Saltar al conteníu

Camelopardalis

De Wikipedia
La Xirafa
Camelopardalis

Carta celeste de la constelación de la Xirafa na qu'apaecen les sos principales estrelles.
Nomenclatura
Nome
n'asturianu
La Xirafa
Nome
en llatín
Camelopardalis
Xenitivu Camelopardalis
Abreviatura Cam
Descripción
Introducida por Petrus Plancius
Superficie 756,8 graos cuadraos
1,835 % (posición 18)
Ascensión
reuta
Ente 3 h 15,60 m
y 14 h 27,13 m
Declinación Ente 52,67° y 86,10°
Visibilidá Completa:
Ente 3° S y 90° N
Parcial:
Ente 37° S y 3° S
Númberu
d'estrelles
152 (mv < 6,5)
Estrella
más brillante
Beta Camelopardalis (mv 4,03)
Oxetos
Messier
Nengunu
Oxetos NGC 53
Oxetos
Caldwell
2
Lluvies
de meteoros
Camelopardálidas d'ochobre
Constelaciones
colindantes
8 constelaciones
Meyor mes pa ver la constelación
Hora llocal: 21:00
Mes Febreru
[editar datos en Wikidata]

Camelopardalis, la xirafa, ye una gran constelación del hemisferiu norte celeste bien pocu conspicua, pos los sos estrelles más brilloses (siete) son namái de magnitú 5. Ta asitiada ente les constelaciones d'Auriga y los dos Oses. El nome de Camelopardalis provién de "camellu-lleopardu", nome que los griegos dieron a la xirafa, yá que pensaben que tenía la cabeza de camellu y les manches de lleopardu.

Foi introducida como constelación por Petrus Plancius y publicada por Jakob Bartsch en 1624 nel so llibru sobre les constelaciones.

Carauterístiques destacables

[editar | editar la fonte]

β Camelopardalis, la estrella más brillosa de la constelación, ye una superxigante mariella de tipu espectral G1Ib[1] que'l so radiu ye 65 vegaes más grande que'l radiu solar. Sígue-y en rellumu CS Camelopardalis, una superxigante blancu-azulada de tipu B9Ia distante cuasi 2000 años lluz. Atópase somorguiada na nebulosa de reflexón vdB 14 y ye miembru de l'Asociación estelar Cam OB1.[2] Catalogada como variable Alfa Cygni, la so variación de rellumu ye de namái 0,05 magnitúes.[3]

La tercer estrella en rellumu ye α Camelopardalis, una superxigante azul de tipu O9.5Iae realmente alloñada, pos se piensa que ta a una incierta distancia ente 3200 y 6000 años lluz del sistema solar. Considerando la menor de les distancies, la so lluminosidá —incluyida la enerxía radiada nel ultravioleta— equivaldría a 676 000 soles, polo que ye una de les estrelles más lluminoses de la Vía Láctea.[4]

Muncho más próxima que los trés estrelles anteriores, 23 H. Camelopardalis (HD 46588), ye una nana mariella de tipu F7V asitiada a 58 años lluz. Más caliente que'l Sol —con 6165 K de temperatura superficial— pue ser una binaria espectroscópica con un periodu orbital de 60 díes, magar el so duplicidad nun ta confirmada.[5] Asemeyáu a esta estrella ye HD 33564, alredor de la cual detectóse un planeta xigante con una masa igual o superior a 9 vegaes la de Xúpiter.[6] Tamién Tonatiuh (HD 104985),[7] xigante mariella de tipu G9III, tien n'órbita un planeta 6 vegaes más masivu que Xúpiter separáu 0,78 ua de la estrella.[8]

Ente les variables de la constelación hai que mentar a Z Camelopardalis, variable cataclísmica compuesta por una estrella mariella y una nana blanca bien próximes ente sigo. La nana blanca zuca material rico en hidróxenu de la so compañera, que s'atropa nun discu de gas y polvu que giraen tornu a ella; cada poques selmanes, la inestabilidá del discu fai que'l material impacte na superficie de la nana blanca, produciéndose una erupción qu'aumenta drásticamente el so rellumu.

Camelopardalis cunta con dellos oxetos del espaciu fondu interesantes. Asitiada a 11 millones d'años lluz de la Tierra,[9] NGC 1569 ye una galaxa irregular que se caracteriza pola so elevada tasa de formación estelar: mientres los postreros 100 millones d'años el ritmu de creación d'estrelles foi cien veces mayor que'l de la Vía Láctea.[10] NGC 2403 ye una galaxa espiral entemedia, miembru periféricu del Grupu de M81. A una distancia de 8 millones d'años lluz, foi la primer galaxa ayena al Grupu Llocal dientro del cual afayóse una cefeida.

Estrelles principales

[editar | editar la fonte]
Imaxe de la variable cataclísmica Z Camelopardalis nel ultravioleta.

Oxetos de cielu fondu

[editar | editar la fonte]
IC 342 una galaxa espiral.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Beta Camelopardalis (SIMBAD)
  2. Straižys, V.; Laugalys, V. (2007). «Catalogue of averaged stellar effective magnetic fields - II. Re-discussion of chemically peculiar A and B stars». Baltic Astronomy 16. páxs. 167-182. http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?2007BaltA..16..167S&db_key=AST. 
  3. CS Cam (General Catalogue of Variable Stars)
  4. Yungelson, L. R.; van den Heuvel, Y. P. J.; Vink, Jorick S.; Portegies Zwart, S. F.; de Koter, A. (2008). «On the evolution and fate of super-massive stars». Astronomy and Astrophysics 477 (1). páxs. 223-237. http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2008A%26A...477..223Y&db_key=AST&nosetcookie=1. 
  5. Fuhrmann, Klaus (2008). «Nearby stars of the Galactic disc and halo - IV». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 384 (1). páxs. 173-224. http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2008MNRAS.384..173F&db_key=AST&nosetcookie=1. 
  6. Galland, F.; Lagrange, A.-M.; Udry, S.; Chelli, A.; Pepe, F.; Beuzit, J.-L.; Mayor, M. (2005). «Estrasolar planets and brown dwarfs around A-F type stars. II. A planet found with ELODIE around the F6V star HD 33564». Astronomy and Astrophysics 444 (2). pp. L21-L24. http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2005A%26A...444L..21G&db_key=AST&nosetcookie=1. 
  7. «International Astronomical Union | IAU». Consultáu'l 15 d'avientu de 2015.
  8. Sato, Bun'ei; Ando, Hiroyasu; Kambe, Eiji; Takeda, Yoichi; Izumiura, Hideyuki; Masuda, Seiji; Watanabe, Etsuji; Noguchi, Kunio; Wada, Setsuko; Okada, Norio; Koyano, Hisashi; Maehara, Hideo; Norimoto, Yuji; Okada, Takafumi; Shimizu, Yasuhiro; Uraguchi, Fumihiro; Yanagisawa, Kenshi; Yoshida, Michitoshi (2003). «A Planetary Companion to the G-Type Giant Star HD 104985». The Astrophysical Journal 597 (2). pp. L157-L160. http://cdsads.u-strasbg.fr/cgi-bin/nph-bib_query?2003ApJ...597L.157S&db_key=AST&nosetcookie=1. 
  9. «A New Hubble Space Telescope Distance to NGC 1569: Starburst Properties and IC 342 Group Membership». Astrophysical Journal Letters 686 (2):  páxs. L79–L82. 20 d'ochobre de 2008. doi:10.1086/592949. Bibcode2008ApJ...686L..79G. 
  10. Hubble Resolves Puzzle about Loner Starburst Galaxy Newswise.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]