Cyclamen hederifolium

Cyclamen hederifolium;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Subclas:	Dilleniidae
Orde:	Ericales
Familia:	Primulaceae
Subfamilia:	Myrsinoideae
Xéneru:	Cyclamen
Subxéneru:	Cyclamen
Serie:	Cyclamen
Especie:	Cyclamen hederifolium; Aiton
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

El ciclamen, ciclamino, artánita o pan de puercu, sinónimu de Cyclamen europeaum ye una especie botánica de la familia de les Primulacees.

Descripción

Esta pequeña planta algama los 15 cm d'altor con tubérculos d'unos 2-10 cm de diámetru. Los raigaños nacen de riba y los llaos d'esti tubérculu. Les fueyes, que son abondo variables na so contorna y coloración, broten de la so parte cimera y son davezu anguloses y de color verde claro con tinte acoloratáu nos cantos, que son tamién xeneralmente dentaos. Apaecen dempués de les flores. Estes, que tienen un llargu pedúnculu (10-30cm), son golioses y colgantes con una corola de pétalos extrorsos fuertemente auriculaos de color blancu, rosáu más o menos claro o violáceo, de cutiu veteaos. El frutu ye una cápsula sostenida por un tarmu que s'endolca nuna espiral helicoidal qu'acaba soterrándose nel suelu. Floria na seronda, crez mientres l'iviernu y ponse n'estáu de "envernía" enantes del branu, cuando los frutos maurecen y ábrense, lliberando les granes que van ser, entós, tresportaes, tremaes y soterraes nos sos niales por formigues, niales soterraños nos cualos van granar (mirmecocoria).

Hábitat y distribución

Ye nativa de los montes, carbes y zones predreses del Mediterraneu, dende'l sur de Francia hasta Turquía y les islles del Mar Exéu. Ta ausente de la Península Ibérica. Tamién se naturalizó más al norte n'Europa y nes islles nor-occidentales del Pacíficu.^[1] Tamién se cultiva como planta ornamental.

Propiedaes

Llaxante enérxicu usáu contra les lombriz intestinales.
En dosis elevaes ye venenoso, polo que solo tien d'utilizase por prescripción médica.

Taxonomía

Cyclamen hederifolium describióse por William Aiton y espublizóse en Linnaea 9: 573. 1835^[2]

Etimoloxía

Cyclamen: nome xenéricu que remanez del griegu: χυχλάμινος, probablemente de χύχλος, cyclos, "círculu", pola forma redonda de los tubérculos o de les fueyes, y depués Llatinizáu cyclamen, cyclaminis o cyclaminos, en diversos autores de l'antigüedá: Pliniu'l Vieyu (21, 51) (25, 116), Dioscórides (II, 153) y otros, col mesmu sentíu.^[3]

hederifolium: epítetu llatín que significa "coles fueyes de Hedera".

Sinonimia

Cyclamen aedirhizum Jord.
Cyclamen albiflorum Jord.
Cyclamen angulare Jord.
Cyclamen autumnale Boos
Cyclamen cyclaminus Bedevian
Cyclamen hederifolium f. albiflorum (Jord.) Grey-Wilson
Cyclamen hederifolium var. poli (Chiaje) Giardina & Raimondo
Cyclamen immaculatum Mazziari
Cyclamen insulare Jord.
Cyclamen linearifolium DC.
Cyclamen neapolitanum Ten.
Cyclamen poli Chiaje
Cyclamen romanum Griseb.
Cyclamen sabaudum Jord.
Cyclamen subhastatum Rchb.
Cyclaminum vernum Bubani
Cyclaminus neapolitana (Ten.) Asch.^[4]

Ver tamién

Referencies

↑ Cyclamen hederifolium en The Euru+Medit PlantBase
↑ «Cyclamen hederifolium». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 20 de payares de 2013.
↑ F. Gaffiot, Dictionnaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934, p. 460
↑ Sinónimos en Plant List

Enllaces esternos

C. hederifolium en The Cyclamen Society Archiváu 2010-03-28 en Wayback Machine

[1] Cyclamen hederifolium en The Euru+Medit PlantBase

[Trop-2] «Cyclamen hederifolium». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 20 de payares de 2013.

[3] F. Gaffiot, Dictionnaire Latin-Français, Hachette, Paris, 1934, p. 460

[4] Sinónimos en Plant List

[1]

[2]

[3]

[4]