Thymus vulgaris
Thymus vulgaris L | ||
---|---|---|
| ||
Estáu de caltenimientu | ||
![]() Esmolición menor (IUCN) | ||
Clasificación científica | ||
Reinu: | Plantae | |
División: | Magnoliophyta | |
Clas: | Magnoliopsida | |
Orde: | Lamiales | |
Familia: | Lamiaceae | |
Subfamilia: | Nepetoideae | |
Tribu: | Mentheae | |
Xéneru: | Thymus | |
Especie: |
Thymus vulgaris L. | |
[editar datos en Wikidata] |
Thymus vulgaris o tomillu ye una planta de la familia de les llabiaes d'amplia distribución, emplegáu en condimentación y como planta melecinal. Ye cultiváu n'Europa central y meridional. El tomillu n'estáu montés alcuéntrase en fasteres soleyeres de suelu caliar.
Carauterístiques[editar | editar la fonte]

Ye un pequeñu subarbusto que puede algamar dende los 13 cm hasta los 40 cm. d'altor. Los tarmos son argutos, cuadrangulares, maderizos y bien ramificaos. Les fueyes son pequeñes, ovales colos cantos endolcaos y tomentosas pol viesu. Les flores son pequeñes de color rosa y producíes en corimbos. Tien un caltriante golor arumoso. Floria en primavera a partir de marzu.
Propiedaes[editar | editar la fonte]
- Utilizáu como condimento.
- Como antisépticu sobre úlceres y firíes. La tintura de tomillu ye efectiva contra l'acné.
- En fervinchu utilizar contra la bronquitis, larinxitis y antidiarréico. Tamién tien propiedaes anti inflamatorias.[ensin referencies]
- Composición química
- Aceites esenciales: timol (20-55%), p-cimeno (14-45%), carvacrol (1-10%), gamma-terpina (5-10%), borneol (8%) y linalol (8%) .
- Flavonoides: luteolina, apigenina, naringenina, eriodictol, cirsilineol, salvigenina, cirsimaritina, timonina y timusina.
- Acedos fenólicos derivaos del acedu cinámico. Acedu cefeico y rosmarínico (0.15-1.35%)
- Triterpenos: acedu ursólico (1.9%) y acedu oleanólico (0.6%).
- Saponines.
- Taníns.[1]
Taxonomía[editar | editar la fonte]
Thymus vulgaris describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 591. 1753.[2]
Númberu de cromosomes de Thymus vulgaris (Fam. Labiatae) y táxones infraespecíficos: 2n=60[3]
Thymus: nome xenéricu que deriva de les pallabres griegues: thymon, thymos, que ye'l nome dau a estes plantes. Probablemente deriva de thyein, que significa golor, arume, aludiendo a una carauterística d'estes plantes.[4]
vulgaris: epítetu llatín que significa "vulgar, común".[5]
- Variedaes
- Thymus vulgaris subsp. aestivus (Reut. ex Willk. & Lange) A.Bolòs & O.Bolòs
- Thymus vulgaris subsp. vulgaris
- Origanum thymus Kuntze
- Thymus collinus Salisb
- subsp. aestivus (Reut. ex Willk. & Lange) A.Bolòs & O.Bolòs
- Origanum aestivum (Reut. ex Willk. & Lange) Kuntze
- Origanum micromerioides (Rouy) Kuntze
- Origanum valentinum (Rouy) Kuntze
- Thymus aestivalis Kit.
- Thymus aestivus Reut. ex Willk. & Lange
- Thymus barrelieri Rouy
- Thymus oriolanus M.Fabregat & M.B.Crespo *
Thymus valentinus Rouy
- subsp. vulgaris
- Origanum webbianum (Rouy) Kuntze
- Thymus chinensis K.Koch
- Thymus ilerdensis González ex Mariña
- Thymus micromerioides Rouy
- Thymus sublaxus Rouy
- Thymus webbianus Rouy[6]
Nome común[editar | editar la fonte]
- Castellanu: boja, bojas, estremoncello, estremoncillo, thymo con fueyes más anches, timoncillo, tomello, tomillu, tomillu alcanforáu, tomillu ansero, tomillu blancu, tomillu cantu, tomillu burriqueru, tomillu caliar, tomillu común, tomillu de San Antonio, tomillu d'a pies, tomillu de primavera, tomillu d'un pie namái, tomillu finu, tomillu fededor, tomillu llimoneru, tomillu negral, tomillu negrucu, tomillu ruco, tomillu salseru, tomillu verde, tomillu vulgar, tremoncillo, tumillo.[7]
Ver tamién[editar | editar la fonte]
- Terminoloxía descriptiva de les plantes
- Cronoloxía de la botánica
- Historia de la botánica
- Carauterístiques de les lamiacees
- Aceite de tomillu
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Conseyu Xeneral de Colexos Oficiales de Farmacéuticos. Catálogu de plantes melecinales. Coleición Consejo Plus 2009. CGCOF. Madrid, 2009. ISBN 2910010541388.
- ↑ «Thymus vulgaris». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 27 de marzu de 2013.
- ↑ Cytotaxonomic and evolutionary studies in Thymus (Labiatae); Relationships of the members of section Thymus Jalas. Elena Rosselló, J. A. (1981) Añales Jard. Bot. Madrid 38(1): 51-60
- ↑ {http://www.floradecanarias.com/thymus.html En Flora de Canaries]
- ↑ N'Epítetos Botánicos
- ↑ Thymus vulgaris en PlantList
- ↑ «Thymus vulgaris». Real Xardín Botánicu: Proyeutu Anthos. Consultáu'l 27 de marzu de 2013.
Bibliografía[editar | editar la fonte]
- AFPD. 2008. African Flowering Plants Database - Base de Donnees des Plantes a Fleurs D'Afrique.
- Berendsohn, W.G. & A.Y. Araniva de González. 1989. Llistáu básicu de la Flora Salvadorensis: Dicotyledonae, Sympetalae (pro parte): Labiatae, Bignoniaceae, Acanthaceae, Pedaliaceae, Martyniaceae, Gesneriaceae, Compositae. Cuscatlania 1(3): 290–1–290–13.
- CONABIO. 2009. Catálogu taxonómicu d'especies de Méxicu. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
- Gibbs Russell, G. Y., W. G. M. Welman, Y. Retief, K. L. Immelman, G. Germishuizen, B. J. Pienaar, M. Van Wyk & A. Nicholas. 1987. List of species of southern African plants. Mem. Bot. Surv. S. Africa 2(1–2): 1–152(pt. 1), 1–270(pt. 2).
- Idárraga-Piedrahita, A., R. D. C. Ortiz, R. Callejas Posada & M. Merello. (eds.) 2011. Fl. Antioquia: Cat. 2: 9–939. Universidá d'Antioquia, Medellín.
- Jørgensen, P. M. & C. Ulloa Ulloa. 1994. Seed plants of the high Andes of Ecuador---A checklist. AAU Rep. 34: 1–443.
- Jørgensen, P. M. & S. Llión-Yánez. (eds.) 1999. Cat. Vasc. Pl. Ecuador Monogr. Syst. Bot. Miss. Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181. Missouri Botanical Garden, St. Louis.
- Standley, P. C. & L. O. Williams. 1973. Labiatae. In Standley, P.C. & Williams, L.O. (eds), Flora of Guatemala - Part IX, Number 3. Fieldiana, Bot. 24(9/3): 237–317.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Thymus vulgaris
.
![]() |
Wikispecies tien un artículu sobre Thymus vulgaris. |