Cordia alba

Cordia alba;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
Subreinu:	Tracheobionta
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Subclas:	Asteridae
Orde:	Lamiales
Familia:	Boraginaceae
Subfamilia:	Cordioideae
Xéneru:	Cordia
Especie:	Cordia alba; (Jacq.) Roem. & Schult.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

La Uvita o Cordia alba ye un árbol caducifoliu del xéneru Cordia na familia de Boraginaceae. La especie ye nativa d'América Central. Tienen esti nome por que tienen pequeños dientes nel cantu de les sos fueyes les cualos son una continuación de los nervios secundarios. Dáse-y l'usu como fonte d'alimentu, y por cuenta de la calidá de la so madera pue ser posible la fabricación de munchos oxetos. Tien presencia en munchos países de Centroamérica y dellos países de Sudaméricanos, especialmente en terrenes secos o apocayá anubiertos. Ye bien popular na ciudá de Barranquilla, Colombia.

Descripción[editar | editar la fonte]

Cordia alba ye un árbol pequeñu que crez ente un rangu de 2 a 10 metros d'altor. Principalmente caracterízase por tener el tueru curtiu, frecuentemente torcíu y una copa bien ramificada. La so corteza ye gris o pardu abuxada, bien fisurada. Y les sos fueyes son simples y alternes, que pueden tener 3 hasta 13,5 cm de llargu y 2 hasta 7 cm d'anchu, tamién son elíptiques a elípticu-ovaes o arrondaes, ápiz agudu o arrondáu.

La flor ye mariella y dacuando blanca, ye bien vistosa. Tienen la capacidá de producir néctar y son ponilizaes por munches especies d'inseutos. El frutu ye ovoide, tien d'un 1 a 1,5 cm de llargor y 0,6 cm de diámetru, ye blancu y cuasi tresparente cuando s'atopa maduru. Sirve como alimentu pa munches aves, esperteyos y iguanes, por cuenta de la so magaya que ye xugosa y duce.

Madera[editar | editar la fonte]

La madera ye de color anaranxáu, densidá mediana a alta (0.47-0.7) y bona durabilidá. Quema rápido con muncho fumu y raxa difícilmente. L'ensugáu ye de velocidá mediana (4 selmanes) y ye aceptable pa trabayar.

Distribución[editar | editar la fonte]

Alcuéntrase distribuyíu en zones seques de Méxicu hasta Panamá, Antilles, Colombia y Venezuela. El so habitát frecuenta ser en montes semideciduo de baxura. Tradicionalmente son llantaos en barganales vivos en distintes zones de la so distribución natural. Suelen atopase en charrales, nes veres de caminos y carreteres; tamién en manglares o en terrenes temporalmente anubiertos.

Usos[editar | editar la fonte]

El so usu ye aplicáu mayormente nel oficiu de la carpintería, siendo usada la so madera pa la creación de postes y lleña. Tamién pa la fabricación de culates pa escopetes, mangos pa ferramientes, trojas, baranda/tapesco de carretes, vigues y otros oxetos más. En dellos pueblos ye usáu como forraxe. Les fueyes d'esta planta úsense como medicina casera y les flores como remediu pa la tos y como un sudorífico. Munchos de los sos frutos son usaos como alimentu, otros dáse-yos l'usu como pegamento por cuenta del so mucílagu.

Taxonomía[editar | editar la fonte]

Cordia alba describióse por (Jacq.) Roem. & Schult. y espublizóse en Systema Vegetabilium 4: 466–467. 1819.^[1]

Etimoloxía

Cordia: nome xenéricu dau n'honor del botánicu alemán Valerius Cordus (1515-1544).^[2]

alba: epítetu llatín que significa "blancu".^[3]

Sinonimia

Calyptracordia alba (Jacq.) Britton
Carpiphea dentata (Poir.) Raf.
Cordia calyptrata Bertero ex Spreng.
Cordia corylifolia Willd. ex Roem. & Schult.
Cordia dentata Poir.
Cordia dentata Vahl
Cordia leptopoda K.Krause
Cordia ovata Brandegee
Gerascanthus albus (Jacq.) Borhidi
Varronia alba Jacq.
Varronia calyptrata (Bertero ex Spreng.) DC^[4]

Nomes comunes[editar | editar la fonte]

En munchos países llatinoamericanos tien los siguientes nomes:

Chachalaco, n'Hondures
Jiguilote, en Costa Rica
Jigüilote, en Costar Rica, El Salvador, Honduras y Nicaragua.
Tiguilote en Nicaragua
Tihuilote, n'El Salvador.
Upay, en Guatemala.
Uvita, en Costa Rica y Colombia.
Caujaro, en Venezuela.

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ «Cordia alba». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 17 de setiembre de 2013.
↑ Quattrocchi, Umberto (2000). CRC World Dictionary of Plant Names: A-C. CRC Press, páx. 612–613. ISBN 978-0-8493-2675-2.
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ Cordia alba en PlantList

Bibliografía[editar | editar la fonte]

Cowan, C. P. 1983. Flora de Tabasco. Llistaos Floríst. Méxicu 1: 1–123.
Novelo, A. & L. Ramos. 2005. Vexetación acuática. Cap. 5: 111–144. In Biodivers. Tabasco. CONABIO-UNAM, Méxicu.
Pérez, A., M. Sousa Sánchez, A. M. Hanan-Alipi, F. Chiang Cabrera & P. Tenorio L. 2005. Vexetación terrestre. 65–110. In Biodivers. Tabasco. CONABIO-UNAM, Méxicu.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

[Trop-1] «Cordia alba». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 17 de setiembre de 2013.

[2] Quattrocchi, Umberto (2000). CRC World Dictionary of Plant Names: A-C. CRC Press, páx. 612–613. ISBN 978-0-8493-2675-2.

[3] N'Epítetos Botánicos

[4] Cordia alba en PlantList

[1]

[2]

[3]

[4]