Día del Periodista

Día del Periodista
Información xeneral
Tipu	día internacional

El Día del Periodista ye una festividá na que se celebra a los periodistes y comunicadores. El 8 de setiembre conmemórase'l Día Internacional del Periodista n'homenaxe al periodista checu Julius Fucik. El Día del Periodista foi establecíu en 1938 pol Primer Congresu Nacional de Periodistes celebráu en Córdoba, n'alcordanza del primer mediu de prensa con idees patriótiques. El 7 de xunu de 1810 Mariano Moreno fundó la "Gazeta de Buenos Aires", primer periódicu de la etapa independentista arxentina. La Primer Xunta indicó por decretu la so fundación por ser necesariu anunciar al públicu los actos oficiales y les noticies esterior y local. Los sos primeros redactores fueron Mariano Moreno, Manuel Belgrano y Juan José Castelli.

N'América

Primer númberu de la "Gazeta de Bonos Ayres".

• Arxentina: 7 de xunu. Establecíu en 1938 pol Primer Congresu Nacional de Periodistes celebráu na provincia de Córdoba n'homenaxe a la publicación de la "Gazeta de Bonos Ayres", primer periódicu de la etapa independentista arxentina fundáu por Mariano Moreno en 1810, nel que tamién escribieron Manuel Belgrano y Juan José Castelli.

"¿Por qué s'han de despintar a les Provincies les sos midíes relatives a solidar la so unión, so nuevu sistema? ¿Por qué se-yos hai de tener inorantes de les noticies prósperes o adverses que manifiesten el socesivu estáu de la Península?... Pal llogru de tan xustos deseos resolvió la Xunta que sala a la lluz un nuevu periódicu selmanal, col títulu de la Gaceta de Buenos Aires."

Mariano Moreno, Gaceta de Buenos Aires del 7 de Xunu de 1810

• Bolivia: 10 de mayu. En conmemoración de la promulgación d'un decretu de 1938, col que'l gobiernu de Germán Busch Becerra reivindicaba los derechos de los trabayadores de prensa. Esi día, pero de 1865, yera asesináu'l periodista Cirilo Barragán.

• Brasil: 7 d'abril. Celebráu n'homenaxe al médicu y periodista João Batista Líbero Badaró, asesináu en São Paulo el 7 d'abril de 1830 mientres una marcha d'estudiantes que sofitaben los ideales llibertarios de la Revolución francesa.El mesmu día pero de 1908 foi creada por Gustavo de Lacerda l'Asociación Brasilana de Prensa.

Parque de los Periodistes, en Bogotá.

• Colombia: 9 de febreru y 4 d'agostu (nun ta unificáu). El 9 de febreru de 1791 empezó a circular el selmanariu "Papel Periódicu de Santafé de Bogotá". La llei 918 de 2004 declaró'l 4 d'agostu como'l Día del Periodista y Comunicador.

• Costa Rica: 30 de mayu. Instauráu por decretu de 2010 del presidente Óscar Arias Sánchez n'alcordanza del atentáu terrorista de La Penca de 1984.

• Cuba: 24 d'ochobre. Instauráu en 1943 por un decretu de Fulgencio Batista, n'homenaxe a la fundación del "Papel Periódicu de La Havana", en 1790, por Diego de la Barrera Navarro.

• Chile: 11 de xunetu. Establecíu n'alcordanza de la promulgación de la Llei de la República 12.045, del 11 de xunetu de 1956, que resolvió la creación del Colexu de Periodistes de Chile.

• Ecuador: 5 de xineru. Instauráu n'homenaxe a la publicación del primer númberu de "Primicias de la cultura de Quito", el 5 de xineru de 1792, periódicu dedicáu a aponderar les idees llibertariu y fundao por Eugenio de Santa Cruz y Espejo, precursor y prócer de la Independencia americana. El Congresu Nacional, el 29 de mayu de 1992 y con ocasión del segundu centenariu de l'apaición del "Primer Periódicu Ecuatorianu", dictó l'alcuerdu qu'estableció la fecha del Día del Periodista Ecuatorianu.

• El Salvador: 31 de xunetu. Celébrase esi día a instancies d'un decretu del 29 de mayu de 1969 de l'Asamblea Llexislativa, rindiendo homenaxe a l'apaición del primer periódicu editáu nel país, el "Selmanariu Políticu Mercantil", onde escribió quien ye llamáu'l primer periodista salvadoreñu, el relixosu Miguel José Castro.

• Guatemala: 30 de payares. L'Asociación de Periodistes de Guatemala axuntóse'l 4 d'agostu de 1948 pa determinar una fecha conmemorativa pel Día del Periodista nel país. La intención yera celebralo'l 21 d'agostu, n'honor a la fecha de nacencia del patronu de los escritores y periodistes, San Francisco de Sales, pero depués establecióse n'homenaxe al primera tiraje de "La Gaceta de Guatemala", en 1729. Magar esi periódicu publicó'l 1º de payares d'esi añu, conmemórase'l 30 de payares en virtú de qu'aquella edición foi pa tol mes. El Congresu nacional emitió en 1972 el decretu 47-72 que ratificó la fecha.

• Hondures: 25 de mayu. En 1830 publicóse'l primer periódicu impresu nel país, "La Gaceta del Gobiernu". Esautamente cien años más tarde, el 25 de mayu de 1930, celebróse'l Primer Congresu Nacional de Periodistes. Pocos díes dempués y a instancies del alcuentru de periodistes, l'entós presidente Vicente Mejía Colindres robló un alcuerdu de la Secretaría d'Instrucción Pública creando'l Día del Periodista, que señalaba ente los sos considerandos que "la Prensa ye un factor de positiva importancia pa la cultura de los pueblos, l'afianzamientu de la paz y el prestíu de les instituciones", amás d'argumentar que "ye deber del Gobiernu perpetuar los sucesos que marquen una era de engrandecimiento na evolución social del país y aguiyar el llabor de los qu'exercen el noble oficiu de periodistes".

• Méxicu: 4 de xineru. Anque ye difícil atopar información oficial sobre esta celebración en Méxicu, delles fontes tán d'alcuerdu en señalar qu'obedez a Manuel Caballero, fináu'l 4 de xineru de 1826 na ciudá de Méxicu. Caballero ye consideráu "l'aniciador del reporterismu" nel país.

• Nicaragua: 1 de marzu. N'alcordanza de la fecha de salida al públicu del primer periódicu de frecuencia diaria, "Diariu de Nicaragua", fundáu'l 1 de febreru de 1884 por Rigoberto Cabezas. Foi afitáu por decretu númberu 904, aprobáu'l 28 de febreru de 1964 y espublizóse en La Gaceta Diariu Oficial númberu 51 del 29 de febreru del mesmu añu.

• Panamá: 13 de payares. Escoyóse esi día n'honor a Gaspar Octavio Hernández, xefe de redaición del diariu "La Estrella de Panamá", decanu de la prensa nacional. Hernández morrió'l 13 de payares de 1918 cuando escribía un editorial en defensa de los símbolos patrios y l'idioma español.

• Paraguái: 26 d'abril. Fecha escoyida pol Sindicatu de Periodistes pola publicación del primer periódicu del país, "El Paraguayu Independiente", el 26 d'abril de 1845, redactáu íntegramente pol entós presidente de Paraguái Carlos Antonio López. Coincidentemente, esi mesmu día pero de 1991, foi asesináu en plena vía pública, na ciudá Pedro Juan Caballero, el periodista Santiago Leguizamón.

• Perú: 1 d'ochobre. Esi día de 1790 foi puestu en circulación el primer diariu del país, so la direición del español Francisco Antonio de Pelo y Meza, qu'escribía col seudónimu Jaime Bausate y Meza. La fecha foi propuesta nel Congresu Nacional de la Federación Peruana de Periodistes de 1950, solicitú unviada al gobiernu nacional, qu'oficializó la celebración en 1953 per aciu el Decretu Supremu 2521.

• República Dominicana: 5 d'abril. N'homenaxe a la publicación, en 1821, del primer periódicu dominicanu, "El Telégrafu Constitucional".

• Uruguái: 23 d'ochobre. Día de 1815 nel que José Artigas pidió al Cabildru de Montevideo que sofitara la publicación "Prospeutu Oriental", de Mateo Vidal, calificada pol prócer como "ferramienta fundamental", oficiu nel que tamién reclamaba promover la llibertá de prensa na nación. El 3 d'avientu de 1990 promulgóse la llei 16.154, qu'oficializó'l día de la celebración.

Portada de "Corréu del Orinoco" del 27 de xunu de 1818.

• Venezuela: 27 de xunu. Día escoyíu en conmemoración del primer númberu del "Corréu del Orinoco", creáu por Simón Bolívar en 1818. La fecha d'homenaxe foi alcordada pola Asociación Venezolana de Periodistes tres el pidíu de Guillermo García Ponce, quien fixo llegar la so propuesta en 1964 dende'l Cuartel San Carlos, onde s'atopaba deteníu por rebelión militar. La llei d'Exerciciu del Periodismu, de 1994, ratificó al 27 de xunu como "Día del Periodista Venezolanu".

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Día del Periodista.

• Datos: Q5815864
• Multimedia: Journalism