Centaurea ornata

De Wikipedia
Centaurea ornata
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclas: Asteridae
Orde: Asterales
Familia: Asteraceae
Subfamilia: Carduoideae
Tribu: Cardueae
Subtribu: Centaureinae
Xéneru: Centaurea
Subxéneru: Lopholoma
Especie:

C. ornata
Willd., Sp. Pl., ed. 4, t.3(3): p. 2320, 1803

[2]
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Fueyes basales.
Detalle de los flósculos.
Cipselas sueltes.

El abrepuños – nome compartíu con otres especies espinoses − (Centaurea ornata) ye una especie de planta yerbácea de la familia de les asteracees.

Descripción[editar | editar la fonte]

Ye una planta perenne d'hasta 80cm d'altor, ríxida, erecta y ramificada, con fueyes —desaxeradamente variables— enteres/subenteras, pinnáu o bipinnado-estremaes, con escasos segmentos oblongos o lineares, de 0,5-3mm d'anchor, terminaes por una curtia y finu escayu. Les flores, flosculadas, marielles o anaranxaes, tán axuntaes en capítulos solitarios abondo grandes. Les bráctees involucrales, que s'entamen nunes 7-15 fileres socesives espiralmente enllantaes, son ovales, verde pálidu, de cutiu tomentosas, con apéndices dende amarellentaos hasta pardu acolorataos y un escayu apical recurvada d'hasta 4 cm, pinnada/pectinada pelos llaos; dicha escayu central ye cada vegada más llarga del esterior hasta l'interior del arreyo y les brácteas de les últimes fileres internes son más sencielles, con apéndices escariosos más o menos pectinaos y ensin llargu escayu apical. El Receptáculu ye cóncavu con hoyitos poli/pentagonales marcaos, y pálees pelosu-cerdosas blanques bien fines y caedizas. El Frutu ye una cipsela ablancazada/beich —que se torna parda— con trupa pubescencia sedosa/lanuda-platiada adpresa, miriguanu de pelos escamoides estrechos, dende daqué hasta 4 vegaes más llargu que'l cuerpu del aqueniu, y eleosoma.[1]

Distribución y hábitat[editar | editar la fonte]

Endemismu na Península Ibérica (España y Portugal);[2]inclusive n'ambiente sub-urbanu nel centru (Madrid) Ausente de les Islles Baleares y les Islles Canaries.[3]

Hemicriptófita (nel sistema de Raunkiaer).

Crez, y abonda, en sitios secos/grebos, arenosos o cascayosos. Floria dende marzu a mediaos de branu.

Usos[editar | editar la fonte]

En medicina popular española usar pa dolor y úlceras d'estómagu, escoriaciones, hemorroides y firíes diverses; tamién como diuréticu.

Taxonomía[editar | editar la fonte]

Centaurea ornata describióse por Carl Ludwig Willdenow y espublizóse en Species Plantarum, ed. 4, t.3(3), p. 2320 en 1803[3][4]

Etimoloxía

Centaurea provién del Llatín Centaurus, en referencia al Centauru Quirón, descubridor de les virtúes melecinales de tala planta.[5]

ornata: epítetu llatín que significa "afatada".[6]

Sinonimia
  • Colymbada ornata (Willd.) Holub
  • Acrocentron ornatum Webb
  • Acosta coerulescens (Willd.) Holub
  • Centaurea caerulescens Willd.
  • Centaurea galianoi Fern.Casas & Susanna
  • Centaurea ornata subsp. interrupta (Hoffmanns. & Link) Franco
  • Centaurea interrupta Hoffmanns. & Link
  • Centaurea virgata Cav.[7][8]
Númberu de cromosomes
*2n= 20/40[9]

Nome común[editar | editar la fonte]

Nun hai conseñaos nomes comunes n'asturianu pa esta especie.

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Ángel Penes et al. (1991): Plantes Monteses de Castiella y Lleón, Valladolid, Ámbitu., pro parte - ISBN 84-86770-40-8
  2. Santa-Bárbara Carrascosa, C.; Valdés Castrillón B. (2008). Guía de la Flora y Vexetación del Andévalo. Sevilla:Conseyería de Mediu Ambiente de la Xunta d'Andalucía. ISBN 978-84-96776-85-2.
  3. Llistaos de Centaurea ornata (Fam. Compositae) y táxones infraespecíficos en Anthos, Sistema d'información sobre les plantes d'España - Real Xardín Botánicu (rique busca)[1]
  4. «Centaurea ornata». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 2 d'agostu de 2012.
  5. [http://www.calflora.net/botanicalnames/pageAN-AZ.html En California Plant Names: Latin and Greek Meanings and Derivations - A Dictionary of Botanical and Biographical Etymology, Compiled by Michael L. Charters]
  6. En Dictionary of Botanical Epithets
  7. Centaurea ornata en The Plant List
  8. Centaurea ornata en The Global Compositae Checklist
  9. Caryosystematic study of some species of the genus Centaurea L...In: S.M. Walters (Ed.) Fernández Morales, M. J. & C. Gardou (1975) Europ. Fl. Taxon. Stud. Cambridge 61-75

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]