Salvador Dalí
.svg){kind=small}
Salvador Felip Jacint Dalí i Domènech, 1er marquès de Dalí de Púbol (Figueras, Cataluña, 11 de mayu de 1904 – ibídem, 23 de xineru de 1989) foi un célebre pintor, escultor y escritor español, unu de los principales representantes del surrealismu.
Biografía[editar | editar la fonte]
El so padre, Salvador Dalí i Cusí, yera un abogáu de clase media y notariu, de calter estrictu anidiáu pola so muyer Felipa Domènech i Ferrés, quien afalaba los intereses artísticos del mozu Salvador. Suelen atribuyise les sos habilidaes pictóriques a la influyencia y l'almiración pol arte renacentista. Dalí tuvo l'habilidá de forxar un estilu personal y reconocible. Una de les sos obres más conocíes es La persistencia de la memoria, tamién nomada «los relós blandios», que data del añu 1931.
Anque'l so principal mediu d'espresión foi la pintura, tamién va facer incursiones nos campos del cine, la escultura, el diseñu y la moda, la xoyería y el teatru, disciplina na que va trabayar como diseñador de vestuariu y como escenógrafu. Tamién va escribir dellos llibros, ente los que destaca Diari d'un geni (1965).
Supo trabayar perbien la so faceta pública, siendo la so muyer i musa, Gala Dalí, unu de los personaxes capitales dientro de la so biografía, y xestora económica que-y valió l'apellativu d'"Avida Dollars" (anagrama de Salvador Dalí). Les sos apariciones en público, bien fueren entrevistes o "happenings", nun dexaben indiferentes; y la so rellación ambigua col franquismu fixeren d'esti personaxe un iconu poliédricu del sieglu XX. El contemporaniu y tamién catalán Josep Pla i Casadevall dedíca-y dellos capítulos d'"Homenots".
En 1982 Dalí foi nomáu 1er marqués de Dalí de Púbol pol Rei Xuan Carlos I, títulu que nun principiu yera hereditariu, anque, a pidíu del pintor, foi convertíu en vitaliciu, ye dicir que caducó cola so muerte. La denominación del títulu fai referencia al apellíu familiar y al Castiellu de Púbol, en Cataluña, llugar de residencia de Dalí.
Ideoloxía y personalidá[editar | editar la fonte]
Amás del so arte en sí mesmu, Dalí fixo gala d'un espíritu irónicu, y de una personalidá peculiar y de choque, que foi otru aspeutu -mayormente incomprendido- de la so espresión artística. Como artista desaxeradamente imaxinativu, manifestó un notable enclín al narcisismu y la megalomanía, que'l so oxetu yera atraer l'atención pública, anque ciertes declaraciones inoportunes, estrañes o "políticamente incorrectes" ganáron-y l'antipatía, sobremanera de les esquierdes polítiques.
Na so mocedá l'artista tuvo rellacionáu col anarquismu y el comunismu. Nos sos escritos suélense atopar afirmaciones polítiques -probablemente más empobinaes a impresionar al públicu que basaes nuna inspiración fonda- que señalen cierta vinculación col activismu político del dadaísmu. Col avanzar de los años, les sos adhesiones polítiques camudaron, especialmente según el surrealismu identificóse col lideralgu de André Bretón, d'orientación trotskista. Comoquier, yá en 1970 Dalí declaróse como un «anarco-monárquicu», dando pie a numberoses especulaciones sobre esta orientación política estrambótica y contradictoria en sí mesma.
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Salvador Dalí.
