Saltar al conteníu

Meritocracia

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia

La meritocracia (proveniente del llatín merĭtum ‘debíu pagu', de la mesma de mereri ‘ganar, merecer'; y el sufixu -cracia del griegu krátos, o κράτος en griegu, ‘poder, fuercia')[1][2][3][4] ye una forma de gobiernu basada nel méritu (los meyores), y en términos más xenerales, referir a la discriminación positiva por méritos. Les posiciones xerárquiques son conquistaes con base nel méritu, y hai un predominiu de valores acomuñaos a la capacidá individual o al espíritu competitivu, tales como, por casu, la excelencia n'educación o deportes.

Un modelu meritocrático ye un principiu o ideal d'organización social que tiende a promover a los individuos nos distintos cuerpos sociales: escuela, universidá, instituciones civiles o militares, mundu del trabayu, alministraciones, estáu, etc. según el so méritu (aptitú, trabayu, esfuerciu, habilidaes, intelixencia, virtú) y non según el so orixe social (sistema de clases), riqueza (reproducción social) o rellaciones individuales (sistema de "amiguismu").

Por estensión meritocracia fai referencia a la seleición social o xerarquización social pola valoración d'un tipu de méritos (meritaje) pal desempeñu de puestos de gobiernu, llaborales, económicos y sociales. La meritocracia ye criticada yá que na so máxima espresión consolidaría una sociedá desigual na que los de riba considerían xusta la so posición, el so poder y los sos privilexos.[5][6]

Oríxenes y definición

[editar | editar la fonte]

Los primeros nicios d'esti mecanismu remontar a l'antigüedá, en China. Confucio y Han Fei son dos pensadores que propunxeron un sistema próximu al meritocrático. Tamién pueden ser citaos Gengis Kan y Napoleón Bonaparte; cada cual utilizó na so vida y na política de los sos estaos elementos de la meritocracia. La república ideal de Platón ye otru claru exemplu de meritocracia.

La pallabra meritocracia quiciabes apaeza per primer vegada nel llibru Rise of the meritocracy, de Michael Young (1958). Ellí cargar de conteníu negativo, una y bones la hestoria trataba d'una sociedá futura na cual la posición social d'una persona yera determinada pol coeficiente intelectual y l'esfuerciu. Young utilizó la pallabra méritu nun sentíu peyorativu, distintu al común o aquel usáu polos defensores de la meritocracia. Pa estos, méritu significaría habilidá, intelixencia y esfuerciu (una crítica común a la meritocracia ye l'ausencia d'una midida específica d'esos valores y l'arbitrariedá de les eleiciones).[7]

El principal argumentu a favor de la meritocracia ye qu'apurre mayor eficiencia qu'otros sistemes xerárquicos, yá que les distinciones nun se faen por sexu o raza nin por riqueza o posición social, ente otros factores biolóxicos o culturales. El méritu del esfuerciu individual entiéndese como un criteriu más xusto qu'otros pa la distribución de los premios y les ventayes sociales acomuñaes.

Conforme a lo que'l sufixu -cracia indica, la meritocracia ye, puramente falando, un sistema de gobiernu basáu na habilidá (méritu) en cuenta de la riqueza o posición social. Nesti contestu, méritu significa básicamente ‘intelixencia‘ y ‘esfuerciu', Ente que la pallabra meritocracia ye agora bien usada pa describir un tipu de sociedá onde la riqueza, los ingresos y la clase social son designaos por competición, asumiéndose que los vencedores merecen tales ventayes. Consecuentemente, la pallabra adquirió una connotación de darvinismu social; usar pa describir sociedaes agresivamente competitives, con grandes diferencies d'ingresos y riqueza, en contraste coles sociedaes igualitaries.

Gobiernos y organismos meritocráticos enfatizan el talentu, la educación formal y la competencia, en llugar de les diferencies esistentes como clase social, etnia o sexu. Na práutica, les investigaciones sobre movilidá social indiquen que toos estos criterios supuestamente neutros favorecen a los fíos de los que yá son privilexaos de dalguna manera.

Nuna democracia representativa, onde'l poder taría nes manes de los representantes electos, los elementos meritocráticos incluyir nel usu de consultores especializaos p'ayudar a la formulación de polítiques y nun serviciu civil meritocrático pa implementar diches consultoríes. El problema perenne de la defensa meritocrática ye definir en forma precisa qué s'entiende por méritu.

Estaos meritocráticos

[editar | editar la fonte]

La meritocracia ta acomuñada, por casu, al estáu burocráticu, siendo la forma pola cual los funcionarios estatales son escoyíos pa los sos puestos acordies cola so capacidá (al traviés de concursos, por casu). O tamién más comúnmente acomuñáu a los exámenes d'ingresu o evaluación nes escueles, nes cualos nun hai discriminación ente los alumnos tocantes a les entrugues o temes propuestes. Asina, la meritocracia tamién indica posiciones consiguíes por méritu personal.

Anque la mayoría de los gobiernos tán basaos en parte na meritocracia, esta nun s'espresa de forma pura en nengún llugar. Gobiernos como'l de Singapur o'l de Finlandia utilicen estándares meritocráticos pa la eleición d'autoridaes, anque entemecíos con otros. Un modelu próximu a la meritocracia puede ser la xerarquía militar, na cual teóricamente los puestos llograr por adecuación a ciertos valores.

N'Ecuador foi creáu l'Institutu Nacional de la Meritocracia, adscritu al Ministeriu de Rellaciones Llaborales.[8]

China imperial y meritocracia

[editar | editar la fonte]

Na China antigua esistía un sistema d'exámenes imperiales pal reclutamiento de los mandarinos. Los estudiantes yeren preparaos al traviés del estudiu obligatoriu d'obres clásiques de les cualos les más antigües atribuyir a Confucio (551 - 479 aC), maestru de los lletraos, que privilexó la enseñanza y los ritos pa la formación del "home bonu" destináu a sirvir al Estáu. El métodu, utilizáu por casu na Academia Hanlin, yera meritocrático en principiu: consistía na seleición de "talentos" más bien pol esfuerciu personal que pol orixe social de los candidatos[9]. Esti sistema, xeneralizáu nel sieglu XIV so la dinastía Ming pa lluchar contra l'aristocracia, foi abolíu en 1905, escontra'l final de los Qing. Dellos investigadores sostienen que'l métodu inspiraría direutamente la introducción de "los procedimientos psicolóxicos pa la seleición y evaluación de los funcionarios n'Inglaterra y otros países europeos".[10]

En Francia, el reclutamiento por competencia nel serviciu públicu y les grands écoles inspirar nel sistema d'exámenes imperiales, traíos de China polos xesuites, que lo adoptaren nes sos escueles[11]. De 1704 a 1711, Voltaire foi estudiante nos Xesuites, nel colexu Louis-le-Grand. Escribió en 1770: "la mente del home nun puede imaxinar un gobiernu meyor que'l de China, onde tolos poderes tán en manes d'una burocracia que los sos miembros fueron almitíos dempués d'exámenes bien difíciles"; "China ye un país que premia la virtú y afala el méritu: un llabrador honestu y probe faise mandarín".

Pa Murat Lama, autor de Lee Kuan Yew, Singapur y la renacencia de China (2016), ye al traviés del so compromisu cola meritocracia mandarina como Voltaire influyó más na revolución francesa.[12] En 1794, el Conservatoriu Nacional d'Artes y Oficios, la Escuela Normal y la Escuela Politéunica, creada pola Convención, abrir pa "reclutamiento competitivu sobre la base del méritu individual". Pa tar "en llinia col ideal republicanu".

Benjamin Elman, profesor d'historia d'Asia del Este, inspiráu nel analís de Bourdieu y Passeron, comenta sobre la meritocracia imperial china, como lo fixeron los sociólogos pal periodu contemporaneu: "[ella ] foi tamién la fonte de fondes desigualdaes sociales.[13]

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Bibliografía

[editar | editar la fonte]
  • Young, Michael: El Trunfu de la meritocracia 1870-2033: ensayo sobre la educación y la igualdá. Tecnos, 1964. 204 p.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Anders, Valentin. «MERITOCRACIA». Consultáu'l 23 de mayu de 2017.
  2. Anders, Valentin. «MÉRITU». Consultáu'l 23 de mayu de 2017.
  3. Anders, Valentin. «CRACIA». Consultáu'l 23 de mayu de 2017.
  4. «merit - definition of merit in English | Oxford Dictionaries». Archiváu dende l'orixinal, el 2018-06-13. Consultáu'l 23 de mayu de 2017.
  5. nuesu sistema universitariu-perdió--la so-capacidá-emancipatoria-entrevista “El nuesu sistema universitariu perdió la so capacidá emancipatoria”. Entrevista a Emmanuel Todd, Ensin permisu, 11/11/2017
  6. Cinco argumentu contra la meritocracia, ciperchile, 7/6/2013
  7. Young, Michael: El Trunfu de la meritocracia 1870-2033: ensayo sobre la educación y la igualdá. Tecnos, 1964. 204 p.
  8. «trabayu-asume-competencies-del-ex-institutu-nacional-de-la-meritocracia/ MINISTERIU DEL TRABAYU ASUME COMPETENCIES DEL EX INSTITUTU NACIONAL DE LA MERITOCRACIA – Ministeriu del Trabayu» (castellanu). Consultáu'l 23 de mayu de 2017.
  9. (en francés) La méritocratie, une affaire aristocratique. http://www.laviedesidees.fr/La-meritocratie-une-affaire-aristocratique.html. Consultáu'l 2018-01-23. 
  10. (en francés) La méritocratie, une affaire aristocratique. http://www.laviedesidees.fr/La-meritocratie-une-affaire-aristocratique.html. Consultáu'l 2018-01-23. 
  11. Jean-Pierre Duteil, Le Mandat du ciel : -y rôle des jésuites en Chine, de la mort de François-Xavier à la dissolution de la Compagnie de Jésus, 1552-1774, Paris, Arguments, 1994..
  12. Murat Lama, Lee Kuan Yew, Singapour et le renouveau de la Chine, Manitoba, mai 2016, 368 p..
  13. Benjamin A. Elman, Civil Examinations and Meritocracy in Late Imperial China, Harvard University Press, novembre 2013.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]

Cinco argumentu contra la meritocracia, ciperchile, 7/6/2013 (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).