Saltar al conteníu

Dramaturgu

De Wikipedia
Bustu en bronce del dramaturgu griegu Tosquilo

Un dramaturgu (griegu: δραματουργός, de δρᾶμα; drama y έργον; xera) ye un escritor de testos lliterarios compuestos pa ser representaos nun espaciu escénicu. A estos testos dáse-yos el nome d'obres teatrales o obres dramátiques.

Dómina Antigua

[editar | editar la fonte]

Los primeros dramaturgos de los que se tien referencia na lliteratura occidental son los antiguos griegos, y les representaciones más antigües daten del sieglu V e.C. . Estes obres son consideraes clásiques ya inda son lleíes como puntos de referencia. Notables ente ellos tán Tosquilo, Sófocles, Eurípides y Aristófanes.

Años más tarde, el teatru ye adoptáu pol Imperiu Romanu, anque lo fadrá pola so naturaleza pedagóxica que va tresformar en propagandística -pola so capacidá romanizadora- y el so potencial como entretenimientu. Los sos autores más destacaos son: Livio Andrónico, Nevio, Plauto, Terencio y Séneca.

Dómina Medieval

[editar | editar la fonte]

N'occidente, por influxu de la ilesia'l teatru pasa a tar desfamáu y anque siga produciéndose, inclusive baxu tutelar eclesiástica como elementu evanxelizador, nun va cuntar con dramaturgos que pasen a la posteridá, siendo la mayoría de los testos que sobrevivieron d'autores anónimos.

Dómina Moderna

[editar | editar la fonte]

Col reestablecimientu del dinamismu comercial n'Europa y l'apaición de nueves entidaes polítiques alloñaes del control eclesial, vuelve'l teatru a les ciudaes y a les cortes nobles.

Sieglu XVI

[editar | editar la fonte]

España foi tamién un centru cultural y teatral bien importante. Munchos dramaturgos españoles cuntar ente los meyores de tolos tiempos:

Sieglu XVII

[editar | editar la fonte]

Na Inglaterra isabelina destacaron: William Shakespeare y Ben Jonson; cuatro comedies brillosos consolidaron la so reputación como dramaturgu: Volpone (1606), Epicone o la muyer silenciosa (1609), El alquimista (1610) y La feria de San Bartolomé (1614).

En Francia foi un gran renovador de la escena Molière, pero tamién son bien apreciaos Pierre Corneille y Jean Racine.

N'España destacó Pedro Calderón de la Barca, dramaturgu tráxicu. Les sos obres y autos sacramentales (forma que llevó a la so máxima espresión) entá se siguen representando en tol mundu. Dalgunes de les sos obres son: La vida ye suañu, El gran teatru del mundu, L'alcalde de Zalamea y El príncipe constante. Otros dramaturgos fueron Francisco de Rojas Zorrilla, Juan Ruiz de Alarcón y Tirso de Molina, dramaturgu conocíu poles sos comedies de fuerte conteníu satírico. Destacar por El burlador de Sevilla, onde apaez per primer vegada l'arquetipu del burlador Don Juan, y por Don Gil de les calces verdes. Ye tamién de destacar la esistencia de dos dramaturgues: Ana Caro de Mallén y Leonor Meneses Noronha.

Dómina Contemporánea

[editar | editar la fonte]

Col desenvolvimientu de les ciudaes consolídase'l teatru a la italiana y con él, multiplícase la maquinaria teatral.

Sieglu XVIII

[editar | editar la fonte]

N'Alemaña destaca Johann Wolfgang von Goethe y el so Fausto, pero tamién Friedrich Müller y Gotthold Ephraim Lessing.

En Francia son representaes obres de Voltaire, Marqués de Sade y de Pierre-Augustin de Beaumarchais, como El barberu de Sevilla.

N'España son conocíos Ramón de la Cruz, creador de sainetes como Les castañeres picaes, José Cadalso, Félix Enciso Castrillón y Leandro Fernández de Moratín, creador de El sí de las niñas.

Sieglu XIX

[editar | editar la fonte]

N'español son conocíos Duque de Rivas, José Zorrilla, José Echegaray, Àngel Guimerà, Manuel Bretón de los Herreros y Miguel de Unamuno.

En Francia destaquen Alfred Jarry, Maurice Maeterlinck y Victor Hugo.

En Rusia son representativos Antón Chéjov, Nikolái Gógol y Aleksandr Pushkin.

Sieglu XX

[editar | editar la fonte]

En Reinu Xuníu fixéronse conocíos: Samuel Beckett, Harold Pinter, T. S. Eliot, Tom Stoppard, Ben Elton y John Osborne.

En francés, destacaron: Albert Camus con obres como Calígula o El Tracamundiu, Eugène Ionesco creador d'obres como La cantante calva,

N'Italia son conocíos Luigi Pirandello, Eduardo De Filippo y Dario Fo.

N'Estaos Xuníos destacaron Arthur Miller, y Tennessee Williams creador d'obres como A Streetcar Named Desire, La gata sobre'l teyáu de cinc caliente o The Night of the Iguana.

N'España y hispanoamérica el pasáu sieglu fixéronse conocíos:

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Notes y referencies

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]