Padania
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
| Padania | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Alministración | |||
| Tipu d'entidá |
area (en)  | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 45°08′40″N 10°23′44″E / 45.144321°N 10.395486°ECoordenaes: 45°08′40″N 10°23′44″E / 45.144321°N 10.395486°E | ||
 | |||
| Demografía | |||
 | |||
Padania ye un neoloxismu que, nel so sentíu más estrictu, denomina al valle del Po (en llatín, Padus). Nesti sentíu puramente xeográficu, ye sinónimu d'enllanada padana.
Sicasí, nos últimos años del sieglu XX, el so usu estender pa denominar a una área mayor, básicamente la totalidá del norte d'Italia. Esti significáu estendíu foi popularizáu pola propaganda de la Lliga Norte (en italianu del Norte, Lega Nord), un grupu políticu italianu antes separatista, y dempués federalista, qu'usa'l nome de Padania pa la zona que nos años 1995-2001 proponía secesionarse d'Italia: el norte d'Italia y más tarde tamién Toscana, Umbría y Marche.
Llingües[editar | editar la fonte]
La llingua dominante en Padania ye anguaño'l italianu estándar. Otres llingües (francés, francu-provenzal, occitanu, alemán y eslovenu) falar nes zones fronterices d'Italia y son reconocíes oficialmente pol Estáu como llingües minoritaries.
Históricamente, na llanura padana usáronse amás delles llingües vernácules o llingües locales de los grupos romances retorrománicu (friulanu, ladín dolomita) y galoitaliano (piamontés, llombardu, emiliano-romañol, ligur, vénetu) genéricamente indicaes pola pallabra "dialetto" (dialeutu) polos sos falantes, yá que nun son d'empléu común sacante nos contestos zarraos (families, persones que se conocen y que falen la mesma llingua vernácula). Dende un puntu de vista llingüísticu, estes llingües nun son dialeutos del italianu estándar, sinón variedaes que pertenecen a subgrupos de la familia romance independiente de la caña a la que pertenez l'italianu estándar. Estos "dialeutos" son consideraos llingües minoritaries rexonales pol Conseyu d'Europa (European Charter for Rexonal or Minority Languages), pol "Red Book on Endangered Languages" de la Unesco y por Ethnologue.
Xeografía[editar | editar la fonte]
Na siguiente tabla detállense les rexones italianes que formen parte de Padania na acepción orixinal de Amestar Norte (1995), y el total d'estensión y población que suponen.
| Estensión (km²) |
Habitantes | Capital | Llingua rexonal | |
|---|---|---|---|---|
| Emilia-Romaña | 22.122 | 4.223.264 | Boloña | emiliano-romañol |
 Friuli-Venecia Julia
|
7.712 | 1.212.602 | Trieste | friulanu, vénetu |
 Liguria
|
5.421 | 1.607.878 | Xénova | ligur |
 Lombardía
|
23.861 | 9.545.441 | Milán | llombardu, emiliano-romañol |
 El Piamonte
|
25.398 | 4.352.828 | Turín | piamontés, occitanu, llombardu, ligur, emiliano-romañol |
 Trentín-Altu Adigio
|
13.599 | 994.703 | Trento | sudtirolés, ladin, vénetu, llombardu |
 Valle d'Aosta
|
3.266 | 124.812 | Aosta | francu-provenzal |
 Vénetu
|
18.390 | 4.773.554 | Venecia | vénetu |
| Norte d'Italia | 120.243 | 27.568.435 | - | - |
 Toscana
|
22.994 | 3.734.355 | Florencia | toscanu, emiliano-romañol |
| Marche
|
9.366 | 1.560.785 | Ancona | emiliano-romañol, dialeutos italianos centrales |
 Umbría
|
8.456 | 903.884 | Perugia | dialeutos italianos centrales |
| Padania | 161.076 | 33.757.031 | - | - |
Planteamientu de Amestar Norte[editar | editar la fonte]
En 1996, la Lliga del Norte anunció que'l so oxetivu yera la independencia del norte d'Italia sol nome de Padania. La capital de Padania sería Mantua, ya inclusive se llegaron a declarar la independencia y a efectuar eleiciones pa un "parllamentu del norte" ensin nengún tipu de reconocencia internacional. Na actualidá amestar Norte adopta un planteamientu federalista, dempués de xunise al gobiernu de Silvio Berlusconi dende l'añu 2001.
Ver tamién[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
