Saltar al conteníu

Joseph Justus Scaliger

De Wikipedia
Joseph Justus Scaliger
caderalgu d'universidá

Vida
Nacimientu Agen[1]5 d'agostu de 1540[2]
Nacionalidá Bandera de Francia Reinu de Francia [3]
Provincies Xuníes de los Países Baxos [3]
Residencia Burdeos
París
Xinebra
Leiden
Muerte Leiden[4]21 de xineru de 1609[5] (68 años)
Familia
Padre Giulio Cesara Scaligero
Estudios
Estudios Collège de France
College of Guienne (en) Traducir
(1552 - 1558)
Universidá de París
(1558 - 1562)
Direutor de tesis Adrianus Turnebus (es) Traducir
Direutor de tesis de Thomas van Erpe (es) Traducir
Llingües falaes llatín[6]
griegu antiguu
Llingües xudíes
árabe
francés[7]
Alumnu de Jean Dorat (es) Traducir
Adrianus Turnebus (es) Traducir
Jean Gelida
Jacques Cujas
Elie Vinet (es) Traducir
Profesor de Jan Johannes Rutgers (es) Traducir
Daniel Heinsius
Oficiu historiador, escritor, arqueólogu, traductor, profesor universitariu, espertu n'estudios clásicos, poeta, numismáticu, filólogucronólogo (es) Traducir
Llugares de trabayu Leiden
Emplegadores Universidá de Xinebra
Universidá de Leiden  (26 agostu 1593 –  1609)
Seudónimos I. R. Batavus[8], Joannes Rutgers[8], Yvo Villiomarus[8], Nicolas Vincent[8] y Nicolaus Vincentius[8]
Creencies
Relixón calvinismu[2]
Ilesia Católica[2]
Cambiar los datos en Wikidata
Joseph Justus Scaliger.

Joseph Justus Scaliger (5 d'agostu de 1540Agen – 21 de xineru de 1609Leiden) foi un eruditu francés, conocíu pola ampliación de la noción clásica de la hestoria griega y la historia antigua de Roma cola inclusión de la historia de Persia, Babilonia, xudía y la historia antigua d'Exiptu dientro de la historia antigua como conxuntu.

Mesolabium, 1594

Nació en Agen, fíu del eruditu italianu Julius Caesar Scaliger (presuntu descendiente de la familia La Escala) y Andiette de Lobejac Roques. Cuando tenía doce años, foi unviáu con dos hermanos menores al Colexu de Guienne en Burdeos, que s'atopaba entós so la direición de Jean Gelida. Un biltu de la peste bubónica en 1555 obligó a los neños a tornar a los sos llares, y mientres los siguientes años, Joseph foi compañeru y amanuense del so padre.

La composición de versos llatinos foi'l principal entretenimientu del so padre Julius nos sos últimos años, y que dictaba a diariu al so fíu ente ochenta y un centenar de llinies, y dacuando inclusive más. Joseph tamién yera instruyíu acaldía pa escribir en llatín o declamar, anque n'otros aspeutos paez que foi dexáu a la so propia suerte. Aprendió del so padre a ser, non yá un eruditu, sinón tamién un agudu observador, críticu y analista de la hestoria.

Na universidá

[editar | editar la fonte]

Dempués de la muerte del so padre tuvo cuatro años na Universidá de París, onde empezó l'estudiu del griegu de la mano d'Adrianus Turnebus. Pero dempués de dos meses atopóse que nun taba en condiciones d'aprovechar más les lleiciones del mayor estudiosu griegu de la dómina. Asina se dispunxo como autodidacta y lleó a Homero en ventiún díes, y depués pasó por tolos demás poetes, oradores ya historiadores griegos, formando una gramática para sí mesmu conforme avanzó nes sos conocencies. Del griegu, y por suxerencia de Guillaume Postel, empezó a estudiar hebréu, y depués árabe

El so más importante maestru foi Jean Dorat. Ésti foi capaz, non yá d'imparti-y les sos conocencies, sinón tamién d'encender el so entusiasmu. En 1563, Dorat encamentó-y a Louis de Chastaigner, el mozu señor de La Roche Pozay, como compañeru nos sos viaxes. Una estrecha amistá surdió ente los dos, que permaneció intacta hasta la muerte de Louis en 1595.

Fixeron el so primer viaxe a Roma onde s'atoparon con Muretus, que, en Burdeos y Toulouse, fuera un gran amigu y ocasional visitante de Julius Caesar Scaliger. Muretus llueu reconoció la intelixencia de Scaliger, y presentar a munchos pernomaos y notables ciudadanos que, al so xuiciu, merecía la pena conocer.

Dempués de visitar una gran parte d'Italia, los mozos treslladóse a Inglaterra y Escocia. Scaliger formóse una opinión desfavorable de los ingleses. La so disposición y inhóspito tratu de los estranxeros causó una impresión negativa sobre él. Tamién-y decepcionó los pocos manuscritos griegos qu'atopó y los pocos eruditos conocedores de los mesmos. Nun foi hasta muncho más tarde, cuando se convirtió n'íntimu de Richard Thomson y otros británicos, cuando empezó a aprecialos. Nel cursu de los sos viaxes convirtiérase en protestante.

De regresu en Francia, en 1570, aceptó la invitación de Jacques Cujas y coló a Valence (Drôme) a estudiar xurisprudencia. Equí permaneció tres años, beneficiándose, non yá poles clases, sinón entá más de la biblioteca de Cujas, con siete o ocho habitaciones y más de quinientos manuscritos.

La masacre de San Bartolomé -qu'asocedió cuando taba a puntu d'acompañar al obispu de Valence nuna embaxada a Polonia- fixo fuxir a Scaliger, xunto con otros hugonotes, a Xinebra, onde foi nomáu profesor na academia. Foi profesor del Organon d'Aristóteles y el De Finibus de Cicerón con gran prestu de los estudiantes. Sicasí, repunaba la docencia, y aburríase coles impertinencies de los predicadores fanáticos, y en 1574 tornó a Francia.

De la so vida mientres esti periodu sábese que constantemente se movía col so amigu y compañeru Chastaigner al traviés de Poitou y Limousin, según les esixencies que la guerra civil riquía.

Foi mientres esti periodu de la so vida que compunxo y publicó los sos llibros de crítica histórica. Les sos ediciones de la Catalecta (1575), de Festus (1575), de Catulo, Tibulo y Propercio (1577), son obra d'un home decidíu a afayar el verdaderu significáu y la fuercia del so autor. Foi'l primeru n'establecer y aplicar normes pa la bona crítica, y pa camudar la crítica testual d'una serie de conxetures al azar nun "racional procedimientu suxetu a lleis fixes" (Mark Pattison).

Sicasí, estes obres amosaben apenes la gran erudición de Scaliger, mientres s'acutar pa la so edición de Manilio (1579), y la so De temporum (1583), pa revolucionar les idees de la historia antigua, pa demostrar qu'ésta non se llindaba a la de los griegos y los romanos, sinón que tamién entiende la de los perses, los babilonios y los exipcios, hasta esi momentu desdexaes, y que los xudíos, hasta entós trataos nuna historia aparte, debíen toos integrase. Foi esta innovación la qu'estrema a Scalinger de los estudios históricos de los sos contemporáneos. Nin ellos nin los que darréu dempués -yos siguieron apreciaron la so innovación.

El so comentariu sobre Manilius ye en realidá un tratáu sobre astronomía antigua, onde investiga Scaliger antiguos sistemes de determinación de dómines, calendarios y cálculos de tiempu. Aplicando los trabayos de Nicolás Copérnico y otros científicos modernos, revela los principios que s'atopaben detrás d'estos sistemes.

Nel restu de los sos venticuatro años de vida, amplió'l so trabayu en De emendatione. Trabayó na reconstrucción de la perdida Crónica d'Eusebio, unu de los más pervalibles documentos antiguos, especialmente significativu pa la cronoloxía antigua. Esti trabayu foi impresu en 1606 nel so Thesaurus temporum, nel que se va recoyer, restaurada, y cronológicamente entamada, cada reliquia esistente en griegu o llatín.

Profesor en Leiden

[editar | editar la fonte]

Cuando en 1590 Justus Lipsius xubilar na Universidá de Leiden, la Universidá y los sos proteutores, los Estaos Xenerales de los Países Baxos y el príncipe d'Orange, decidieron nomar como'l so socesor a Scaliger. Sicasí, tornó la ufierta; odiaba la enseñanza. Sicasí, la invitación foi anovada na forma más falagadora posible un añu más tarde, indicándo-y amás que nun sería necesariu que diera clases, y que la universidá namái deseyaba la so presencia, ente que él podría disponer del so propiu tiempu en tolos aspeutos. Esta ufierta sí que la aceptó Scaliger. Establecer nos Países Baxos en 1593, onde pasaría'l restu de la so vida, ensin tornar más a Francia. La so receición en Leiden foi tou lo que podía deseyar. Per otru llau, Leiden ta a metá de camín ente L'Haya y Ámsterdam, y Scaliger podía esfrutar, amás del círculu d'intereses de Leiden, de les ventayes de la meyor sociedá de dambes capitales.

Mientres los primeros siete años de la so residencia en Leiden la so reputación taba nel so puntu más altu. Fixo grandes amigos y apostábense les sos intervenciones. Una pallabra so podía dexar l'ésitu de cualesquier o'l so fracasu. Asina, coles mesmes, Scaliger collechó tamién numberosos enemigos. Repunaba la inorancia, pero entá más un aprendizaxe mediocre. Yera intolerante p'aquellos qu'alegaben cometer errores y de los qu'apenes sofitaben correctamennte les teoríes y trabayos. Munchos yeren, por ello, oxetu de burlla y sarcasmu pela so parte, lo que llueu llegó a los oyíos de los afeutaos, amén que la so pluma nun yera menos amargosa que la so llingua.

Scaliger yera consciente del so poder, pero non siempres foi abondo prudente, y l'enfotu na so propia memoria y conocencia llevólu a cometer graves errores de los que nun yera capaz de enmendarse.

Conflictu colos xesuites

[editar | editar la fonte]

Pero los sos enemigos nun se llindaben a aquellos que los sos errores había espuestu y que la so hostilidá ganar pola violencia del so llinguaxe. Les resultancies del so métodu de crítica histórica punxo en peligru dalgunos conocencies, con o ensin razón científica pa ello, qu'afectaben a les creencies relixoses católiques. Amás, Muretus na última parte de la so vida siguió la más estricta ortodoxa, Lipsius reconciliárase cola Ilesia de Roma, pero Scaliger calteníase como un protestante irreconciliable col catolicismu y cada vegada tuvo más aislláu.

Dempués d'ineficaces ataques per parte de los xesuites, en 1607 un nuevu y más esitosu intentu fíxose fuerte. De Scaliger el puntu débil yera'l so arguyu. En 1594 publicara'l so Epistola de vetustate et splendore gentis Scaligerae et JC Scaligeri vita, sobre los sos oríxenes pincipescos. En 1601 Gaspar Scioppius, al serviciu de los xesuites, publicó'l so Scaliger hypototimaeus, volume de más de cuatrocientes páxines, escritu con peracabada habilidá nun almirable y caltriante estilu, con tol despreciu y un llográu sarcasmu de Scioppius contra Scaliger, la so familia y la so vida.

Cada escándalu que podía ser restelláu con al respective de Scaliger o sobre la so familia alcuéntrase ellí. Pero'l principal argumentu del llibru yera demostrar la falsedá de les sos pretensiones de ser de la noble familia La Scala, príncipes de Verona.

Scaliger darréu escribió una respuesta a Scioppius, titulada Confutatio fabulae Burdonum. Escrita con inusitada moderación y bon gusto pero, seique por esa mesma razón, nun había nel testu'l tonu agresiuvo que deseyaba'l so autor ya inclusive s'esperaba, lo que nesi momentu fíxo-y perder fuercia. D'acordies con Pattison, "como refutación de Scioppius ye completa". Scaliger pon de manifiestu que Scioppius cometió más errores que corrixó, y que'l so llibru son llevantos ensin fundamentu porque nun llogra apurrir una sola prueba, o bien de que l'ascendencia del so padre cola familia La Scala ye falsa, o de cualquier acontecimientu qu'asina lo amuese. Sicasí, nun llogra refutar un puntu central apurríu por Scioppius: que William, l'últimu príncipe de Verona, nun tenía un fíu Nicholas, quien sería'l presuntu güelu de Julius.

Con razón o ensin ella, l'ataque de los xesuites al traviés de la obra de Scioppius foi un ésitu, muncho más de lo que podría esperase. Amarguríu, cinco meses dempués Scaliger morrió nos brazos del so fíu Heinsius. Nel so testamentu mandó los sos manuscritos y llibros a la Biblioteca de la Universidá de Leiden.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]


Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 13 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. 2,0 2,1 2,2 «ECARTICO» (inglés). Consultáu'l 1r ochobre 2023.
  3. 3,0 3,1 «LIBRIS» (29 ochobre 2012). Consultáu'l 24 agostu 2018.
  4. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 31 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  5. Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 27 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  6. Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
  7. Identificador CONOR.SI: 78616163. Afirmao en: CONOR.SI.
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: mzk2003197404. Data de consulta: 30 agostu 2020.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]