores como los nuevos tipos de winglets, un ameyoráu programa de caltenimientu, cambeos na cabina de pasaxeros lo que dexa afaer hasta 11 persones en clase económica y hasta 10 asientos en clase business, otru cambéu sería les escaleres tanto fronteres como les de la cola del avión llegando a poder adquirir espaciu pa 80 places más. Otra de les meyores ye l'aumentu del pesu máximu de despegue asscendiendo a 578 tonelaes (3 más que'l modelu actual) tou esto pa poder cargar el combustible necesariu pa tresportar a 80 pasaxeros más ensin camudar el rangu que tien o volar 550 km más ensin tener esos 80 pasaxeros adicionales. Toos estos cambeos xeneren un 13% menos de costu per asientu ufiertando unos grandes beneficios a les aereollinies.

Inda nun hai fecha d'entrada en serviciu esclariada.

Pidíos y entregues

[editar | editar la fonte]
Artículu principal: Pidíos y entregues del Airbus A380
Singapore Airlines foi la primera compañía n'utilizar l'A380.

Hasta'l momentu dieciocho veceros distintos encargaron l'A380, incluyendo'l pidíu particular del príncipe saudín Al Waleed Bin Talal d'una versión VIP.[142]

El total de pidíos a 31 de marzu de 2016 xubía a 319 aeronaves.[143] El principal veceru ye l'aereollinia Emirates Airlines, qu'encargó 100 aviones (cuasi'l 40 % del total).

La versión de carga recibió 27 pidíos, toos cancelaos en 2006 y 2007.

En 2010, Airbus fixo 19 entregues; realizándose les mesmes nes instalaciones que la compañía tien en Hamburgu pa los veceros europeos o provenientes d'Oriente Mediu, ente qu'a los veceros del restu del mundu faíse-yos entrega de los aparatos nes instalaciones de Toulouse.[144] Nos cinco años siguientes, ente 2011 y 2015, apurriéronse un total de 135 aeronaves, sicasí mientres esi periodu apenes s'ordenar 85 nuevos A380.

Pidíos y entregues realizaes
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Total
Pidíos A380-800 78 0 34 10 10 24 33 9 4 32[145] 19[146] 9 42 13 2 0 -2 317
A380-800F 7 10 0 0 10 -17 -10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Entregues A380-800 0 0 0 0 0 0 1 12 10 18 26 30 25 30 27 28 6 213

Datos al 30 de xunu de 2017.[147]

Pidíos y entregues acumulaes

Potencial de ventes nos próximos años

[editar | editar la fonte]
Dos Airbus A380, unu en tierra y otru sobrevolando la pista de despegue.
Un Airbus A380-800, propiedá de la compañía Singapore Airlines, aterrizando nel aeropuertu de Zürich.

Dende los entamos nel desarrollu del A380, Airbus realizó hasta 53 estudios sobre'l posible nivel de ventes de l'aeronave. En 2007 envaloró que si persistía la conxestión que sufren munchos aeropuertos internacionales la posible demanda d'aviones de más de 400 asientos sería de 1300 aeronaves nos próximos 20 años, pudiéndose alzar inclusive a 1800. Sicasí, en 2006, los analistes industriales de Philip Lawrence, del Aerospace Research Centre de Bristol y Richard Aboulafia, de la consultora Teal Group de Fairfax, calcularon unes ventes de 880 y 400 unidaes, respeutivamente, pal añu 2025. Hans Peter Ring, direutor financieru de EADS dixo en mayu de 2010 que'l plan de negociu del A380 basar na venta d'un mínimu de 750 unidaes. Por cuenta de los retrasos na producción del A380, Airbus nun pudo dexase en 2009 destinar tola inversión nel desarrollu del A350, del cual espérase un volume de ventes de 2 a 4 vegaes mayor que'l del A380.

El 11 d'avientu de 2014, dempués d'una medría de los pidíos menor de esperar, el direutor de finances de la compañía, Harald Wilhelm, suxirió que'l programa podría dase por termináu en 2018.[148][149] La so declaración desamarró protestes ente los veceros y les aiciones d'Airbus sufrieron una cayida notable.[148][149] Airbus respondió quitar importancia a la posibilidá d'atayar la fabricación del A380 y fixo fincapié en qu'una serie de meyores de l'aeronave sería l'escenariu más probable.[150] El 22 d'avientu de 2014, el direutor xeneral Fabrique Brégier refugó la cancelación del programa A380 ya indicó que s'algamar el so puntu d'equilibriu en 2015,[151] amás de señalar que'l A380 introduciríase una década mui a tiempu.[152] Magar en 2015 la compañía yá llograba llograr beneficios por cada A380 vendíu, Airbus reconocía que nun sería capaz de recuperar los aproximao 25 000 millones de dólares d'inversión.[153]

El costu per hora de vuelu d'un A380 n'avientu de 2015 yera d'aproximao 26 000 dólares o 50 dólares per asientu/hora, más qu'un Boeing 777-300ER, con 44 dólares, y menos que los 90 dólares d'un Boeing 747-400.[154]

Aspeutos económicos

[editar | editar la fonte]
Un A380 aterrizando en Dubái.

El preciu unitariu de cada Airbus A380-800 yera en mayu de 2008 d'ente 317 y 337,5 millones de dólares d'Estaos Xuníos polo que'l preciu mediu yera de 327,4 millones de dólares. En 2010 el preciu aumentara hasta una media de 346 millones. En xunu de 2010 el presidente d'Emirates Airlines, Sheikh Ahmed bin Said al-Maktoum anunció un importante contratu ente'l so compañía y Airbus pa la entrega de 32 nuevos A380 por un valor de 11 500 millones de dólares,[155] lo que significa un costu por unidá de 359,4 millones de dólares d'Estaos Xuníos.[155] Estos precios, sicasí, difieren significativamente del preciu pagu por munches compañíes aérees por cuenta d'indemnizaciones, pidíos al por mayor o pidíos con muncha antelación, que provocaron qu'en munches ocasiones el preciu pagu fuera enforma menor al preciu oficial. Por casu, Singapore Airlines pagó pol so primera A380 210 millones de dólares, un terciu menos del so preciu nesi momentu, por cuenta de les indemnizaciones polos retrasos que sufriera Airbus na so entrega. Una de les carauterístiques que faen únicu al Airbus A380 ye'l so númberu d'asientos —hasta 853—, pos nun hai aviones comparables. Según el catálogu de precios d'Airbus, en 2015, una década dempués del primer vuelu del aparatu, el preciu del A380 yera de 428 millones de dólares per unidá.[156] Na década de 1990 dellos fabricantes, como McDonnell Douglas o Boeing, llevaron a cabo proyeuto similares. McDonnell Douglas propunxo un prototipu conocíu como MD-12, pero nun pasó d'un simple proyeutu; Boeing suxirió un avión con capacidá d'ente 600 y 800 pasaxeros, el Boeing NLA, pero'l desarrollu de nueves versiones de la so 747 y los altos costos de desarrollu fixeron que'l proyeutu fracasara.

Nesti momentu la competencia ente les empreses (sobremanera ente Airbus y Boeing) ta desenvolviéndose nel control de los mercaos d'aviones medianos, pos estos son más silenciosos, ecolóxicos y tienen unos baxos costos d'operación y caltenimientu.[157] Boeing desenvolvió'l Boeing 787, que s'introdució n'ochobre de 2011, ente qu'Airbus desenvolvió'l A350, introducíu en xineru de 2015.[157]

Operadores del A380

[editar | editar la fonte]
Airbus A380 operáu por Emirates Airlines.

A 10 d'abril de 2017, trelce compañíes taben operando'l Airbus A380 nes sos distintes variantes. Amás hai qu'añader Airbus Industries que tien 2 unidaes. Emirates Airlines ye anguaño l'aereollinia con más A380 en serviciu y con más pidíos. Anguaño la ruta más curtia que cubre un A380 realizar ente Dubái y Yeda, con un tiempu de vuelu de menos de 3 hores, anque mientres un curtiu periodu de tiempu —branu de 2010—, Air France usó unu de los sos A380 pa cubrir la ruta París-Londres.[158]

El 24 de mayu de 2011, Korean Air recibió'l so primera Airbus A380 d'un total de 10 nuna ceremonia especial celebrada en Airbus, Toulouse. Dende'l so centru d'operaciones en Seúl, Korean Air opera l'A380 escontra destinos n'Asia, América del Norte y Europa en rutes ensin escala. Korean Air escoyó una espaciosa configuración de cabina pa la so flota d'A380, con capacidá pa 407 pasaxeros distribuyíos en tres clases. Amás, los aviones cunten cola primicia d'un espaciu onde se van esponer los artículos llibres d'impuestos, según un chigre y un salón na ponte cimera pa pasaxeros de clase premium.[159]

China Southern recibió'l so primer avión A380 el 14 d'ochobre de 2011 mientres una ceremonia celebrada nel Centru d'Entrega d'Airbus en Toulouse, Francia. El presidente y CEO d'Airbus Tom Enders apurrió la primera de los cinco aeronaves encargaes pola aereollinia al so presidente Si Xianmin. China Southern Airlines conviértese asina nel primer operador del avión en China, y el séptimu a nivel mundial. L'aeronave, que dispón de motores Rolls-Royce Trent 900, va ser emplegada primeramente en rutes nacionales ente les ciudaes de Beijing, Shanghai y Guangzhou. Más palantre, l'aereollinia va faer usu de los A380 pa los sos vuelos internacionales.

Airbus A380 operáu por Thai Airways.

Na siguiente tabla amuésense les compañíes aérees qu'operen l'A380 y dende cuando (nun s'inclúin les compañíes que solo realizaron pidíos):

Aereollinies Fecha d'entrada en serviciu nᵘ
Bandera de Singapur Singapore Airlines 25 d'ochobre de 2007[160] 19
Bandera d'Emiratos Árabes Xuníos Emirates Airlines 1 d'agostu de 2008[161] 100
Bandera de Australia Qantas 20 d'ochobre de 2008[162] 12
Bandera de Francia Air France 20 de payares de 2009[163] 10
Bandera d'Alemaña Lufthansa 6 de xunu de 2010[164] 14
Bandera de Corea del Sur Korean Air 24 de mayu de 2011[159] 10
Bandera de la República Popular China China Southern Airlines 14 d'ochobre de 2011[165] 5
Bandera de Malasia Malaysia Airlines 1 de xunetu de 2012[166] 6
Bandera de Tailandia Thai Airways International 27 de setiembre de 2012[167] 6
Bandera del Reinu Xuníu British Airways 2 d'agostu de 2013[168] 12
Bandera de Corea del Sur Asiana Airlines 13 de xunu de 2014[169] 6
Bandera de Qatar Qatar Airways 10 d'ochobre de 2014[170] 8
Bandera d'Emiratos Árabes Xuníos Etihad Airways 27 d'avientu de 2014[171] 11

Accidentes y otros incidentes

[editar | editar la fonte]
Xeometría descriptiva del Airbus A380-800.
  • Un A380 viose arreyáu nun incidente'l 4 de payares de 2010,[172][173] día nel qu'un vuelo 32 de la compañía australiana Qantas que cubría la ruta Singapur-Sydney sufrió un fallu nel motor (y una pequeña esplosión) y viose obligáu a tornar a Singapur,[173] realizando un aterrizaxe d'emerxencia.[173][174] Nun hubo mancaos ente los pasaxeros nin la tripulación; los únicos afeutaos fueron dos persones que resultaron mancaes pola cayida de delles pieces del avión cuando esti atopábase volando sobre la islla indonesia de Batam.[173] Poco dempués, Qantas ordenó a la so flota d'A380 nun desapegar hasta que se realizara una investigación sobre l'incidente, xunto al fabricante del motor afeutáu, Rolls-Royce,[175] volver# a entamar de nuevu'l 27 de payares de 2010. Finalmente esclarióse que la esplosión del motor habíase por cuenta de un escape d'aceite n'unu de los motores Trent 900. Dichu escape deber a un tubu d'aceite defeutuosu por falles na so fabricación. Esti incidente xeneró una revisión per parte de la compañía Rolls Royce de tolos motores d'esa serie en tol mundu.
  • El 11 d'abril de 2011, nel Aeropuertu Internacional John F. Kennedy de la ciudá de Nueva York, Estaos Xuníos, un A380 de la compañía Air France con 495 pasaxeros a bordu topetó con un Bombardier CRJ-700 de Comair (Delta Connection), al que voltió, cuando rodaba escontra la pista. Nun se presentaron víctimes nin mancaos y los daños rexistraos fueron menores. L'A380 foi estropiáu nel cantu d'ataque de la semi-ala izquierda perdiendo la punta d'ala, ente que'l CRJ-700 solo rexistró desperfectos n'el estabilizadores de cola. Posiblemente, el Bombardier CRJ-700 invadiera l'espaciu de la cai de rodadura per onde circulaba l'A380.[176]

Especificaciones

[editar | editar la fonte]
Comparativa del tamañu relativu ente cuatro de les aeronaves más grandes enxamás construyíes.      El Airbus A380-800      L'Antonov An-225      El Boeing 747-8      El Hughes H-4 Hercules "Spruce Goose"
Comparanza de les dimensiones del A380 col Boeing 747.
Versión A380-700 A380-800 A380-800ER A380-800F A380 Prestige A380-900
Tripulación de vuelu 2 pilotos y dende 18 hasta 24 Auxiliares de vuelu
Capacidad estándar 480 asientos
(3 clases) 		555 asientos (3 clases)
De 471 a 853 asientos
según la configuración dada pola compañía 		58 contenedores 118 asientos 656 asientos
(3 clases)
Llargor 67,9 metros 72,73 metros 79,4 metros
Valumbu 79,75 metros
Altor 24,45 metros
Distancia ente les exes - 30,4 metros -
Anchor del fuselaxe 7,14 metros
Anchu de la cubierta principal 6,58 metros
Anchor de la cubierta cimera 5,92 metros
Superficie alar 845 metros cuadraos
Pesu (vacíu) 267 t 276 t 252 t 282 t 298 t
Pesu con pasaxeros 527 t - - 527 t
Pesu máximu aparcáu - 562 t 592 t 562 t -
Pesu máximu al despegue - 560 t 590 t 560 t -
Pesu máximu al aterrizar - 386 t - 427 t 386 t -
Velocidá de cruceru Mach 0,85
Máxima velocidá de cruceru Mach 0,89
Distancia necesaria pa desapegar 2.750 metros 3.100 metros 2.750 metros 3.100 metros
Algame 18.000 km 15.200 km 18.000 km 10.400 km 18.000 km 15.200 km
Techu de vuelu 43.000 pies (13.115 metros)
Combustible (capacidá de los depósitos) 248 t 296 t 248 t 296 t
Reactores utilizaos GP7270
Trent 970		 GP7270 (A380-861)
Trent 970/B (A380-841)
Trent 972/B (A380-842)		 GP7277 (A380-863F)
Trent 977/B (A380-843F)		 GP7270
Trent 970		 GP7277 (A380-863F)
Trent 977/B (A380-843F)
Fuerza d'emburrie 302 kN 311 kN 340 kN 311 kN 340 kN

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Rellacionáu

[editar | editar la fonte]

Aeronaves similares

[editar | editar la fonte]

Secuencies

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «The Airbus A380» (inglés). Airliners.net (2010). Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 AFP (16 d'ochobre de 2007). «Carauterístiques del Airbus A380, l'avión de llinia más grande de la historia». LaFlecha.net. Archiváu dende l'orixinal, el 2013-03-12. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  3. ↑ Airbus. «Carauterístiques básiques de la familia A380» (inglés). Airbus.com. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  4. ↑ Carlos Gámez (7 de payares de 2008). «Airbusu A380. Carauterístiques de l'aeronave comercial más grande del mundu». El País. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  5. ↑ Na so versión 800, la única producida enagora.
  6. ↑ 6,0 6,1 PERCANCIES - Madrid / París (27 d'abril de 2005). «El Airbus A380 completa con ésitu'l so primer vuelu de pruebes». El País. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  7. ↑ Norris y Wagner, 2005, p. 7.
  8. ↑ Kevin Stokes y collaboradores. «MD11/MD12-undeveloped models» (inglés). md-eleven.net. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  9. ↑ Denny Kline. McDonnell Douglas (4 de setiembre de 1996). «MCDONNELL DOUGLAS UNVEILS NEW MD-XX TRIJET DESIGN» (inglés). Boeing.com. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'avientu de 2010. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  10. ↑ Norris y Wagner, 2005, p. 16-17.
  11. ↑ Norris y Wagner, 2005, p. 17-18.
  12. ↑ Norris y Wagner, 2005, p. 31.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 Vincent Nouzille (29 de xunu de 2000). «La guerre secrète de l'A3XX» (francés). LExpress.fr (Archiváu n'Internet Archive). Archiváu dende l'orixinal, el 30 de setiembre de 2015. Consultáu'l 18 de xineru de 2016.
  14. ↑ Reuters. «Boeing, Partners Expected to Scrap Super-Jet Study» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  15. ↑ David Bowen (4 de xunu de 1994). «Airbus will reveal plan for super-jumbo: Aircraft would seat at least 600 people and cost dollars 8bn to develop» (inglés). The Independent. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  16. ↑ Norris Guy (2010) (n'inglés). Airbus A380: Superjumbo of the 21st Century. Zenith Imprint. 
  17. ↑ 17,0 17,1 Airline Business (1 d'agostu de 1995). «Superjumbo or white elephant» (inglés). flightglobal.com. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  18. ↑ 18,0 18,1 Michael Harrison (23 d'ochobre de 1996). «Lehman puts $18bn price tag on Airbus float» (inglés). The Independent. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  19. ↑ Roger Cannegieter (2010). «Long Range vs. Ultra High Capacity» (inglés). Aerlines Magacín, y-zine edition, Nᵘ 31.. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de xunetu de 2011. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  20. ↑ Lawler, Anthony (2006). «Point-To-Point, Hub-To-Hub: the need for an A380 size aircraft» (inglés). Leeham.net. Archiváu dende l'orixinal, el 22 de xunetu de 2011. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  21. ↑ Andrea Rothman (5 de mayu de 2010). «Analysts: A380 best regarded as $25 billion write-off and an act of industrial irresponsibility» (inglés). eTurboNews.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-08-27. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  22. ↑ AP (2005). «Le plus gros avion de ligne jamais construit, l'A380, présenté officiellement le 18 janvier --par Laurent Lemel--» (francés). Le Nouvel Observateur. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  23. ↑ «Ailes volantes, une solution pour améliorer le trafic aérien de demain» (francés). ONERA.fr (5 d'abril de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de xunu de 2010. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  24. ↑ 24,0 24,1 Boeing España. «Carauterístiques téuniques del Boeing 747-8». Boeing.es. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2010. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  25. ↑ Jon Ostrower (12 d'ochobre de 2011). «Boeing delivers first 747-8F» (inglés). Flightglobal. Archiváu dende l'orixinal, el 15 d'ochobre de 2011. Consultáu'l 22 d'avientu de 2015.
  26. ↑ «[http://money.cnn.com/2000/12/19/europe/airbus/ Airbus jumbo on runway]» (inglés). CNN (19 d'avientu de 2000). Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  27. ↑ «Virgin orders six A3XX aircraft, allowing Airbus to meet its goal» (inglés). Wall Street Journal (15 d'avientu de 2000). Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  28. ↑ Norris y Wagner, 2005.
  29. ↑ [https://elpais.com/diario/2002/01/24/economia/1011826805_850215.html Airbus empieza la fabricación del so avión 'xigante' A380]. El País (Archivu). 24 de xineru de 2002. https://elpais.com/diario/2002/01/24/economia/1011826805_850215.html. Consultáu'l 19 de xineru de 2016. 
  30. ↑ Daniel Fortin (16 de xunu de 1994). «Double jeu pour un gros-porteur» (francés). L'Expansion.com (Noticia orixinal archivada en Wikiwix). Archiváu dende l'orixinal, el 2011-02-24. Consultáu'l 20 de xineru de 2016. «Le projet, évalué à 8 milliards de dollars»
  31. ↑ EADS (2003). «Rapport Annuel et Document de Référence 2003» (inglés). eads.com. Archiváu dende l'orixinal, el 24 d'avientu de 2010. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  32. ↑ Jon Cronin. BBC News (25 d'abril de 2005). «Market challenges facing Airbus' giant» (inglés). BBC.co.uk. Consultáu'l 5 de febreru de 2011.
  33. ↑ (n'inglés) Airbus A380 Haunted by Feeble Orders Marks Decade in Skies. Bloomberg. 27 d'abril de 2015. http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-04-26/airbus-a380-haunted-by-lack-of-orders-marks-decade-in-the-skies. Consultáu'l 20 de xineru de 2016. «(...) though the company admits the overall program itself will never recoup its $25 billion investment.». 
  34. ↑ El que los aviones vender en dólares tamién ye una dura carga financiera p'Airbus, pos lu ponen en desventaxa frente al so principal competidor, Boeing.
  35. ↑ 35,0 35,1 Elmundo.es (17 de xineru de 2005). «"El trunfu d'Europa - A380». elmundo.es. Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  36. ↑ IABG (12 de payares de 2002). «Airbus A380 wird in Dresden getestet - Airbus vergibt Auftrag an IABG» (alemán). IABG.de. Archiváu dende l'orixinal, el 15 de marzu de 2012. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  37. ↑ Andrew Doyle. Flight International (23 de mayu de 2006). «Airbus to reinforce part of A380 wing after March static test rupture» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'agostu de 2011. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  38. ↑ Volker Mester (21 de febreru de 2006). «Airbus: A380-Tragflügel sind bereits überarbeitet» (alemán). Hamburger Abendblatt. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  39. ↑ Flight International (29 de marzu de 2006). «Pictures: Airbus A380 clears European and US certification hurdles for evacuation trial» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de setiembre de 2009. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  40. ↑ Max Kingsley-Jones. Flight International (20 d'avientu de 2005). «A380 powers on through flight-test» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 10 d'agostu de 2011. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  41. ↑ AP (2 d'agostu de 2006). «Airbus tests A380 jet in extreme cold of Canada» (inglés). msnbc.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  42. ↑ Business Courier (25 d'agostu de 2006). «GE joint venture engines tested on Airbus A380» (inglés). bizjournals.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  43. ↑ BBC News (4 de setiembre de 2006). «Airbus A380 completes test flight» (inglés). bbc.com.uk. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  44. ↑ Airbus (2007). «Airbus A380 receives joint EASA & FAA Type Certification» (inglés). Airbus.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  45. ↑ DEPARTMENT OF TRANSPORTATION FEDERAL AVIATION ADMINISTRATION (14 d'avientu de 2007). «FAA TYPE CERTIFICATE DATA SHEET NON. A58NM» (inglés). faa.gov. Consultáu'l 6 de febreru de 2011. «A380-800 Series Transport Category Airplanes:
    Model A380-841, Approved December 12, 2006
    Model A380-842, Approved December 12, 2006
    Model A380-861, Approved December 14, 2007    »
  46. ↑ «Beluga: Dimensions & Key data» (inglés). Airbus. Consultáu'l 20 de xineru de 2016.
  47. ↑ RincondeJavier.com (15 d'avientu de 2007). «Informe A380». Archiváu dende l'orixinal, el 16 de marzu de 2012. Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  48. ↑ 48,0 48,1 Flight International (20 de mayu de 2003). «Towards Toulouse» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 15 de febreru de 2009. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  49. ↑ Airbus (11 d'abril de 2007). «Airbus starts painting first A380 for Singapore Airlines» (inglés). Airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 10 de xunu de 2008. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  50. ↑ La Vanguardia editorial=La Vanguardia.es (15 d'ochobre de 2007). «xigante-airbus-380-llega-con-dos-anos-de-retrasu-a380-toulouse-a350-aerolineas-arxentines-nicolas.html El xigante Airbus 380 llega con dos años de retrasu». Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  51. ↑ Max Kingsley-Jones. Flight International (18 de xunetu de 2006). «Farnborough first news: The race to rewire the Airbus A380» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 9 de xineru de 2011. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  52. ↑ 52,0 52,1 52,2 52,3 Nicola Clark (11 d'avientu de 2006). «The Airbus saga: Crossed wires and a multibillion-euru delay» (inglés). International Herald Tribune. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  53. ↑ Kenneth Wong (6 d'avientu de 2006). «What Grounded the Airbus A380?» (inglés). Cadalyst.com. Archiváu dende l'orixinal, el 2009-08-26. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  54. ↑ Nicola Clark (15 de xunu de 2006). «Airbus Delay On Giant Jet Sends Shares Plummeting» (inglés). International Herald Tribune. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  55. ↑ PERCANCIES - Sevilla (6 d'ochobre de 006). «Una cita marcada pola incertidume sobre l'A380». El País.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  56. ↑ David Robertson (4 d'ochobre de 2006). «Airbus will lose €4.8bn because of A380 delays» (inglés). The Times. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  57. ↑ Flight International (16 de mayu de 2006). «Airbus A380 Freighter delayed as Emirates switches orders to passenger variant» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 15 de payares de 2010. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  58. ↑ 58,0 58,1 Max Kingsley-Jones. Flight International (4 d'avientu de 2006). «ILFC to defer its Airbus A380 order until at least 2013, ditching freighter variants for passenger configuration» (inglés). Flight Global.com. Archiváu dende l'orixinal, el 20 de mayu de 2011. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  59. ↑ Airbus (7 de mayu de 2007). «Emirates Airlines reaffirms commitment to A380 and orders additional four» (inglés). Airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 23 d'avientu de 2007. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  60. ↑ Airbus (20 d'avientu de 2006). «Singapore Airlines boosts Airbus fleet with additional A380 orders» (inglés). Airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'avientu de 2007. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  61. ↑ Airbus (18 de xunu de 2007). «Air France to Order Two Additional A380s and 18 A320s» (inglés). Deagel.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  62. ↑ Airbus (21 d'avientu de 2006). «Qantas signs firm order for eight additional A380s» (inglés). Airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'abril de 2008. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  63. ↑ Airbus (13 de mayu de 2008). «A380 production ramp-up revisited» (inglés). Airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 17 de mayu de 2008. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  64. ↑ Andrea Rothman (30 d'avientu de 2009). «Airbus prediz un retayu nel númberu d'entregues en 2009» (inglés). businessweek.com. Consultáu'l 6 de febreru de 2011.
  65. ↑ BBC (25 d'ochobre de 2007). «[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7061164.stm A380 superjumbo lands in Sydney]» (inglés). BBC.co.uk. Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  66. ↑ Grant Martin (3 d'agostu de 2008). «Emirates A380 arrives in New York» (inglés). gadling.com. Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  67. ↑ AFP (21 d'ochobre de 2008). «Qantas A380 arrives in LA after maiden flight» (inglés). The Age.com.au. Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  68. ↑ AFP (30 d'ochobre de 2009). «Air France set to get Europe's first A380 superjumbo» (inglés). MSN news. Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-14.
  69. ↑ aerotendencias.com (2008). «Tresporte de pasaxeros». Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  70. ↑ Anexu 14: aeródromos. setiembre de 2010. 
  71. ↑ 71,0 71,1 «aeropuertos-y-el-a380.html L'A380 y los aeropuertos». Consultáu'l 1 d'agostu de 2016.
  72. ↑ 72,0 72,1 72,2 72,3 72,4 Scribd. «Especificaciones pa operar l'A380 n'aeropuertos internacionales (documentu oficial)» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-10. Consultáu'l 27 de xunu de 2011.
  73. ↑ «Operational Evaluation Board Report: Airbus A380-800. Report of the FCL/OPS Subgroup» (inglés). Axencia Europea de Seguridá Aérea (archiváu en WebCite) (18 de xunetu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 2 de payares de 2012. Consultáu'l 22 d'avientu de 2015.
  74. ↑ 74,0 74,1 Lufthansa. «Cockpit» (inglés). lufthansa.com. Archiváu dende l'orixinal, el 12 de xunu de 2008. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2009.
  75. ↑ Airbus S.A.S. «A380 flight deck» (inglés). airbus.com. Archiváu dende l'orixinal, el 25 d'agostu de 2006. Consultáu'l 16 de setiembre de 2006.
  76. ↑ «Flash-based view of A380's cockpit» (inglés). gillesvidal.com. Consultáu'l 25 d'ochobre de 2009.
  77. ↑ 77,0 77,1 77,2 «sobre-el-airbus-a380.html Les ales del A380». Consultáu'l 8 de xineru de 2011.
  78. ↑ Air Safety Week (2 de xunu de 2005). «More on A380 Special Conditions» (inglés). bnet. Archiváu dende l'mio_m0UBT/is_2005_May_2/ai_n13829246?tag=content;col1 orixinal, el 8 de xunetu de 2012. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  79. ↑ Rolls-Royce. «Trent 900 engine» (inglés). rolls-royce.com. Archiváu dende l'orixinal, el 7 de setiembre de 2006. Consultáu'l 16 de setiembre de 2006.
  80. ↑ Engine Alliance. «GP7200 engine features» (inglés). enginealliance.com. Archiváu dende l'orixinal, el 7 d'avientu de 2010. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  81. ↑ lainformación. «Ruiu nos motores». lainformación.com. Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  82. ↑ Airbus. «A380 Family» (inglés). airbus.com. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  83. ↑ National Air Traffic Services (Febreru de 2003). «Review of the Quota Count (QC) System used for Administering the Night Noise Quotaa at Heathrow, Gatwick and Stansted Airports» (inglés). dft.gov.uk. Archiváu dende l'orixinal, el 17 de xunetu de 2007. Consultáu'l 15 de setiembre de 2009.
  84. ↑ (Norris y Wagner, 2005)
  85. ↑ Graham Dunn, Flight International (1 de febreru de 2008). «Airbus conducts A380 alternative-fuel demonstration flight» (inglés). flightglobal.com. Archiváu dende l'orixinal, el 8 d'ochobre de 2009. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  86. ↑ Dan Lalor (1 de febreru de 2008). «A380 makes test flight on alternative fuel» (inglés). reuters.com. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  87. ↑ Paul Marks (29 de xunu de 2005). «Aviation – The shape of wings to come» (inglés). New scientist. Consultáu'l 8 de xineru de 2011. «More than 20% of the A380 is made of lightweight-but-strong composite materials, mainly carbon-fibre-reinforced plastic»
  88. ↑ Tony Roberts (1 de febreru de 2007). «Rapid growth forecast for carbon fibre market» (inglés). Reinforced Plastics. Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-31. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  89. ↑ «Thermoplastic composites gain leading edge on the A380» (inglés). Composites World (3 de xineru de 2006). Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-17. Consultáu'l 8 de xineru de 2011.
  90. ↑ Andrea Rothman (17 de xunetu de 2004). «Airbus' 'big baby' is too big» (inglés). Seattle PI. Consultáu'l 8 de xineru de 2011.
  91. ↑ «Airbus A380 Superjumbo» (inglés). Aerospace-Technology.com. Consultáu'l 8 de xineru de 2011.
  92. ↑ Isolde Rötzer (2005). «Laser Beam Welding». Fraunhofer-Gesellschaft. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de febreru de 2006. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  93. ↑ «Global Aircraft (A380)» (inglés). Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  94. ↑ «Fascinating figures about the A380» (inglés). Airbus. Archiváu dende l'orixinal, el 7 de xunetu de 2011. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  95. ↑ «Airbus A380: l'avión de pasaxeros más grande del mundu. Interior.». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-08-06. Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  96. ↑ «Onboard the Airbus A380» (inglés). Fodors. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de xunu de 2011. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  97. ↑ «Interior del Boeing 747» (inglés). Boeing. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  98. ↑ Kieran Daly. «[https://web.archive.org/web/20091020131958/http://www.flightglobal.com/articles/2006/04/06/205793/airbus-a380-evacuation-trial-full-report-everyone-off-in.html Airbus A380 evacuation trial full report: everyone off in time]» (inglés). Flight International. Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'ochobre de 2009. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  99. ↑ Martín, Mike. «Honey, I shrunk the A380!» (inglés). Flight International. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de setiembre de 2010. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  100. ↑ 100,0 100,1 «Korean Air reveals world's first all-business class upper deck A380» (inglés). Australian Business Traveller. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  101. ↑ «Air Austral to take 840-seat A380s in 2014» (inglés). FightGlobal. Archiváu dende l'orixinal, el 28 de febreru de 2009. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  102. ↑ «Cabina del A380» (inglés). Airbus. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de payares de 2011. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  103. ↑ «Comparing airlines' Airbus A380s» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  104. ↑ «"Suites" del A380». Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  105. ↑ «Showers, Bars, Lounge» (inglés). Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  106. ↑ «SeatGuru Seat Map Qantas Airways Airbus A380-800 (388)» (inglés). Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  107. ↑ «Virgin eyes gyms, casino, double beds on A380 jet» (inglés). China Daily. Consultáu'l 9 de xineru de 2011.
  108. ↑ James W. Ramsey (1 de febreru de 2007). «Integrated Modular Avionics: Less is More» (inglés). Aviation Today. Archiváu dende l'orixinal, el 24 de payares de 2011. Consultáu'l 12 de febreru de 2016. «Some believe the IMA concept originated in the United States with the new F-22 and F-35 fighters and then migrated to the commercial jetliner arena. Others say the modular avionics concept, with less integration, has been used in business jets and regional airliners since the late 1980s or early 90s»
  109. ↑ «Rafale» (inglés). Dassault Aviation (12 de xunu de 2005). Archiváu dende l'orixinal, el 8 de xunu de 2011. Consultáu'l 18 de xineru de 2011.
  110. ↑ 110,0 110,1 «Thales technologies onboard the A380» (inglés). Thales Group (30 d'ochobre de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 12 de febreru de 2016. Consultáu'l 12 de febreru de 2016. «The A380 is the first aircraft ever to be fitted with the Integrated Modular Avionics (IMA) suite, a major technical evolution of global importance for airlines and operators. Designed by Airbus and co-developed with Thales and Diehl Aerospace, the IMA is a leap-ahead technological innovation, with all onboard computing modules networked and able to support different applications. The result is a substantial improvement in computing power, reliability, maintainability, volume, weight and scalability.»
  111. ↑ «Aircraft Engineering and Aerospace Technology» (inglés). An International Journal (Emerald Group). Consultáu'l 11 de xineru de 2011.
  112. ↑ Henry, P.J. «L'A380» (inglés). Hydraulics & Pneumatics Magacín. Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xunetu de 2011. Consultáu'l 11 de xineru de 2011.
  113. ↑ Wiebusch, Bruce. «Sistemes básicos del A380» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 14 de xunetu de 2010. Consultáu'l 11 de xineru de 2011.
  114. ↑ «Aircraft Engineering and Aerospace Technology» (inglés). An International Journal (Emerald Group). Consultáu'l 17 de febreru de 2016.
  115. ↑ «sobre-el-airbus-a380.html Sistemes de combustible». Consultáu'l 28 d'avientu de 2011.
  116. ↑ The Sidney Morning Herald. «Explicación de los sistemes de combustibles y fallos nel accidente del A380 de Qantas» (inglés). Consultáu'l 24 de xunu de 2011.
  117. ↑ «Pratt & Whitney Sues to Block Rolls-Royce Engines» (inglés). Bloomberg. Consultáu'l 24 de xunu de 2011.
  118. ↑ Flightglobal. «Variante A380-700» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de marzu de 2013. Consultáu'l 2 de mayu de 2012.
  119. ↑ Flightglobal. «Comparación del 747 col A380-700» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 10 de marzu de 2013. Consultáu'l 2 de mayu de 2012.
  120. ↑ Airbus to offer higher-weight A380 from 2013. Fightgloba. 20 de febreru de 2012. https://www.flightglobal.com/news/articles/airbus-to-offer-higher-weight-a380-from-2013-368483/. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  121. ↑ «Boeing llanza la nueva versión de la so 747» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 24 de mayu de 2011. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  122. ↑ «Nueva variante del A380» (inglés). Fight Global. Archiváu dende l'orixinal, el 8 de xineru de 2011. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  123. ↑ «Pidíos pa les nueves versiones d'Airbus» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 12 d'agostu de 2011. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  124. ↑ «Vietnam Airlines, posible nuevu veceru d'Airbus» (inglés). Flight Global. Archiváu dende l'orixinal, el 30 de xunu de 2010. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  125. ↑ «A380-900 and freighter both on 'back-burner': Enders» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 24 de mayu de 2010. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  126. ↑ (n'inglés) Branson favors planned Airbus 900-seat A380. Seattle Times. 19 de payares de 2007. http://www.seattletimes.com/business/branson-favors-planned-airbus-900-seat-a380/. Consultáu'l 17 de febreru de 2016. 
  127. ↑ Bill Rigby. «Cathay Pacific to wait on next-generation planes». Reuters.
  128. ↑ «Kingfisher espera la nueva versión A380-900 d'Airbus» (inglés). ATW Daily news. Archiváu dende l'orixinal, el 21 de xunetu de 2011. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  129. ↑ Emirates expects Airbus A380neo update mid-year. Australia Business Traveller. 6 de mayu de 2015. http://www.ausbt.com.au/airbus-confirms-a380neo-and-a380-stretch. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  130. ↑ Airbus Raises Prospect of Ditching A380 as Orders Vanish. Bloomberg. 10 d'avientu de 2014. http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-12-10/airbus-at-crossroads-as-a380-jumbo-cares-spendorfade-conundrum. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  131. ↑ PARIS: Airbus in early talks over moderate A380 stretch. Fightglobal. 15 de xunu de 2015. https://www.flightglobal.com/news/articles/paris-airbus-in-early-talks-over-moderate-a380-stretch-413552/. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  132. ↑ John Arlidge. «Airbus commits to new A380». Archiváu dende l'orixinal, el 2017-02-22. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015.
  133. ↑ Jens Flottau (16 de xunetu de 2014). «Airbus To Make A380neo Decision In 2015». Consultáu'l 23 d'avientu de 2015.
  134. ↑ Andrea Rothman. «Airbus Raises Prospect of Ditching A380 as Orders Vanish». Consultáu'l 23 d'avientu de 2015.
  135. ↑ Flottau, Jens (15 de xunu de 2015). Airbus Talking To Airlines About “Slight Stretch” Of A380. Aviation Week. http://aviationweek.com/paris-air-show-2015/airbus-talking-airlines-about-slight-stretch-a380. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  136. ↑ Han, Phil (16 de xunu de 2015). Airbus A380 cares uncertain future as airlines ask for changes. CNBC. http://www.cnbc.com/2015/06/16/paris-air-show-airbus-a380-cares-uncertain-future.html. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  137. ↑ Norris, Guy (15 d'avientu de 2014). Rolls-Royce And Airbus Near Accord Over A380neo. Aviation Week. http://aviationweek.com/commercial-aviation/rolls-royce-and-airbus-near-accord-over-a380neo. Consultáu'l 23 d'avientu de 2015. 
  138. ↑ «especificaciones de la versión de carga» (inglés). Airbus. Archiváu dende l'orixinal, el 19 de febreru de 2010. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  139. ↑ «The Commercial Appeal (Memphis, TN) FedEx cancels Airbus order, goes with Boeing instead» (inglés). Flight International. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-10-11. Consultáu'l 27 de xineru de 2016.
  140. ↑ David Flynn. «Supersizing the superjumbo: 1,000 seat Airbus A380 due by 2020» (alemán). Australian business traveller. Consultáu'l 1 de mayu de 2012.
  141. ↑ Laura Frommberg. «Versión A380-900 (Stretch-A380 schon 2020, in AeroTelegraph)» (alemán). Consultáu'l 1 de mayu de 2012.
  142. ↑ James Snodgrass. «Encargo d'un A380 por un VIP» (inglés). CNN. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  143. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes AIRB
  144. ↑ «Lugar d'entrega» (inglés). Airbus. Archiváu dende l'orixinal, el 22 d'agostu de 2008. Consultáu'l 7 de xineru de 2011.
  145. ↑ Emirates orders 32 Airbus A380 super jumbos. Emirates Airlines. 2010. http://www.emirates.com/au/english/about/news/news_detail.aspx?article=575643. Consultáu'l 7 de xineru de 2011. 
  146. ↑ Asiana encarga 6 A380. Flight Global. 6 de xineru de 2011. http://www.flightglobal.com/news/articles/asiana-orders-six-a380s-351544/. Consultáu'l 7 de xineru de 2011. 
  147. ↑ http://www.airbus.com/presscentre/corporate-information/orders-deliveries/
  148. ↑ 148,0 148,1 Airbus shares fall over A380 threat. BBC News. 11 d'avientu de 2014. http://www.bbc.com/news/business-30427116. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  149. ↑ 149,0 149,1 Fury at Airbus after it hints the super-jumbo may be mothballed. The Independent. 12 d'avientu de 2014. http://www.independent.co.uk/news/business/news/fury-at-airbus-after-it-hints-the-super-jumbo-may-be-mothballed-9919512.html. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  150. ↑ Airbus plays down fears over A380 future. Financial Times. 11 d'avientu de 2014. http://www.ft.com/intl/cms/s/0/19274cca-8155-11y4-a493-00144feabdc0.html#axzz3wlPsuRwA. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  151. ↑ Airbus delivers first A350, rules out cancelling A380 project. 22 d'avientu de 2014. http://www.reuters.com/article/airbus-a350-delivery-idUSL6N0O61HS20141222. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  152. ↑ Airbus A380 Makes First Flight (2005). Aviation Week. 24 d'abril de 2015. http://aviationweek.com/blog/airbus-a380-makes-first-flight-2005. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  153. ↑ Airbus A380 Haunted by Feeble Orders Marks Decade in Skies. Bloomberg. 27 d'abril de 2015. http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-04-26/airbus-a380-haunted-by-lack-of-orders-marks-decade-in-the-skies. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  154. ↑ The A380's future. AirInsight. 20 de payares de 2015. http://airinsight.com/2015/11/20/the-a380s-future/. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  155. ↑ 155,0 155,1 «Airbus recibe un pidíu de récor» (alemán). Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  156. ↑ New Airbus aircraft list prices for 2015. Airbus. 2015. http://www.airbus.com/newsevents/news-events-single/detail/new-airbus-aircraft-list-prices-for-2015/. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  157. ↑ 157,0 157,1 El flamante Airbus A350 aterriza per primer vegada en Madrid. El País. 19 de febreru de 2015. http://economia.elpais.com/economia/2015/02/19/actualidad/1424358623_719545.html. Consultáu'l 9 de xineru de 2016. 
  158. ↑ «Periodu escepcional nos vuelos del A380 con Air France» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2010-05-27. Consultáu'l 6 de xineru de 2011.
  159. ↑ 159,0 159,1 «entrega-de-el so primera-a380&catid=14:14&Itemid=574 Korean Air celebra la entrega del so primer A380». Aeronoticias.com.pe. Consultáu'l 14 d'avientu de 2015.
  160. ↑ «Singapore Airlines recibe'l primera A380». 20 minutos. Consultáu'l 23 de xineru de 2016.
  161. ↑ «Primer A380 de Emirates Airlines» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2008-08-06. Consultáu'l 6 de xineru de 2011.
  162. ↑ «El primer avión A380 de Qantas llega a Los Angeles» (inglés). The Age. Consultáu'l 6 de xineru de 2011.
  163. ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«Air France recibe güei el so primera A380» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 30 de payares de 2009. Consultáu'l 23 de xineru de 2016.
  164. ↑ «Apurre del primer avión a Lufthansa» (inglés). Consultáu'l 6 de xineru de 2011.
  165. ↑ «so primera-a380/ Airbus entrega a China Southern Airlines el so primera A380» (14 d'ochobre de 2011). Consultáu'l 14 d'avientu de 2014.
  166. ↑ «Malaysia Airlines takes delivery of its first A380» (inglés). Airbus.com (29 de mayu de 2012). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de payares de 2014. Consultáu'l 24 de febreru de 2013.
  167. ↑ «THAI takes delivery of its first A380». Airbus.com (27 de setiembre de 2012). Consultáu'l 14 d'avientu de 2015.
  168. ↑ BA enters SuperJumbo age with... with a 90-minute flight to Frankfurt. The Independent. 2 d'agostu de 2013. http://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/ba-enters-superjumbo-age-with-with-a-90-minute-flight-to-frankfurt-8744376.html. Consultáu'l 22 d'avientu de 2015. 
  169. ↑ Asiana to Fly First A380 Flight on June 13. Airways News. 23 de marzu de 2014. http://airwaysnews.com/blog/2014/03/21/asiana-to-fly-first-a380-flight-on-june-13/. Consultáu'l 22 d'avientu de 2015. 
  170. ↑ «L'A380 de Qatar Airways empecipia los vuelos ente Doha y Londres-Heathrow». Europapress-epturismo (15 de payares de 2014).
  171. ↑ (n'inglés) Etihad launches debú A380 service to London. Trade Arabia. 27 d'avientu de 2014. http://www.tradearabia.com/news/TTN_272217.html. Consultáu'l 22 d'avientu de 2015. 
  172. ↑ «Primer accidente aereu del A380». Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  173. ↑ 173,0 173,1 173,2 173,3 «Accidente aereu en Singapur». Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  174. ↑ «Un Airbus A380 aterriza d'emerxencia en Singapur en sufriendo fallos en plenu vuelu». El País (4 de payares de 2010). Consultáu'l 14 d'avientu de 2014.
  175. ↑ «vuelos-de-los sos-airbus-a380-tres-l'aterrizaxe-de-emergencia-/ Investigación sobre lo asocedío». Consultáu'l 5 de xineru de 2011.
  176. ↑ Hepher, Tim and Jon Boyle, ed. "U.S. probes A380 taxiway collision in New York", Reuters, 12 d'abril de 2011.
  177. ↑ El País "Ordenen revisar tolos Airbus A380 por resquiebros en ales", Reuters, 8 de febreru de 2012.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]

Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Airbus_A380&oldid=4291393»