Saltar al conteníu

Yayi Boni

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Yayi Boni
Presidente de la Xunión Africana

29 xineru 2012 - 27 xineru 2013
Teodoro Obiang Nguema - Haile Mariam Desalegne (es) Traducir
Presidente de la República de Benín

6 abril 2006 - 6 abril 2016
Mathieu Kérékou - Patrice Talon
presidente del Banco de Desarrollo del África Occidental (es) Traducir

1994 - 2006
← valor desconocíu - Abdoulaye Bio Tchané
Vida
Nacimientu Tchaourou (es) Traducir1 de xunetu de 1952[1] (72 años)
Nacionalidá Bandera de Benín Benín
Familia
Casáu con Chantal Yayi
Fíos/es 8
Familia
Estudios
Estudios Universidad de Abomey Calavi (es) Traducir
Universidá d'Orleans
Universidad Paris-Dauphine (es) Traducir
Universidá Cheikh-Anta-Diop
Llingües falaes francés
Oficiu políticu, economistabanqueru
Premios
Creencies
Relixón Ilesies evanxéliques
Partíu políticu políticu independiente
ensin valor
Cambiar los datos en Wikidata

Thomas Yayi Boni (1 de xunetu de 1952Tchaourou (es) Traducir) ye un economista y políticu beninés qu'exerció como'l décimu Presidente de la República de Benín ente 2006 y 2016. En ganando la segunda vuelta de les eleiciones presidenciales celebrada'l 19 de marzu de 2006, Boni xuró'l so cargu'l 6 d'abril, asocediendo como presidente al veteranu políticu beninés Mathieu Kérékou. Llogró la so reeleición en 2011, siendo'l primer mandatariu de Benín en ganar una eleición presidencial en primer vuelta, y remató el so mandatu'l 6 d'abril de 2016. El candidatu del so partíu, Lionel Zinsou, foi ganáu por quien sería'l so socesor, Patrice Talon.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Infancia y adolescencia

[editar | editar la fonte]

Yayi Boni nació na llocalidá de Tchaourou, nel centru del país, llugar d'alcuentru ente diverses etnies que se reflexa nos sos propios oríxenes familiares. El so padre yera d'etnia Nago, una subdivisión de los yoruba, y la so madre tenía oríxenes mistos fulani (o peul en francés) y bariba.

N'estudiando na escuela de Tchaourou, Boni completó la so educación primaria na ciudá nortiza de Kandi en 1969. Ente esi añu y 1972, estudió'l bachilleratu nel llicéu Mathieu Bouke de Parakou, la principal ciudá del interior del país.

Estudios universitarios

[editar | editar la fonte]

Yayi Boni cursó estudios universitarios na Universidá Nacional de Benín, onde se llicenciaría en ciencies económiques, na especialidá de xestión d'empreses.[4] En completando los estudios universitarios nel so país, mover a Senegal, onde llogró'l diploma d'estudios cimeros de banca (Diplôme d'Etudes Supérieures de Banque) nel Centru Africanu Occidental de Formación d'Estudios Bancarios (Centre Ouest Africain de Formation et d'Etudes Bancaires) y un diploma d'estudios especializaos en finances na Universidá de Dakar.

Los sos estudios siguiríen en Francia. En 1986, completó un doctoráu na Universidá d'Orleans con una tesis sobre los tipos de cambéu de les monedes africanes, con un analís particularizado nos casos del vencí ghanianu y la naira nixeriana. En 1991 llogró un nuevu doctoráu na Universidá de París IX Dauphine, con una tesis titulada "La moneda, los sistemes financieros y la crecedera económica nos países miembros de la Unión Monetaria d'África Occidental: La estratexa neolliberal a prueba de los fechos".[4]

Trayeutoria profesional

[editar | editar la fonte]

Enantes a la so etapa en Francia trabayara yá pal Bancu Comercial de Benín (Banque Commerciale du Bénin), onde conociera a munches de les personalidaes más importantes de la vida financiera del so país. Ente 1977 y 1989, compaxinó les sos estancies en Francia col so trabayu pal Bancu Central de los Estaos d'África Occidental, responsable de la unión monetaria qu'arrexunta a la mayoría de los países francófonos d'África occidental.[5] Ente 1992 y 1994 foi asesor téunicu en materies financieres del entós presidente de la República de Benín Nicéphore Soglo.

N'avientu de 1994, aportó al puestu de presidente del Bancu Africanu Occidental de Desenvolvimientu (Banque Ouest Africaine de Développement), con sede na capital togolesa Lomé, cargu que desempeñaría hasta principios del añu 2006, cuando abandonó'l puestu pa participar nes eleiciones presidenciales de Benín.[5]

Presidencia

[editar | editar la fonte]

Eleiciones presidenciales de 2006

[editar | editar la fonte]
Yayi Boni siendo juramentado el 6 d'abril de 2006.

A pesar de la so poca esperiencia política, el so prestíu como economista paez ser fundamental nel so ascensu al poder. Sofitáu por numberosos sectores económicos del país, nes eleiciones presidenciales de 2006, a les que los antiguos presidentes Mathieru Kérékou y Nicéphore Soglo nun podíen presentase por superar los 70 años d'edá, Boni llogró la victoria con un 36,6% de los votos na primer vuelta, celebrada'l 5 de marzu de 2006.[6] Al nun llograr una mayoría absoluta, enfrentar nuna segunda vuelta al antiguu presidente del parllamentu Adrien Houngbédji, que consiguiera'l 24,2% de los votos na primer vuelta. Estes eleiciones, a pesar de delles irregularidaes, fueron consideraes democrátiques y xustes por observadores internacionales. La segunda vuelta celebróse'l 19 de marzu, y los resultaos oficiales dieron una clara victoria a Yani Boni, con cerca del 75% de los votos. La eleición, d'alta participación a pesar del cayente na segunda vuelta, tamién foi considerada llibre.[6]

Primer gobiernu

[editar | editar la fonte]

El 6 d'abril de 2006, Yani Boni xuró'l so cargu, convirtiéndose nel tercer presidente de Benín escoyíu por sufraxu universal, tres Nicéphore Soglo y Mathieu Kérékou. La so eleición tamién marcó'l fin de la tensión político xenerada poles disputa ente Soglo y Kérékou por fraude eleutoral, yá que dambos expresidentes superaren la edá constitucional pa presentase a la presidencia nuevamente.

Nes eleiciones parllamentaries de 2007 el partíu de Boni, les Fuercies Cauris pa un Benín Emerxente, fundáu l'añu anterior, lideró una coalición que resultó vencedora, considerándose una victoria del propiu Boni, siendo'l segundu presidente depués de Kérékou que llogra una mayoría parllamentaria clara, siendo'l poder llexislativu xeneralmente estremáu.[7] Nel periodu previu a diches eleiciones, el 15 de marzu de 2007, Boni sobrevivió a una emboscada contra'l so convói cerca del pueblu d'Ikemon mientres se dirixía a la ciudá d'Ouèssè pa realizar un actu de campaña. Los atacantes bloquiaron la carretera con árboles cayíos, y dispararon contra'l vehículu que polo xeneral lleva al Presidente; Sicasí'l presidente Boni viaxaba nun vehículu separáu. Dellos de los sos acompañantes resultaron mancaos nel tirotéu subsiguiente ente la guardia presidencial y los aspirantes a asesinos.[8] Sicasí, esta información nun se comprobó yá que toles fontes que reclamen l'intentu d'asesinatu provienen del campu del presidente. La verificación de dicha información sigue siendo imposible hasta la fecha.

A pesar de les promeses de Boni de combatir la corrupción y asegurar un descensu progresivu de la probeza crónica que sufre'l país, Benín siguió siendo mientres la mayor parte del so mandatu unu de los países más probes del mundu, con continues crisis económiques,[9] y bien dependiente de los precios del algodón.[9]

A finales de 2010, la situación del so equilibriu del poder empezó a desquebrajarse depués de que la so coalición llexislativa rompiérase, dexando al so partíu con mayoría simple. Les continues acusaciones de lideralgu autocráticu y de corrupción política provocaron la formación d'una coalición opositora cada vez más fuerte, que depués de consiguir una leve mayoría parllamentaria, trató d'empecipiar un procesu d'impeachment contra él, acusándolo de participar nuna estafa piramidal que s'afectó económicamente a más de cien mil benineses.[10] Sicasí, como la so mayoría nun superaba los dos tercios necesarios pa remover a Boni del poder, la oposición tuvo d'alcordar presentar una candidatura única liderada por Houngbédji pa les siguientes eleiciones presidenciales, previstes pal siguiente mes de marzu, en 2011.[6]

Reeleición y segundu gobiernu

[editar | editar la fonte]

A pesar del descontentu políticu contra la so figura, Boni siguía siendo bien popular ente la población, polo qu'esti anunció que se presentaría a la reeleición nes siguientes eleiciones en 2011. La revesosa eleición, considerada entá llibre y xusta por observadores internacionales, foi una victoria pa Boni quien, contra tou pronósticu, llogró la so reeleición en primer vuelta con más del 53% de los votos, siendo'l primera mandatariu beninés en llogralo.[7] La oposición, con Houngbédji (que recibiera'l 36%) a la cabeza, denunció los resultaos, pero la Corte Constitucional proclamó a Boni ganador de les eleiciones. La oposición realizó protestes que fueron reprimíes pola policía.[7] Darréu, la coalición de Boni retornó a la mayoría parllamentaria, reforzando'l so gobiernu.[7] Sicasí, volvería perdela en 2015.

Dende 2016

[editar | editar la fonte]

En setiembre de 2021, Patrice Talon y Thomas Boni Yayi, aliaos políticos que se convirtieran n'enemigos íntimos, arrexuntáronse nel Marina Palace de Cotonou. Mientres alcuentru, Thomas Boni Yayi presentó a Patrice Talon una serie de propuestes y solicitúes, rellacionaes en particular cola lliberación de "deteníos políticos".

A pesar de venir d'una familia musulmana, Yari Boni ye na actualidá cristianu evanxélicu.[11] Ye padre de cinco fíos, y la so muyer, Chantal de Souza, natural de la ciudá costera d'Ouidah, ye sobrina del yá fináu militar beninés Paul-Émile de Souza, una de les grandes figures históriques de la política beninesa tres la independencia.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Enciclopedia Brockhaus. Identificador de Brockhaus Enzyklopädie en línea: boni-yayi-thomas. Apaez como: Thomas Boni Yayi. Llingua de la obra o nome: alemán.
  2. Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«"مرسوم رئاسي رقم 15-20 مؤرّخ في 11 ربيع الثاني عام 1436 الموافق 1 فبراير سنة 2015، يتضمن منح وسام برتبة برتبة " أثـير" من مصف الاستحقاق الوطني».
  3. Afirmao en: Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat. Páxina: 499. Editorial: Edita. Llingua de la obra o nome: finlandés. Data d'espublización: 2017. Autor: Antti Matikkala.
  4. 4,0 4,1 Houngnikpo, Mathurin C.; Decalo, Samuel (2013) Historical Dictionary of Benin. Lanham, MD: Scarecrow Press.
  5. 5,0 5,1 «The Presidency». Benin Embassy to the United States of America. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-12-13. Consultáu'l 12 d'avientu de 2014.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Freedom in the World 2007: Benin». Freedom House. Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-10. Consultáu'l 12 d'avientu de 2014.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 «Freedom in the World 2012: Benin». Freedom House. Archiváu dende l'orixinal, el 2017-06-01. Consultáu'l 12 d'avientu de 2014.
  8. "Shooting of the Presidential Convói and attempted assassination of President Yayi Boni" Archiváu 2007-09-27 en Wayback Machine, Yayiboni.com, 16 March 2007.
  9. 9,0 9,1 «Les Béninois divisés sur le bilan des sept ans de pouvoirs de Boni Yayi».
  10. «Benin Profile: Leader». BBC. Consultáu'l 12 d'avientu de 2014.
  11. «Yayi Boni is Benin's next President». Afrol.com.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Mathieu Kérékou
Presidente de la República de Benín
2006-2016
Socesor:
Patrice Talon
Predecesor:
Teodoro Obiang
Presidente de la Unión Africana
29 de xineru de 2012 - 27 de xineru de 2013
Socesor:
Haile Mariam Desalegne