Saltar al conteníu

Michel Foucault

De Wikipedia
Michel Foucault
Vida
Nacimientu Poitiers[1]15 d'ochobre de 1926[2]
Nacionalidá Bandera de Francia Francia [3]
Llingua materna francés
Muerte XIII Distritu de París[4] y París[5]25 de xunu de 1984[2] (57 años)
Sepultura Q110358956 Traducir
Causa de la muerte sida
Familia
Padre Paul Foucault
Casáu con ensin valor
Pareyes Daniel Defert
Estudios
Estudios Lycée Henri IV (es) Traducir
École normale supérieure
Universidá de París
Nivel d'estudios Philosophiæ doctor
Llingües falaes francés[6]
alemán
Alumnu de Jean Hyppolite
Daniel Lagache
Maurice Merleau-Ponty
Georges Canguilhem
Louis Althusser
Profesor de Jacques Derrida
Oficiu filósofu, antropólogu, psicólogu, historiador, escritor, sociólogu, profesor, guionista, críticu lliterariu, etnóloguprofesor universitariu
Llugares de trabayu Francia
Emplegadores Universidá de California en Berkeley
Universidá de París 8
Universidá de Varsovia
Universidá de Tunicia
Universidá de Lille 3
Universidá de Buffalo
Universidá d'Uppsala  (1954 –  1958)
Collège de France  (1970 –  1984)
Trabayos destacaos Vigilar y castigar. Nacimiento de la prisión (es) Traducir
Las palabras y las cosas (es) Traducir
La arqueología del saber (es) Traducir
El uso de los placeres (es) Traducir
Historia de la sexualidad (es) Traducir
Influyencies Immanuel Kant, Friedrich Nietzsche, Gaston Bachelard, Martin Heidegger, Georges Bataille, Georges Canguilhem, Karl Marx, Maurice Blanchot, Jean-Toussaint Desanti, Louis Althusser, Pierre Hadot, Sigmund Freud, Claude Lévi-Strauss, Gayle Rubin, William S. Burroughs, Platón, escuela cínica (es) Traducir, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Ferdinand de Saussure, Edmund Husserl, Ludwig Binswanger, Karl Jaspers, Eugène Minkowski (es) Traducir, Maurice Merleau-Ponty, Ernst Cassirer, Raymond Roussel, Jean Hyppolite, Georges Dumézil, Jacques Lacan y Gilles Deleuze
Miembru de Les Amis de la bibliothèque du Saulchoir (en) Traducir[7]
Movimientu ateísmu
posestructuralismo (es) Traducir
Filosofía continental
Creencies
Relixón ateísmu
Partíu políticu Partíu Comunista Francés (de 1950 a 1953)
IMDb nm0288223
Cambiar los datos en Wikidata

Michel Foucault (pronunciación francesa: [miˈʃɛl fuˡko]), nacíu como Paul-Michel Foucault (15 d'ochobre de 1926Poitiers – 25 de xunu de 1984XIII Distritu de París y París) foi un historiador de les idees, sicólogu, teóricu social y filósofu francés. Foi profesor en delles universidaes franceses y norteamericanes y catedráticu d'Historia de los sistemes de pensamientu nel Collège de France (1970-1984) en reemplazu de la cátedra d'Historia del pensamientu filosóficu qu'ocupó hasta la so muerte Jean Hyppolite. El 12 d'abril de 1970, l'asamblea xeneral de profesores del Collège de France escoyó a Michel Foucault, que daquella tenía 43 años, como titular de la nueva cátedra. El so trabayu influyó n'importantes personalidaes de les ciencies sociales y les humanidaes.

Foucault ye conocíu principalmente polos sos estudios críticos de les instituciones sociales, cuantimás la psiquiatría, la medicina, les ciencies humanes, el sistema de prisiones, según pol so trabayu sobre la historia de la sexualidá humana. Los sos analises sobre'l poder y les rellaciones ente poder, conocencia y discursu fueron llargamente aldericaos. Nos años sesenta Foucault tuvo acomuñáu al estructuralismu, un movimientu del que s'alloñó más palantre, anque usara d'una manera personal los métodos de dichu enfoque: Les pallabres y les coses puede entendese como una crítica a la pretensión sígnica, dexando de llau'l so interés poles condiciones de cambéu históricu del sentíu.[8]N'ulteriores trabayos y cursos desenvolvió conceutos como biopoder y biopolítica,[9] d'especial relevancia na obra de pensadores políticos contemporáneos como Antonio Negri,[10] Michael Hardt,[10] Giorgio Agamben y Roberto Esposito.[11]

Foucault refugó les etiquetes de postestructuralista y postmoderno, que-y yeren aplicaes davezu, prefiriendo clasificar el so propiu pensamientu como una crítica histórica de la modernidá con raigaños en Kant. Nel testu «¿Qué ye la ilustración?» definió meyor el so proyeutu teóricu como una ontoloxía crítica de l'actualidá siguiendo'l calquier kantianu.

Foi influyíu fondamente pola filosofía alemana, cuantimás pola obra de Friedrich Nietzsche. Precisamente, la so «xenealoxía de la conocencia» ye una alusión direuta a la idea nietzscheana de «la xenealoxía de la moral». Nuna de les sos últimes entrevistes afirmaría: «Soi un nietzscheano».[12] Reconocería tamién una delda col pensamientu de Martin Heidegger y les sos crítiques al suxetu cartesianu y la techné occidental: «Heidegger foi un filósofu esencial pal mio», declararía en xunu de 1984,[13] anque criticaría delles vegaes asities esenciales de Heidegger tales como la so interpretación de la historia de la verdá n'occidente como un olvidu del ser.[14]

Nel añu 2007 Foucault foi consideráu pol The Times Higher Education Guide como l'autor más citáu del mundu nel ámbitu de humanidaes en dichu añu.[15]

Biografía

[editar | editar la fonte]

Primeros años

[editar | editar la fonte]

Paul-Michel Foucault nació'l 15 d'ochobre de 1926 en Poitiers, Francia. El so padre foi Paul Foucault, un eminente ciruxanu qu'esperaba que'l so fíu xuniérase-y nel oficiu.[16] La so educación primaria foi un amiestu d'ésitos y mediocridaes hasta qu'asistió al colexu xesuita Saint-Stanislaus onde se destacar pol so rendimientu.[17][18] Mientres esti periodu, Poitiers yera parte de la Francia de Vichy que darréu sería ocupada por Alemaña. Foucault aprendió filosofía con Louis Girard.[19]

Tres la Segunda Guerra Mundial, ingresó na prestixosa École Normale Supérieure, la tradicional puerta d'entrada a una carrera académica en Humanidaes en Francia.

La École Normale Supérieure

[editar | editar la fonte]

La vida personal de Foucault na École Normale foi difícil —sufrió de depresión aguda[20] por cuenta de la congoxa pola so homosexualidá ya inclusive intentó suicidase delles vegaes.[21] Como resultáu d'ello, foi lleváu a un psiquiatra y mientres esti tiempu, quedó esteláu cola psicoloxía y llogró una llicenciatura nesta disciplina, una calificación bien nueva en Francia nel momentu, amás d'una llicenciatura en filosofía en 1952. Tuvo arreyáu na psicoloxía clínica, que-y espunxo a pensadores como Ludwig Binswanger.

Foucault foi miembru del Partíu Comunista Francés de 1950 a 1953. El so mentor, Louis Althusser, indució-y a ingresar nél, pero llueu se desilusionó cola política y la filosofía del partíu.[22]

Carrera inicial

[editar | editar la fonte]

Foucault nun llogró llograr la so agrégation en 1950 pero intentar nuevamente y tuvo ésitu al añu siguiente. Tres un curtiu periodu de docencia na École Normale, asumió un puestu na Université Lille Nord de Francia, onde enseñó psicoloxía de 1953 a 1954, añu en que publicó'l so primer llibru, Maladie mentale et personnalité (Enfermedá mental y personalidá), una obra que más tarde desaprobó. A esti puntu, nun taba interesáu nuna carrera como docente y entamó un llargu exiliu de Francia. En 1954 sirvió como delegáu cultural de la Universidá d'Upsala en Suecia (una posición que-y consiguió Georges Dumézil, quien se convertiría nel so amigu y mentor). Presentó la so tesis doctoral en Upsala, pero foi refugada. En 1958 salió de Upsala y ocupó cargos de volao na Universidá de Varsovia y la Universidá de Hamburgu.

Tornó a Francia en 1960 pa terminar el so doctoráu; unu de los sos docentes foi Maurice de Gandillac. Darréu asumió un cargu en filosofía na Universidá de Clermont-Ferrand. Ellí conoció al filósofu Daniel Defert, quien sería'l so compañeru mientres venti años.[23] En 1961 llogró'l so doctoráu por aciu dos tesis (como ye habitual en Francia): una tesis principal» titulada Folie et déraison: Histoire de la folie à l'âge classique (Llocura y llocura: Historia de la llocura na dómina clásica) y una tesis secundaria» que consistía na traducción y comentarios de Antropoloxía dende un puntu de vista pragmáticu de Kant. Folie et déraison (publicáu n'español como Historia de la llocura na dómina clásica) foi perbién recibida. Foucault siguió un brengosu programa editorial, publicando en 1963 Naissance de la Clinique (La nacencia de la clínica), un ensayu tituláu Raymond Roussel y una reedición del so volume de 1954 (agora tituláu Maladie mentale et psychologie o, n'español, Enfermedá mental y psicoloxía), que más tarde lo volvió a desacreditar nuevamente.

Cuando Defert foi unviáu a Tunicia pal so serviciu militar, Foucault consiguió un puestu na Universidá de Túnez en 1965. En 1966 publicó Les Mots et les choses (Les pallabres y les coses) mientres la puxanza del so interés pol estructuralismu y foi venceyáu rápido con intelectuales como Jacques Lacan, Claude Lévi-Strauss y Roland Barthes como'l más nuevu de la última folada de pensadores col enfotu de derrocar l'esistencialismu popularizáu por Jean-Paul Sartre. Foucault fixo una serie de comentarios escépticos sobre'l marxismu, qu'indignaron a un númberu de críticos d'esquierda, pero más tarde refugó firmemente la etiqueta de «estructuralista».[24] Inda taba en Túnez cuando españaron les revueltes de mayu del 68 en Francia, onde foi fondamente afeutáu por una revuelta estudiantil local a principios d'esi mesmu añu. Na seronda de 1968 tornó a Francia, onde al añu siguiente publicó L'archéologie du savoir (L'Arqueoloxía del saber) —un tratáu metodolóxicu qu'incluyó una respuesta a los sos críticos.

Post-1968: como activista

[editar | editar la fonte]

Tres los eventos de mayu, el Gobiernu francés creó la universidá esperimental París VIII en Vincennes y nomó a Foucault como'l primer xefe del so departamentu de filosofía n'avientu d'esi añu.[25] Foucault reclutó na so mayoría nueves universitarios izquierdistes (como Judith Miller) que'l so radicalismu fixo que'l Ministeriu d'Educación, oponer al fechu de qu'en munchos de los títulos de cursu figuraba la frase marxista-leninista», y que decretara que los estudiantes de Vincennes nun seríen elegibles pa convertise en profesores d'enseñanza secundaria.[26] Foucault tamién se xunió de forma bultable a los estudiantes na ocupación d'edificios de l'alministración y a los enfrentamientos cola policía.

La so permanencia en Vincennes foi curtia, yá qu'en 1970 foi escoyíu al cuerpu académicu más prestixosu de Francia, el Colexu de Francia, pa ocupar la cátedra Historia de los sistemes de pensamientu. La so participación na política aumentó, y el so compañeru Defert xunir al grupu ultra-maoísta Gauche prolétarienne (GP). Amás ayudó a fundar el Groupe d'Information sur les Prisons (GIP) p'ayudar a los prisioneros a faer públiques les sos reclamaciones. Esto coincidió col so xiru escontra l'estudiu de les instituciones disciplinaries, col llibru Surveiller et Punir (Xixilar y castigar), que «narra» los micro-estructures de poder formaes nes sociedaes occidentales a partir del sieglu XVIII, especialmente nes prisiones y les escueles.

Vida posterior

[editar | editar la fonte]

Na década de 1970, l'activismu político en Francia decayó cola desilusión de munchos intelectuales d'esquierda.[27] Munchos mozos maoístes abandonaron les sos creencies pa convertise nos llamaos Nuevos filósofos, citando de cutiu a Foucault como la so mayor influencia, anque ésti tenía sentimientos entemecíos en rellación a esi estatus.[28]

Nesta dómina, entamó un proyeutu bien definíu de seis volúmenes sobre La historia de la sexualidá, que nunca completó. El so primer volume publicar en francés como La Volonté de Savoir (1976), y depués n'español como la Historia de la sexualidá, 1. La voluntá de saber (1978). Ensin obedecer al esquema propuestu por él primeramente, apaecieron ocho años dempués el segundu y el tercer volume, y sorprendieron a los sos llectores por el so estilu relativamente tradicional, la so tema d'estudiu (testos clásicos griegos y llatinos) y, particularmente, la so concentración nel suxetu, un conceutu que para dalgunos tendiera a abandonar primeramente.

Foucault empezó a pasar más tiempu nos Estaos Xuníos, na Universidá de Buffalo (onde diera una conferencia mientres la so primer visita al país en 1970) y especialmente na Universidá de California en Berkeley. En 1975 tomó LSD en Zabriskie Point nel Parque Nacional del Valle de la Muerte, daqué que más tarde llamó como la meyor esperiencia de la so vida.[29]

Revolución iranina

[editar | editar la fonte]

En 1979, Foucault realizó dos xires por Irán, llevando a cabu estenses entrevistes colos protagonistes políticos en sofitu del nuevu gobierno provisional establecíu pocu dempués de la revolución iranina. Na tradición de Nietzsche y Georges Bataille, Foucault abrazara al artista qu'emburrió les llendes de la racionalidá y escribió con gran pasión en defensa de les irracionalidaes que rompíen les llendes. En 1978, atopó dichos poderes tresgresores nes figures revolucionaries del ayatolá Khomeini, Ali Shariati y los millones qu'arriesgaron les sos vides nel cursu de la revolución. Tanto Foucault como los revolucionarios fueron bien críticos de la modernidá y buscaron una nueva forma de política, tamién miraron a aquellos qu'arriesgaron les sos vides polos ideales; y dambos contemplaron al pasáu como fonte d'inspiración.[30] Más tarde cuando Foucault foi a Irán «pa tar na nacencia d'una nueva forma d'idees»,[31] escribió que'l nuevu estilu de la política musulmán» podría significar l'empiezu d'una nueva forma d'espiritualidá política», non yá pal Oriente Mediu, sinón tamién para Europa, qu'adoptó la práutica de la política secular dende la Revolución Francesa.[32]

Mientres los sos dos viaxes a Irán, foi comisionado como corresponsal especial d'un importante periódicu italianu y los sos artículos apaecieron na portada del mesmu. Los sos numberosos ensayos sobre Irán, publicaos nel periódicu Corriere della Sera, namái apaecieron en francés en 1994. Estos ensayos causaron discutiniu, con dellos analistes argumentando que Foucault nun yera lo suficientemente críticu col nuevu réxime. Los intentos más comunes de poner ente paréntesis los sos escritos sobre Irán como «errores de cálculu», recuerda a dellos autores de lo que'l mesmu Foucault criticara nel so conocíu ensayu de 1969, «¿Qué ye un autor?» nel que plantegó que cuando incluyimos determinaes obres na carrera d'un autor y escluyimos otres que fueron escrites nun estilu distintu» o «inferior» (Foucault 1969, 111), creamos una unidá estilística y una coherencia teórica. Esto fai por privilexar ciertos escritos como auténticos y escluyir a otros que nun encaxar na nuesa visión de lo que l'autor tendría de ser: «L'autor ye, poro, la figura ideolóxica gracies a la cual esconxúrase la proliferación del sentíu» (Foucault, 1969, 110). Esti discutiniu aldericar con frecuencia na so lliteratura.[33]

Finalmente, el filósofu Michel Onfray nel so Tratáu de Ateoloxía fai una aclaración: «a los pocos meses del so encandilamiento col movimientu fundamentalista, Foucault realizó una dura autocrítica alrodiu del so inxustificable error d'apreciación política».[34] Y conclúi: «Foucault nun alvirtió lo que taba asocediendo. Non yá porque declaró nel Corriere della Sera del 26 de payares de 1978, 'nun partiría de Khomeini, nun va haber gobiernu Khomeini' —cuatro meses dempués, los fechos demostráron-y de manera cruel que taba equivocáu—, sinón porque identificó al gobiernu islámicu cola primera gran insurrección contra los sistemes planetarios, la forma más moderna de la rebelión».[35]

Últimos años y muerte

[editar | editar la fonte]

Nos últimos años del filósofu, los intérpretes de la so obra intentaron ocupase de los problemes presentaos pol fechu de que'l postreru Foucault paecía en conflictu col so trabayu anterior. Cuando se-y plantegó esta cuestión mientres una entrevista en 1982, Foucault señaló: «Cuando la xente diz, 'Bonu, usté pensaba esto va unos años y agora diz otra cosa,' la mio respuesta ye… [rises] 'Bonu, ¿crees que trabayé duru toos estos años pa dicir lo mesmo y nun ser camudáu?'».[36] Negar a identificase a sigo mesmu como un filósofu, historiador, estructuralista o marxista, afirmando que «el principal interés na vida y el trabayu ye aportar a daquién más de lo que yeres de primeres».[36] Nun sentíu similar, prefirió nun declarar que taba presentando un bloque coherente y atemporal de la conocencia; más bien deseyaba que los sos llibros «fueren una especie de caxa de ferramientes onde otros pueden restolar p'atopar una ferramienta que puedan utilizar como quieran na so propia área … Nun escribo pa un auditoriu, escribo pa usuarios, non llectores».[37]

En 1980 Foucault encabezó un comité de solidaridá a favor de Roger Knobelspiess, un reu que fuera condergáu por robu en 1972. El filósofu llogró la so lliberación, pero en 1983 Knobelspiess reincidió, esta vegada pol delitu de robu a mano armada. El descreitu de Foucault llevó a que los sos críticos dixeren que merecía'l premiu Knobel, por alusión a premiu suecu. Esti episodiu tópase documentáu en Les vides de Michel Foucault del historiador David Macey.

Foucault morrió d'una enfermedá rellacionada col SIDA en París el 25 de xunu de 1984. Foi la primer personalidá destacada de Francia a la que se-y diagnosticó esa enfermedá. Nesi momentu, entá se sabía poco sobre la enfermedá y los sos rivales filosóficos n'ocasiones atacaron les sos actividaes sexuales como una espresión de les sos opiniones.[38] Nel artículu de portada de Le Monde qu'anunciaba la so muerte, nun hubo nenguna mención del SIDA, anque se suponía que morriera d'una infeición xeneralizada.

Antes de la so muerte, Foucault destruyó parte de los sos manuscritos, y nel so testamentu prohibió la publicación de lo que pudo pasar por altu.[39] La so muerte describióse pol so amigu cercanu, Hervé Guibert, nel llibru A l'ami qui ne m'a pas sauvé la vie, sol nome de «Muzil».

Ye importante acuñar una noción de poder que nun faiga esclusiva referencia al gubernativu, sinón que contenga la multiplicidá de poderes que s'exercen na esfera social, que pueden definise como poder social. En La verdá y les formes xurídiques, Foucault ye más claru que n'otros testos na so definición del poder; fala del subpoder, de "una trama de poder microscópicu, capilar", que nun ye'l poder político nin los aparatos d'Estáu nin el d'una clase privilexada, sinón el conxuntu de pequeños poderes ya instituciones asitiaes nun nivel más baxu. Nun esiste un poder; na sociedá danse múltiples rellaciones d'autoridá asitiaes en distintos niveles, sofitándose mutuamente y manifestándose de manera sutil. Unu de los grandes problemes que se deben encarar cuando se produza una revolución ye'l que nun persistan les actuales rellaciones de poder. El llamáu d'atención de Foucault va en sentíu d'analizales a niveles microscópicos.

Pal autor de La microfísica del poder, l'analís d'esti fenómenu namái s'efeutuó a partir de dos rellaciones:

  1. Contratu - opresión, de tipu xurídicu, con fundamentu na llexitimidá o ilegitimidad del poder, y #

Dominación - represión, presentada en términos de llucha - sumisión. El problema del poder nun puede amenorgase al de la soberanía, yá que ente home y muyer, alumnu y maestru y al interior d'una familia esisten rellaciones d'autoridá que nun son proyeición direuta del poder soberanu, sinón más bien condicionantes que faen posible el funcionamientu d'esi poder, son el sustratu sobre'l cual afítase. "L'home nun ye'l representante del Estáu pa la muyer. Por que l'Estáu funcione como funciona ye necesariu qu'haya del home a la muyer o del adultu al neñu rellaciones de dominación bien específiques que tienen la so configuración propia y la so relativa autonomía".

El poder constrúyese y funciona a partir d'otros poderes, de los efeutos d'éstos, independientes del procesu económicu. Les rellaciones de poder atópense estrechamente amestaes a les familiares, sexuales, granibles; íntimamente enllazaes y desempeñando un papel de condicionante y condicionáu. Nel analís del fenómenu del poder nun se debe partir del centru y baxar, sinón más bien realizar un analís ascendente, a partir de los "mecanismos infinitesimales", que tienen la so propia historia, téunica y táctica, y reparar cómo estos procedimientos fueron colonizaos, utilizaos, tresformaos, toraos por formes de dominación global y mecanismos más xenerales.

En Los intelectuales y el poder, Foucault argumenta que dempués de mayu de 1968, los intelectuales afayaron que les mases nun tienen necesidá d'ellos pa conocer —saben muncho más—, pero esiste un sistema de dominación qu'atrabanca, prohibe, invalida esi discursu y la conocencia. Poder que non yá s'atopa nes instancies cimeres de censura sinón en tola sociedá. La idea de que los intelectuales son los axentes de la "conciencia" y del discursu forma parte d'esi sistema de poder. El papel del intelectual nun moraría n'asitiase alantre de les mases, sinón en lluchar en contra de les formes de poder ellí, onde realiza'l so llabor, nel terrén del "saber", de la "verdá", de la "conciencia", del "discursu"; el papel del intelectual consistiría asina n'ellaborar el mapa y les acotaciones sobre'l terrén onde se va a desenvolver la batalla, y non en dicir cómo se llevaría a cabu. En La microfísica del poder indica que "el poder nun ye un fenómenu de dominación masiva y homoxénea d'un individuu sobre los otros, d'un grupu sobre otros, d'una clase sobre otres; el poder contempláu dende cerca nun ye daqué estremáu ente quien lo tener y los que nun lo tienen y soportar. El poder tien que ser analizáu como daqué que nun funcionar sinón en cadena. Nun ta nunca alcontráu equí o allá, nun ta nunca en manes de dalgunos. El poder funciona, exercítase al traviés d'una organización reticular. Y en les sos redes circulen los individuos quien tán siempres en situaciones de sufrir o exercitar esi poder, nun son nunca'l blancu inerte o consistente del poder nin son siempres los elementos de conexón. El poder transita transversalmente, nun ta quietu nos individuos". Anque esti párrafu pudiera faer pensar que Foucault esllee, desintegra el principal tipu de poder, l'estatal, o que nun lo reconoz, n'otru apartáu fala del conceutu de subpoder, de los pequeños poderes integraos a unu global. Reconoz al poder estatal como'l más importante, pero la so meta ye tratar d'ellaborar una noción global que contenga tanto al estatal como aquellos poderes marxinar y escaecíu nel analís.

Historia de la llocura na dómina clásica de 1961 foi determinante na so trayeutoria, pola eleición del so oxetu (la sinrazón), pol llinguaxe emplegáu (Georges Bataille y Blanchot como fondu), poles referencies lliteraries (de Diderot a Artaud), pola so engranaje col xiru cartesianu (Descartes foi siempres la frontera nueva del pensamientu, según señaló hasta la so muerte), por tratar el problema de la normalización dende'l sieglu XVII y XVIII, que ye'l prólogu a lo que va asoceder na Edá Contemporánea según va dir esponiendo'l restu de la so obra hasta 1976. Como asocede colos autores clásicos, la bibliografía y los casos sobre los que trabayó tán siendo revisaos güei, sobremanera a la lluz de la publicación de les sos Seminarios.

Dempués d'estudiar filosofía, quería ver lo que yera la llocura: tuviera lo suficientemente llocu como pa estudiar la razón, y yera lo suficientemente razonable como pa estudiar la llocura.[40]

La nacencia de la clínica, de 1963, foi'l so segundu trabayu importante. Foucault rastrexa'l desenvolvimientu de la medicina, específicamente la institución de la clínica. La tema central ye'l de la observación o mirada sollerte, hasta la conseña d'abrir cadáver, promovida nos años de les turbulencias revolucionaries.

Un trabayu capital, avanzáu yá al lleer la so tesis, foi Les pallabres y les coses, de 1966. Empecipiar con un discutiniu de Les Meninas de Diego Velázquez, y el so complexu xuegu de miraes, ocultamientos y apaiciones: quier espresar la idea de 'representación'. D'ende desenvuelve'l so argumentu central: que tolos periodos de la historia tienen ciertes condiciones fundamentales de verdá que constitúin lo que ye aceptable o non, como, por casu, nuna terna de ciencies humanes —llingüística, teoría de la moneda, historia natural—, y que seique podría repercutir nel discursu científicu de cada unu de los momentos analizaos: crisis hacia 1600 y crisis hacia 1800, que suponen una 'antropoloxía' europea.

Argumenta qu'estes condiciones de discursu camuden al traviés del tiempu, por aciu cambeos relativamente repentinos, d'una episteme a otra, según el términu qu'él introduz. Ye una fonda reflexón sobre'l ser que fala na historia y la posibilidá humana de conocencia. Ye una obra capital, dientro del so llabor intelectual, y punxo al autor nel primer planu de la historia del pensamientu.

L'arqueoloxía del saber, de 1969, representa la so principal aventura en metodoloxía. Escribir pa trepar cola perceición que se tenía de Les pallabres y les coses. Fai referencia a la filosofía analítica angloamericanasobremanera a la teoría del actu discursivu. Dirixe'l so analís faía l'enunciáu, la unidá básica del discursu que considera inorada hasta esi momentu. Los enunciaos dependen de les condiciones nes que remanecen y esisten dientro del campu del discursu. Nun son proposiciones, nin declaraciones nin actos discursivos. Nel so analís, considera los actos discursivos serios tocantes al so analís lliteral, en llugar de buscar dalgún significáu más fondu. Ye importante notar que de nenguna manera ta tratando de mover o invalidar otres formes d'analizar el discursu.[41]

Xixilar y castigar, de 1975, empieza con una descripción bien gráfica de la execución pública del regicida Damiens en 1757. Contra ésta, Foucault espón una prisión gris, 80 años dempués y busca entender cómo pudo asoceder tal cambéu na forma de castigar a los convictos nun periodu tan curtiu. Estos dos formes de castigu tan contrastantes son dos exemplos de lo que llama "teunoloxíes de castigu". La primera, la teunoloxía de castigu 'monárquica', consiste na represión de la población por aciu execuciones públiques y tortura. La segunda, el "castigu disciplinariu", según diz, ye la forma de castigu practicada güei día; esti castigu da-y a los "profesionales" (psicólogos, facilitadores, guardias, etc.) poder sobre'l prisioneru: la duración de la estancia depende de la opinión de los profesionales.

Foucault compara la sociedá moderna col diseñu de prisiones llamaes panópticos de Bentham (nunca construyíes pero tomaes en cuenta): ellí, un solu guardia puede xixilar a munchos prisioneros mientres el guardia nun puede ser vistu. L'escuru cuartón de la pre-modernidá foi reemplazáu pola moderna prisión brillosa, pero Foucault alvierte que "la visibilidá ye una trampa". Al traviés d'esta óptica de vixilancia, diz, la sociedá moderna exercita los sos sistemes de control de poder y conocencia (términos que considera tan íntimamente amestaos que con frecuencia fala del conceutu "poder-conocencia"). Foucault suxer qu'en tolos planos de la sociedá moderna esiste un tipu de 'prisión continua', dende les cárceles de máxima seguridá, trabayadores sociales, la policía, los maestros, hasta'l nuesu trabayu diariu y vida cotidiana. Tou ta conectáu por aciu la vixilancia (apostada o non) d'unos seres humanos por otros, en busca d'una 'normalización' xeneralizada.

Hasta'l so muerte publicaron trés volúmenes de la Historia de la sexualidá. El primeru, La voluntá de saber, de 1976, asítiase nos dos sieglos XVIII y XIX; trata del funcionamientu de la sexualidá en rellación cola emerxencia del bio-poder, el "control total sobre los cuerpos vivos", esto ye, toles polítiques económiques, xeográfiques y demográfiques qu'establez el poder pal control social. El poder alcuéntrase difusu, estazáu, deslocalizado, ye ubicuu, y trescala toles rellaciones sociales. Ataca les "hipótesis represives", la creencia común de qu'hemos "reprimíu" los nuesos impulsos sexuales dende'l sieglu XVII. Y propón una visión de la sexualidá como "promovíu" al traviés de la construcción discursiva del sexu. Sicasí, ésta supuesta llibertá sexual enfréntase de cutio al "control sobre los cuerpos vivos", y el derechu d'espada, la muerte, típica de sociedaes disciplinaries, venció'l pasu a la "interiorización de la norma", mecanismos más acordes coles sociedaes de control nes que vivimos. Poro, l'autor concibe'l discursu sexual y la llibertá sexual "llograda" nes últimes décades (o cenciellamente deseyada por aquellos que defenden la llibertá) como un dispositivu falsu, que pretende distrayer de lo que tien de ser verdaderamente oxetu de llucha na nuesa sociedá: el control sobre nuesos mesmos cuerpos, sobre los nuesos deseos y pasiones.

El so cambéu de perspeutiva reflexar en L'usu de los placeres y La molición de sigo (1984); dambos encetaben l'usu del cuerpu nun sentíu bien ampliu (económicu, dietéticu, sexual) na Antigüedá griega y na Roma imperial. Un cuartu volume, qu'encetaba yá la era cristiana y la so moral ascética, taba concluyíu dende enantes, pero como nun s'afaía al llinguaxe de los dos anteriores, nun dexó publicar. Puede consultase nos Archivos Foucault.

  • Cours au Collège de France (1997-2015), 13 vols., por Gallimard-Le Seuil. Son:
    • Leçons sur la volonté de savoir, 2011 / Lleiciones sobre la voluntá de saber (tr. Akal, 2013)
    • Théories et institutions pénales, 2015 / Teoríes ya instituciones penales
    • La société punitive, 2013 / La sociedá punitiva
    • Le pouvoir psychiatrique, 2003 / El poder psiquiátrico (tr. Akal, 2005)
    • Les anormaux, 1999 / Los anormales (Akal, 2001)
    • «Il faut défendre la société», 1997 / Traducíu alternativamente como Hai que defender la sociedá", "Defender la sociedá' 'o tamién Xenealoxía del racismu (Akal, 2003)
    • Sécurité, territoire, population, 2004 / Seguridá, territoriu, población (Akal, 2008)
    • Naissance de la biopolitique, 2004 / Nacencia de la biopolítica (Akal, 2009)
    • Du gouvernement des vivants, 2012 / Del gobiernu de los vivos (FCE, 2014)
    • Subjectivité et vérité, 2014 / Suxetividá y verdá
    • L'Herméutique du sujet, 2001 / La hermenéutica del suxetu (Akal, 2005)
    • Le gouvernement de soi et des autres, 2008 / El gobiernu de sigo y de los otros (Akal, 2011)
    • Le courage de la vérité. Le Gouvernement de soi et des autres, II, 2009. / El coraxe de la verdá. El gobiernu de sigo y de los otros II (FCE, 2010)
  • Génèse et structure de la Anthopologie de Kant, 2008 / Una llectura de Kant, Sieglu XXI, 2010
  • Le beau danger, 2011 / Un peligru que seduz, Cuatro ed., 2012
  • La grande étrangère. À propos de littérature, 2013.
  • Moi, Pierre Rivière ayant érgoré ma mère, ma soeur et mon frère..., 1973 / Yo, Pierre Rivière, degollando a la mio madre, a la mio hermana y al mio hermanu... (Tusquets, 2014).
  • Mal faire, dire vrai (1981), 2012 / Obrar mal, dicir la verdá, Sieglu XXI, 2014
  • BARTHES, Roland. «Per dambes partes», Ensayos críticos, Barcelona, Seix Barral, 1973, páxs. 201-210 (or.1961).
  • BLANCHOT, Maurice, Michel Foucault tel que je l'imaxine, Montpellier, Fata Morgana, 1986.
  • CAPO, Edgardo, El vocabulariu de Michel Foucault. Un percorríu alfabéticu poles sos temes, conceutos y autores, Prometeo, 2004.
  • COUSINS, Mark; HUSSAIN, Athar, Michel Foucault, Londres, MacMillan, 1984.
  • DELEUZE, Gilles, Foucault, París, Minuit, 1986.
  • DERRIDA, Jacques, «Cogito et histoire de la folie», L'écriture et la différence, París, Le Seuil, 1979, páxs.51 97 (or. 1967).
  • DREYFUS, Hubert; RABINOW, Paul, Michel Foucault. Un parcours philosophique, París, Gallimard, 1984 (ampliación del or. Chicago, 1982).
  • ERIBON, Didier, Michel Foucault, París, Flammarion, 1989.
  • GIARD, Lluz, Michel Foucault. Lire l'oeuvre, Grenoble, Jérôme Millon, 1992.
  • HABERMAS, Jürgen, El discursu filosóficu de la modernidá, Madrid, Taurus, 1989 (or. Frankfurt, 1985).
  • GÜEI, David C. (comp.), Foucault, Buenos Aires, Nueva Visión, 1988.
  • JALÓN, Mauricio, El llaboratoriu de Foucault, Barcelona / Madrid, Anthropos / CSIC, 1994.
  • KREMER MARIETTI, Angèle, Michel Foucault, París, LGF, 1985.
  • MACEY, David, Les vides de Michel Foucault, Madrid, Cátedra, 1995.
  • MANDOSIO, Jean-Marc, Foucault : la llonxevidá d'una impostura siguíu de Foucaultófilos y foucaultólatras, Ediciones El Salmón, 2015. ISBN 978494321719
  • MERQUIOR, José-Guilherme, Foucault ou le nihilisme de la chaire, París, BUO, 1986 (or. Londres, 1985).
  • MOREY, Miguel, Llectura de Foucault, Madrid, Taurus, 1983.
  • POSTER, Mark, Foucault, marxismu y historia, Buenos Aires, Paidós, 1987 (or. Nueva York, 1984).
  • PROUST, Jacques (dir.), «Entretiens sur Foucault», La pensée, 137, 1968.
  • RAJCHMAN, John, Foucault et llibertar de savoir, París, BUO, 1987 (or. Nueva York, 1985).
  • RELLA, Franco (ed.), Il dispositivu Foucault, Venecia, CLUVA, 1977.
  • ROVATTI, Pier Aldo (ed.), Effetto Foucault, Milán, Feltrinelli, 1986.
  • SAUQUILLO, Julián, M. Foucault: una filosofía de l'acción, Madrid, C.Y.C., 1989.
  • SCHMIDT, Wilhelm, En busca d'un nuevu arte de vivir, Valencia, Pre-Testos, 2002.
  • SERRANO, Antonio, M. Foucault. Suxetu, derechu, poder, Zaragoza, Universidá de Zaragoza, 1986.
  • SHERIDAN, Alan, M. Foucault: The Will to Truth, Londres y Nueva York, Tavistock, 1980.
  • VEYNE, Paul, «Foucault révolutionne l'histoire», de siguío de Comment on écrit l'histoire, París, Le Seuil, 1979.
  • VEYNE, Paul, Michel Foucault, sa pensée, sa personne, París, Albin Michel, 2008.
  • VV. AA., Michel Foucault. Une histoire de la vérité, París, Syros, 1985.
  • VV. AA., Michel Foucault, philosophe, París, Le Seuil, 1989.
  • VV. AA., Penser la folie. Essais sur Michel Foucault, París, Galilée, 1992.
  • Alderique con Noam Chomsky, La naturaleza humana: xusticia versus poder, Buenos Aires y Madrid, Katz Barpal, 2006.
  • WHITE, Hayden V., «El discursu de Foucault», El conteníu de la forma, Barcelona, Paidós, 1992, páxs.123-154 (or. Baltimore y Londres, 1987).

Referencies y notes

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  3. «RKDartists» (neerlandés). Consultáu'l 7 xunu 2020.
  4. Afirmao en: Fichier des personnes décédées mirror. Fichier des personnes décédées ID (matchID): M_O3exRw_e9d.
  5. Identificador GND: 11853453X. Afirmao en: Catalog of the German National Library. Data de consulta: 28 agostu 2024. Llingua de la obra o nome: alemán.
  6. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  7. URL de la referencia: https://bibsaulchoir.hypotheses.org/la-bibliotheque/michel-foucault-et-la-bibliotheque-du-saulchoir.
  8. M. Jalón, El llaboratoriu de Foucault, Anthropos / CSIC, 1994, páxs. 19-22, 35-36
  9. poder-utiliza-la-biopolitica-pa-controlar-la felicidá-de-la xente "El poder utiliza la biopolítica pa controlar la felicidá de la xente", Público (España), 7/3/2014
  10. 10,0 10,1 La producción biopolítica, Michael Hardt y Toni Negri]
  11. Biopoder, biopolítca, política, Ottavio Marzocca, Revista Trasversales númberu 16 seronda 2009]
  12. Nik Farrell Fox (2003). The New Sartre: Explorations in Postmodernism (n'inglés). Continuum, páx. 169.
  13. Saña Alcón, Heleno (2008). Atles del pensamientu universal. Almuzara, páx. 312. ISBN 978-84-92516-04-9.
  14. Por ex., n'El poder psiquiátrico, clase del 23 de xineru de 1974
  15. «The most cited authors of books in the humanities». timeshighereducation.co.uk (26 de marzu de 2009). Consultáu'l 16 de payares de 2009.
  16. Adams, Bert (2002). Contemporary Sociological Theory. Thousand Oaks: Pine Forge Press, páx. 237. ISBN 0-7619-8781-9.
  17. Smart, Barry (1994). Michel Foucault (n'inglés). Nueva York: Routledge, páx. 19. ISBN 0-415-08887-9.
  18. Dosse, François (1997). History of Structuralism (n'inglés). Minneapolis: University of Minnesota Press, páx. 148. ISBN 0-8166-2241-8.
  19. Louis Girard, autor de L'argument ontologique chez Saint Anselme et chez Hegel, en Bodream ou rêve de Bodrum, Jean-Pierre Thiollet, París, Anagramme, 2010, p. 111. ISBN 978-2-35035-279-4
  20. Foucault, Michel (2006). History of Madness (n'inglés). Nueva York: Routledge, páx. V. ISBN 0-415-27701-9.
  21. Eribon, Didier (1991). Michel Foucault (n'inglés). Cambridge MA: Harvard University Press.
  22. Morris, Brian (1991). Western Conceptions of the Individual (n'inglés). Oxford: Berg, páx. 428. ISBN 0-85496-801-6.
  23. (1997) Saint Foucault (n'inglés). Oxford University Press, USA, páx. 214. ISBN 0-19-511127-3.
  24. Dosse, François (1997). History of Structuralism (n'inglés). Minneapolis: University of Minnesota Press, páx. 79. ISBN 0-8166-2370-8.
  25. Hitchcock, Louise (2008). Theory for Classics (n'inglés). Nueva York: Routledge, páx. 124. ISBN 0-415-45497-2.
  26. Mills, Sara (2003). Michel Foucault (n'inglés). Nueva York: Routledge, páx. 18. ISBN 0-415-24569-9.
  27. Hazareesingh, Sudhir (1991). Intellectuals and the French Communist Party (n'inglés). Oxford: Clarendon Press, páx. 166. ISBN 0-19-827870-5.
  28. Dews, Peter (1979). The Nouvelle Philosophie and Foucault, Economy and Society 8 (n'inglés), Routledge, páx. 127–71.
  29. David Macey (1995). The Lives of Michel Foucault: A Biography (n'inglés). Vintage. ISBN 0-679-75792-9.
  30. Janet, Afary & Kevin, Anderson (2005). Foucault and the Iranian Revolution: Gender and the Seductions of Islamism (n'inglés). Chicago University Press, páx. 13.
  31. Eribon, Dider (1991). Michel Foucault (n'inglés). Cambridge, Mass.: Harvard University Press, páx. 282.
  32. Janet, Afary & Kevin, Anderson (2005). Foucault and the Iranian Revolution: Gender and the Seductions of Islamism (n'inglés). Chicago University Press, páx. 209.
  33. Vease por casu, Janet, Afary & Kevin, Anderson (2005). Foucault and the Iranian Revolution: Gender and the Seductions of Islamism. Chicago University Press., Eribon, Didier ((1989)1991). Michel Foucault. Harvard University Press. y Paul Veyne (2008). Foucault. Sa pensée, sa personne. Albin Michel.
  34. http://layca.net/llibros/Onfray,%20Michel%20%20-%20Tratáu%20de%20Ateologia.pdf
  35. http://layca.net/llibros/Onfray,%20Michel%20%20-%20Tratáu%20de%20Ateologia.pdf
  36. 36,0 36,1 Gauntlett, David (2002). Media, Gender and Identity (n'inglés). Londres: Routledge.
  37. Michel Foucault (1974). "Prisons et asiles dans le mécanisme du pouvoir", en Dits et Écrits, t. II. París: Gallimard, 1994, páxs. 523–4).
  38. O'Farrell, Claire. "Letter to The Times Literary Supplement (unpublished) Archiváu 2012-03-20 en Wayback Machine". Carta escrita nel añu 2002 nel contestu d'un discutiniu sobre la muerte de Foucault pola mor del SIDA. Consultáu'l 4 de febreru de 2008.
  39. James Miller (1993). The Passion of Michel Foucault (n'inglés). HarperCollins. ISBN 0-00-255267-1.
  40. Alix Fillingham, Lydia. Foucault Pa Primerizos editorial=Yera Naciente SRL.
  41. Sérgio Campos Gonçalves, “O métodu arqueolóxicu de análise discursiva: o percurso metodolóxicu de Michel Foucault”, História y-História, - NEE-UNICAMP (Campinas), v. 1, p. 1-21, Feb 2009, ISSN 1807-1783.
  42. Versión digitalizada de Microfísica del poder en www.esnips.com.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]