Fuercia Aérea Armenia

De Wikipedia
Fuercia Aérea Armenia
País Bandera d'Armenia Armenia
Función Defensa aérea nacional y de superioridá aéreaDefensa aeronáutica d'Armenia
Acuartelamiento Yereván
Insinies
Símbolo de
identificación
Cultura ya historia
Aniversarios Día de la Independencia Nacional (Armenia)

La Fuercia Aérea d'Armenia (n'armeniu:Հայաստանի Ռազմաօդային Ուժեր) ye xunto al Exércitu Armeniu, una rama de les Fuercies Armaes d'Armenia, que foi fundada en 1992 tres la disolución de la Xunión Soviética. Ta entamada y fornida pa ufiertar sofitu aereu y táuticu aereu a les fuercies de tierra d'Armenia. Aporta pela so parte un sofitu eficaz na batalla con Azerbaixán mientres la guerra acaecida na rexón separatista de Nagorno-Karabakh ente los años 1992 a 1994.[1] La so crónica falta d'aviones de superioridá aérea, ye compensada con una bien eficiente defensa antiaérea, que-y ye apurrida por sistemes rusos, y aeronaves como'l MiG-29, provinientes de la Fuercia Aérea de Rusia, tres un alcuerdu enmarcáu na cooperación conxunta de dambes fuercies armaes.[2] Dende l'añu 2003, el gobiernu d'Armenia buscó y fixo esfuercios al financiar la modernización y l'ampliación de la flota aérea, según la so actualización[3][4]

Historia[editar | editar la fonte]

De la qu'Armenia trabayaba pa establecer unes fuercies militares independientes pa 1989; pero por cuenta de la falta de recursos, un personal óptimamente entrenáu y a la escasez d'infraestructura debidamente acondicionada, el gobiernu d'entós retarda la creación d'una fuercia aérea hasta agostu de 1992, y empecipia les operaciones de combate n'ochobre del mesmu añu.[5] Pero, esta creación nun ye la primer vegada que los armenios empleguen una fuercia armada de tipu aereu; según reportes del bandu azerbaixanu, dizse que los armenios repetidamente emplegaron aeronaves modificaes d'usu civil, y helicópteros como'l Mi-8 pal bombardéu de blancos y oxetivos civiles na rexón de Geranboi n'Azerbaixán pa xineru de 1990.[6] Los azerbaixanos inclusive aclamen que los helicópteros d'ataque armenios Mi-24 fueron emplegaos en misiones de soporte y sofitu a tropes d'asaltu en Shusha en febreru de 1992. Un helicópteru azerbaixanu artillado de la mesma sería usáu nos combates asocedíos en dicha rexón.[7]

Acorde a les declaraciones feches n'avientu de 1992 per parte del comité FACE, Armenia fuera llindada a disponer de tan solo trés aeronaves de combate operacionales y siquier de 13 helicópteros artillados, heredaos tres la desintegración de la Xunión Soviética, y xunto a una parte de les sos sistemes de defensa anti-aérea.[8] Los helicópteros artillados proveníen del anterior 7º Reximientu de Guardes Helicoportados y que fueron tomaos de dicha base en 1991. Los modelos, identificaciones y/o orixe de les trés aeronaves de combate son inciertos, pero posiblemente tuvieren incluyíos un MiG-25 con capacidaes interceptoras y dos Su-25 con capacidaes d'ataque a tierra, probablemente del anterior 80vo Reximientu Soviéticu d'Aviación de Bombardéu y Ataque (rusu: 80-й истребительно-бомбардировочный авиаполк (ИБАП) ), vistos na base aérea de Sitalçay n'Azerbaixán; la fuercia d'helicópteros componer d'helicópteros Mi-8 de tresporte y d'helicópteros Mi-24 d'ataque nes sos distintes versiones qu'habíen estáu basaos cerca de Yereván, la capital d'Armenia. Otres aeronaves que se reportó fueron tomaes de los inventarios soviéticos per parte de los armenios en 1991 inclúin seis aviones An-2, un An-24 y una aeronave An-32 de tresportes, según diez aviones Yac-52 d'entrenamientu.

Trés aeronaves del modelu Su-25 de la Fuercia Arérea Armenia volando en V sobro la plaza republicana de Yereván.

Los continuos conflictos territoriales con Azerbaixán socatraron la mayor espansión de les fuercies militares d'Armenia; n'especial la so Defensa Aérea y la so Fuercia Aérea, nel periodu de 1993 a 1994. El gruesu de l'aviación y defensa aérea d'Armenia, sicasí, fueron pa l'ampliación y fortalecimientu de la Organización de la Defensa Anti-aérea Armenia. Cola asistencia téunicu-militar rusa y les sos contribuciones materiales (que yeren de sistemes d'artillería anti-aérea y equipamientos varios), en menos d'un añu Armenia yá yera capaz d'integrase col remanente de redes y equipos soviéticos de radares y de surface-to-air missile dexaos tras nos sos territorios na so desapaición, y llogra convertilos nuna eficaz y efectiva defensa antiaérea, que declaróse operativa n'abril de 1994. Amestar con respectu al parque d'aeronaves supónense bien escases, pero a finales de 1994 la Fuercia Aérea Armenia tenía nel so inventariu un envaloráu d'ente 5 a 6 aeronaves operatives, compuesta por dalgunos Su-25 (yá se sabe qu'ún quedó n'estáu non operativu) y posiblemente un MiG-25 con capacidá de combate; dos L-39 y diez aviones d'entrenamientu (posiblemente modificaos p'ataque llixeru) Yac-52; seis An-2, dos An-72, un Tu-134, un Tu-154 de tresporte; y dos Mi-2, siete Mi-8/Mi-17 y quince helicópteros Mi-24.

P'ayudar a desaniciar la so relativa debilidá militar comparada con Azerbaixán y Turquía, Dende'l 16 de marzu de 1995 roblóse un tratáu ente los gobiernos de Rusia y d'Armenia onde se dexen los derechos de permanencia y gran parte de ciertes instalaciones militares nel territoriu armeniu por que permanezan acuartelaes tropes ruses por un ralu de 25 años. Roblóse otru alcuerdu'l 27 de setiembre de 1996, autorizando l'establecimientu de dos bases aérees ruses nes ciudaes de Gyumri y Yereván. Les fuercies ruses esplegaes componer de 18 caces MiG-29 pertenecientes al Escuadrón de Caces 426 y del Centru de Control de Tráficu Aereu 700, dambes asitiaes na Base Aérea 3624 sita nel Aeropuertu de Erebuni, nes contornes de la capital armenia.[9][10] Les aeronaves ruses llegaron a estes bases de la siguiente forma: cinco facer el 16 d'avientu de 1998, otros cinco'l 26 de febreru de 1999, cuatro más el 18 de xunu y los restantes cuatro'l 22 d'ochobre d'ese mesmu añu.[11]Este esplegue gradiáu d'aviones rusos a la so base n'Armenia foi primeramente malinterpretado como una entrega d'armamentu a encomalo Aérea d'Armenia.

La Fuercia Aérea Armenia esperimentó una importante espansión y modernización nel periodu 2004-2005. Triplicóse la so caña de combate d'ala fixa al traviés de l'adquisición de diez Su-25 d'Eslovaquia por un total d'un millón de dólares d'Estaos Xuníos n'agostu 2004.[12][13][14] Les aeronaves apurriéronse en setiembre de 2005, teníen diez años d'antigüedá y nun fueren tripulaes faía una década y riquieron de trabayos pa volver poneles n'estáu óptimo.[15] La entrega d'éstos Su-25 foi tamién orixinalmente mal reportada como una adquisición de diez caces Su-27 de superioridá aérea, un avión que la Fuercia Aérea Eslovaca enxamás operó.[16][17] Tamién en 2004, Armenia adquirió un par de L-39C (unu proveniente de Rusia y l'otru d'Ucraína), según dos aviones de tresporte Il-76 de Rusia en mayu d'esi añu.[18]

Apocayá, hubo reportes non verificaos qu'afirmen qu'Armenia recibió hasta diez Su-27 de parte de Rusia en 2006. Esto pudo ser abarruntáu por una fonte azerbaixana que reportó n'ochobre de 2005 qu'Armenia mercara "10 caces de combate", pero que, según fontes militares azerbaixanes, namái'l dos o trés de les aeronaves yeren Su-27, y el restu yeren supuestamente Su-25 y helicópteros d'ataque Mi-24. Aparentemente, éstes aeronaves fueron adquiríes en condiciones preferenciales en virtú de les disposiciones del Organización del Tratáu de la Seguridá Coleutiva. Hasta la fecha, sicasí, nun hubo nenguna confirmación de la receición de cualesquier d'estos aviones, y ye posible que los Su-27 reportaos naquél informe sían parte del contingente rusu na base aérea de Yereván.

El 21 de setiembre de 2011, fueron probaos per primer vegada, los aviones ensin tripular Krunk, desenvueltos n'Armenia. Fueron desenvueltos pa reconocencia cercana, tresmisión de videu en tiempu real (visual o infrarroxu) y pa tomar imáxenes d'altu resolución. El dispositivu ta forníu con un pilotu automáticu programable y puede permanecer nel aire mientres 5 hores. Tien la capacidá de llograr un altor máximu de 5400 metros, algamar una velocidá de 150 km per hora. Anguaño atópense en serviciu 15 unidaes d'estes aeronaves.

Operativos más destacaos[editar | editar la fonte]

Guerra de Nagorno-Karabakh[editar | editar la fonte]

Magar Armenia empezó a entamar les sos fuercies armaes col armamentu soviéticu que-y quedó tres la desapaición de la URSS n'avientu de 1991, recién n'agostu de 1992 fundaría la so fuercia aérea y a partir d'ochobre d'esi añu empezó a realizar operaciones ofensives de combate. Hasta entós, Armenia yera totalmente dependiente de la Fuercia Aérea Rusa no relativo a operaciones aérees nel marcu de la guerra de Nagorno-Karabakh. L'aeronáutica armenia sufrió la so primer perda'l 12 de payares de 1992, cuando un helicópteru de combate Mi-24 que se econtraba sofitando a la infantería armenia na ofensiva de Martuni foi baltáu cerca de l'aldea de Kazakh. El 23 de payares dos Mi-8 fueron algamaos por fueu terrestre, resultando unu baltando y l'otru seriamente estropiáu; otru Mi-8 perdióse'l 30 d'avientu d'esi añu.

Los azerbaixanos empecipiaron una nueva ofensiva'l 1 de xineru de 1993, que tuvo ésitu al cortar el corredor de Laçın, que coneutaba a Nagorno-Karabakh con Armenia, llogrando aisllar a les fuercies armenies presentes en Nagorno-Karabakh y xenerar entueyos nel suministru. L'aviación armenia collaboró nun contraataque qu'empezó'l 7 de xineru. El primer día d'esta aición, resultó ser el de mayores perdes: un Mi-8, un Mi-24 y un Su-25 (posiblemente rusu) baltaos, el Su-25 pudo ser destruyíu por fueu amigu. Pa finales de mes los azerbaixanos sufrieron una derrota decisiva a manes d'Armenia, y entós l'aviación Armenia perdió trés helicópteros y, posiblemente, otru caza (según infórmase, un MiG-21 (y poro, probablemente de Rusia).

A finales de marzu de 1993, les fuercies armenies empecipiaron una nueva ofensiva nel norte, con vistes a l'apertura d'una segunda ruta de suministru entre Nagorno-Karabakh y Armenia. La Operación Kelbajar consistió un ataque de cuatro frentes contra'l Segundu Cuerpu d'Exércitu de les fuercies d'Azerbaixán coles mires de desallugar a les fuercies azerbaixanes y asegurar el control de la rexón. Les perdes de la Fuercia Aérea Armenia para xubieron a un helicópteru Mi-8 (baltáu'l 16 d'abril). A partir d'aquél entós, l'aviación armenia nun sufrió nueves perdes a lo llargo del conflictu que remató col cese al fueu robláu ente dambos países el 16 de mayu de 1994.

Organización[editar | editar la fonte]

Poca información fíxose pública sobro la organización de la Fuercia Aérea Armenia. Sábese que l'aeronáutica opera dientro d'una estructura conxunta cola Fuercia de Defensa Aérea, y diose a conocer en 2004 que la Fuercia Aérea s'estructura en cuatro unidaes funcionales: la Escuadrilla d'Aviación 121 d'Ataque Terrestre 121, con base en Gyumri; 15ᵘ Reximientu Mistu d'Aviación, un escuadrón d'helicópteros alcontráu en Yereván, una unidá de tresporte VIP probablemente asitiada tamién na capital armenia, y el 60ᵘ escuadrón d'Entrenamientu d'Aviación, que capacita a los futuros aviadores armenios, alcontráu n'Arzni.[19]

Como resultáu d'una serie de trataos de cooperación de defensa qu'empiecen col Tratáu de Seguridá Coleutiva (TSC) de 1992 y espandíu en 2002, robláu nel senu de la Comunidá d'Estaos Independientes (CEI) y el Tratáu rusu-armeniu d'Amistá, Cooperación y Asistencia Mutua robláu'l 29 d'agostu de 1997, les fuercies aérees y de defensa aérea d'Armenia y Rusia tán estrechamente integraes. El tratáu d'amistá 1997sobremanera, preve l'asistencia mutua en casu d'una amenaza militar pa cualesquier de les partes - que va más allá del pactu de seguridá OTSC - y tamién dexa a los guardias fronterizos rusos efectuar xeres de patrullaje nes fronteres d'Armenia con Turquía ya Irán. L'aeronáutica armenia participa regularmente n'exercicios militares billaterales cola aviación rusa nel Distritu Militar de Transcaucasia, y tamién nos exercicios militares añales de la Organización del Tratáu de la Seguridá Coleutiva.[20]

Defensa y Artillería Anti-aérea[editar | editar la fonte]

La Fuercia de Defensa Aérea ye parte de la Fuercia Aérea Armenia y operen conxuntamente. La Defensa Aérea ye una de les unidaes más grandes de les Fuercies Armaes d'Armenia. [22] Ta fornida y entamada nel marcu del programa de reforma militar de Ter-Grigoriants.[21]

Les fuercies de defensa antiaérea armenies entienden una brigada misilística antiaérea y dos reximientos armaos con 100 llanzadores de misiles de fabricación soviética y rusa.

El xefe del Estáu Mayor Xeneral de la Fuercia Aérea Rusa, Xeneral Vladímir Mikhaylov dixo:

“Per un sitiu, el sistema nacional de defensa aérea d'Armenia fainos felices. Per otru llau, vamos siguir ayudar, incluyendo los medios y fuercies esistentes na base militar rusa Nº 102 que ta alcontrada equí.”

Misiles[editar | editar la fonte]

Bases d'operaciones[editar | editar la fonte]

La principal base d'operación de la Fuercia Aérea d'Armenia alcontrar nel Aeropuertu de Erebuni na ciudá de Yereván; y nel Aeropuertu de Shirak en Gyumri, adicionalmente cuntar con una base d'entrenamientu en Arzni.

Equipamientu[editar | editar la fonte]

El Tratáu de Fuercies Convencionales n'Europa (CFE) llinda les cantidaes d'aeronaves militares n'Armenia a 100 aviones y a 50 helicópteros d'ataque. Jackson, Paul; Munson, Kenneth; & Peacock, Lindsay (Eds.) (13 June 2007). Jane's World Air Forces. Coulsdon, Surrey, UK: Jane's Information Group Limited. ISBN 0-7106-2684-3.</ref>

Aeronaves d'ala fixa[editar | editar la fonte]

Hai que tener en cuenta equí que lo que se describe tocantes a parque aereu ta postuláu por cuntar con referencies y fontes creíbles, dada la falta d'información verídica.

Aeronave Tipo En servicio   Variantes   Adquirido Activos
(2011) "World Military Aircraft Inventory". 2011 Aerospace. Aviation Week & Space Technology, Enero del 2011.</ref>
Notes
Aeronaves de combate
Mikoyan-Gurevich MiG-25 Aeronave de tipu interceptor

MiG-25PD

1 1[22]
Aeronaves d'ataque a tierra
Sukhoi Su-25 Aeronave d'ataque y combate cercanu/a tierra 1991 - anguaño total
Su-25
Su-25K
Su-25UBK
15
5
9
1
15
0
14
1
Diez aparatos adquiríos a Eslovaquia en setiembre del 2005, y en delles ocasiones son incorreutamente reportaos como caces Su-27.
Entrenadores
Yakovlev Yac-52 Avión entrenador básicu Yac-52 16 10
Yakovlev Yac-18 Avión entrenador Yac-18T 1 1
Aero L-39 Albatros

1991 – a la fecha | L-39C

6 6[23] Dalgunos fueron vistos armaos con afustes afechos con ametralladores.
Tresportes Aéreos militares
Ilyushin Il-76 Aeronave de tresporte militar Il-76 3 2
Tupolev Tu-134 Tresporte militar Tu-134A-3 1 1
VANT's
Krunk UAV[24] UAV 15[25][26][27] 15

Nota: Distintos tipos d'otres aeronaves fueron reportaos en dellos momentos al serviciu d'Armenia equivocadamente, pero'l so estatus actual nun se pudo confirmar a la fecha per parte de fuetes d'información fiables:

  • Mikoyan-Gurevich MiG-23: Créese que dalgunos MiG-23 fueron vendíos y/o suministraos per Rusia a Armenia, pero paecen ser aeronaves ruses con base n'instalaciones militares que son vencíes temporalmente a los rusos, siendo unidaes de la 3624va Base aérea en Yereván, que van ser reemplazaos por modelos más actuales, como'l MiG-29.
  • Mikoyan MiG-29: Reportes de dalgunos, esautamente 18 caces MiG-29; fueron supuestamente apurríos a Armenia ente 1998-1999, y que son contemporáneos na so entrega, probablemente fueron confundíos col esplegue rusu de los 18 MiG-29, na base aérea de Yereván.
  • Sukhoi Su-17: Dalgunos reportes de prensa mientres los primeros años de la indepoendencia d'Armenia indicaben que se teníen nes sos bases un númberu desconocíu de caza bombarderos Su-17/22, pero nun hai confirmación creíble de que dalgún d'estos aparatos tean en serviciu d'Armenia, y anguaño créense qu'hai aeronaves más vetustas nel serviciu d'ésti modelu.
  • Yakovlev Yac-40: Una fonte azerbaixana reporta qu'un tresporte utilitariu Yac-40 armeniu sería baltáu por bateríes antiaérees azerbaixanes, mientres el conflictu por Nagorno-Karabakh.[28] Estreme, nun hai otres confirmaciones del Yac-40 en serviciu armeniu, presumir probablemente que sían aparatos al serviciu de Rusia.

Helicópteros[editar | editar la fonte]

Aparatu Tipu d'aeronave En serviciu   Variantes   Mercáu en Activos
(2011)
Notas y references
Helicópteru d'ataque
Mil Mi-24 Helicópteru d'ataque 1991 – a la fecha total
Mi-24
Mi-24K
Mi-24P
Mi-24R
16

6
12
2
16[29]
12
4

Helicópteros de tresporte y utilitarios
Mil Mi-8/-9/-17 Helicópteru de tresporte mediu 1991 – a la fecha total
Mi-8T/MT/-17
Mi-9
18
11
7
18
11
7
El Mi-9 ye una variante del tipu Puestu de mandu Puestu de comandu aerotransportable del helicópteru de tresporte Mil Mi-8. Dichos helicópteros n'ocasiones son reportaos como del modelu Mi-8.
Helicópteru d'entrenamientu
Mil Mi-2 Helicópteru llixeru utilitariu

Mi-2

10 10

Xerarquíes[editar | editar la fonte]

Oficiales[editar | editar la fonte]

Presilla/charretera Rangu
Coronel Xeneral
Teniente Xeneral
Mayor Xeneral
Coronel
Teniente Coronel
Mayor
Capitán
Teniente Mayor
Teniente
Teniente Segundu

Suboficiales[editar | editar la fonte]

Presilla/charretera Rangu |-
Aspirante a Oficial Aspirante a Oficial Mayor
Aspirante a Oficial
Sarxentu Mayor
Sarxentu Primeru
Sarxentu
Sarxentu Segundu
Cabu
Conscriptu

Reclutamientu, entrenamientu y doctrina militar[editar | editar la fonte]

Nel branu de 1993, la Fuercia Aérea d'Armenia tuvo una dotación de personal de 2000 militares, esta cifra aumentara a 3.000 nel añu 2004. Orixinalmente dependía d'un númberu amenorgáu de personal compuesto principalmente d'armenios del esterior especializaos, reservistas, reclutes y estranxeros baxu contratu., Pero mientres 1993 y 1994 Armenia estableció les sos propies academies de formación militar, la Fuercia Aérea cuenta col Institutu Militar d'Aviación en Yereván, que prepara a los futuros integrantes de la fuercia en toles especialidaes disponibles dientro del ámbitu de l'aeronáutica. Anguaño la fuercia sigue emplegando reclutes, que sirven por 24 meses, y tamién emplega a voluntarios contrataos pa plazos que bazcuyen de 3 a 15 años.

Los pilotos y el personal téunico empiecen la so formación nel Institutu Militar d'Aviación en Yereván, fundáu en 1993. Quien deseyen formase como pilotos entamen un cursu básico y primario de formación de vuelu qu'inclúi 80 hores nel Yac-52 y ye siguíu por 60 hores de formación avanzada nel jet L-39. Esta capacitación llevar a cabu na base aérea en Arzni. En 2005, la base tamién operó un únicu avión entrenador acrobáticu Yac-18 pal entrenamientu de paracaidistes. Un par d'helicópteros Mi-2 son destinaos pa entrenar a los futuros helicopteristas. Tolos entrenamientos tácticos avanzáu llevar a cabu nes unidaes operatives.[30]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Cooper, Tom (29 de setiembre de 2003)"guerra aérea sobre Nagorniy-Kharabakh, 1988-1994". Air Combat Información del Grupu (ACIG). Consultáu'l 15 d'avientu de 2007
  2. Blagov, Sergei (17 de payares de 2003). "Cock Armenia y Rusia Reafita Bonos crisis de Xeorxa". Eurasianet.org. Consultáu'l 6 de xineru de 2008
  3. Martirosjan, Samvel,.. Traducíu por A. Ignatkin (25-31 d'agostu de 2004).Voyenno-Promyshlenny Courier "Armenia constrúi'l so poder militar" |[1]}}
  4. http://hyeforum.com/lofiversion/index.php?t9724.html "Armenia reconstrúi'l so poder militar tres Nagorno-Karabakh"
  5. Petrosyan, David (Xunu del 2002). “Formation and Development of Armenian Armed Forces”. Moscow Defense Brief. Visitáu'l 11 de setiembre de 2018.
  6. Matveeva, Anna & Hiscock, Duncan. (2003). The Caucasus: Armed and Divided – Small arms and light weapons proliferation and humanitarian consequences in the Caucasus. Saferworld. ISBN 0-948546-91-3. Ver “Chapter 2: Azerbaijan: The burden of history – waiting for change” por Arif Yunusov. Visitáu'l 21 de marzu de 2012.
  7. Anon. (29 February 1992). "Ex-Soviet Troops to Leave Enclave". New York Times. Retrieved: 19 March 2012.
  8. Willis, David (Ed.) (1999). “Armenia” entry in Aerospace Encyclopedia of World Air Forces. London, UK: Aerospace Publishing Ltd. p. 162. ISBN 1-86184-045-4.
  9. Warfare.ru (Undated). MIG-29/MIG-35 Fulcrum Counter-Air Fighter. Retrieved 16 February 2008.
  10. Anon. (22 May 2007). “Russian Military Bases Archiváu el 20 de febreru de 2009 na Wayback Machine.”. Kommersant Vlast. Retrieved 29 December 2007.
  11. Embassy of the Republic of Azerbaijan in the People's Republic of China. (Undated). Chronology of the Armenian aggression. Retrieved 29 December 2007.
  12. Anon. (30 June 2004). “Defense” entry under the Corporate & Finance section, p. 3. SITA Slovak News Agency. Retrieved 31 December 2007. SITA further reports that according to Markiza TV, the aircraft were sold to Wiper, a Bratislava-based company acting as a broker for the Armenian Defense Ministry. The sale price was SKK 8 million, although Armenia was reportedly willing to spend up to SKK 34 million for the aircraft (probably including refurbishment costs). At that time, the SKK ran 32.844 to the US, rendering the final cost to the Armenian government as roughly million.
  13. United Nations Register of Conventional Arms, entries for Calendar Year 2004. Retrieved 31 December 2007
  14. Anon. (7 September 2004). “Armenia purchases 10 EL SO-25 fighters from Slovakia”. Noyan Tapen News Agency.
  15. Anon. (9 September 2005). “Armenia Bolsters Air Force With 10 Russian Fighters”. Agence France-Presse.
  16. Anon. (3 October 2005). “Armenia Buys War Planes From Russia”. Turan News Agency (Azerbaijan).
  17. Ghazinyan, Aris (21 October 2005). “Fit for a Fight?: Armenia and Azerbaijan flex military muscles, vow to not be overcome”. ArmeniaNow. Retrieved 31 December 2007.
  18. Anon. (21 May 2004). “Armenia Purchased Two Il-76 Russian Transport Warplanes”. PanARMENIAN.Net. Retrieved 14 December 2007.
  19. Cornell, Svante Y.; McDermott, Roger; O'Malley, William; Socor, Vladimir; and Starr; S. Frederick (2004). “Rexonal Security in the South Caucasus: The Role of NATO”. Central Asia-Caucasus Institute. ISBN 91-85031-00-3.
  20. Socor, Vladimir (16 September 2005). “Russian-Armenian Military Exercise Anachronistic”. Retrieved 6 January 2008.
  21. CIA World Factbook 2010, Armenia
  22. "Directory: World Air Forces". Flight International, 11 al 17 de payares de 2008.
  23. Ucraína esportó 2 L-39s a Armenia nel añu 2010 d'alcuerdu a lo qu'un informador de la ONX rexistró nun llistáu d'armamentu convencional. http://unhq-appspub-01.un.org/UNODA/UN_REGISTER.nsf/5cb8afbbb6536a298525647d00612b14/14ecd5719ebab87d852578d10061fc04?OpenDocument (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
  24. "Armenia Claims Its Military Produces Drones." RFE/RL. June 20, 2011. Visitáu: 25 de xunu de 2011.
  25. Armenia Claims Its Military Produces Drones. http://www.rferl.org/content/article/24241481.html. Consultáu'l 9 de mayu de 2012. 
  26. http://www.suasnews.com/2011/09/8336/armenian-made-uavs-on-parade/
  27. UAV's Used in Separatist Nagorno Karabakh during Military Exercise. http://www.unmanned.co.uk/unmanned-vehicles-news/unmanned-aerial-vehicles-uav-news/uavs-used-in-separatist-nagorno-karabakh-during-military-exercise/. Consultáu'l 9 de mayu de 2012. 
  28. Tsyganok, Anatoly (9 February 2007, Issue Non. 5). “The Powder-Keg of Eurasia: Militarization in the Greater Caucasus could have dangerous consequences”. Nezavisimoe Voennoe Obozrenie, p. 2. English translation by Elena Leonova (14 February 2007). Visitáu'l 5 de xineru de 2008.
  29. [2]
  30. Viroli, Elio & Bacciocchi, Stenio (Agostu 2005, Issue 209). “Postcard from Armenia”. Air Force Monthly.