Saltar al conteníu

José Mujica

De Wikipedia
José Mujica
senador d'Uruguái

15 febreru 2020 - 20 ochobre 2020
presidencia temporal d'Unasur

4 avientu 2014 - 1r marzu 2015
Dési Bouterse - Tabaré Vázquez
40. Presidente d'Uruguái

1r marzu 2010 - 1r marzu 2015
Tabaré Vázquez - Tabaré Vázquez
Ministro de Ganadería, Agricultura y Pesca (Uruguay) (es) Traducir

1r marzu 2005 - 3 marzu 2008
Vida
Nacimientu Montevidéu20 de mayu de 1935[1] (89 años)
Nacionalidá Bandera de Uruguái Uruguái
Familia
Casáu con Lucía Topolansky (2005 – )
Estudios
Llingües falaes castellanu
Oficiu
Oficiu políticu, agricultor, partisanufloricultor (es) Traducir
Premios
Miembru de Movimiento de Liberación Nacional-Tupamaros (es) Traducir
Creencies
Relixón Panteísmu
Partíu políticu Movimiento de Participación Popular (es) Traducir (dende 1989)
Frente Amplio (es) Traducir (dende 1989)
Unión Popular (es) Traducir (de 1962 a 1989)
Partido Nacional (es) Traducir (de 1956 a 1962)
IMDb nm0611432
Cambiar los datos en Wikidata

José Alberto «Pepe» Mujica Cordano (20 de mayu de 1935Montevidéu)[7] ye un políticu uruguayu. Foi'l cuarentenu presidente d'Uruguái ente 2010 y 2015.

Con un pasáu guerra de guerrilles guerrilleru nel qu'integró'l Movimientu de Lliberación Nacional-Tupamaros, foi escoyíu diputáu y senador, pa darréu ocupar el cargu de ministru de Ganadería, Agricultura y Pesca ente 2005 y 2008. Ye'l líder del Movimientu de Participación Popular, sector mayoritariu del partíu d'esquierda Frente Ampliu.

Dende 2005 ta casáu cola actual vicepresidenta del Uruguái y dirixente histórica del Movimientu de Participación Popular, Lucía Topolansky (1944-), tres una enllargada convivencia.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Fíu de Demetrio Mujica Terra y Lucy Cordano Giorello. Per llinia paterna, José Mujica ye descendiente de vascos, qu'escontra 1840 llegaron a Uruguái, con orixe na llocalidá vizcaina de Múgica.[8][9] Per llinia materna, la so ascendencia ye italiana. Nació'l 20 de mayu de 1935 nel barriu Pasu del Sable, del departamentu de Montevidéu.

Nes tierres de los sos güelos paternos, preparar a los soldaos p'aguantar los llevantamientos contra'l caudiellu Aparicio Saravia. El so güelu maternu tamién yera siguidor del Partíu Nacional, más específicamente del herrerismo, y foi delles vegaes edil de Colonia y amigu personal de Luis Alberto d'Herrera.[10]

La so familia materna taba compuesta por inmigrantes italianos ligures; l'apellíu Cordano, del güelu Antonio, ye orixinariu del valle de Fontanabuona na provincia de Xénova na rexón de Liguria cerca de Rapallo.[11] De la mesma zona venía la familia de la güela Paula, los Giorello.[12] La so madre nació en Carmelo, llugar onde los padres d'esta, cultivadores de viñes, mercaron cinco hectárees na Colonia Estrella pa cultivar viñeos.

El so padre yera un pequeñu estanciero que s'atopó en quiebra poco primero de morrer, en 1940, cuando Mujica tenía seis años. Cursó los sos estudios primariu y secundariu na escuela y llicéu públicu del barriu onde nació. Termináu'l ciclu básicu, ingresó a preparatorios de Derechu nel Instituto Alfredo Vásquez Acevedo, ciclu que nun llegó a terminar.[10]

Dende la edá de trece años, y hasta los diecisiete, prauticó ciclismu, corriendo en representación de dellos clubes y en toles categoríes.[10]

José Mujica y la so esposa, Lucía Topolansky.

Carrera política

[editar | editar la fonte]

El so tíu maternu; Ángel Cordano, proveniente de Carmelo, yera nacionalista y tuvo inflúi sobre la formación política de Mujica. En 1956, José Mujica conoció al entós diputáu nacionalista Enrique Erro per vía de la so madre, militante del mesmu sector que Erro. De magar, empezó a militar pal Partíu Nacional, nel que aportó a secretariu xeneral de la Mocedá.[10]

Nes eleiciones de 1958, trunfa per primer vegada'l herrerismo y Erro ye designáu ministru de Trabayu, siendo acompañáu por Mujica, anque esti nun aportar# a funcionariu del Ministeriu.[10]

En 1962, Erro y Mujica abandonen el Partíu Nacional pa crear la Unión Popular, xunto al Partíu Socialista del Uruguái y un pequeñu grupu llamáu Nueves Bases. Nes siguientes eleiciones, postulen a Emilio Frugoni como candidatu a presidente de la República, perdiendo rotundamente les mesmes con un 2,3 % del total de los votos.[10]

Etapa de guerrilleru

[editar | editar la fonte]
José Mujica na so dómina de ministru de Ganadería, Agricultura y Pesca.

Nel añu 1964 integrar al Movimientu de Lliberación Nacional-Tupamaros, col que participó n'operativos guerrilleros, de la que trabayaba nel so chacra hasta que, riquíu pola policía, pasó a la clandestinidá. Mientres el gobiernu de Jorge Pacheco Areco la violencia foi n'aumentu. El Poder Executivo usó reiteradamente l'institutu constitucional de les midíes puestes de seguridá pa faer frente a la guerra de guerrilles, según a la creciente oposición de sindicatos y gremios frente a les sos polítiques económiques.

N'enfrentamientos armaos foi mancáu de seis balazo. Foi prindáu cuatro veces y, en dos oportunidad, fugar de la cárcel montevideana de Punta Carretes. En total, Mujica pasó casi quince años de la so vida en prisión. El so últimu periodu de detención duró trelce años, ente 1972 y 1985. Foi unu de los dirixentes tupamaros que la dictadura cívicu-militar tomó como «rehenes», lo que significaba que seríen executaos en casu de que la so organización retomara les aiciones armaes. Nesa condición, pautada pol aislamientu y por dures condiciones de detención, Mujica permaneció once años. Ente los rehenes tamién s'atopaba Eleuterio Fernández Huidobro (quien darréu foi ministru de Defensa Nacional), según el líder y fundador del MLN-Tupamaros Raúl Sendic.[13]

El camín escontra la política formal: 1985-2000

[editar | editar la fonte]

Depués de la torna a la democracia, Mujica salió en llibertá beneficiáu pola Llei nᵘ 15.737 del 8 de marzu de 1985, que decretó una amnistía de delitos políticos, comunes y militares conexos con estos, cometíos a partir del 1ᵘ de xineru de 1962.

Dellos años dempués de l'apertura democrática creó, xunto con otros referentes del MLN y otros partíos d'esquierda, el Movimientu de Participación Popular (MPP), dientro del Frente Ampliu. Nes eleiciones de 1994 foi escoyíu diputáu por Montevideo. Manifestó sentise «como un floreru» al empezar la so actividá parllamentaria.[14] Sicasí, la so presencia nel sable políticu foi llamando l'atención de la xente, yá que Mujica supo capitalizar el descontentu. Nes eleiciones de 1999 foi escoyíu senador. Simultáneamente, el so sector políticu apuntaba a una estratexa d'acumuladura.[14] Esi añu publicó'l llibru Mujica, de Miguel Ángel Campodónico, nel que se recueyen la vida y pensamientu del guerrilleru convertíu en políticu.[15]

Nes eleiciones de 2004, el so movimientu llogró más de 300 000 votos, resultando'l sector cola votación más alta del país, lo que significó un importante porcentaxe dientro del Frente Ampliu, consolidándose según la primer fuercia dientro del partíu, qu'algamó'l gobiernu.

Actuación nel gobiernu frenteamplista

[editar | editar la fonte]
José Mujica xunto al presidente Vázquez y parte del gabinete ministerial

El 1 de marzu de 2005 el presidente de la República, Tabaré Vázquez, designar ministru de Ganadería, Agricultura y Pesca. Tuvo acompañáu por Ernesto Agazzi, d'oficiu inxenieru agrónomu, nel cargu de subsecretariu. En pallabres del propiu Mujica, «el verdaderu ministru diba ser Agazzi». Nos fechos, l'actuación de Mujica nel repartu gubernamental asimilóse más a la presencia d'un operador políticu y a un xenerador d'opinión con una novedosa capacidá de diálogu cola sociedá. En particular, destacar poles sos espresiones interesaes, los sos comentarios sorprendentes y les sos «salíes de tonu». Esto gustó en munchos sectores de la ciudadanía, pola franqueza de los planteamientos.[16] Pero tamién hubo quien se quexaron de la supuesta falta de profesionalismo del titular ministerial.[17]

Abandonó'l cargu'l 3 de marzu de 2008, dexándo-y el puestu al so entós viceministru Ernesto Agazzi. Dende entós tornó a la so banca nel Senáu y en tolos medios, tanto políticos como de prensa, mentar con insistencia'l so eventual postulación presidencial, más allá de que'l presidente Vázquez espresara la so preferencia por Danilo Astori.

Llueu Mujica empezó a xenerar fechos políticos que falaben a les clares de la so voluntá de ser candidatu a la presidencia, como la visita al matrimoniu Kirchner n'Arxentina. Esta visita foi bien comentada, yá que nesos momentos, Uruguái y Arxentina pasaben por una situación diplomática comprometida, con incesantes intercambios d'agresiones ente los gobiernos de los dos orielles; Mujica reivindicó una actitú d'acercamientu ente pueblos hermanos.[18]

Camín a la presidencia

[editar | editar la fonte]

Precandidatura presidencial

[editar | editar la fonte]

El Congresu Estraordinariu «Zelmar Michelini» del Frente Ampliu, lleváu a cabu los díes 13 y 14 d'avientu de 2008, amás de resolver el programa de gobiernu de cara a un nuevu periodu, proclamar como'l candidatu oficial del Frente Ampliu pa les eleiciones internes del añu 2009, anque habilitó a los otros cuatro candidatos propuestos (Danilo Astori, Daniel Martínez, Marcos Carámbula y Enrique Rubio) pa participar nesta mesma instancia n'igualdá de condiciones.[19][20][21] Darréu tanto Martínez como Rubio arrenunciaron del so precandidatura, polo que la disputa nes internes quedó plantegada ente Mujica, Astori y Carámbula.

Antes de les eleiciones, Mujica recibió'l sofitu del kirchnerismo; inclusive tenía un mitin programáu en Mar del Plata, que tuvo de suspender tres la fuerte crítica del so partíu.[22] El 24 de mayu de 2009 presentó l'arrenunciu al so sector políticu, el MPP, al traviés d'una carta na que plantegaba que, a partir d'esi momentu, «dexaba de tar obligáu a la disciplina del grupu y a los sos órganos de direición».[23] La direición del MPP aceptó l'arrenunciu considerando que Mujica tenía d'encarar la so responsabilidá como candidatu de tolos frenteamplistas».[24]

El 28 de xunu d'esi mesmu añu, tres les eleiciones internes, resultó escoyíu como candidatu únicu a la presidencia pol Frente Ampliu, en venciendo a los sos competidores con un 52,02 % de los votos totales.

Candidatura presidencial

[editar | editar la fonte]
Recibimientu de Mujica per parte de Lula da Silva, nel marcu de la campaña presidencial del Frente Ampliu.

Depués de les eleiciones internes Danilo Astori aceptó completar, como candidatu a vicepresidente, la fórmula que va presentar esa fuercia político nes eleiciones d'ochobre de 2009. Mientres l'intre de la campaña eleutoral Mujica apuntó a un cambéu d'imaxe, abandonando'l so paxellu informal y vistiendo en delles oportunidaes con traxe a midida, anque nunca usó corbata.[25]

Ente los sos principales asesores de campaña destacáronse Milton Romani (seguridá pública), Héctor Tajam (economía), Juan José Domínguez (rellaciones esteriores), Alma Chiodi (salú) y Carlos Barceló (educación).[26] Nel mes de setiembre de 2009 publicóse'l llibru Pepe coloquios, del periodista Alfredo García. Nel mesmu recueyen delles entrevistes grabaes a Mujica, col so pensamientu, les sos idees, les sos frases.[27] Esti llibru llevantó discutiniu. Al respeutu Mujica declaró: «Equivócome como cualquier fíu de vecín».[28]

Eleiciones presidenciales de 2009

[editar | editar la fonte]

El 25 d'ochobre de 2009, Mujica ganó con una votación cercana a la metá del total de votos válidos, lo cual valió pa dir a la segunda vuelta eleutoral contra Luis Alberto Lacalle'l 29 de payares. Esi día foi electu presidente con un porcentaxe cercanu al 52 % de los votos emitíos y a la nueche dirixó un mensaxe a la ciudadanía na que llamó ente otres coses a vencer los prexuicios.[29][30][31][32]

Resultáu de la primer vuelta de les eleiciones de 2009 pa la presidencia de la República.

Candidatu Partíu Votos Resultáu
José Mujica Frente Ampliu 1.105.262 (47,96 %). Segunda vuelta
Luis Alberto Lacalle Partíu Nacional 669.942 (29,07 %). Segunda vuelta
Pedro Bordaberry Partíu Coloráu 392.307 (17,02 %).
Pablo Mieres Partíu Independiente 57.360 (2,49 %).
Raúl Rodríguez da Silva Asamblea Popular 15.428 (0,67 %).

Resultáu de la segunda vuelta de les eleiciones de 2009 pa la presidencia de la República.

Candidatu Partíu Votos Resultáu
José Mujica Frente Ampliu 1.197.638 (52,39 %). Eleutu
Luis Alberto Lacalle Partíu Nacional 994.510 (43,51 %).

Asunción de la presidencia

[editar | editar la fonte]

José Mujica emprestó xuramentu'l 1ᵘ de marzu de 2010 nel Palaciu Llexislativu, pa desempeñar el cargu de presidente de la República Oriental del Uruguái. Esta promesa foi tomada pola so propia esposa Lucía Topolansky, por ser la primer senadora de la Nación. Desenvolver cola presencia d'autoridaes de distintes partíos políticos uruguayos y de dellos representantes de distintos países, como Hillary Clinton, Cristina Fernández, Néstor Kirchner, Rafael Correa o Hugo Chávez, ente otros. Pronunció un discursu bien emponderáu y comentáu; nel mesmu sobrevolaben el so pasáu guerrilleru, les sos idees y el so llargu camín escontra la presidencia.[33]

José Mujica nel despachu presidencial

Al concluyir la ceremonia y el discursu de Mujica, él y el vicepresidente entrante Danilo Astori dirixir escontra una caravana que desaguaría nel llugar de tomar de mandu. Asumió de forma oficial el so cargu de presidente del Uruguái unes dos hores y media dempués del xuramentu, nuna ceremonia realizada al campu a pidíu esplícitu de Mujica, na plaza Independencia (la más importante del país) frente a bien de públicu y autoridaes nomaes; cuando'l presidente saliente Tabaré Vázquez asitió-y la banda presidencial.

Mujica y la so esposa viven con gran austeridá, dende va décades, nuna chacra na zona de Rincón del Cuetu, onde se dedicaron al cultivo de flores como actividá económica. Al asumir como presidente de la República, en cuenta de treslladase a la residencia presidencial de Suárez y Reyes, el matrimoniu decidió permanecer na so residencia, lo cual implicó amesta-y meyores en materia de seguridá y comunicaciones.[34][35]

Gabinete ministerial

[editar | editar la fonte]

Pa la conformanza del gabinete Mujica respetó los resultaos llograes nes eleiciones d'ochobre. D'esta manera'l Movimientu de Participación Popular llogró cuatro ministerios, el Frente Liber Seregni trés, el Partíu Socialista dos, la CAP-L, l'Aguada Artiguista y el Partíu Comunista unu cada unu.

Nun principiu pal Ministeriu de Desenvolvimientu Social nomárase a Ana Olivera, quien se desempeñó como viceministra de la cartera ente 2005 y 2009. Sicasí, al ser propuesta como candidata a la intendencia del departamentu de Montevidéu, el so nome quedó refugáu.

Ministeriu Nome Periodu
Interior Eduardo Bonomi 2010 - 2015
Economía y Finances Fernando Lorenzo 2010 - 2013
Mario Bergara 2013 - 2015
Defensa Luis Rosadilla 2010 - 2011
Eleuterio Fernández Huidobro 2011 - 2015
Rellaciones Esteriores Luis Almagro 2010 - 2015
Educación y Cultura Ricardo Ehrlich 2010 - 2015
Salú Pública Daniel Olesker 2010 - 2011
Jorge Venegas 2011 - 2013
Susana Muñiz 2013 - 2015
Trabayu y Seguridá Social Eduardo Brenta 2010 - 2013
José Bayardi 2013 - 2015
Vivienda, Ordenamientu Territorial y Mediu Ambiente Graciela Muslera 2010 - 2012
Francisco Beltrame 2012 - 2015
Ganadería, Agricultura y Pesca Tabaré Aguerre 2010 - 2015
Industria, Enerxía y Minería Roberto Kreimerman 2010 - 2015
Tresporte y Obres Públiques Enrique Pintado 2010 - 2015
Turismu y Deporte Héctor Lescano 2010 - 2012
Liliam Kechichián 2012 - 2015
Desenvolvimientu Social Ana María Vignoli 2010 - 2011
Daniel Olesker 2011 - 2015
Secretaría de presidencia Alberto Breccia 2010 - 2012
Homero Guerrero 2012 - 2015
Prosecretaría de presidencia Diego Cánepa 2010 - 2015
Oficina de Planiamientu y Presupuestu Gabriel Frugoni 2010 - 2015

Programa de gobiernu

[editar | editar la fonte]
José Mujica y Danilo Astori, el 1 de marzu de 2010 camín a la plaza Independencia pa emprestar xuramentu.

Antes d'asumir la presidencia fuéronse conociendo les distintes llinies programátiques que pensaben implementase nel nuevu gobiernu qu'asumiría'l 1 de marzu de 2010. Nesti marcu'l gobiernu electu definió cuatro eje de trabayu pa la conformanza de polítiques d'Estáu, esto ye, que trescendieren un periodu de gobiernu y que fueren relativamente independientes del partíu políticu gobernante. Les exes definíes fueron educación, seguridá, mediu ambiente y enerxía, y convocóse a los partíos políticos de la oposición con representación parllamentaria a integrar comisiones de trabayu pa la ellaboración de polítiques.[36] Coles mesmes, plantegóse que'l gobiernu electu pretendía llevar alantre una ambiciosa reforma de l'alministración pública, inspirada nel modelu neozelandés.[37][38]

Nel so discursu de toma de mandu, realizáu'l 1 de marzu de 2010, Mujica reafitó la necesidá de que'l país cuntara con polítiques d'estáu. Tamién plantegó como un oxetivu primordial de la so alministración la eliminación de la indigencia y l'amenorgamientu de la probeza nun 50 %.[39]

Política nacional

[editar | editar la fonte]

Política económica

[editar | editar la fonte]

En términos xenerales caltiénse la política económica del anterior periodu, fortalecíu esto pola presencia d'un home del astorismo n'Economía. Dientro de les polítiques gubernamentales ta la promoción a la inversión nacional y estranxera. Dientro d'estes postreres destaquen emprendimientos como'l proyeutu Aratirí y Montes de la Plata.[40]

Dende distintos medios de prensa afirmóse qu'esistía un grupu asesor al presidente integráu por Jerónimo Roca y Gabriel Frugoni de la OPP y el subsecretariu d'economía Pedro Buonomo, que la so orientación difier de les polítiques impulsaes pola ala astorista (integrada pol ministru d'economía Fernando Lorenzo, l'asesor Andrés Masoller y el presidente del BCU Mario Bergara).[41] La esistencia de discrepancies ente dos aparentes corrientes económiques fixéronse bultables n'añu 2011 nel tratamientu de dellos proyeutos como l'Impuestu a la Concentración d'Inmuebles Rurales (ICIR) o la llei qu'efectuaba delles rebaxes diferenciales al IVA.[42] Sicasí, dende'l gobiernu afirmóse en repitíes oportunidaes que la política económica del gobiernu ye una sola y que «nun hai nengún equipu económicu trabayando na solombra».[43]

Política social

[editar | editar la fonte]
Plan d'Integración Socio-Habitacional «Xuntos»
[editar | editar la fonte]

Esti plan ye consideráu como buque insignia del gobiernu de Mujica. El mesmu foi llanzáu pol gobiernu'l 15 de xunu de 2010, como una continuación del Plan d'Emerxencia del so antecesor Tabaré Vázquez. Ye sofitáu por collaboraciones solidaries d'empreses privaes, col 87 % del salariu mensual de Mujica y cola venta de dalguna de les propiedaes del Estáu que cayeron en desusu. L'oxetivu del plan ye brinda-y a families carenciadas un llar onde vivir. Foi definíu por el mesmu presidente, non como un plan de vivienda, sinón como un plan d'ética y como una visión a futuru.[44] El plan empezó a mediaos del 2010. La primer casa foi construyida nel asentamientu informal Primeru de Mayu. Les viviendes son construyíes con especialistes, pero amás colos mesmos comenenciudos, colos sos vecinos y con voluntarios.

Política en materia de drogues

[editar | editar la fonte]
Recibimientu de Mujica per parte de la presidenta de Brasil, Dilma Rousseff.

Nun movimientu ensin precedentes, en xunu de 2012 el gobiernu de Mujica propunxo llegalizar y regular la venta de mariguana. La tema ye llargamente aldericáu y bien complexu. Sicasí, metanes los comentarios y crítiques qu'esto provocó a nivel mundial,[45] foi emponderáu pola selectu publicación británica Monocle[46] y, pela so parte, la revista estauxunidense Time destacó esti fechu ya inclusive se preguntar si los líderes del mundu nun tendríen de siguir el mesmu camín.[47]

Reforma del Estáu

[editar | editar la fonte]

Mujica anunció la so intención de «reformar l'alministración pública». Sicasí, la batalla agórase bien dura, tantu nel aspeutu escalafonario como nel salarial.[48][49]

Educación

[editar | editar la fonte]

Mientres el gobiernu de Mujica promoviose'l proyeutu de la Universidá Teunolóxica del Uruguái, a instalase nel interior del país.

Política internacional

[editar | editar la fonte]

Desbloquéu de la ponte de Frai Bentos

[editar | editar la fonte]
José Mujica xunto a la presidenta arxentina, Cristina Fernández de Kirchner nel Parque Anchorena, Uruguái.

Depués de delles xuntes cola so homóloga Cristina Fernández, Mujica llogró que se llevantara'l piquete de Regueru Verde por que nuevamente el tránsitu fluyera ente Uruguái y Arxentina sobre'l Ponte Llibertadora General San Martín. Alcordóse dexar l'ingresu de personal téunico arxentín a la planta de celulosa d'UPM-Kymmene de Frai Bentos.

Otros alcuerdos con Arxentina

[editar | editar la fonte]

El 25 de febreru de 2011 Mujica entrevistar cola presidenta arxentina, Cristina Fernández, na Quinta d'Olivos. Ellí alcordóse la conformanza d'una comisión binacional de siguimientu comercial. La función d'esta comisión yera detectar les demorances nel ingresu de los productos a l'Arxentina y faer les xestiones por que les llicencies pal ingresu de los productos uruguayos nun tardaren más de sesenta díes. La comisión taría integrada por téunicos de dambos países.[50]

Na xunta de Olivos tamién se robló un conveniu pol cual alcordóse la puesta en marcha d'una planta regasificadora que dexa aprovir gas natural a dambos países mientres quince años, a partir del 2013. Según l'alcuerdu, la planta va ser propiedá de la empresa enerxética arxentina Enarsa y de la uruguaya Gas de Sayago S.A., propiedá d'UTE y ANCAP. El barcu metanero taría allugáu frente a la mariña uruguayo y conectao pol Gasoducto Cruz del Sur a les redes d'Arxentina y Uruguái. El proyeutu tendría un costu envaloráu en 18 millones de dólares.[51]

Visites al esterior

[editar | editar la fonte]
José Mujica señalando nun mapa a Vladimir Putin l'allugamientu d'Uruguái nel añu 2014.

Mujica realizó dellos viaxes al esterior, ente los que merez destacar particularmente la so visita a l'Asamblea Xeneral de les Naciones Xuníes, ocasión na que pronunció un enllargáu discursu de tonu global.[52]

Derechos humanos

[editar | editar la fonte]

El 22 de marzu de 2012, nuna ceremonia nel Palaciu Llexislativu, Mujica lleó un discursu nel cual reconocióse públicamente la responsabilidá del Estáu uruguayu nes violaciones a los derechos humanos mientres los años de la dictadura.[53] Nesti actu tuvieron presentes, ente otros, el poeta Juan Gelman y la so nieta, Macarena, fía de sumíos nacida en cautiverio en Montevideo.[54]

Pensamiento

[editar | editar la fonte]

José Mujica llamó l'atención internacionalmente por el so estilu de vida austeru.[55][56][57][58] Vive nuna chacra pela rodiada de Montevidéu propiedá de la so esposa, tornando ocupar la Residencia Presidencial de Suárez y Reyes, usada namái p'actos oficiales. Utiliza un Volkswagen Escarabayu de 1987 como mediu de tresporte.[55] El 90 % del so sueldu (260.259 pesos uruguayos en 2012) dedicar a proyeutos d'ayuda contra la probeza.[56]

«Vegetarianismo» carnívoru

[editar | editar la fonte]

N'agostu de 2009, Mujica afirmó «Ye necesariu siguir regles clares, que nun son d'esquierda o de derecha [...] Esto dicir yo: un guerrilleru vexetarianu»[ensin referencies] (una idea similar a la presentada por Juan Domingo Perón na frase: «Soi un xeneral pacifista, daqué según un lleón herbívoru»).[59] A partir d'entós, diversos medios internacionales empezaron a afirmar que Mujica ye vexetarianu,[60][57][58] sicasí esisten referencies de lo contrario.[61][62]

Creencies relixoses

[editar | editar la fonte]

Les creencies relixoses de Mujica fueron oxetu d'interés y especulación per parte de la prensa. Nuna entrevista cola BBC sostenida en payares de 2012 afirmó: «Nun tengo relixón, pero soi casi panteísta: almiro la naturaleza».[63] Nuna carta unviada a Hugo Chávez el 11 d'avientu de 2012 deseyándo-y la so recuperación esclárialu qu'anque él «nun ye creyente» va convocar a una misa por que quien quixeren manifestase pola so salú facer.[64] A la salida de dicha ceremonia Mujica esclarió: «Toi poniendo vieyu y nun sé si toi arimando a Dios, o non. Nun soi creyente (...) Dientro del mio corazón inda nun puedo o nun sé creer».[65] N'ocasión de l'asunción en Roma del papa Francisco, orixinariu d'Arxentina, la esposa de Mujica, Lucía Topolansky esclarió que la so ausencia na ceremonia deber a que tanto ella como'l so maríu «nun son creyentes» y que a la ceremonia asistió'l vicepresidente Danilo Astori yá que él sí lo ye.[66] Esti tipu de declaraciones valió-y que la prensa xeneralmente considerar unu de los dos únicos presidentes abiertamente ateos d'América, xunto al presidente de Cuba Raúl Castro.[67]

Relevancia internacional

[editar | editar la fonte]

Dende fines de 2013, el realizador cinematográficu Emir Kusturica atópase empuestu a la xera de filmar un documental sobre la vida de José Mujica, a quien considera «l'últimu héroe de la política».[68]

Condecoraciones

[editar | editar la fonte]
El presidente de Méxicu Enrique Peña Nieto condecorando a Mujica cola Orde de l'Águila Azteca

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Enciclopedia Brockhaus. Identificador de Brockhaus Enzyklopädie en línea: mujica-cordano-jose-pepe-alberto. Apaez como: José (»Pepe«) Alberto Mujica Cordano. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: alemán.
  2. URL de la referencia: https://cde.gestion2.e3.pe/doc/0/0/1/5/2/152563.pdf.
  3. URL de la referencia: http://www.politika.rs/scc/clanak/358086/Hoseu-Muhiki-najvisi-orden-Republike-Srpske.
  4. URL de la referencia: https://twitter.com/CancilleriaPma/status/934165004877778945.
  5. URL de la referencia: http://noticias.ayuntamientolazubia.com/jose-mujica-defiende-en-la-zubia-la-cultura-como-el-verdadero-motor-de-cambio-de-la-humanidad/.
  6. URL de la referencia: https://www.casarosada.gob.ar/slider-principal/48176-el-presidente-otorgo-la-condecoracion-del-collar-de-la-orden-del-libertador-san-martin-al-expresidente-de-uruguay-jose-pepe-mujica.
  7. Artículu sobre Pepe Mujica nel sitiu web de la Presidencia de la República Oriental del Uruguái.
  8. «Mujica va pasiar por Múxika, la tierra de los sos antepasaos», artículu nel diariu La República (Montevideo).
  9. llaves-de-la-ciudad-de-muxika/ «Mujica recibió les llaves de la ciudá de Múxika», artículu nel diariu La República.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Diariu La República. «presidencia Mujica de la chacra a la presidencia». Consultáu'l 14 de xunetu de 2010.
  11. «Favale di Malvaro, Mujica visita la terra degli avi: «Un saluto a tutti i liguri»» (italianu). Il Secolo XIX (23 de mayu de 2015). Consultáu'l 10 de xineru de 2018.
  12. Il Presidente impossibile. Pepe Mujica da guerrigliero a Capo di stato, Nadia Angelucci y Gianni Tarquini prefazione di Erri De Luca, Roma 2014.
  13. «Col senador tupamaro José Mujica: la lliberación nacional, “una etapa inevitable”»
  14. 14,0 14,1 «El "Pepe"». Archiváu dende l'orixinal, el 14 de setiembre de 2010. Consultáu'l 13 de payares de 2009.
  15. Mujica en crudu
  16. «José Mujica con Sonia Breccia: “Hai que dar señales qu'espierten el coraxe”». Consultáu'l 6 de xunetu de 2009.
  17. «Mujica for export». Archiváu dende l'orixinal, el 29 d'ochobre de 2013. Consultáu'l 6 de xunetu de 2009.
  18. s'averen-al pueblu uruguayu «Mujica pidió a los Kirchner que s'averen al pueblu uruguayu», artículu nel diariu La República (Montevideo). Consultáu'l 6 de xunetu de 2009.
  19. Con 1694 votos a favor foi escoyíu pol Congresu del FA.
  20. .El FA escoyó al Pepe Mujica. Archiváu 2014-04-05 en Wayback Machine
  21. Mujica ye candidatu oficial del Frente Ampliu.
  22. Uruguái: precandidato Mujica recibe sofitu y financiamientu los Kirchner
  23. movimientu-de-participacion-popular-mpp «Mujica arrenunció al MMP (Movimientu de Participación Popular)», artículu nel diariu La República; consultáu'l 25 de mayu de 2009.
  24. «Mujica arrenunció a la Direición del MPP» Archiváu 2009-05-26 en Wayback Machine, artículu nel diariu El País (Montevideo); consultáu'l 25 de mayu de 2009.
  25. Ernesto Tulbovitz (2009). “Yo perdí tres veces ensin traxe. La cuarta poner y gané”, díxo-y el mandatariu de Brasil al candidatu del Frente Ampliu.... Busca, nᵘ 1519.
  26. «Los referentes de Lacalle y Mujica» Archiváu 2009-11-25 en Wayback Machine, artículu nel diariu El País del 24 d'agostu de 2009.
  27. cambéu-y-l'humanismu-etico Pepe coloquios: les definiciones del depositariu de la esperanza
  28. La pata del Pepe
  29. Una nueche pa papase d'allegría
  30. [1]
  31. El desafíu de Mujica: xunir el país
  32. barcal-al-sillon Del barcal al sillón
  33. Bolón, Alma (14 d'abril de 2012). «El 14 d'abril y el Pepe». Fienda. Archiváu dende l'orixinal, el 22 d'abril de 2012. Consultáu'l 16 d'abril de 2012.
  34. «concede-y-seguridá-en-la redolada.html La chacra de José Mujica va sufrir cambeos físicos pa concede-y seguridá na redolada» (16 d'avientu de 2009). Consultáu'l 1 d'ochobre de 2010.
  35. «La chacra de Mujica agora ye una zona so custodia». El País (2 d'avientu de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-13. Consultáu'l 1 d'ochobre de 2010.
  36. «Mujica inauguró comisiones pa polítiques d'Estáu», artículu nel diariu La República.
  37. «El presidente electu entrevistar col abogáu Daniel Ferrere», artículu nel sitiu web Repara.
  38. «Mujica: la reforma del Estáu tien d'empezar polos xerentes», artículu nel sitiu web Repara.
  39. «Mujica pidió sofitu a los uruguayos pa conformar un país más igualitariu», artículu nel diariu La República (Montevideo).
  40. «Mujica presentó'l so balance del primer añu». La República (2 de marzu de 2011). Consultáu'l 8 d'abril de 2011.
  41. «L'equipu económicu alternativu». El Observador (16 de xunu de 2011). Consultáu'l 16 de xunu de 2011.
  42. Fienda, 2 d'avientu de 2011. Páx. 8.
  43. pasara-nada/ «Como si nun pasara nada», artículu nel sitiu web La Diaria, de payares de 2011.
  44. Mujica usaría parte del so sueldu pa un plan de vivienda.
  45. «Gobierno uruguayu propón llegalizar la mariguana». BBC (21 de xunu de 2012).
  46. «meyor presidente-del mundu34-segun-revista-monocle/ Mujica, "el meyor presidente del mundu"». El Observador (16 d'agostu de 2012).
  47. «¿Debería'l mundu siguir l'exemplu d'Uruguái?». Time Magazine (26 de xunu de 2012).
  48. «Acometida sindical contra'l gobiernu». El País (28 d'agostu de 2010). Consultáu'l 28 d'agostu de 2010.
  49. «Zapatero a los tos zapatos». El País (28 d'agostu de 2010). Consultáu'l 28 d'agostu de 2010.
  50. torgues Empresarios: alcuerdu con sabor a pocu por torgues», artículu nel diariu El País (Madrid); consultáu'l 26 de febreru de 2011.
  51. [2012 va ser l'añu de la Planta Regasificadora flotante] Uy.press. Consultáu'l 26 de febreru de 2011.
  52. «El discursu de Mujica ante la ONX». El Observador (25 de setiembre de 2013).
  53. «Discursu de Mujica nel Parllamentu». El Observador (23 de marzu de 2012). Consultáu'l 23 de marzu de 2012.
  54. «Empondero de la razón sensible». Fienda (23 de marzu de 2012). Consultáu'l 23 de marzu de 2012.
  55. 55,0 55,1 Romero, Simon (4 de xineru de 2013) (n'inglés). THE SATURDAY PROFILE: After Years in Solitary, an Austere Life as Uruguái's President. The New York Times. http://www.nytimes.com/2013/01/05/world/americas/after-years-in-solitary-an-austere-life-as-uruguays-president.html. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. 
  56. 56,0 56,1 Gómez Peña, Irene (11 de xunu de 2012). José Mujica, el presidente del Gobiernu "más probe" del mundu. ABC. https://www.abc.es/20120609/internacional/abci-mujica-presidente-probe-mundu-201206081647.html. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. 
  57. 57,0 57,1 Hernández, Vladimir (15 de payares de 2012) (n'inglés). Jose Mujica: The world's 'poorest' president. BBC News Magacín. https://www.bbc.co.uk/news/magacín-20243493. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. 
  58. 58,0 58,1 García-Otero, José Manuel. «La vida de José Mujica, d'Uruguái, el presidente más humilde del mundu». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-07-29. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. «José Mujica [ye] vexetarianu nun país carnívoru»
  59. Luppino, Máximu. «Columna: "El Lleón herbívoru"». Archiváu dende l'orixinal, el 23 de setiembre de 2015. Consultáu'l 30 de marzu de 2013.
  60. (n'inglés) The mystery behind Mujica's mask. The Economist. 22 d'ochobre de 2009. http://www.economist.com/node/14700728. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. 
  61. «Folclóricu esllumamientu primermundista», artículu d'Adolfo Castells en El Diariu (Montevideo) del 10 de xineru del 2013. Consultáu'l 30 de marzu de 2013.
    Afirma: «El [periódicu] francés Liberation [...] ―nel cuelmu de la desinformación― afirma que'l nuesu presidente ye vexetarianu. De xuru piensa que los chorizos del Quincho de Varela tán rellenos de berenxena y soya».
  62. panzada-de-pena-nieto «La panzada de Peña Nieto», artículu nel diariu El Observador (Montevideo) del 30 de xineru de 2013. Consultáu'l 30 de marzu de 2013. Afirma: «Mujica comió chorizu y rustíu de tira; nun tocó la porción de corderu».
  63. «Cómo vive José Mujica, el presidente "más probe" del mundu», artículu n'español del 12 de payares de 2012 nel sitiu web BBC (Londres).
  64. so-recuperacion/ «Pepe Mujica unvia a Chávez una solidaria carta deseyando la so recuperación», artículu nel sitiu web Patria Grande (Caracas).
  65. «La salú de Chávez lleva a misa al atéu presidente uruguayu José Mujica», artículu nel diariu El Diariu (Madrid), 13 d'avientu de 2012. Consultáu'l 20 de marzu de 2013.
  66. Diariu La República (19 de marzu de 2013). «viaxaron-a-la-asuncion-del papa/ Topolansky esplicó por qué nun viaxaron al Vaticanu». Consultáu'l 20 de marzu de 2013.
  67. El Diariu MX (19 de marzu de 2013). «Faltó Mujica porque ye atéu». Consultáu'l 20 de marzu de 2013.
  68. «so primeres-imagenes-locales-/ Documental de Kusturica yá tien imáxenes locales». El Observador (2 d'abril de 2014).
  69. Llugo apurre a Mujica Orde Nacional al Méritu “Mariscal Francisco Solano López”. diariu ABC Color. 16 d'agostu de 2010. http://www.abc.com.py/nacionales/lugo-entrega-a-mujica-orde-nacional-al-merito-mcal-francisco-solanu-lopez-147502.html. Consultáu'l 16 de xunu de 2013. 
  70. José Mujica foi condecoráu cola Orde Nacional del Méritu en Paraguay. TeleSUR. 16 d'agostu de 2010. http://exwebserv.telesurtv.net/secciones/noticias/?ckl=76634-NN&idafondo=249. Consultáu'l 16 de xunu de 2013. 
  71. José Mujica estima condecoraciones y afirma qu'América ye la "gran causa" por siguir. Andina.com.pe. 25 de xineru de 2011. Archivado del original el 2014-04-28. https://web.archive.org/web/20140428174253/http://www.andina.com.pe/Espanol/Noticia.aspx?id=yDwL6Ly9N+4=#.Ubz5lZxjFnA. Consultáu'l 16 de xunu de 2013. 
  72. «El presidente va recibir condecoración creada por José de San Martín en 1821», artículu nel sitiu web Presidencia.gub.uy, 25 de xineru de 2011
  73. Presidencia de la República. «Agenda oficial del presidente Mujica n'Arxentina.». Consultáu'l 12 de payares de 2011.
  74. «La Universidá Nacional de La Plata va apurrir doctoráu honoris causa al Presidente Mujica». Presidencia de la República. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-02-03. Consultáu'l 25 de payares de 2012.
  75. http://www.premioscortesdecadiz.es/?s=mujica
  76. «Enrique Peña Nieto condecora a Mujica». El Observador (29 de xineru de 2014).
  77. «presidente-mexicanu/ Mujica foi condecoráu pol presidente mexicanu». La República (28 de xineru de 2014).
  78. «José Mujica recibe n'Ecuador la Orde Nacional al Méritu», artículu del 4 d'avientu de 2014 nel sitiu web Telesur TV.
  79. un mundu-mas-xusto-y-equitativo/ «“Pepe” Mujica foi homenaxáu n'Ecuador: recibió la Orde Nacional del Gran Collar», artículu nel diariu Noticies 24 (Caracas).
  80. «Mujica apasionáu». La República (7 d'avientu de 2014).
  81. presidente-de-uruguay-jose-mujica-galardon-corazon-de-leon «El presidente d'Uruguái, José Mujica, va recibir el gallardón Corazón de Lleón», artículu nel sitiu web UDG (Universidá de Guadalaxara).
  82. «"El verdaderu cambéu rique cambeos culturales", dixo Mujica en siendo estremáu pola UNR». La Capital. 9 de setiembre de 2016. http://www.lacapital.com.ar/el-verdaderu-cambéu-rique-cambeos-culturales-dixo-mujica-ser-estremáu-la-unr-n1232117.html. Consultáu'l 15 de setiembre de 2016. 
  83. «Da UABC Honoris Causa a Pepe Mujica :: La Razón :: 13 d'ochobre de 2016». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-10-14. Consultáu'l 13 d'ochobre de 2016.
  84. Mujica recibe títulu Doctor Honoris Causa de la UASD. https://www.diariolibre.com/noticias/mujica-recibe-titulo-doctor-honoris-causa-de-la-uasd-EY5155521. Consultáu'l 14 de xunu de 2017. 
  85. "José Mujica recibe títulu Doctor Honoris Causa en Santa Cruz, Bolivia. http://prensa-latina.cu/index.php?o=rn&id=1237&SEO=jose-mujica-recibe-titulo-doctor-honoris-causa-en-santa-cruz-bolivia. Consultáu'l 24 de marzu de 2017. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Martín Aguirrezabala
Ministru de Ganadería
2005-2008
Socesor:
Ernesto Agazzi
Predecesor:
Tabaré Vázquez
Presidente d'Uruguái
2010-2015
Socesor:
Tabaré Vázquez