Saltar al conteníu

Fernando de la Rúa

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Fernando de la Rúa
Presidente d'Arxentina

10 avientu 1999 - 21 avientu 2001
Carlos Menem - Ramón Puerta (es) Traducir
jefe de gobierno de la Ciudad de Buenos Aires (es) Traducir

7 agostu 1996 - 10 avientu 1999
Jorge Domínguez - Enrique Olivera
senador d'Arxentina

2 avientu 1992 - 6 agostu 1996
Distritu: Buenos Aires
senador d'Arxentina

29 payares 1983 - 9 avientu 1989
Distritu: Buenos Aires
senador d'Arxentina

3 mayu 1973 - 24 marzu 1976
Distritu: Buenos Aires
diputáu d'Arxentina

Vida
Nacimientu Córdoba15 de setiembre de 1937[1]
Nacionalidá Bandera d'Arxentina Arxentina
Muerte Loma Verde (Escobar) (es) Traducir[2]9 de xunetu de 2019[3] (81 años)
Sepultura Cementerio Memorial de Pilar (es) Traducir[4]
Causa de la muerte paru cardiorrespiratoriu[5]
Familia
Padre Antonio de la Rúa
Casáu con Inés Pertiné Urien
Fíos/es Antonio de la Rúa
Hermanos/es Jorge de la Rúa
Familia
Estudios
Estudios Universidá Nacional de Córdoba
Llingües falaes castellanu
Oficiu abogáupolíticu
Llugares de trabayu Buenos Aires
Emplegadores Universidá de Buenos Aires
Premios
Creencies
Relixón Ilesia Católica
Partíu políticu Unión Cívica Radical (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Fernando de la Rúa (15 de setiembre de 1937Córdoba – 9 de xunetu de 2019Loma Verde (Escobar) (es) Traducir) ye un abogáu y políticu arxentín de la Unión Cívica Radical, que foi presidente d'Arxentina, asumiendo pola Alianza el 10 d'avientu de 1999, asocediendo al segundu gobiernu de Carlos Menem. Magar el so mandatu estender hasta l'añu 2003, arrenunció al cargu'l 20 d'avientu de 2001 cumpliendo 2 años y 10 díes de gobiernu, metanes numberoses protestes sociales mientres la crisis d'avientu de 2001 n'Arxentina. La consecuente acefalía presidencial obligó a la xunta d'una Asamblea Llexislativa que determinaría quién tenía de siguir exerciendo'l cargu, siendo reemplazáu provisionalmente por Ramón Puerta. Depués asocediéronse nel cargu Adolfo Rodríguez Saá, Eduardo Camaño y finalmente Eduardo Duhalde nel cursu de trece díes.

Previu a l'asunción de la presidencia, foi'l primer xefe de Gobiernu de la Ciudá de Buenos Aires, amás de ser tres veces senador nacional, una vegada diputáu nacional y candidatu a vicepresidente de la Nación nes eleiciones presidenciales de setiembre de 1973.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Fíu del abogáu Antonio De la Rúa Catani (1905-1979), d'ascendencia gallega y de Eleonora Felisa Bruno Boeri (1908-1999), d'ascendencia italiana,[12] perteneció a una familia de clase media. Foi estudiante nel Llicéu Militar Xeneral Paz de la ciudá de Córdoba y recibióse d'abogáu na Universidá Nacional de Córdoba a los 21 años con honores.[13][14]

Empezó la so carrera política na Unión Cívica Radical siendo abondo nueva. Anque fuera miembru del equipu d'asesores del ministru del Interior Juan Palmeru mientres el gobiernu radical d'Arturo Illia, la so primer apaición política asocedió en marzu de 1973 cuando se presentó pol so partíu como candidatu a senador pola Capital Federal, siendo l'únicu radical que pudo vencer al xusticialismu nesi añu, al imponese en segunda vuelta a Marcelo Sánchez Sorondo, pal cargu de senador.[15] Esta situación llevó a que Ricardo Balbín, tres l'arrenunciu del presidente Cámpora y la convocatoria a nuevos comicios, escoyer como candidatu a vicepresidente nes eleiciones presidenciales de setiembre de 1973. En dichos comicios, el binomiu radical Balbín-De la Rúa llogró'l 24,3% de l'adhesión popular.[16] Dichu porcentaxe quedó bien per debaxo del 61,9% que llogró la fórmula del FREJULI Juan Domingo Perón-María Estela Martínez de Perón.[17] De la Rúa foi senador hasta marzu de 1976, cuando'l Procesu de Reorganización Nacional tomó'l poder.[16] Naquel momentu abandonó l'actividá política, y trabayó como abogáu de la empresa Bunge & Born.[18]

Afiche eleutoral de la fórmula Ricardo Balbín-Fernando de la Rúa

En 1983, compitió pola candidatura presidencial de la Unión Cívica Radical contra Raúl Alfonsín. De la Rúa, herederu del balbinismu centrista, foi ganáu por quien depués sería electu presidente de la Nación. Nes eleiciones de 1983 que determinaron l'accesu del radicalismu al Gobiernu, De la Rúa foi candidatu a senador nacional pola Capital Federal, venciendo al postulante del xusticialismu, Carlos Ruckauf. De la Rúa foi presidente de la Comisión d'Asuntos Constitucionales, votó en contra de la llei de divorciu y dellos radicales creen que foi quien redactó la llei de Puntu Final y la d'obediencia debida sancionada'l 4 de xunu de 1987, mientres el gobiernu del radical Raúl Alfonsín, qu'estableció que los delitos cometíos polos miembros de les Fuercies Armaes que'l so grau tuviera per debaxo de corone mientres el Terrorismu d'Estáu y la dictadura militar nun yeren punibles.[19]

En 1989 revalida la so banca col 33,11% de los votos.[20] Sicasí, el cargu correspondió-y al xusticialista Eduardo Vaca. Esto debió a qu'a pesar de tener munchos menos votos, Vaca foi electu nel colexu eleutoral gracies a l'alianza ente'l Partíu Xusticialista y la Ucedé, trunfando col votu clave de María Julia Alsogaray.[19] Magar ello, en 1991 foi candidatu a Diputáu y el trunfu llográu nel bastión capitalín —onde amás De la Rúa presidía los Comité Capital Radical llevar a la presidencia del bloque de diputaos de la UCR. En 1993 De la Rúa volvió al Senáu ganando nuevamente na Capital Federal con más del 50 per cientu de los votos contra Avelino Porto.

El presidente Carlos Menem impulsó una reforma constitucional, primeramente alcordó con una parte del radicalismu empobináu por Raúl Alfonsín el Pactu de Olivos Fernando de la Rúa foi'l principal dirixente d'esta la corriente partidaria opuestu al mesmu.

Xefatura de Gobiernu de la Ciudá de Buenos Aires

[editar | editar la fonte]

Asunción

[editar | editar la fonte]
Xefatura de Gobiernu de la Ciudá de Buenos Aires.

Por aciu la reforma de la Constitución Arxentina de 1994 la ciudá de Buenos Aires dexó de ser un conceyu y consiguió autonomía. Esto modificó la naturaleza del poder executivu de la ciudá, qu'hasta entós yera exercíu por un intendente escoyíu pol Presidente (yá que se trataba d'un distritu federal), y que a partir de 1996 ye exercíu por un Xefe de Gobiernu escoyíu en comicios. De la Rúa presentar a les eleiciones pa dichu cargo en xunu de 1996. Nesos comicios, De la Rúa como candidatu de la UCR algamó'l cargu col 40 per cientu de los votos, contra'l 26% del frepasista Norberto Luis Portar y el 17% del peronista Jorge Domínguez, hasta entós intendente de la Capital.[21]

Descentralización

[editar | editar la fonte]

Mientres la xestión municipal creáronse órganos como la sindicatura del gobiernu de la ciudá, la defensora del consumidor, direición xeneral d'hixene y seguridá alimentaria y l'ente regulador de servicios. La mayor parte de los cambeos efectuaos na ciudá mientres el mandatu delarruista rellacionar cola mentada autonomía dada pola Constitución Nacional, según tamién pola consecuente sanción de la Constitución de la Ciudá de Buenos Aires.[ensin referencies]

A principios de 1998 la Llexislatura porteña aprobó'l Códigu de Convivencia Urbana que, ente otres midíes, esaniciaba los edictos policiales ya imponía el conceutu de "tolerancia" escontra manifestaciones de diversa índole como'l travestismu y l'ufierta de sexu na vía pública, lo que desamarró munches protestes de los vecinos y de la oposición.

Espansión de los soterraños

[editar | editar la fonte]
Estación Juramento - Llinia D.

Les obres pal allongamientu de la Llinia D con camín de Belgrano yá fueren reiniciaes por Jorge Domínguez en 1996 y les primeres meyores nun tardaron en llegar: la estación "Olleros" foi inaugurada'l 31 de mayu de 1997. [ensin referencies]

Poco dempués, el 13 de payares de 1997 foi inaugurada "José Hernández" y el 21 de xunu de 1999 empezó a emprestar servicios la estación "Xuramentu", en plenu centru de Belgrano. Los trabayos pal allongamientu de la Llinia D remataron nel barriu de Nuñez, cola nueva terminal denominada "Congresu de Tucumán", que foi habilitada'l 27 d'abril de 2000.

Mentanto, en payares de 1999, empezó la construcción de les estaciones "Tronador" y "De Los Inques - Parque Chas" de la Llinia B. Paralelamente'l gobiernu porteño empieza a xestionar la construcción de la flamante Llinia H (Retiru - Nueva Pompeya), anque la so construcción recién sería empecipiada mientres la xestión de AnÍbal Ibarra.[ensin referencies]

Ente mediu, el 21 d'abril de 1999, l'entá presidente Carlos Menem robló'l Decretu PEN Nᵘ393/99 en favor de la tresferencia del exerciciu de la fiscalización y el control de los soterraños en favor de la ciudá. Magar la Llexislatura de la Ciudá Autónoma de Buenos Aires, aprobó una llei xuntando al decretu nacional mentáu, la posterior crisis sociu-económica de 2001 provocó que l'efectivu trespasu de diches funciones esleir nel tiempu.

Tránsitu

[editar | editar la fonte]
Vista de l'Avenida Goyeneche, nel barriu de Saavedra.

En 1994, como parte de los contratos de concesión d'autopistes, anúnciase la intención d'estender la ruta Panamericana dientro de la Capital Federal por aciu un viaductu eleváu hasta la Av. Congresu aprovechando los terrenales remanentes de lo que diba ser l'Autopista Central AU-3 (ver Plan d'Autopistes Urbanes de 1976). Sicasí, los vecinos opónense dafechamente y l'intendente Jorge Domínguez, propón nel so llugar la construcción d'una avenida d'accesu rápidu, tomando cuasi la totalidá del espaciu vacante ente les cais Holmberg y Donado. Sicasí nun se llega a un consensu y el plan queda en suspensu.

Recién mientres la xestión de Fernando De la Rúa, atendiendo al reclamu de los vecinos, vuelve modificar el proyeutu de l'avenida rápida incorporando una cai llateral de tránsitu vecinal (dixebrada de la vía rápida) y otros cambeos que tendieron a privilexar los espacios verdes.[ensin referencies] Los vecinos amosáronse satisfechos y la construcción de la obra realizar ente los años 1997 y 1998, constituyendo l'actual Avenida Roberto Goyeneche.

Otra obra que reinicia De la Rúa, ye la de l'Autopista Occidental AU-7. Esta obra, que contemplaba xunir los barrios de Villa Soldati y Villa Pueyrredón, fuera empecipiada en 1980 con dellos viaductos nel sector de l'Avenida Lacarra (Parque Almirante Brown), sicasí la so execución suspendiérase en 1982, quedando estes estructures abandonaes. En 1998, reiníciense los trabayos anque nuna versión recortada del proyeutu, diendo solo dende l'Avenida Dellepiane hasta'l Regatu. En 2000 inaugúrase'l primer tramu dende Av. Dellepiane hasta la Av. Roca y en 2002 complétase la obra hasta'l Regatu, recibiendo nesi momentu'l nome d'Autopista Cámpora.

En setiembre de 1997, ante'l repitíu reclamu de los ciclistes porteños, De la Rúa tamién inauguró'l primer tramu de 7,12 quilómetros de lo que sería darréu la Rede de Bicisendas de la Ciudá de Buenos Aires. Esti primer tramu partía de Av. Llibertador y Carlos Casares, frente al Xardín Xaponés, depués corría paralela a l'avenida Figueroa Alcorta y terminaba na esquina de Av. Llibertador y García del Ríu.

Esta nueva sienda pa bicicletes cuntaba con tol trayeutu debidamente señalizáu por que los peatones nun usurparen el pasu a les bicicletes. Amás, nes cruces coles aveníes asitiáronse cartelos indicadores pa los automovilistes ya instaláronse semáforos especiales pa los ciclistes.[ensin referencies]

L'espaciu públicu

[editar | editar la fonte]
Paséu Costanera Sur - Vista de los pacionales que güei ocupen la ex Llaguna de los Coipos.

Una de les primeres midíes de la xestión De la Rúa foi anular, en 1997, les polémiques concesiones del restorán bailladeru "Ski Ranch" (Costanera Norte) y del Campu de Golf-Velódromu por haber atopáu graves incumplimientos nos contratos.

El "Ski Ranch", qu'ocupaba'l terrén del tradicional Espigón Dorrego, foi baltáu pola comuña y nel so llugar construyó un parque públicu. La iniciativa del Gobiernu yera recuperar el paséu costanero.

Darréu De la Rúa robló un decretu pol qu'obligaba a cuasi tolos concesionarios a presentase na Secretaría de Facienda y Finances p'analizar cada contratu en particular.

El principal efeutu d'esta midida sentir na avenida Intendente Güiraldes, un tradicional paséu de la mariña porteña, onde s'allugaben numberosos locales gastronómicos concesionados pola Municipalidá de Buenos Aires na década del ´70. El paséu gastronómicu foi bien popular mientres dellos años, con una ufierta bien variada pa toles clases sociales.

Sicasí, la so decadencia empezó colos años ´90 y afondóse cuando Fernando de la Rúa tomó la decisión de clausurar dellos locales, porque les concesiones taben na so mayoría vencíes o presentaben inconsistencies. La mayoría de los restoranes fueron baltaos y convertíos en parte del paséu públicu. Finalmente solo sobrevivieron unos pocos restoranes.

A fines de 1999, el paséu costanero incorporó un nuevu curiosu: el parque temáticu Tierra Santa. Con edificaciones d'estilu helénicu, romanu, xudíu, exipciu y babilónicu, los visitantes podíen percorrer los distintos momentos de la vida de Cristu ya interactuar con actores carauterizaos como personaxes de la dómina. La nueva atraición foi construyida sobre terrenales que se topaben disponibles del Balneariu Parque Norte.

Otru llugar recuperáu mientres la xestión de De la Rúa foi la Costanera Sur (Puertu Maderu) y la Llaguna de los Coipos, un espeyu d'agua de 11 hectárees allugáu na Reserva Ecolóxica. Les xeres consistieren na remoción de 50.000 metros cúbicos de folla, desmalezamiento, retiru de residuos sólides y profundización del terrén.

La obra incluyó, nuna segunda etapa, la reconstrucción del veredón inferior de la rambla que pasa xunto a la Llaguna los Coipos.

Dientro de la trama urbana, cabo destacar que, magar mientres la xestión de Jorge Domínguez dar# en abarganar el Paséu del Rosedal pa la so proteición, ye mientres la xestión de De la Rúa cuando se populariza la polémica tradición d'enrexar places y monumentos históricos, pa torgar que sían vandalizados.

 Escudu de la Ciudá
Secretaríes del Gobiernu de
Fernando de la Rúa
Cartera Titular Periodu

Juan Octavio Gauna
Enrique Mathov

7 d'agostu de 1996 - 12 de marzu de 1998
12 de marzu de 1998 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría de Facienda y Finances Adalberto Rodríguez Giavarini
Eduardo Delle Ville
7 d'agostu de 1996 - 26 de mayu de 1998
26 de mayu de 1998 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría d'Obres y Servicios Públicos Nicolás Gallu
Hugo Clausse
7 d'agostu de 1996 - 24 de marzu de 1999
24 de marzu de 1999 - 10 d'avientu de 1999

Enrique César Fazio
Enrique Garcia Espil

Secretaría d'Industria, Comerciu y Trabayu Rafael Kohanoff setiembre de 1998 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría de Cultura María Sáenz Quesada
Darío Lopérfido
7 d'agostu de 1996 - 28 d'abril de 1998
28 d'abril de 1998 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría d'Educación Horacio Sanguinetti
Mario Giannoni
7 d'agostu de 1996 - 15 de payares de 1997
15 de payares de 1997 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría d'Aición Social Rafael Kohanoff
Cecilia Felgueras
7 d'agostu de 1996 - setiembre de 1998
setiembre de 1998 - 10 d'avientu de 1999

Héctor Lombardu

7 d'agostu de 1996 - 10 d'avientu de 1999
Secretaría de Mediu Ambiente y Desarrollu Rexonal Norberto Portar

Hernán Lombardi

 Escudu de la Ciudá
Subsecretaríes del Gobiernu de
Fernando de la Rúa
Cartera !Titular Periodu
Subsecretaría de Llegal y Téunica Germán Voss
Jorge Barbagelata
7 d'agostu de 1996 - setiembre de 1998
setiembre de 1998 - 10 d'avientu de 1999
Subsecretaría de Servicios Xenerales Ricardo Ostuni 7 d'agostu de 1996 - 10 d'avientu de 1999

Luis Gregorich

7 d'agostu de 1996 - 10 d'avientu de 1999

Presidencia

[editar | editar la fonte]

Camín a la presidencia

[editar | editar la fonte]
Carlos Menem apúrre-y el cayáu de mandu a Fernando de la Rúa el 10 d'avientu de 1999.

Al añu siguiente de la so asunción como Xefe de Gobiernu, n'agostu de 1997, formóse l'Alianza pol Trabayu, la Xusticia y l'Educación, con dellos partíos políticos de centru y izquierda moderada, siendo los principales la Unión Cívica Radical y el Frente País Solidariu (Frepaso). El principal oxetivu de l'Alianza yera conformar llistes comunes na mayor cantidá posible de distritos de cara a les llexislatives d'esi mesmu añu, y amás, aposta-y el poder al Xusticialismu nes presidenciales de 1999. Bona parte d'eses aspiraciones cumpliéronse cuando, con llistes conxuntes en 14 distritos (incluyendo la Capital y la Provincia de Buenos Aires) n'ochobre de 1997 la UCR y el Frepaso trunfaron col 45 per cientu de los votos en tol país, causando la primer derrota eleutoral nacional del Partíu Xusticialista dende 1985.

Como resultáu de los alcuerdos ente los dos partíos mayoritarios de la coalición hasta entós opositora, la candidatura presidencial pa les eleiciones de 1999 definir n'internes abiertes ente un candidatu de la UCR y un postulante del Frepaso. En llogrando'l respaldu de la mayoría del Partíu Radical —n'especial l'aval clave del ex-presidente Raúl Alfonsín— De la Rúa convertir en 1997 en presidente del Comité Nacional de la UCR y depués, meses dempués, en precandidato presidencial pol so partíu. El Frepaso opúnxo-y a Graciela Fernández Meijide, que cuntaba col antecedente de la eleición anterior d'haber derrotáu al xusticialismu na provincia de Buenos Aires (hasta entós un distritu fuertemente duhaldista).

Fernando de la Rúa llogró la victoria na interna abierta en payares de 1998, algamando'l 62 per cientu de los votos contra'l 38% del Frepaso en tol país. Consagráu Fernando de la Rúa como candidatu presidencial, el líder del Frepaso, Carlos Álvarez, decidió acompañalo como candidatu a vicepresidente pa reforzar la unidá de la coalición.

De la Rúa xura como presidente en 1999.

Fernando de la Rúa, candidatu de l'Alianza, foi electu presidente nes eleiciones del 24 d'ochobre de 1999, y el xusticialismu perdió la mayoría na Cámara de Diputaos. L'Alianza y la so fórmula De la Rúa-Álvarez llogró'l 48,5% de los sufraxos, contra'l 38,09% del binomiu peronista Eduardo Duhalde-Ramón Ortega. De terceres, col 10,09% de los votos, apaecía l'ex ministru d'Economía Domingo Cavallo.[22]

Unu de los ésitos de la campaña eleutoral foi la campaña publicitaria televisiva de De la Rúa, nel cual pronunciaría la frase "Dicen que soi aburríu..." cola cual rellacionar más palantre. Dicha publicidá buscaba oldear al candidatu presidencial cola frivolidá que'l públicu percibía nel gobiernu menemista. La campaña eleutoral tuvo al cargu de Ramiro Agulla, David Ratto (publicista de Raúl Alfonsín nes eleiciones de 1983) y Antonio de la Rúa, esti últimu fíu del propiu Fernando de la Rúa.[23] El fíu del presidente lideraría al "Grupu Sushi", una redolada con influencia nes decisiones de Fernando de la Rúa.[24][25]

Años 1999 y 2000

[editar | editar la fonte]

La victoria de De la Rúa deber al fuerte refugu públicu escontra la figura de Carlos Menem, según tamién al deterioru de la situación económica del país, qu'en 1999 terminaba con una cayida del PIB d'alredor de 3,4 puntos porcentuales respectu al añu anterior.[26] El desemplegu averar al 14 per cientu, depués d'haber alcanzáu cifrar récor de 18,6% dellos años antes, y la probeza yera del 30% anque siguía siendo menor a la qu'había primero que l'asuma.[27] El país tenía serios problemes en materia educativo y sanitaria, y la dirigencia política tenía una mala imaxe pública. Amás, el gobiernu peronista dexaba un eleváu déficit fiscal, con un colloráu de más de mil millones de pesos, una delda esterna del orde de los 150 mil millones añales con vencimientos de cuasi 25 mil millones nel añu próximu.[28][29] Por cuenta de esto, De la Rúa tomó severes midíes d'axuste col propósitu de saniar les finances.[30] L'aumentu impositivu decretáu sobre les clases medies y altes escontra xineru de 2000, foi parte d'un paquete que procuró polo xeneral ameyorar la economía, según atender deldes pendientes como'l Fondu pal Incentivu Docente, pero esto resultó sicasí insuficiente pa resolver el deterioru de les finances públiques.[31] A partir d'avientu de 2000 l'actividá industrial cayó. En Tierra del Fueu, la producción d'electrodomésticos foi solu de 610 artefautos, cuando'l peor añu fuera'l 2000 con 19 115 artefautos. la producción d'artefautos de televisión cayó 89 % con respectu al igual periodu del añu anterior, la producción de videocaseteras foi del 94 %, la de microondes del 84 %, auto-radios del 73 %.[32] Cerraron munches fábriques con una antigüedá de más de cien años, como la empresa ellaboradora de alfajores Balcarce.[33]

Al asumir intervieno la Provincia de Corrientes que dende diba meses taba nun grave conflictu políticu y financieru, con paros ininterrumpíos y la destitución del gobernador Hugo Rubén Perie. La xera foi-y encamentada a Ramón Mestre que tuvo de normalizar la situación provincial.

José Luis Machinea, primer ministru d'economía del gobiernu de De la Rúa.

A lo llargo del añu 2000 el gobiernu buscó controlar el gastu públicu, baxar les tases internes d'interés y caltener la estabilidá monetaria y financiera. De la Rúa tomó severes midíes d'axuste: dispunxo un retayu de sueldu ente 8 y 20% a los emplegaos públicos, docentes, fuercies de seguridá y emplegaos xudiciales qu'afectaron a más de 140.000 persones, retayos nel presupuestu de les Universidaes Nacionales y el despidu de 10.000 emplegaos, como parte d'un paquete d'axuste esixíu pol FMI.[34][35] Sicasí les midíes nun dieron resultancia, pal añu 2000 la crisis siguió, la economía contráxose 0.5% del PIB y la desocupación algamó'l 14.7%.[36][37]

En marzu de 2001 asumió como ministru Ricardo López Murphy que llevó a cabu un severu programa d'axuste fiscal, retayos en xubilaciones por 127 millones y postergación nel pagu de les mesmes, anulación de pensiones y beques estudiantiles, achique y retayu nos programes sanitarios por 50 millones, IVA del 15 al 21% pa espectáculos culturales, fútbol, teatru y cine, eliminación d'ayuda a productores rurales de siete provincies por 180 millones, despidu inmediatu de 40.000 emplegaos públicos, flexibilización llaboral, retayos nes indemnizaciones por despidu, privatización de les cases de xuegu y de parte del Bancu Nación.[38][39] El manexu del gobiernu radical deterioró la economía rápido: les tases interbancarias orellaben el 900% añal y el riesgu país disparóse enzancando les inversiones.[40][41] El duru retayu supunxo la rotura de la coalición gobernante, miembros del FrePaSo dientro del gabinete arrenunciaron depués de presentáu'l programa económicu. Por cuenta de esto, López Murphy viose obligáu a retirase a 16 díes d'asumir.[42]

N'ochobre'l desemplegu algamó al 18,3% de la población activa.[43] La delda pública llegó a 132.000 millones de dólares, rexistróse una contraición mayor al 11% na actividá industrial y al 20% en construcción en términos añales, el PIB per cápita baxó 10% y l'inversión un 30% y un déficit de 8.500 millones.[44]

Llanzó iniciatives como'l Plan d'Infraestructura que por aciu alcuerdos colos gobiernos provinciales y financiamiento priváu buscaba realizar obres de caminos, agua y vivienda en tol país por 20 mil millones de dólares. La midida foi tomada por decretu yá que, según el ministru del interior Federico Storani, nun había seguridá de que'l Congresu sancionara la llei cola rapidez necesaria.[ensin referencies]

El gobiernu de De la Rúa pidió ayuda complementaria al Fondu Monetariu Internacional (FMI) y a los bancos privaos p'amenorgar la presión de la delda esterna. N'avientu de 2000, el ministru d'Economía José Luis Machinea axustó un paquete de salvataje de cerca de 40.000 millones de dólares, conocíu como Blindaxe financieru pa ganar enfotu y credibilidá nel esterior y baxar los intereses y anovar más fácilmente los vencimientos.[45] la primer midida trascendente antes de rematar 1999, foi l'aprobación de la Llei de Reforma Tributaria, que prevía aumentar l'impuestu a les ganancies, realizar quites a les xubilaciones mayores a los 3100 pesos, xeneralizar l'aplicación del IVA, ente otros cambeos que suponíen un aumentu de cuasi tolos impuestos internos.[46] La segunda midida trascendente producir a los pocos meses, cuando'l ministru anunció un amenorgamientu de salarios del personal estatal, d'ente'l 12% y el 15%, amás de la reestructuración o supresión de diversos organismos públicos.[47][48]

Sicasí, el "Blindaxe" nun foi abondu pa reactivar la economía y en marzu de 2001 Machinea decidió presentar el so arrenunciu.[49]

Añu 2001

[editar | editar la fonte]
Aspeutos políticos
[editar | editar la fonte]

Amás de la grave crisis económica, el sistema políticu apaecía jaqueado nel so conxuntu a partir del arrenunciu n'ochobre de 2000 de Carlos Álvarez, vicepresidente y líder del Frepaso.[50] Felicidad arrenuncia tuvo llugar metanes un escándalu onde se denunciaron supuestos sobornos nel Senáu p'aprobar una polémica llei de reforma llaboral.

De la Rúa prepara'l so discursu depués del arrenunciu de Carlos Álvarez

Los oxetivos de la Llei de Reforma Llaboral yeren per un sitiu debilitar el poder gremial de los sindicatos grandes en favor de los pequeños y por otru baxar los costos llaborales. La fuerte resistencia del xusticialismu a votar el proyeutu produció cambeos qu'atenuaron cuasi totalmente el so efeutu sobre la estructura gremial. Nestes negociaciones participaron l'entós ministru de trabayu Alberto Flamarique y el líder sindical Hugo Moyano. Moyano oponer con firmeza a la reforma, argumentando que la mesma tendría de resultes una rebaxa de los salarios y que taría impulsada pol Fondu Monetariu Internacional.[51] Flamarique intentó consiguir el sofitu del sindicalismu prometiendo que los gremios nacionales siguiríen siendo los destinatarios de la cuota sindical qu'apurren los afiliaos, pero esto estremó internamente a la CGT.[52]

L'arrenunciu de Carlos Álvarez produció un quebre na Alianza; anque los funcionarios del Frepaso siguieron nos sos cargos, munchos d'ellos hasta'l final de la xestión. Álvarez arrenunció al so cargu'l 6 d'ochobre de 2000,[53] denunciando corrupción na alministración de de la Rúa y nel Senáu nacional.

Dichu quebre afondar nel Parllamentu: ellí, la escasa mayoría que tenía los oficialismu na Cámara de Diputaos diba amenorgándose mes a mes a midida que llexisladores de partíos de centru izquierda diben abandonando la coalición por diferencies polítiques col estilu de gobiernu lleváu alantre por De la Rúa.

La situación política polo xeneral yera desfavorable. Nel Senáu la mayoría yera del Partíu Xusticialista. Na Cámara de Diputaos teníase la mayoría pero ésta yera mínima. El sindicalismu realizó 7 paros xenerales mientres el gobiernu delarruista, y la mayoría de les provincies arxentines teníen gobernadores propios del PX. Tampoco disponía d'un sofitu partidariu claro, y dellos sectores del radicalismu y el Frepaso empezaron a alloñase pol arrenunciu de Carlos Álvarez, el nomamientu de Domingo Cavallo y la política económica sostenida. El titular de la UCR, Raúl Alfonsín, intentaba evitar la rotura partidaria.[54]

A mediaos d'añu llogra l'aprobación parllamentaria de la llei de intangibilidad de los depósitos bancarios.[55] N'ochobre la desocupación engatara al 18,3%.[56] Con cuenta de añu les reserves internacionales del BCRA baxaríen a cerca de 20 mil millones de dólares.

Metanes estos problemes, tamién hubo aspeutos positivos, como foi llograr que nel ciclu lectivu del añu 2000 cumpliérense 180 díes de clases, récor en más d'una década, gracies al interés que se punxo n'aumentar les selmanes del periodu escolar como n'evitar conflictos docentes col pagu del incentivu docente.[ensin referencies]

Nesti marcu d'amplia problemática política y económica, produciéronse les eleiciones llexislatives de 2001, onde'l Xusticialismu imponer col 40 per cientu en tol país, contra'l 24% d'una abrasada Alianza que perdía más de 4.500.000 votos respeuto de lo llograo apenes dos años antes. Pal últimu bieniu de xestión, el gobiernu radical enfrentaría un Congresu totalmente opositor.[57] El votu en blancu o nulu algamó cifres récor na historia de la democracia arxentina: la combinación de votu en blancu, votu nulu y ausentismu alzar al 41%, equivalentes a 10,2 millones d'arxentinos.[58]

La situación social motivó la xeneralización de grupos piqueteros a lo llargo del país, una forma de manifestación que recurre al bloquéu total o parcial de rutes o cais como forma de protesta. Mientres el xusticialismu ocupaba la presidencia del Senáu al traviés de Ramón Puerta, figurando asina na llinia de socesión presidencial.[59]

Aspeutos económicos

[editar | editar la fonte]
Añu[60] Crecedera
del PIB
2000 -0,5%
2001 -4.5%

En xineru de 2001 les reserves internacionales del BCRA algamaren el récor históricu de 37.380 millones de dólares, que sería superáu nel añu 2007 mientres el gobiernu de Néstor Kirchner.[61]

El ministru d'Economía, Ricardo López Murphy anuncia un plan d'axuste, que causó numberoses protestes y llevó al so arrenunciu.

En marzu de 2001, yá con esviadures nes metes presupuestaries del primer trimestre del añu produció l'alloñamientu de José Luis Machinea del Ministeriu d'Economía y nomóse pal mesmu al hasta entós ministru de defensa Ricardo López Murphy, un economista respetáu pero de l'ala más lliberal del radicalismu qu'asumió colos oxetivos d'achicar el gastu del estáu y aumentar la recaldación fiscal.[62] Los sos proyeutos pa saniar la economía realizando un enorme axuste del gastu públicu, retirando fondos d'árees como salú o educación, topetó con una bien fuerte oposición popular, particularmente dientro del mesmu Partíu Radical y nos sos brazos xuveniles y universitarios. Tamién punxo en situación de rotura a la coalición gobernante una y bones los miembros del Frepaso dientro del Gabinete anunciaron el so arrenunciu depués de que foi presentáu'l programa económicu. Por cuenta de esto, López Murphy viose obligáu a retirase depués d'apenes 16 díes nel ministeriu d'Economía.[63]Mientres el 2001 la situación económica deterioróse rápido: les tases interbancarias orellaben el 900% añal, el riesgu país disparóse,[64] (en marzu superó 800 puntos y n'ochobre llegó a 1859 puntos, el más altu del mundu), acompañáu d'una baxa de 540 millones de pesos en depósitos bancarios nun solu día.[65] N'ochobre'l desemplegu foi récor 4.8 millones ente sacupaos, 18.3% de la población activa.[66]

Convocar a ocupar la cartera a Domingo Cavallo, ex-presidente del BCRA mientres la dictadura y Ministru d'economía del menemismu. Cavallo xunto al so equipu económicu y Patricia Bullrich, entós Ministra de Trabayu, anunciaron más axustes. Aprobóse l'impuestu a les operaciones bancaries, un retayu del 13% en haberes previsionales qu'afectaron a 533.401 xubilaos, retayos del 13% sobre'l salariu d'emplegaos estatales, y emitióse delda por 3000 millones.[67] Estes midíes esfrecieron el consumu y traxeron a una mayor cayida de los niveles d'emplegu.[68] El déficit fiscal disparar a 4000 millones de dólares.[69] El desemplegu pasó de 14,7% nel añu 2000 a 25% a empiezos del 2001, niveles que marcaron un récor históricu nel país, superior inclusive a los de la crisis de 1930.[70].[71]

Cavallo empecipió la so xestión prometiendo una crecedera añal del 5% ya intentando rebaxar impuestos distorsivos y alicar la industria, presentáu como "Planes de Competitividá".[72] Aprobóse l'impuestu a les operaciones bancaries y efeutuáronse delegaciones de delles de les atribuciones del poder llexislativu nel poder executivo.[73][74]

Sicasí, los mercaos reaccionaron tan mal como los organismos internacionales de creitu. En xunetu d'esi añu, por cuenta de la presión fiscal y la imposibilidá de normalizar la economía, Cavallo viró escontra una fuerte ortodoxa económica. Pa ello presentó un plan de "Déficit cero", con un nuevu retayu xeneral de gastos na alministración pública pa evitar gastar más de lo qu'ingresaba nel Estáu.[75] La resistencia pa llograr del Congresu la llei en cuestión foi bien grande, inclusive dientro del radicalismu nos sectores adherentes al alfonsinismu, pero De la Rúa llograr pidiendo un esfuerciu tanto a los llexisladores opositores como a los mesmos y a la población polo xeneral. Argumentábase que "si nun hai arreglu, llega'l caos".[76] Esto tampoco ayudó, y el continuu axuste contraía entá más la economía nel marcu d'un contestu internacional de recesión rexonal y global, que tampoco ayudaba a l'Arxentina a crecer.

Manifestación en contra del corralito financieru (Nota: la semeya ye posterior al arrenunciu de De la Rúa).

En payares, el gobiernu de De la Rúa empecipió una reestructuración de los compromisos de la delda esterna, denominada "Megacanje".[77] Escontra fines d'esi mes, l'agravamientu inusitado de la situación económica, con inversiones que s'alloñar por cuenta de la complicada situación política, provocó rocea pública nel sistema financieru, polo que se producieron fuertes retiros de depósitos bancarios. Pa frenalos, el ministru d'Economía impunxo restricciones qu'implicaben el conxelamientu de los fondos depositaos nos bancos, midida conocida como'l "corralito".[78] La midida foi promulgada'l 1 d'avientu y orixinalmente dexaba namái un retiru de 250 pesos n'efectivu selmanales, la prohibición d'unviar dineru al esterior del país y l'obligación de realizar la mayor parte de les operaciones comerciales por aciu cheques, tarxetes de creitu o de débeda, y tenía prevista una duración por 90 díes.[79] La delda pública llegó a 132.000 millones de dólares, rexistróse una contraición mayor al 11% na actividá industrial y al 20% en construcción en términos añales, el PIB per cápita baxó 10% y l'inversión un 30% y un déficit de 8.500 millones, ensin cuntar el de les provincies.[80]

Ante una sópita cayida de los depósitos y la fuga de divises, el 1 d'avientu de 2001 emitióse'l decretu 1570/2001,[81] qu'establecía prohibiciones pal retiru de dineru de les entidaes financieres per parte del públicu. Al acutar sópito la lliquidez monetaria estes midíes afogaron tou movimientu económicu, paralizando'l comerciu y el creitu, rompiendo les cadenes de pagu. Les restricciones al retiru de dineru, sumada a la prinda de los depósitos promovida por Domingo Cavallo fueron conocíes popularmente como Corralito. Estos fechos desaguaron na crisis d'avientu de 2001 n'Arxentina.

El corralito foi altamente impopular y perxudicó inda más a numberosos sectores de la economía arxentina.[82] El FMI, en tantu, endureció la so posición y negóse a unviar 1.260 millones colos que se comprometiera a collaborar nel marcu del préstamu conocíu como "Blindaxe", argumentando que l'Arxentina nun cumpliría los sos compromisos de caltener el "déficit cero".[83]

Españíu social

[editar | editar la fonte]
19 d'avientu de 2001, el Presidente Fernándo de La Rúa declara l'Estáu de Sitiu en Cadena Nacional. Fonte: Radio y Televisión Arxentina. http://www.rta-se.com.ar (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

Escontra'l 19 d'avientu, la situación social volvióse incontrolable, con saqueos y falcatrúes nos puntos más importantes del país. El Presidente llamó a la población al aselu. De la Rúa respondió decretando'l Estáu de Sitiu en tol país.[84] Sicasí'l vandalismu nun menguó, ya inclusive aumentó a pesar del estáu de sitiu.[85] Finalmente produciéronse 27 muertos y más de dos mil mancaos.[86][87] La rebelión popular, en llugar de terminar, sumó'l sofitu de la clase media, históricu bastión eleutoral del radicalismu. La mesma implicóse pol conxelamientu de los depósitos bancarios. A la medianueche arrenunció'l ministru d'economía Domingo Cavallo y el restu del gabinete punxo los sos arrenuncios a disposición del Presidente.[84]

El 20 d'avientu la Ciudá de Buenos Aires y el Gran Buenos Aires taben enchíes por una fola de saqueos a supermercaos y establecimientos comerciales de diversos tipos.[88] A esto sumóse-y un cacerolazo xeneralizáu y marches de miles de persones autoconvocadas que reclamaben l'arrenunciu del gobiernu.[89] Nel centru porteño la policía federal yera enchida, anque llograba caltener la violencia fora de la Plaza de Mayu.

Los gremios convocaron a fuelgues como protesta pol estáu de sitiu. Primeramente la CTA empecipió una fuelga de 24 hores el 20 d'avientu.[90] A otru día (a pesar de tener llugar l'arrenunciu de De la Rúa) sumaríense la CGT de Rodolfo Daer nuna fuelga de 36 hores y la de Hugo Moyano por tiempu indetermináu.[91] El Presidente perdió definitivamente'l respaldu de la mayoría del so propiu partíu, la Unión Cívica Radical, y enferronáu al escasu sector radical qu'entá lu respondía intentó convocar al xusticialismu a un alcuerdu de gobernabilidad, sumándose al gobiernu. El refugu del PX decidió a De la Rúa a presentar el so arrenunciu al Parllamentu a les 19.45 hores del 20 d'avientu de 2001, cuando nun completara sinón apenes la metá del so mandatu constitucional. La imaxe del renunciante Presidente saliendo n'helicópteru de la Casa Rosada, quedó grabada pa siempres na alcordanza de los arxentinos. Esti fechu tuvo amás como afeutáu al partíu políticu del ex-presidente, perdiendo la mayoría de les eleiciones que se realizaron hasta l'actualidá, debilitando a la Unión Cívica Radical frente a un peronismu n'alza, qu'ante l'ausencia del so rival clásicu llegó a estremase en dos frentes. [92][93]

 Estandarte presidencial
Xefatura de Gabinete y Ministerios del Gobiernu de
Fernando de la Rúa
Cartera !Titular Periodu
Xefatura de Gabinete Rodolfo Terragno
Chrystian Colombo
10 d'avientu de 1999 - 5 d'ochobre de 2000
5 d'ochobre de 2000 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu del Interior Federico Storani
Ramón Mestre
10 d'avientu de 1999 - 20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de Rellaciones Esteriores, Comerciu Internacional y Cultu Adalberto Rodríguez Giavarini 10 d'avientu de 1999 - 23 d'avientu de 2001
Ministeriu de Defensa Ricardo López Murphy
Horacio Jaunarena
10 d'avientu de 1999 - 5 de marzu de 2001
5 de marzu de 2001 - 23 d'avientu de 2001
Ministeriu d'Economía y Producción José Luis Machinea
Ricardo López Murphy
Domingo Cavallo
10 d'avientu de 1999 - 5 de marzu de 2001
5 de marzu de 2001 - 20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001 - 20 d'avientu de 2001
Ministerio d'Infraestructura y Vivienda Nicolás Gallu
José Luis Machinea
Ricardo López Murphy
Carlos Bastos
10 d'avientu de 1999 - 5 d'ochobre de 2000
5 d'ochobre de 2000 - 5 de marzu de 2001
5 de marzu de 2001 - 20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de Xusticia y Derechos Humanos Ricardo Gil Lavedra
Jorge de la Rúa
10 d'avientu de 1999 - 6 d'ochobre de 2000
6 d'ochobre de 2000 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu d'Educación Juan José Llach
Hugo Juri
Andrés Delich
10 d'avientu de 1999 - 25 de setiembre de 2000
25 de setiembre de 2000 - 20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de Trabayu, Emplegu y Formación de Recursos Humanos Alberto Flamarique
Patricia Bullrich
José Dumón
10 d'avientu de 1999 - 6 d'ochobre de 2000
6 d'ochobre de 2000 - 29 d'ochobre de 2001
29 d'ochobre de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de la Seguridá Social y Axencia Social Patricia Bullrich 29 d'ochobre de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu d'Aición Social / Desarrollu Social Graciela Fernández Meijide
Marcos Makón
Juan Pablo Cafiero
Daniel Sartor
10 d'avientu de 1999 - 12 de marzu de 2001
12 de marzu de 2001 - 20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001 - 22 d'ochobre de 2001
22 d'ochobre de 2001 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de Salú Héctor Lombardu 10 d'avientu de 1999 - 21 d'avientu de 2001
Ministeriu de Turismu, Cultura y Deportes Hernán Lombardi 29 d'ochobre de 2001 - 21 d'avientu de 2001
 Estandarte presidencial
Secretaríes d'Estáu del
Gobiernu de Fernando de la Rúa
Cartera !Titular Periodu
Secretaría Xeneral Jorge de la Rúa
Carlos Becerra
Nicolás Gallu
10 d'avientu de 1999-23 d'ochobre de 2000
23 d'ochobre de 2000-20 de marzu de 2001
20 de marzu de 2001-20 d'avientu de 2001
Secretaría Llegal y Téunica Ernesto Marcer
Secretaría d'Intelixencia del Estáu Fernando de Santibañes
Carlos Becerra
10 d'avientu de 1999-23 d'ochobre de 2000
23 d'ochobre de 2000-20 d'avientu de 2001
Secretaría de Cultura y Comunicación Darío Lopérfido 10 d'avientu de 1999-23 d'avientu de 2001
SEDRONAR Lorenzo Cortese 10 d'avientu de 1999-20 d'avientu de 2001
Secretaría de Ciencia, Teunoloxía ya Innovación Granible Dante Caputo
Adriana Puiggrós
10 d'avientu de 1999-28 de febreru de 2001
28 de febreru de 2001-20 d'avientu de 2001

Actividá posterior a la presidencia

[editar | editar la fonte]

De la Rúa retiróse totalmente de la vida política y evitó apaiciones públiques o formular declaraciones, inclusive respectu de les causes xudiciales llevaes alantre na so contra. Una de diches causes referir a los eventos que tuvieron llugar a la fin del so mandatu, mientres los cualos morrieron alredor de 30 persones en distintos llugares del país. Enrique Mathov, l'ex secretariu de seguridá, acusó a De la Rúa d'ordenar la represión.[94] La causa foi llevada alantre pol xuez Claudio Bonadío, y na mesma tamién tuvieron procesaos l'entós subxefe de la Policía Federal, Osvaldo Cannizzaro, y otros comisarios qu'actuaron mientres aquella tarde: Daniel Manzini, Prósperu Treseguet, René Derechu y Alfredo Salomón. De la Rúa asegura que'l 20 d'avientu inoraba la gravedá de la situación:

Recién tuvi la información sobre la última hora de la tarde, cuando yá taba en Olivos sobre qu'había finaos. Yo arrenuncié antes de sabelo.[95]

El xuez, sicasí, tornó la defensa de De la Rúa, y declaró lo siguiente:

Ye imposible creer que nengún de los funcionarios, asesores, correlixonarios, amigos o familiares aportara a la so presencia de manera personal o por cualesquier otru mediu[95]
Podría encender una televisión o una radio o más nun seya asomarse a una ventana y ver el panorama que socedía nel xardín de la so propia casa.[95]

Dichu procesamientu foi revocáu'l 29 d'abril de 2008, cuando la Cámara Federal dictó la falta de méritu.[96]

De la Rúa tamién foi procesáu nuna causa en que lo acusa de sobornar llexisladores pa consiguir l'aprobación de la Reforma Llaboral del añu 2000. La causa ye de "confechu activu agraváu", y ye llevada alantre pol xuez federal Daniel Rafecas. La causa foi promovida pol ex secretariu parllamentariu Mario Pontaquarto, quien confesó nos medios la so intervención en dicha operación. El mesmu Pontaquarto ta tamién procesáu, al igual que Fernando de Santibañes, que yera xefe de la SIDE; José Genoud, entós presidente provisional del Senáu, y Alberto Flamarique, ministru de Trabayu. Los ex-senadores acusaos de recibir les "coimas" (sobornos) son Alberto Tell, Remu Costanzo, Emilio Cantarero, Ricardo Branda y Augusto Alasino.[97]

Mientres l'añu 2006 el xuez Jorge Ballestero procesó a Fernando de la Rúa, Domingo Cavallo y dellos miembros del so equipu pol megacanje.[98] Encontó la so decisión en qu'éstos cometeríen un crime, entepasando'l marxe de discrecionalidad propiu de les midíes polítiques.[99]

El día 7 d'abril de 2009 Fernando de la Rúa foi sobreseído pol Tribunal Oral Criminal 16 na causa qu'investigaba la presunta contratación d'un xardineru priváu con sueldu del ex Conceyu Deliberante. Trátase d'un desprendimientu de la megacausa polos denominaos "ñoquis" del ex llexislativu comunal.[100] Nel mesmu día los xuez Bonadío sobreseyó al ex-presidente na causa na que-y lo investigaba pola so presunta responsabilidá nos cinco muertes qu'hubo de resultes de la represión policial a les protestes qu'antecedieron la so salida del Gobiernu n'avientu de 2001.[101] Con al respeutive de la so salú personal, mientres foi presidente foi operáu por aciu una angioplastia nel Institutu Cardiovascular de Buenos Aires en xunu del 2001, y depués recibió una segunda angioplastia coronaria con stent nel Institutu del Diagnósticu nel 2010 a manes del xefe de cardioloxía intervencionista d'esa institución, doctor Luis de la Fuente, el médicu pioneru n'Arxentina de la medicina cardiovascular mínimamente invasiva quien n'agostu del 2014 volvió asitia-y dos stents coronarios con melecina.

Llibros publicaos

[editar | editar la fonte]
  • El Recursu de Casación - Editor Zavalía, 1968.
  • Procesu y Xusticia - Lerner Editores Asociaos, 1980[ensin referencies]
  • Teoría Xeneral del Procesu - Depalma, 1991

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 12373767b. Apaez como: Fernando de la Rúa. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  2. «Murió el ex presidente Fernando de la Rúa (comunicado oficial)». Diario Crónica.
  3. «Murió a los 81 años el expresidente de la Nación Fernando de la Rúa». La Capital.
  4. URL de la referencia: https://www.ellitoral.com/index.php/id_um/201713-inhumaron-los-restos-de-fernando-de-la-rua-en-un-cementerio-de-pilar-habia-sido-velado-en-el-congreso-politica.html.
  5. URL de la referencia: https://www.ciudad.com.ar/espectaculos/murio-fernando-rua-expresidente-sufrio-descompensacion-cardiaca-renal_119929.
  6. «Ordens Honoríficas Portuguesas».
  7. «Fernando De la Rúa». Fundación Konex.
  8. Identificador del Boletín Oficial del Estado: BOE-A-2000-18940.
  9. URL de la referencia: http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/tnull_44386.html. Data de consulta: 11 abril 2019. Llingua de la obra o nome: chinu. Editorial: Ministerio de Educación de la República Popular China.
  10. URL de la referencia: https://www.quirinale.it/onorificenze/insigniti/48605.
  11. URL de la referencia: https://archiv.prezident.sk/schuster/index24b1.html?372. Llingua de la obra o nome: eslovacu. Data de consulta: 24 ochobre 2021.
  12. «fuercia-y-les duldes-del home-que-supo-esperar La fuercia y les duldes del home que supo esperar». La Nación (Arxentina) (30 de payares de 1998).
  13. De la Rúa, Fernando. «Autobiografía». Archiváu dende l'orixinal, el 5 de marzu de 2016. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  14. Con una formación intelectual decididamente más vasta que la de cualesquier otru presidente de los últimos ochenta años -namái Frondizi podría comparáse-y-; con un cursus honorum incuestionable dende la temprana adolescencia: abanderáu del Llicéu Militar de Córdoba, medaya d'oru de la universidá... Escribano, José Claudio. «Sele y distante, De la Rúa cuenta por qué foi añu = 2002». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  15. «La eleición: el trunfu como senador porteño en 1973. El bautismu de De la Rúa». Clarín (24 d'ochobre de 1999).
  16. 16,0 16,1 Zárate, Roberto Ortiz. «sur arxentina/fernando_de_la_rua Fernando De la Rúa». Consultáu'l 17 de marzu de 2008.
  17. Rivera, Manuel Álvarez. «Aspecto Xenerales del Sistema Eleutoral». Consultáu'l 17 de marzu de 2008.
  18. «Fernando De la Rúa». Archiváu dende l'orixinal, el 11 de xunetu de 2002. Consultáu'l 17 de marzu de 2003.
  19. 19,0 19,1 Viau, Susana. «Parábola de Fernando, el Laucha». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  20. Direición Nacional Eleutoral - Eleiciones 1989 (riqui Microsoft Excel)
  21. «El día que los porteños cortaron boleta». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  22. «De la Rúa ye'l nuevu presidente de los arxentinos». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  23. González, Fernando. «Aburríu: una pallabra que la publicidá convirtió en virtud». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 5 d'abril de 2008.
  24. Natanson, José. «Con Shakira, lloñe del poder». Consultáu'l 5 d'abril de 2008.
  25. Seifert, Daniel. «Sushi filantrópicu». Archiváu dende l'orixinal, el 14 de febreru de 2009. Consultáu'l 5 d'abril de 2008.
  26. Silveti, Edgardo. «Arxentina en cifres. Indicadores básicos». Archiváu dende l'orixinal, el 14 de febreru de 2009. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  27. «El desemplegu engató a 14,5%». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  28. Solá, Joaquín Morales. «Nel güeyu de la nube». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  29. Federico Martín Maglio. «Evolución de la delda esterna arxentina». Archiváu dende l'orixinal, el 28 de marzu de 2008. Consultáu'l 2 d'abril de 2008.
  30. «De la Rúa dixo que recibe un grave déficit y pidió esfuerzo». Consultáu'l 5 d'abril de 2008.
  31. «A pesar del impuestazo, xube pocu la recaldación d'abril». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  32. Silvio Bocchicchio. (6 de mayu de 2003) «Philco cerró finalmente la so fábrica en Ushuaia» Diariu La Nación. Consultáu'l 20 de xunetu de 2010.
  33. Darío Palavecino (5 d'avientu de 2001). «Alfajores Balcarce» Diariu La Nación. Consultáu'l 2 de setiembre de 2010.
  34. «Anuncien la fradadura salarial pa 140.000 estatales» (29 de mayu de 2000).
  35. Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes DLR
  36. «Indicadores xenerales». Ministru de Salú de la Nación. Archiváu dende l'orixinal, el 25 de payares de 2003.
  37. Indicadores básicos del país
  38. «Les 28 midíes de López Murphy» (17 de marzu de 2001). Archiváu dende l'orixinal, el 1 de payares de 2015. Consultáu'l 3 d'ochobre de 2015.
  39. José Natanson (17 de marzu de 2001). «Como un mazazu que quebró'l Gobiernu periódicu=Páxina/12».
  40. Javier Blanco (1 d'avientu de 2001). «truecu-supero-los-50000-millones El truecu superó los 50.000 millones».
  41. «L'Arxentina tuvo ayeri'l mayor riesgu país del mundu periódicu=Clarín» (11 d'ochobre de 2001).
  42. Daniel Juri (20 de marzu de 2001). «Foise Murphy y Cavallo va remanar la economía periódicu=Clarín». Archiváu dende l'orixinal, el 2014-11-04.
  43. «La Economía Arxentina mientres 2001 y evolución recién». Ministeriu d'Economía (22 d'abril de 2002). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-07-13.
  44. «L'añu en que vivimos a los tumbos» (31 d'avientu de 2001).
  45. «De La Rúa anuncia güei el blindaxe financieru del FMI». Archiváu dende l'orixinal, el 15 de xunetu de 2011. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  46. congresu-sanciono-xubir de-impuestos
  47. rebaxa salarial a los emplegaos del sector públicu que bazcuyó ente'l 12% y el 15%
  48. [1]
  49. se foi-con-una portada
  50. Juri, Daniel. «Chacho arrenunció con crítiques y De la Rúa diz que nun hai crisis». Archiváu dende l'orixinal, el 2021-04-10. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  51. Medeot, Enrique. «Moyano llevó quexes al Senáu». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 2 d'abril de 2008.
  52. «Archived copy». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 2 d'abril de 2008.
  53. Alvarez arrenunció por discrepar coles decisiones de De la Rúa, La Nación, 7/Oct/2000.
  54. «De la Rúa nun llogra aselar a les files de l'Alianza». Archiváu dende l'orixinal, el 17 de xineru de 2008. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  55. «Ye llei la intangibilidad de los depósitos». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  56. «Tasa de desemplegu 2000 y 2001». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  57. «Arrollador trunfu del PX en tol país». Archiváu dende l'orixinal, el 12 de xineru de 2006. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  58. Carini, Mauricio. «El 41 % del padrón nun escoyó». Consultáu'l 5 d'abril de 2008.
  59. Seman, Ernesto. «El PX impon a Puerta na presidencia del Senáu». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-11-17. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  60. http://www.latdf.com.ar/2014/02/evolucion-del-pbi-de-argentina-dende.html
  61. «Récor de reserves del Bancu Central.». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  62. Juri, Daniel. «López Murphy asume güei como xefe d'Economía.». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  63. Juri, Daniel. «Foise Murphy y Cavallo va remanar la economía.». Archiváu dende l'orixinal, el 2021-04-10. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  64. Javier Blanco (1 d'avientu de 2001). «truecu-supero-los-50000-millones El truecu superó los 50.000 millones».
  65. «L'Arxentina tuvo ayeri'l mayor riesgu país del mundu periódicu=Clarín» (11 d'ochobre de 2001).
  66. «Cuadro resume d'Indicadores Macroeconómicos Escoyíos II. Mensuales». La Economía Arxentina mientres 2001 y evolución recién. Ministeriu d'Economía (22 d'abril de 2002). Archiváu dende l'orixinal, el 2017-07-13.
  67. «L'axuste afecta a 533.401 xubilaos» (24 de xunetu de 2001).
  68. Juan Manuel Belén (16 d'avientu de 2001). «Cavallo quier perdurar a fuercia d'axustes periódicu=Diariu Güei (La Plata)». Archiváu dende l'orixinal, el 18 de mayu de 2015.
  69. «Cavallo alcordó col FMI, pero anuncia mayores axustes» (9 d'avientu de 2001). Archiváu dende l'orixinal, el 22 de xineru de 2003.
  70. «Arxentina - Tasa de desempleo - Cuadro de Datos Históricos Añales». IndexMundi.
  71. Blet, Atilio. «Primer actu: Contautu col PX». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  72. «Cavallo prometió que la reactivación va ser rápida». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  73. Medeot, Enrique. «L'impuestu de Cavallo yá foi convertíu en ley». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-03-30. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  74. Eichelbau, Carlos. «A poco fueu, los diputaos aprobaron los poderes». Consultáu'l 15 de marzu de 200.
  75. «El Senáu convirtió en llei'l proyeutu de déficit cero». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-07-05. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  76. Gutierre, Alfredo. «El Senáu sesiona mañana pa faer llei l'axuste». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-10-06. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  77. «Sofito de los bancos nel entamu del truecu de la delda». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  78. Bonelli, Marcelo. «Cavallo: estes decisiones destierren cualquier hipótesis de devaluación». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  79. «Va dos años, Cavallo imponía los corralito». Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'abril de 2006. Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  80. Néstor Restivo (31 d'avientu de 2001). «L'añu en que vivimos a los tumbos».
  81. «Decreto 1570/2001 - Entidaes Financieres». InfoLeg - Información Llexislativa (1 d'avientu de 2001).
  82. «La falta d'efectivu pon-y un frenu a la economía». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  83. «El FMI decidió nun unviar los 1.260 millones a Arxentina». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  84. 84,0 84,1 «Rixe l'estáu de sitiu dempués de los saqueos; arrenunció Cavallo». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  85. Pasquini, Gabriel. «Fueu y ruines nel centru d'una Buenos Aires irreconocible». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  86. «Ventitrés muertos y miles de mancaos». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  87. «Son 27 los muertos polos disturbios». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  88. «Les cais porteñas, invadíes pol encha popular». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  89. «Cacerolazo, marches ya incidentes». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  90. Laugué, Luis. «La CTA empecipió una fuelga de 24 hores». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  91. Laugué, Luis. «Les CGT van cumplir güei un paru, magar la dimisión de De la Rúa». Consultáu'l 4 d'abril de 2008.
  92. González, Fernando. «De la Rúa arrenunció, abarganáu pola crisis y ensin respaldu políticu». Archiváu dende l'orixinal, el 2008-03-06. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  93. «Arrenunció De la Rúa: el peronista Puerta ta a cargu del Poder Executivu». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  94. «Ex secretariu de Seguridá arxentín acusa a De la Rúa». Archiváu dende l'orixinal, el 26 d'avientu de 2007. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  95. 95,0 95,1 95,2 Gitlin, Dan. «Malditu Oso Arturo». Archiváu dende l'orixinal, el 14 de febreru de 2009. Consultáu'l Fecha d'accesu de la URL..
  96. Diariu Xudicial - De la Rúa, otra vegada ensin méritos
  97. Paz, Rodríguez Niell. «Procesaron a De la Rúa poles coimas». Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  98. «Piden el procesamientu de Cavallo pol "megacanje"». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-10-23. Consultáu'l 15 de marzu de 2008. [2] Archiváu 2009-10-23 en Wayback Machine
  99. Cavallo, Domingo. «Megacanje: una decisión xudicial tan absurda como peligrosa». Archiváu dende l'orixinal, el 7 de marzu de 2008. Consultáu'l 15 de marzu de 2008.
  100. «Otru fallu a favor del ex-presidente: prescribió'l casu del xardineru». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-04-11.
  101. «De la Rúa foi sobreseído na causa pola represión d'avientu de 2001». Archiváu dende l'orixinal, el 2009-04-11.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]

Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.