Juglans regia

Juglans regia nozal
Estáu de caltenimientu
Cuasi amenazáu (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Fagales
Familia:	Juglandaceae
Subfamilia:	Juglandoideae
Tribu:	Juglandeae
Xéneru:	Juglans
Especie:	Juglans regia L., Sp. Pl., vol. 2, p. 997, 1753[1]
Distribución
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
[editar datos en Wikidata]

La nozal (Juglans regia) ye un árbol monoico y caducifoliu de la familia de les Juglandaceae nel orde de les Fagales. Ye la especie del xéneru más espublizada n'Europa, estendiéndose por tol suroeste y centru d'Asia, hasta'l Himalaya y suroeste de China.
Ye cultiváu pola madera, les fueyes arumoses y el frutu comestible, y tamién como ornamental.

Ilustración.

Vista del árbol.

Frutu.

Detalle de les fueyes.

Ilustración.

Descripción

Ye un árbol caducifoliu que llega a los 25 m d'altor con un tueru que puede llegar a superar los 2 m de diámetru. D'esti tueru, que ye curtiu y robezu y de color ablancazáu o gris claru, salen grueses y brengoses cañes pa formar una copa grande y arrondao. Les fueyes, de 20-35 cm de llargu, con peciolu de 5-8 cm, alternes y imparipinnaes, tán compuestes davezu por 5-9 foliolos –anque puede tener solu trés–, de 8-15 por 2,5-6,5 cm, enteros nos individuos adultos y discretamente serrulaos nos mozos, con base frecuentemente asimétrica, ápiz obtusu o daqué acumináu, de viesu glabro o con glándules peltaes nes axiles de los nervios, subsésiles o peciolulaos, de color acoloratáu al brotar y que, dempués, tórnense verde escuru. La inflorescencia femenina, erecta, ta compuesta por 1-5 flores peloses y con brácteolas de ápiz dentáu. La masculina con gran númberu de flores, densamente dispuestes a lo llargo del amento, sésiles con (2-3) 4 sépalos y 8-40 estames. De les flores femenines nacen frutos subglobulares, de 3-6 cm, d'arreyo semi-carnosu verde y llisu —que al ensugase tórnase coritu y esprender— llamaos davezu "nueces", anque nun entra dientro d'esti tipu botánicu de frutu, sinón nel tipu drupa, más precisamente una "drupa arreyada" o trima. El términu nuez teniendo d'aplicar estricta y puramente al endocarpiu pedrés y corrugáu bivalvu –escepcionalmente trivalvo y nesti casu, hai trés cotiledones y 3 tabiques-– y el so interior que ye una grana cerebriforme comestible, compuesta –n'ausencia d'endospermu– polos dos cotiledones engurriaos, envolubraos nel so tegumentu de color pardu y separaos por un tabique perpendicular a les 2 cáscares de la nuez y la so sutura.

y de fueya perenne

• 
  Vezu.
• 
  Corteza.
• 
  Xamasca.
• 
  Inflorescencia femenina.
• 
  Inflorescencia (amento) masculina.
• 
  Frutos inmaduros (trimas) in situ.
• 
  Frutu maduru ensin epicarpio nin mesocarpiu y grana llibre del endocarpiu bivalva.
• 
  Nuez: anatomía interna.

Distribución

Natural del Oriente Mediu, el so cultivu ye milenariu. Foi introducíu na Europa septentrional y occidental bien abondo ceo, quiciabes enantes de la dómina romana y nel continente americanu escontra'l sieglu XVII.

Propiedaes

Composición

Les fueyes contienen materies tánicas, acedu elágico y ácidu gálico y, cuando tán fresques yuglona (o juglona) -que ye una oxinaftoquinona formada secundariamente a partir de la hidroyuglona α- y inosita. Nel epi y mesocarpo tamién hai hidroyuglona. La grana contién hasta 50% d'aceite (predomina'l acedu linoleico) y sacarosa, dextrosa, dextrina, fécula, pentosanes, la globulina yuglansina, lecitina, acedu inositopentafosfóricu, etc.

La yuglona aludida enantes, que ye abondosa tamién nos raigaños de la nozal, produz alelopatía vexetal, esto ye que inhiban la crecedera d'otres plantes de la so redolada pa evitar la competencia. Tolos representantes de la familia Juglandaceae tienen, en mayor o menos grau, esta sustancia.

Usos

Alimenticiu

Ye cultiváu extensivamente pa la comercialización de los sos frutos, les nueces, que peracábense de diverses formes, dende fresques, cocinaes o en repostería. Tamién s'utilicen pa estrayer aceite.

Ye un frutu secu d'altu valor nutritivu: ricu en proteínes, vitamines del grupu B, vitamina C, oligoelementos, aceites vexetales, lecitina y ácidos grasos omega 3 (poliinsaturaos).

Principales variedaes comerciales

-Pulgu blandu: Mollar Moyete Barthere Franquette De los páxaros nueva columna}} -Pulgu duru: Común Parisienne Picu de perdiz Tardíu. Precoz. Bijoux

-Otres variedaes: Payne Meylannaise Marmot Fernor Corne Brantome Ashley Concord Ehrhardt Waterloo Chandler

Forestal

Munchos plantíos de Juglans regia son de doble aprovechamientu, pol so frutu comestible oleaxinosu y la so madera de gran calidá, similar a la de la nozal negru (Juglans nigra), apreciada en ebanistería.

La madera presenta albura de color mariellu ocráceo, bien distintu del duramen de color castañu violáceo. Tien rellumu natural destacáu, de testura fina, granu crespo, veteáu pronunciáu y decorativu, y ye inodora. Clasificar como medianamente pesada y semidura, con una densidá de 0,64 kg/dm³. El duramen ye bien resistente al ataque d'inseutos xilófagos. La madera ye aportunante, resistente al hendimiento, y apolazar, lija y lustra con facilidá. Usar na ellaboración de chapes fines, tornería, talles, muebles d'alta calidá, revestimientos d'interiores, culates d'armes de fueu, preseos musicales, etc.

Melecinales

Atribúyese-y una infinidá de propiedaes curatibles, tantu n'usu internu como esternu, que, a falta de comprobación científica y/o melecinal seria, faen duldar de la so realidá: por casu considerábase d'antiguo que comer nueces fomentaba la intelixencia pola semeyanza na forma de la so grana col celebru humanu.

Ye probable qu'unes cuantes sían realidá: esto ye, por casu, los efeutos benéficos de los ácidos grasos omega 3 yá nun se ponen en dulda.

Otros usos

Tamién ye conocida por realzar y resaltar el tonu de los pelos escuros ; como por casu la castañal escura y el negru... creáronse especies de xampú especializaos en pelo moricu pal so usu.

Taxonomía

Juglans regia describióse por Carlos Linneo y espublizóse en Species Plantarum 2: 997. 1753.

Etimoloxía

Juglans; nome xenéricu que procede del términu llatín Juglans que deriva de Jovis glans, "abiyotes de Xúpiter": figuradamente, una nuez apropiada pa un dios.

regia: epítetu llatín que significa "real".

Sinonimia

• Juglans duclouxiana Dode
• Juglans fallax Dode
• Juglans kamaonia (DC.) Dode
• Juglans orientis Dode
• Juglans regia var. sinensis DC.
• Juglans regia subsp. fallax Popov
• Juglans regia var. kamaonia DC.
• Juglans sinensis (DC.) Dode

Ver tamién

• Terminoloxía descriptiva de les plantes
• Cronoloxía de la botánica
• Historia de la botánica
• Carauterístiques de les juglandacees
• Frutos secos con altu valor culinariu

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Juglans regia.

• Juglans regia n'Árboles Ibéricos
• Juglans regia en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
• Curiaos del Árbol de Nozal (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
• Montes Naturales
• Carauterístiques principales de la nozal (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).

• Datos: Q46871
• Multimedia: Juglans regia
• Cites famoses: Nogal
• Especies: Juglans regia