Saltar al conteníu

Declaración d'Independencia de Kosovu

De Wikipedia
Infotaula documentDeclaración d'Independencia de Kosovu
Deklarata e Pavarësisë së Kosovës
Tipu Declaración d'independencia
Estáu Kosovu
Llingua orixinal albanés
Tema Kosovo's independence (en) Traducir
Llocalización Prístina
Creación 2008
Publicación 17 febreru 2008
Robláu por Hashim Thaçi, Jakup Krasniqi y Fatmir Sejdiu
Cambiar los datos en Wikidata
Bandera de la República de Kosovu. Cada estrella representa los distintos grupos étnicos que la componen.

La Declaración d'independencia de Kosovu foi un actu socedíu'l 17 de febreru de 2008 y lleváu a cabu pol Parllamentu kosovar de forma unillateral, que declaraba la dixebra d'esti territoriu de mayoría albanesa del restu de Serbia, dando llugar a la creación d'un nuevu Estáu, denomináu oficialmente República de Kosovu, so la supervisión d'Estaos Xuníos y la Xunión Europea. Trátase de la segunda declaración d'independencia na hestoria recién del territoriu kosovar, una y bones el 7 de setiembre de 1990 les instituciones polítiques kosovares de mayoría albanesa proclamaron la so independencia al respective de Yugoslavia, anque esta declaración nun llegó a tener efeutu práuticu.

La declaración d'independencia estremó a los estaos ente aquellos que la sofitaron, como Estaos Xuníos, los sos principales aliaos y parte de la Xunión Europea; y aquellos que s'opunxeron como la mesma Serbia, Rusia y los sos aliaos, y estaos como España y gran parte de Llatinoamérica, que s'amosaron contrarios a la reconocencia de la provincia serbia como Estáu independiente.

El 8 d'ochobre de 2008 l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes aprobó una resolución a propuesta serbia pa preguntar a la Corte Internacional de Xusticia si la Declaración d'independencia de Kosovu foi compatible col derechu internacional,[1] y el 22 de xunetu de 2010 el tribunal comunicó la so conclusión de que la declaración d'independencia nun violó'l derechu internacional nin la Resolución 1244 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes.[2]

Estatus previu a la independencia

[editar | editar la fonte]
Mapa étnicu kosovar, na so mayoría albaneses y al norte serbios, con minoríes de bosniacos, turcos, goranis y xitanos.

Nel momentu de la declaración d'independencia del 17 de febreru de 2008 Kosovu yera una provincia serbia, según el resolución 1244 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes, conocida col nome de provincia autónoma de Kosovu y Metohija. Dende 1999 hasta la so declaración secesionista de 2008 foi alministráu pola ONX de forma interina, como resultáu de la derrota del exércitu serbiu na Guerra de Kosovu. La misión KFOR de la OTAN aprobóse coles mires d'evitar les represalies y ataques ente la población d'etnia serbia y l'albanesa. Anque Kosovu formalmente siguía perteneciendo a Serbia, en virtú del cumplimientu de la resolución 1244, na práctica'l Gobierno serbiu nun intervenía na alministración de la so provincia.

La resolución de dicha guerra traxo de resultes l'éxodu de 200.000 kosovares d'orixe serbiu escontra'l restu de Serbia, ente que se reafitó la mayoría étnica albanesa. Nel momentu de la secesión, el 90% de la población pertenecía a dicha etnia, ente que la comunidá d'orixe serbiu representaba'l 10%, alcontrada principalmente n'enclaves nel norte de la rexón.

Negociaciones previes

[editar | editar la fonte]

Antes de llegar a la solución de la independencia unillateral, asocediéronse dellos fechos y acontecimientos en redol al futuru estatus que tenía de tener Kosovu.

El plan Ahtisaari

[editar | editar la fonte]

L'ex-presidente de Finlandia, Martti Ahtisaari, llevó a cabu un informe como unviáu especial de la ONX a Kosovu nel cual proponía como solución al estatus de l'antigua provincia serbia l'adopción d'una independencia tutelada pola comunidá internacional, la oficialidá del serbiu y del albanés, la llaicidá del nuevu estáu, l'adopción de midíes pa garantizar la seguridá de la minoría serbia de Kosovu, la presencia militar de fuercies internacionales lideraes pola OTAN, y un sistema xudicial integráu ya independiente del serbiu.[3] Esti plan foi refugáu poles autoridaes serbies por considerar qu'abría la puerta a que Kosovu independizar de Serbia.[4]

Eleiciones de payares de 2007

[editar | editar la fonte]

El 17 de payares de 2007 celebráronse eleiciones llexislatives y municipales marcaes pola incertidume del futuru estatus de la rexón.[5] L'antiguu guerrilleru del UÇK, Hashim Thaçi, ganó les eleiciones con un 35% de los votos.[6] Thaçi anunciara que declararía la independencia de la entós provincia serbia en casu de ganar les eleiciones.

Movimientos previos a la declaración d'independencia

[editar | editar la fonte]

El primer ministru de Kosovu, Hashim Thaçi, afirmó'l 16 de febreru de 2008 que "mañana esa provincia va proclamar la so independencia de Serbia", respetando "la voluntá de los ciudadanos". Dende'l sábadu 16 de febreru de 2008, Kosovu, col sofitu de munchos estaos europeos, y el de los Estaos Xuníos d'América, pero col fronteru refugu de Rusia. Según noticies de la BBC, los estaos apautaron, "Sr. Thaci dixeron el domingu sería otru día de tranquilidá mientres el que les instituciones seríen contrataes en realizar la voluntá de los ciudadanos de Kosovu"[ensin referencies].

Misión EULEX de la Xunión Europea

[editar | editar la fonte]

La Xunión Europea preparó la misión civil EULEX p'ayudar a les autoridaes kosovares na estabilización de la rexón, por aciu la llegada de 2.000 policías, xueces y funcionarios d'aduana, amás de dotaciones de seguridá y defensa, con cuenta de collaboraren na proteición de les minoríes, especialmente la serbia.[7] Tal desembarcu de la XE en Kosovu foi vistu polos líderes serbios de la rexón en disputa y les autoridaes ruses como "una ocupación illegal".[8] Finalmente, esta misión poner en marcha'l 16 de febreru de 2008, un día antes de la declaración d'independencia.

España, que participa na misión pero que nun reconoció la independencia de Kosovu, aplazó la so presencia na mesma hasta que nun se produza la tresferencia de la misión de la ONX a la de la Xunión Europea, según esplicó'l ministru español d'Esteriores Miguel Ángel Moratinos, "en cumplimientu de la llegalidá internacional".[9]

Declaración d'independencia de Kosovu

[editar | editar la fonte]
Celebración de la independencia de Kosovu en Viena, Austria, cola bandera d'Albania flanqueada pola europea, estauxunidense, OTAN y austriaca.

El 17 de febreru de 2008, los 109 diputaos del Parllamentu de Kosovu votaron a favor de la declaración d'independencia unillateral al respective de Serbia. Tres la so aprobación, el presidente del parllamentu kosovar, Jakup Krasniqi, afirmó qu'a partir d'esi momentu "Kosovu ye un estáu democráticu, llibre ya independiente".[10] Tanto antes como dempués de la declaración, la población kosovar d'orixe albanés salió a la cai a festexar la so independencia, enarbolando la bandera d'Albania.[11]

Reaiciones de la comunidá internacional

[editar | editar la fonte]

Nos díes previos a la declaración d'independencia, munchos líderes de los principales países declararon el so puntu de vista al respective de la posible secesión. Estaos Xuníos, Francia, Alemaña, Italia y el Reinu Xuníu amosáronse partidarios de reconocer al nuevu estáu en cuanto proclamárase la so independencia. Serbia, Rusia, Xipre, Grecia, España, Rumanía y otros países amosáronse ronciegos a reconocer la secesión. Kosovu pa la OTAN ye un enclave non una nación.

Estaos Xuníos

[editar | editar la fonte]

El presidente de los Estaos Xuníos, George Bush, declaró que "ye necesariu resolver l'estatus de Kosovu por qu'haya estabilidá nos Balcanes", ente que s'amosó partidariu de l'aplicación del Plan Ahtisaari y, por tanto, de la independencia tutelada de la provincia serbia.[12]

Xunión Europea

[editar | editar la fonte]

Los países miembros de la Xunión Europea adoptaron a otru día a la declaración d'independencia una resolución conxuntu que calificaba a Kosovu como un "casu únicu", según dexaba a cada país miembru, "según les sos práutiques nacionales y les sos regles xurídiques", la llibertá de decidir sobre la reconocencia o non de la independencia de l'antigua provincia serbia.[13]

N'España, la noticia de la independencia de Kosovu foi recibida de forma desigual polos partíos políticos ya instituciones. El Gobierno, per boca del Ministru d'Asuntos Esteriores, Miguel Ángel Moratinos, declaró que «nun va reconocer l'actu unillateral [de la proclamación de la independencia de Kosovu] porque nun respeta la llegalidá internacional».[14] El PP, per boca del so eurodiputáu y miembru de la Comisión d'Esteriores, Gerardo Galeote, calificó de «mala noticia» la declaración d'independencia de la rexón serbia. La posición de los dirixentes de los partíos nacionalistes d'España foi distintu; el presidente de partíu catalán ERC, Josep-Lluís Carod-Rovira, reclamó al Gobiernu español que tuviera «al mesmu nivel qu'Europa» y que nun fuera «el postreru» en reconocer la independencia de Kosovu.[15] La vocera del Gobiernu vascu, Miren Azkarate, del Partíu Nacionalista Vascu, consideró la declaración d'independencia una «lleición sobre la manera de resolver de manera pacífica y democrática conflictos d'identidá y pertenencia», cuntando que «la voluntá ciudadana ye la llave pal resolución de los problemes políticos enquistados».[16]

Tres la declaración d'independencia de la provincia serbia, el primer ministru de dichu país, Vojislav Koštunica, condergó la declaración d'independencia del "falsu Estáu de Kosovu", declarando que se cometiera "una violación de la llei internacional". El presidente serbiu, Boris Tadić tamién s'amosó contrariu a dicha declaración, afirmando que Serbia "nun va reconocer nunca la independencia de Kosovu".[17]

A otru día a la proclamación de secesión, Vojislav Koštunica afirmó que Serbia retiraría al so embaxador n'Estaos Xuníos, pol sofitu que dichu país brindó a Kosovu na so independencia.[18]

Dende'l momentu de la declaración d'independencia producieron fregaos en Serbia y los enclaves de población serbia en Kosovu. En Belgráu, manifestantes atacaron con fueu la embaxada d'Estaos Xuníos,[19][20] y en Mitrovica, Belgráu y Banja Luka hubo manifestaciones de protesta nes que se quemar banderes albaneses y estauxunidenses.[21]

Dos díes depués de la declaración d'independencia produciéronse incidentes na frontera ente Serbia y Kosovu. Manifestantes serbios contrarios a la independencia de la provincia serbia atacaron dos puestos fronterizos, lo que riquió la intervención de militares de la KFOR.[22]

El 21 de febreru de 2008 les principales fuercies polítiques de Serbia convocaron una manifestación col lema "Kosovo je Srbija" (Kosovu ye Serbia) en Belgráu, a la qu'allegaron decenes de miles de serbios. Tres la marcha dellos manifestantes prendieron fueu a la embaxada d'Estaos Xuníos.[23]

Rusia declaró que'l sofitu a l'autodeterminación sobre la base de motivos étnicos en Kosovu supondría un claru precedente pa otres rexones como Transnistria (franxa de Moldavia al pie d'Ucraína poblada principalmente por rusos), Abkhasia y Osetia del Sur (que quieren dixebrase de Xeorxa) y el Altu Karabakh (territoriu pobláu d'armenios incluyíos nel Azerbaixán), según na República Srpska (unu de los dos entidaes que conformen Bosnia).

Amás, Rusia acusó a Europa de doble raseru a la de defender el derechu d'autodeterminación y comparó l'asuntu kosovar colos movimientos independentistes esistentes n'España col comentariu "N'España la xente nun quier vivir nun solu Estáu, entós sofitái-yos ellí".[24]

Tres la declaración d'independencia, la vocera del gobierno rusu nes Naciones Xuníes, María Zajárova, solicitó la xunta urxente del Conseyu de Seguridá de la ONX.[25][26]

Disputa internacional

[editar | editar la fonte]

En redol a la declaración d'independencia de Kosovu xeneróse una importante apuesta sobre'l so encaxe cola llegalidá vixente y sobre si esti actu podría ser consideráu un precedente pa otres rexones secesionistes europees como Abkhasia, Osetia del Sur o'l Transdniester, o se trataba d'una solución especial pa un casu concretu. Darréu, l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes aprobó una resolución na qu'encamentaba a la Corte Internacional de Xusticia a emitir la so opinión sobre la llegalidá de la declaración d'independencia de kosovu.

Llegalidá de la declaración

[editar | editar la fonte]

El 18 de febreru de 2008, a otru día de la declaración d'independencia de Kosovu, l'Asamblea Nacional de Serbia aprobó, a propuesta del Gobiernu Serbiu, una resolución pola que declaraba nula y ensin efeutu la declaración d'independencia kosovar, dempués de que la Corte Constitucional de la República de Serbia declarara l'actu illegal, argumentando que nun yera compatible colos estatutos de Naciones Xuníes, cola Constitución de Serbia, cola Declaración de Helsinki y cola Resolución 1244 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes.[27] La Constitución de Serbia nel so preámbulu declara a la provincia de Kosovu y Metohija "parte integral" de Serbia con un estatus de "importante autonomía" dientro del Estáu soberanu serbiu,[28] y el resolución 1244 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes confirma la integridá territorial y la soberanía de la República Federal de Yugoslavia, ensin mayores especificaciones:[29]

Reafitando'l compromismo de tolos Estaos miembros cola soberanía y la integridá territorial de la República Federal de Yugoslavia y el restu d'Estaos de la rexón, en cumplimientu de la Declaración de Helsinki y del Anexu 2.
Preámbulu del Resolución 1244 de Naciones Xuníes

Nel puntu 11 de les resoluciones de la Declaración designóse un procesu políticu pa determinar l'estatus final de Kosovu, que tenía de tar basáu nel anexu 1,[29] contener la declaración del Presidente según la conclusión adoptada nel alcuentru de los ministros d'asuntos esteriores del G8 en San Petersburgu del 6 de mayu de 1999, según los Alcuerdos de Rambuillet, según los cualos la solución tenía de pasar por un compromisu ente toles partes relevantes, incluyendo la soberanía y la integridá territorial de la República Federal de Yugoslavia, la Declaración de Helsinki, el deséu de los habitantes de Kosovu y l'opinión d'otros actores importantes.[30]

¿Precedente o casu especial?

[editar | editar la fonte]

Tanto antes como dempués de la declaración d'independencia aprobada pol Parllamentu provisional kosovar distintes autoridaes manifestáronse alrodiu de si dichu actu podía ser consideráu un precedente pa otres rexones secesionistes. Polo xeneral les autoridaes que sofitaron la declaración d'independencia de kosovu manifestar nel sentíu de que se trataba d'un casu sui generis, ente que aquelles qu'amosaron la so negativa a sofitala afirmaron que sentaba un precedente pa otres rexones.

El creador del plan que llevó a la declaración d'independencia kosovar, Martti Ahtisaari, afirmó qu'ésta "nun ye un precedente" más que pa Kosovu mesmu, yá que según Ahtisaari, tien un calter "escepcional" y "sui generis" que "nun tien nada que ver" con otros movimientos secesionistes.[31] A otru día a la declaración d'independencia, el 18 de febreru de 2008, los ventisiete países de la Xunión Europea llegaron a un alcuerdu según el cual declararon que la declaración unillateral yera "un casu 'sui generis' que nun sienta nengún precedente". La Unión dexó a les sos Estaos miembros llibertá pa reconocer o non a la República de Kosovu. Ventidós de los ventisiete países de la XE reconocieron hasta'l momentu la independencia de kosovu.[32] La secretaria d'Estáu estauxunidense Condoleezza Rice declaró que "la inusual combinación de factores" que se dieren "faen a Kosovu un casu especial" y que la so declaración d'independencia "nun debe trate como un precedente pa nenguna otra situación [secesionista] nel mundu de güei".[33]

Un voceru del Kremlin, Dmitry Peskov, afirmó tres la declaración unillateral qu'ésta establecía un peligrosu precedente pa otres rexones separatistes como los palestinos, los vascos o los turcoxipriotes. "Nun podemos tar d'alcuerdu en que Kosovu seya un casu distintu", declaró.[34] El Presidente de Serbia Boris Tadić afirmó'l 10 de marzu de 2009 que reconocer la independencia de kosovu sentaría "un precedente por demás peligrosu". Tadic afirmó qu'en gran parte de países hai una "minoría étnica", y que reconocer la secesión de Kosovu implicaría que cualesquier d'estes comunidaes podría tratar de siguir los pasos de Kosovu declarándose independiente.[35] El presidente d'Osetia del Sur Eduard Kokoity encamentó a la comunidá internacional a la reconocencia de la independencia de dicha rexón secesionista de Xeorxa, afirmando que "el precedente de Kosovu presenta un argumentu convincente" pa la so reconocencia.[36]

Tres la Guerra d'Osetia del Sur de 2008 y la reconocencia per parte de Rusia de la independencia d'Abkhasia y Osetia del Sur, l'ex-presidente español José María Aznar declaró nuna entrevista col vicepresidente estauxunidense Dick Cheney que "la independencia de kosovu sirvió de precedente pa futuros problemes como'l qu'anguaño traviesen Rusia y Xeorxa".[37] Rusia citara l'exemplu de Kosovu cuando anunció la reconocencia de la independencia de dambes rexones secesionistes xeorxanes.[38]

Implicación de Naciones Xuníes

[editar | editar la fonte]

Les Naciones Xuníes caltienen una posición ambigua al respective de la declaración d'independencia Kosovar, por cuenta de les postures diametralmente opuestes que caltienen unos países al respective de otros en dichu asuntu. Metanes les negociaciones ente les partes por algamar un alcuerdu definitivu pol estatus final de Kosovu en 2007, el negociador de la ONX Martti Ahtisaari amosó'l so sofitu pel camín de la independencia, pos según él les partes enxamás algamaríen un alcuerdu. "Llegó la hora de resolver l'estatus de Kosovu", "la independencia ye la única opción pa un Kosovu políticamente estable y económicamente vidable", escribió Ahtisaari nuna carta confidencial al Secretariu Xeneral de Naciones Xuníes, Ban Ki-Moon, según información del Washington Post.[39] Rusia amenaciara con utilizar el so poder de vetu nel Conseyu de Seguridá de Naciones Xuníes pa torgar cualquier resolución que pudiera desaguar na independencia del territoriu kosovar.[40]

El 18 de febreru de 2008, el día dempués de la declaración unillateral d'independencia de kosovu, el Secretariu Xeneral Ban Ki-Moon encamentó a les partes a "evitar aiciones o declaraciones" que pudieren "poner en peligru la paz, afalar a la violencia o faer apeligrar la seguridá en Kosovu y na rexón". Ban evitó referise explícitamente a la declaración d'independencia kosovar na so alocución: "los mios esfuercios - y los del mio Representante Especial en Kosovu - dirixir a asegurar que la situación política y la seguridá en Kosovu y na rexón permanecen estables, y que la población de Kosovu, y n'especial les minoríes, atópase protexida".[41]

Consulta a la Corte Internacional

[editar | editar la fonte]
Vuk Jeremić, Ministru d'Asuntos Esteriores serbiu, quien realizó ante l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes la propuesta de consulta ante la Corte Internacional de Xusticia de L'Haya.

El 8 d'ochobre de 2008, l'Asamblea Xeneral de Naciones Xuníes aprobó una resolución a propuesta de Serbia, con 77 votos a favor, 6 votos en contra y 74 astenciones, na se qu'esixía a la Corte Internacional de Xusticia qu'estudiara la llegalidá de la declaración d'independencia de kosovu o si, otra manera, constituyía una violación del Derechu internacional. La resolución foi presentada pol ministru d'Esteriores serbiu Vuk Jeremić, quien afirmó que'l so país respetaría la decisión del tribunal con sede en L'Haya, independientemente de cuál fuera dicha opinión, que nun tien calter venceyante. Según Jeremić, ye la vía "más prudente" pa resolver el conflictu: "ye un enfoque llegal, ensin discutiniu y d'altos principios que va ayudar a amenorgar les tensiones na rexón".[42]

Dende'l 1 d'avientu de 2009, la Corte Internacional consultó a les representaciones de 28 países, amás de les de Serbia y el mesmu Kosovu, los sos allegamientos sobre la llegalidá de la declaración d'independencia.[43] Quince delegaciones presentaron allegamientos a favor de la llegalidá de la declaración (Albania,[44] Alemaña,[44] Arabia Saudita,[44] Austria,[45] Baḥréin,[46] Bulgaria,[47] Croacia,[48] Dinamarca,[48] Estaos Xuníos,[49] Francia,[50] Finlandia,[51] Xordania,[52] Noruega,[52] Países Baxos,[53] y Reinu Xuníu[54]), ente que dolce presentaron los sos argumentos en contra (Arxentina,[55] Azerbaixán,[45] Bielorrusia,[45] Bolivia,[47] Brasil,[47] China,[56] Xipre,[56] España,[49] Rusia,[49] Rumanía,[53] Venezuela,[57] y Vietnam[57]). La delegación de Burundi[47] nun s'amosó concluyente al respeutu.

El 22 de xunetu de 2010 el tribunal comunicó la so conclusión de que la declaración d'independencia nun violó'l derechu internacional, nin tampoco la resolución 1244 del Conseyu de Seguridá de les Naciones Xuníes.[2] Anque esta decisión nun va tener un calter venceyante, sí puede influyir na decisión de los países qu'entá nun se pronunciaron sobre la independencia kosovar.

Deber de notar que la CIJ espresa na so decisión que «nun ye riquíu, pola cuestión plantegada, a tomar partíu sobre si'l derechu internacional confier un derechu positivu a Kosovu a declarar la independencia unilateralmente o, a fortiori, sobre si'l derechu internacional xeneral, confier a les entidaes asitiaes dientro d'un Estáu esistente'l derechu a la secesión unillateral.»[58]

Reconocencia internacional de la independencia de kosovu

[editar | editar la fonte]

A diferencia de la declaración d'independencia de kosovu de 1990, que namái reconoz Albania,[59] la segunda declaración d'independencia de kosovu, en 2008, foi reconocida por 110 estaos miembros de la ONX y la República de China (Taiwán). Sicasí, munchos estaos tamién amosaron la so oposición a la declaración d'independencia de kosovu, especialmente Serbia y Rusia. Serbia anunciara inclusive antes de la declaración que va retirar al so embaxador nel Estáu que reconoz la independencia de kosovu,[60] y facer ensin esceición.[60]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Corte Internacional de Xusticia. «Accordance with International Law of the Unillateral Declaration of Independence by the Provisional Institutions of Self-Government of Kosovo (Request for Advisory Opinion)» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 2014-02-08. Consultáu'l 11 de marzu de 2009.
  2. 2,0 2,1 El País «La Corte Internacional de Xusticia diz que Kosovu nun violó'l derechu internacional al declarar la so independencia» Consultáu'l 22 de xunetu de 2010
  3. El plan de Ahtisaari (estrelladigital.es)
  4. Serbia refuga'l plan de la ONX porque "abre la posibilidá" de que Kosovo independícese (elpaís.com)
  5. Kosovo celebra eleiciones metanes la incertidume sobre'l so futuru estatus (elmundo.es)
  6. Hasmim Thaçi gana les eleiciones xenerales en Kosovo (elpaís.com)
  7. EULEX Kosovo, la misión de la XE nun Estáu independiente (estrelladigita.es)
  8. «independencia de kosovu». Diariu El País 17.02.2008.
  9. España aplaza la so presencia na misión civil de Kosovo (elpais.com)
  10. Kosovo ye independiente (elpaís.com)
  11. Los kosovares adelantren la fiesta de la so independencia (públicu.es)
  12. Bush señala que la independencia de Kosovu da estabilidá a los Balcanes (libertadidigital.com)
  13. La XE califica a Kosovo de "casu únicu" y dexa a cada miembru la so reconocencia (elpais.com)
  14. «Moratinos confirma qu'España nun va reconocer a Kosovo», en Público, 18 de febreru de 2008.
  15. La independencia de Kosovu, dende una 'mala noticia' pa España a 'lleición' democrática (elmundo.es)
  16. El Gobiernu vascu diz que Kosovo supón una lleición pa resolver los conflictos d'identidá (elpaís.com)
  17. Kostunica condena la declaración del "falsu estáu" de Kosovu (elpaís.com)
  18. so-embaxador-estados-unidos.html Serbia anuncia que va retirar al so embaxador de los Estaos Xuníos (elcomercio.com.pe)
  19. Manifestantes serbios llancen antorches contra la Embaxada d'Estaos Xuníos
  20. Manifestaciones violentes delantre de la embaxada d'Estaos Xuníos en Belgráu (diariodenavarra.es)
  21. Serbia denuncia "la traición" de la XE (elpais.com)
  22. Manifestantes serbios ataquen con fuego dos puestos fronterizos en Kosovo (diariodenavarra.es)
  23. Manifestantes serbios prinden fueu a la embaxada de EE UU en Belgráu (elpais.com)
  24. Critica'l "doble raseru d'occidente"
  25. Kosovo declara la so independencia unillateral de Serbia (estrelladigital.es)
  26. El Conseyu de Seguridá de la ONX axuntar pa encetar la independencia Kosovo (elpaís.com)
  27. Asamblea Nacional de Serbia. «НАРОДНЕ СКУПШТИНЕ РЕПУБЛИКЕ СРБИЈЕ О ПОТВРЂИВАЊУ ОДЛУКЕ ВЛАДЕ РЕПУБЛИКЕ СРБИЈЕ О ПОНИШТАВАЊУ ПРОТИВПРАВНИХ АКАТА ПРИВРЕМЕНИХ ОРГАНА САМОУПРАВЕ НА КОСОВУ И МЕТОХИЈИ О ПРОГЛАШЕЊУ ЈЕДНОСТРАНЕ НЕЗАВИСНОСТИ» (serbiu). Archiváu dende l'orixinal, el 11 d'avientu de 2008. Consultáu'l 16 de xunetu de 2009.
  28. Asamblea Nacional de Serbia. «Constitution of the Republic of Serbia» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 8 d'ochobre de 2009. Consultáu'l 16 de xunetu de 2009.
  29. 29,0 29,1 OTAN. «Resolución 1244 de Naciones Xuníes (1999)» (inglés). Consultáu'l 15 de xunetu de 2009.
  30. Departamentu d'Estáu, Estaos Xuníos d'América. «Rambouillet Agreement» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 29 de xunu de 2012. Consultáu'l 16 de xunetu de 2009.
  31. Europa Press. «tien-nada-ver-independentismu-espana-20081018161435.html Ahtisaari ve en Kosovo un procesu "sui generis" que "nun tien nada que ver" col independentismu n'España». Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  32. Expansión. «La Xunión Europea acuerda que Kosovo 'no sienta precedentes'». Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  33. U.S.A. Today. «U.S. extends recognition to Kosovo» (inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  34. iEspaña. «Rusia: independencia de kosovu establez precedente peligrosu». Archiváu dende l'orixinal, el 7 de xunu de 2008. Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  35. l'Economista. «precedente peligrosu-.html Tadic: reconocer Kosovo sema un "precedente peligrosu"». Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  36. Radio Free Europe. «Xeorxa: South Ossetian Call For Recognition Cites 'Kosovo Precedent'» (inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  37. Europa Press. «Aznar defende ante Cheney que Kosovo sentó un "precedente" que sirvió pa lo asocedío en Xeorxa». Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  38. Russia Today. «Russia recognises Abkhazian & South Ossetian independence» (inglés). Archiváu dende l'orixinal, el 31 de xunetu de 2009. Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  39. The Washington Post. «O.N. Mediator Calls for Kosovo Independence» (inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  40. BBC News. «Russia threatens veto over Kosovo» (inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  41. UN News Centre. «Ban Ki-moon apures restraint by all sides after Kosovo declares independence» (inglés). Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  42. Rtve.es. «Serbia llogra que se consulte a L'Haya sobre la llegalidá de la independencia de kosovu». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-10-29. Consultáu'l 17 de xunetu de 2009.
  43. ABC. Serbia defende que la independencia de kosovu ye una violación» de la so integridá.
  44. 44,0 44,1 44,2 Emportal. ICJ discussion on Kosovo-Metohija completed.
  45. 45,0 45,1 45,2 Radio Srbija. Bielorrusia y Azerbaijan: La independencia de kosovu ye illegal.
  46. Bsanna News. Two states speak for, two against Kosovo's secession in the International Court of Justice.
  47. 47,0 47,1 47,2 47,3 El Nacional. en-la-CIJ-contra-la independencia-de-Kosovo Bolivia y Brasil declarar na CIJ contra la independencia de kosovu.
  48. 48,0 48,1 Radio Srbija. CROACIA Y DINAMRCA: LLEGAL LA DECLARACION DE LA independencia de kosovu.
  49. 49,0 49,1 49,2 El País, España pide a la ONX que declare illegal la independencia de kosovu.
  50. Focus. France, Norway, Jordan backed Kosovo before the ICJ.
  51. Balkan Insight. Kosovo Press Review - December 9.
  52. 52,0 52,1 Radio Srbija. NORUEGA Y XORDANIA ANTE LA CIJ A favor D'independencia de kosovu.
  53. 53,0 53,1 Radio Srbija. OBRADOVIĆ: UN FUERTE ATAQUE D'HOLANDA CONTRA LA POSTURA SERBIA SOBRE KOSOVO Y METOHIJA.
  54. Bsanna News. Romania supports Serbia's interests before ICJ.
  55. ADN. Arxentina califica la independencia de kosovu de "dafechu illegal".
  56. 56,0 56,1 Radio Srbija. OBRADOVIĆ: ARGUMENTOS DE CHINA Y XIPRE ESTRAORDINARIOS.
  57. 57,0 57,1 Radio Srbija. VENEZUELA Y VIETNAM: LA independencia de kosovu YE ILLEGAL.
  58. Corte Internacional de Xusticia. «Conformité au droit international de la déclaration unilatérale d'indépendance relative au Kosovo (Communiqué de presse)» (francés). Archiváu dende l'orixinal, el 2013-06-15. Consultáu'l 22 de xunetu de 2010.
  59. Clark (2000), p. 92
  60. 60,0 60,1 O'malley, Sandra (19 de febreru de 2008). «Serbia tipped to recall ambassador». The Sydney Morning Herald. http://news.smh.com.au/serbia-tipped-to-recall-ambassador/20080219-1svc.html. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.