Arte románicu

El románicu foi l'estilu artísticu propiu d'Europa nos sieglos XI, XII y parte del XIII. Ye'l primer gran estilu propiamente européu, y agrupa delles carauterístiques d'estilos anteriores (d'época romana, prerrománica, bizantina, xermánica y árabe), hasta consiguir el mesmu tener un llinguaxe específicu y coherente. Xurde amás como consecuencia de la prosperidá material y de la renovación espiritual que se produz n'Europa dende l'añu 1000, siendo les primeres construcciones obres en Lumbardía, Borgoña y Normandía.

Desarrollu[editar | editar la fonte]

Dende'l sieglu VIII, una serie d'acontecimientos históricos fixeron posible la renovación y espansión de la cultura europea: la xubida al tronu de Francia de los Capetos, l'afitamientu y espardimientu del cristianismu, l'entamu de la Reconquista na península ibérica y, fundamentalmente, el cimientu de les llingües romániques, son los finxos que marcaron esti resurdimientu.

Alredor del añu 1000, una espansión xeneralizada nos ámbitos económico y cultural favoreció una importante crecedera demográfica nes sociedaes occidentales, abriéndose antigües rutes de comerciu, que van facer posible los caminos de pelegrinación. Toa Europa viose invadida por una auténtica fiebre constructiva; consiguiérase formular un arte capaz de representar a tola cristiandá: el románicu.

El términu "románicu", como conceutu que define un estilu artísticu, utilizólo Charles de Gerville per primer vegada en 1820 considerando con esti términu tol arte que se realiza anterior al estilu góticu dende la cayida del Imperiu romanu; y por analoxía al términu yá conocíu de llingües romániques, l'arte románicu asocedía al arte antiguo tal que les llingües romániques yeren les socesores del llatín.

Darréu, l'acepción d'arte románicu foise acutando y pasó a designar l'arte desenvueltu n'Occidente ente los sieglos XI y XII, anque inda güei siguen los discutinios pa determinar con exactitú l'amplitú d'espaciu y tiempu que toma esti estilu.

Na definición d'esti primer arte europeo, ye fundamental la reforma monacal que realizó la orde cluniacense como resultáu d'una revisión en fondura de les comunidaes benedictines. El monesteriu de Cluny, fundáu nel añu 930, conviértese nel gran centro difusor de la reforma, algamando rápido una gran espansión y consiguiendo, al traviés de los sos monesterios, que l'arte románicu espublizárase per tol mundu cristianu européu. Primero que la orde de Cluny capitalizara y estendiera, el románicu yá se desenvolviera n'Italia, na rexón de Como: el llamáu románicu lombardu o primer románicu, conceutu aldericáu, por cuenta de Puig i Cadafalch, que s'aplica a la so estensión a los reinos hispanu-cristianos, especialmente al románicu catalán y el románicu aragonés, con menor incidencia nel románicu castellán-lleonés.

Románicu español[editar | editar la fonte]

Nos condaos catalanes fixéronse los primeres bóvedes de les ilesies españoles. Delles carauterístiques del importante arte románicu catalán son:

Emplegu del arcu de mediu puntu
Los templos cubríanse con bóvedes pedreses de cañón y fornu
Les naves son más amplies y elevaes, siquier en comparanza con antiguos edificios prerrománicos
Empléguense les pilastres como sustentación
Nun hai figuración escultórica

La dómina dorada del estilu pola so calidá y guapura (románicu plenu), estiéndese na última metá del sieglu XI y la primera del XII, procedente de Francia y tresmitíu fundamentalmente al traviés del Camín de Santiago. Florió nel reinu de Castiella, sobremanera.

Escultura en fachaes
Puertes monumentales
Ventanes de mediu puntu con abocinamientu

Mientres la segunda metá del sieglu XII y la primer metá del sieglu XIII, a midida que les soluciones arquiteutóniques afítense y ameyoren, surde'l tardorrománicu. Una de les sos espresiones ye'l llamáu arte cisterciense, que s'espande coles abadíes de la orde del Císter, espresando les concepciones estétiques y espirituales de Bernardu de Claraval (ausencia de ornamentación y amenorgamientu a los elementos estructurales).

Referencies[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Arte románicu.