Solanum muricatum

Solanum muricatum;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Solanales
Familia:	Solanaceae
Subfamilia:	Solanoideae
Tribu:	Solaneae
Xéneru:	Solanum
Subxéneru:	Potatoe
Seición:	Basarthrum
Especie:	S.muricatum; Aiton
Sinonimia
	Ver artículu
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

.

Solanum muricatum ye una especie de planta fanerógama perteneciente a la familia de les solanacees.

Descripción

Ye un arbustu perenne orixinariu de la rexón andina de Suramérica, onde ye cultiváu fai miles d'años pol so fruta duce. Anque esisten diverses variedaes dicha baga xeneralmente ye ovalada asemeyada a una papaya d'unos 10 a 15 cm de color mariellu doráu con vetes color púrpura cuando ta madura. Ye bien refrescante pol so altu conteníu d'agua (92%), siendo en sabor y arume asemeyao al melón Cucumis melo, pero dambes plantes nun se rellacionen ente sigo.

El so consumu realízase xeneralmente en forma direuta como fruta fresco, pero tamién puede ser n'ensalaes en delles ocasiones, en zusmios o postres más ellaboraos.

El frutu atopar nos mercaos del Bolivia, Perú, Chile y Ecuador pero ye pocu frecuente nel estranxeru por ser sensible a los tresportes. Anguaño tamién ye collecháu en Colombia, Arxentina y realícense tentatives n'otros países.

Cultivo

La planta arrobinar por fraes una y bones la grana grana mal.

La planta ye perenne pero la so sensibilidá al fríu, parásitos y enfermedaes fuercen a los cultivadores a replantar la collecha cada añu. Crez n'árees costeres y otres llocalizaciones con temperatures templaes, tamién n'invernaderos, llegando a un altor de 2 metros y llogrando colleches 2-3 vegaes mayores qu'al campu.

Historia

Arqueológicamente nun s'atopen rastros por ser de magaya nidia y malo de caltener, pero de cutiu atópense en diversos oxetos de cerámica de les cultures precolombines Moche, Chimú y Paracas.

Mientres la Colonia, el Virréi Melchor de Navarra, conde de la Palata, prohibió'l consumu d'esta fruta y dióse-y l'insinuante nome de mataserrano, pol cual entá ye conocíu en ciertes zones de Perú.

Na dómina de la Colonia tamién foi introducíu en Méxicu y América Central, pero depués el so usu foi escayendo.

Taxonomía

Solanum muricatum describióse por William Aiton y espublizóse en Hortus Kewensis; or, a catalogue . . . 1: 250–251. 1789.^[1]

Etimoloxía

Solanum: nome xenéricu que remanez del vocablu Llatín equivalente al Griegu στρνχνος (strychnos) pa designar el Solanum nigrum (la "Yerba moro") —y probablemente otres especies del xéneru, incluyida la berenxena^[2]— , yá emplegáu por Pliniu'l Vieyu nel so Historia naturalis (21, 177 y 27, 132) y, enantes, por Aulus Cornelius Celsus en De Re Melecina (II, 33).^[3] Podría ser rellacionáu col Llatín sol. -is, "el sol", por cuenta de que la planta sería mesma de sitios daqué soleyeros.^[4]

muricatum: epítetu llatín que significa "con escayos".^[5]

Sinonimia

Solanum guatemalense Hort.
Solanum hebephorum Dunal
Solanum longifolium Sessé & Moc. (non Dunal)

S. longifolium de Dunal refier a S. subinerme, mientres S. longifolium de Pavón Jiménez basar en Dunal, de de Candolle siendo S. ensifolium.

Solanum melaniferum Moric. ex Dunal
S. muricatum var. dissectum Dunal
S. muricatum f. glaberrimum Correll
S. muricatum var. papillosistylum Bitter
S. muricatum var. parvifolium Kunth
S. muricatum var. popayanum Bitter
S. muricatum var. praecedens Bitter
S. muricatum var. protogenum Bitter
S. muricatum var. teleutogenum Bitter
Solanum pedunculatum Roem. & Schult.
Solanum saccianum Naudin (non Carrière & André)
Solanum saccianum Carrière & André
Solanum scabrum Lam. (non Mill.: 'Solanum scabrum)

S. scabrum de Kunth y de Zuccagni ye güei S. aethiopicum. La descripta por Vahl ye S. volubile descripta por Swartz. Y S. scabrum de Ruiz & Pavón Jiménez ye güei S. saponaceum de Dunal.

Solanum variegatum Ruiz & Pav.
Solanum wallisii Carrière^[6]

Nome común

Nos idiomes nativos de la zona andina ye conocíu como: cachum o xachum en quechua; kachuma n'aimara. La fruta llámase popularmente pepinu duce, pepinu melón, pera melón, pepinu de fruta. Inclusive como melón d'árbol pa nun confundilo cola papaya.

Ver tamién

Referencies

↑ «Solanum muricatum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 12 de febreru de 2015.
↑ Mélongène en Lécluse F., Léxique français-grec avec l'explication latine, à l'usage des classes de..., Paris, 1844
↑ F. Gafiot, Dictionnaire Latin-Français, p. 1452 y 1485, Hachette, Paris, 1934.
↑ Solanum en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ Sinónimos Archiváu 2021-03-03 en Wayback Machine en Catalogue of Life

Bibliografía

AFPD. 2008. African Flowering Plants Database - Base de Donnees des Plantes a Fleurs D'Afrique.
Brako, L. & J. L. Zarucchi. (eds.) 1993. Catalogue of the Flowering Plants and Gymnosperms of Peru. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 45: i–xl, 1–1286.
CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. Méxicu. CONABIO, Mexico City.
Correll, D. S. 1967. Solanum-Solanaceae, In: J. F. Macbride, Flora of Peru. Publ. Field Mus. Nat. Hist., Bot. Ser. 13(5B/2): 271–458.
Gentry, J. J. L. & P. C. Standley. 1974. Solanaceae. In Gentry, Jr., J. L. & P. C. Standley (eds.), Flora of Guatemala - Part X, Numbers 1 and 2. Fieldiana, Bot. 24(10/1–2): 1–151.
Idárraga-Piedrahita, A., R. D. C. Ortiz, R. Callejas Posada & M. Merello. (eds.) 2011. Fl. Antioquia: Cat. 2: 9–939. Universidá d'Antioquia, Medellín.
Jørgensen, P. M. & C. Ulloa Ulloa. 1994. Seed plants of the high Andes of Ecuador—A checklist. AAU Rep. 34: 1–443.
Jørgensen, P. M. & S. León-Yánez. (eds.) 1999. Cat. Vasc. Pl. Ecuador. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181.
Jørgensen, P. M., M. H. Nee & S. G. Beck. 2014. Catálogu de les plantes vasculares de Bolivia. 127(1–2): i–viii, 1–1744. In P. M. Jørgensen, M. H. Nee & S. G. Beck (eds.) Cat. Pl. Vasc. Bolivia, Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard.. Missouri Botanical Garden Press, St. Louis.

Enllaces esternos

[Trop-1] «Solanum muricatum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 12 de febreru de 2015.

[2] Mélongène en Lécluse F., Léxique français-grec avec l'explication latine, à l'usage des classes de..., Paris, 1844

[3] F. Gafiot, Dictionnaire Latin-Français, p. 1452 y 1485, Hachette, Paris, 1934.

[FLIB-4] Solanum en Flora Ibérica, RJB/CSIC, Madrid

[5] N'Epítetos Botánicos

[col-6] Sinónimos Archiváu 2021-03-03 en Wayback Machine en Catalogue of Life

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]