Saltar al conteníu

Los Angeles Memorial Coliseum

Coordenaes: 34°00′51″N 118°17′16″W / 34.01417°N 118.28778°O / 34.01417; -118.28778
De Wikipedia
Los Angeles Memorial Coliseum
 Llugar Históricu de los EE.XX.
estadio multiusos (es) Traducir
Llocalización
PaísBandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Estaos California (es) Traducir
Coordenaes 34°00′51″N 118°17′16″W / 34.01417°N 118.28778°O / 34.01417; -118.28778
Los Angeles Memorial Coliseum alcuéntrase en los EE.XX.
Los Angeles Memorial Coliseum
Los Angeles Memorial Coliseum
Los Angeles Memorial Coliseum (los EE.XX.)
Historia y usu
Dueñu California (es) Traducir
Xestión Universidá del Sur de California
Usu Xuegos olímpicos
conciertu
Serie Mundial
Deporte fútbol americanu
fútbol
Béisbol
Usuariu USC Trojans football (en) Traducir 1923
UCLA Bruins football (en) Traducir 1928 - 1981
Los Angeles Rams 1946 - 2018
Los Angeles Chargers 1960 - 1960
Southern California Trojans (es) Traducir
Las Vegas Raiders 1982 - 1994
Shootout de Daytona (es) Traducir 2022
Aforu 77 500
Arquiteutura
Arquiteutu/a The Parkinsons (es) Traducir
Estilu Streamline moderne (es) Traducir
Patrimoniu
NRHP 84003866
Web oficial
Cambiar los datos en Wikidata

Los Angeles Memorial Coliseum ye un estadiu multifuncional allugáu nel centru de Los Angeles, California, Estaos Xuníos nel área d'Exposition Park, cerca del Pabellón Conmemorativo de Los Angeles. Ye moteyáu como "The Grand Old Lady" (La gran dama antigua).

El coliséu foi sede de los Xuegos Olímpicos de 1932 y 1984. Ye l'únicu estadiu de la historia que foi la sede principal de dos Xuegos Olímpicos.[1] Anque la ciudá comparte l'honor con París, Londres y Atenes, d'allugar siquier dos veces los xuegos de branu, estes ciudaes emplegaron estadios distintos en cada edición.

La Primer Super Bowl na historia de la NFL xugar nesti escenariu'l 15 de xineru de 1967 y darréu apostaríase'l Super Bowl VII en 1973.

En 1984, l'Estáu de California y el gobiernu de los Estaos Xuníos declararon el Coliséu Fitu Históricu Nacional pola so contribución a la historia de California, según a la de los Estaos Xuníos nel so conxuntu.

Los USC Trojans de fútbol americano universitariu xugaron nel Coliseum dende 1923. Los sos rivales históricos, los UCLA Bruins, utilizaron l'estadiu ente 1928 y 1981. El Coliseum foi sede de dos equipos de la National Football League: Los Angeles Rams (1946–1979) y Los Angeles Raiders (1982–1994). Dende la temporada 2016 ye nuevamente sede de los Rams, en retornando l'equipu dende Saint Louis, Missouri, onde permaneció este equipu venti años.

Los Angeles Dodgers de les Grandes Lligues de Béisbol xugaron ellí ente 1958 y 1961. Otros equipos deportivos qu'utilizaron el Coliseum fueron Los Angeles Wolves, Los Angeles Toros y Los Angeles Aztecs, toos ellos de fútbol soccer.

Amás, allugó partíos de fútbol de la Copa d'Oru de la Concacaf en 1991, 1996, 1998, 2000 y 2005, lo mesmo que de la Copa de Campeones de la Concacaf, la Copa Interamericana, la Recopa Suramericana 2003 y la final de la Copa Centroamericana 2014.

El pebeteru que foi construyíu pa los Xuegos olímpicos de 1932 sigue enriba de los grandes arcos de la entrada del coliséu, igual que los Aniellos Olímpicos.

Na plaza d'entrada, hai dos estatues d'un home y una muyer atletes, creaos por Robert Graham, pa los Xuegos Olímpicos de 1984. Son notaes pola so exactitú anatómica. Les estatues son modelaes polos atletes Terry Shroeder y Jackie Joyner-Kersee, los dos atletes participaron nos xuegos esi añu.

Construcción del estadiu

El Coliséu de Los Angeles abrió en xunu de 1923; unos 5 meses más tarde, el 6 d'ochobre'l primer partíu de fútbol americano xugar nel estadiu, col duelu ente los Troyanos de la Universidá del Sur de California y Pomona College; ganando los primeres con marcador de 23-7 ante un ensame de 12,836 espectadores. Foi un empiezu modestu pa un llugar que más tarde xugaría un papel bien destacáu nel Fútbol americano universitariu y el fútbol americano profesional; y convertise n'unu de los estadios más grandes na historia d'Estaos Xuníos.[2]

Xuegos Olímpicos 1932

[editar | editar la fonte]
Ceremonia d'inauguración de los Xuegos Olímpicos de 1932.

En 1919 William M. Garland presidiu como principal promotor, un comité organizador que buscaría'l llogru de la sede correspondiente a los Xuegos Olímpicos de 1928; teniendo como base de sofitu la garantía del ésitu financieru que significaba nesos momentos la naciente prosperidá de Los Angeles. Prosperidá reflexada na construcción d'unu de los más grandes escenarios deportivos de la dómina: el Memorial Coliseum, qu'habría de ser inauguráu en 1923. Sicasí la ciudá perdió la sede a manes d'Ámsterdam. Cuatro años dempués, n'abril de 1923 na ventena primer sesión del Comité Olímpicu Internacional en Roma, la urbe californiana foi electa por unanimidá como sede de los Xuegos Olímpicos de 1932, en gran midida por tener yá, la mayor parte de les instalaciones entamaes pa la edición de 1928.

A pesar del apoxéu de la depresión económica de 1929, los estauxunidenses amosáronse dispuestos a amosar el so fábrica de suañu, ye dicir la pujanza económica de la ciudá, y símbolu del denomináu estilu de vida americanu. Mesmu que llograra la construcción d'un estadiu similar a los coliseos romanos.

Dende la inauguración los estauxunidenses borraron la pantasma de Saint Louis 1904 y presentaron un espectáculu diseñáu pol cineasta Cecil B. DeMille, direutor de los The Ten Commandments. El 30 de xunetu de 1932, ante 105,000 espectadores, desfilaron 1408 atletes de 37 países. Dende una butaca del estadiu, actores como Charles Chaplin, Gary Cooper y Joan Crawford guardaron la emocionante ceremonia d'inauguración, que como tola estructura organizativa, tresformar nuna superproducción cinematográfica. Más de 3000 cantantes y músicos, 100 trompetes, miles de palombos, baillarinos, cuadros alegóricos, compartieron colos actos ceremoniales, pa dar nacencia a les futures grandioses ceremonies inaugurales.

L'escenariu tamién seria testigu per primer vegada na historia del famosu podiu de vencedores, del reló automáticu pa midir les competencies de pista y del primer afroamericanu ganador de lo 100 metros planos: Eddie Tolan.[3][4][5][6]

Serie mundial de béisbol 1959

[editar | editar la fonte]
Partíu de la Serie mundial de 1959 en Memorial Coliseum

Tuvieron que pasar 40 años, por que los Chicago White Sox fueron de nuevu campeones de la Lliga Americana. Y el so rival en vez, seríen Los Angeles Dodgers campeones de la Lliga Nacional, quien xugaben la primera Serie mundial na so nueva casa: Los Angeles, California, dempués de camudase del distritu de Brooklyn, Nueva York en 1958.

Les Medies blanques yeren favoritos, por ser unu de los equipos más rápidos na historia del béisbol, llamaos los "Go-Go Sox". La Serie Mundial efectuar del 1 al 8 d'ochobre de 1959, na siguiente forma: xuegos unu, dos y seis nel Comiskey Park de les Medies blanques. Xuegos tres, cuatro y cinco nel Memorial Coliseum. La Serie Mundial foi ganada polos Dodgers 4 xuegos a 2.

Nesta Serie Mundial, impúnxose'l récor, entá vixente, del total de boletos vendíos nuna serie, que foi de 420,784 y tamién el récor de más boletos vendíos pa un xuegu de la serie mundial; 92,706 nel quintu xuegu, escenificado nel inmueble angelino.[7]

Super Bowl I

[editar | editar la fonte]

En 1966, como parte d'un alcuerdu ente la National Football League y l'otru campeonatu esistente entós, l'American Football League (AFL), establecióse que los vencedores de cada competición xugaren un partíu en cancha neutral primeramente escoyida, que decidiera al campeón de fútbol americano nos Estaos Xuníos. Los primeros protagonistes del denomináu Partíu pol Campeonatu Mundial de la AFL-NFL fueron los Empacadores de Green Bay de la NFL y los Xefes de Kansas City de la AFL. Ente que pa la primer sede del partíu seria escoyíu'l Memorial Coliseum.

El empacadores alzar col trunfu (35-10) el 15 de xineru de 1967, gracies a una destacada actuación del mariscal de campu Bart Starr, quien llogró dos anotaciones col receptor Max McGee. Les otres dos anotaciones fueron obra del corredor Elijah Pitts. Per única vegada na historia l'escenariu onde se xugó'l partíu nun s'enllenó, algamando apenes 61,946 llocalidaes ocupaes, de los cien mil disponibles.[8]

Super Bowl VII

[editar | editar la fonte]

El 14 de xineru de 1973 llevar a cabu la séptima edición del Super Tazón, per segunda vegada nel Memorial Coliseum y nesta ocasión produciendo'l llenu nes graes de 90,182 espectadores. Los contendentes fueron los Miami Dolphins de la AFC (ganó l'alcuentru 14-7) y los Pieles coloraes de Washington de la NFC.

Los delfines nun aceptaron puntos nos trés primeros cuartos y llindaron a les pieles coloraes a solu siete puntos. Jake Scott collaboró con dos intercepciones pa ser designáu Xugador más pervalible. L'alcuentru resultó históricu por ser la coronación del primer equipu (na era de la Super Bowl) que concluyía con marca perfecta la temporada regular; los delfines empobinaos por Don Shula concluyeren con marca de 17-0. Foi la última vegada que'l Super Bowl se escenificó nel coliséu angelino.[9]

Xuegos Olímpicos 1984

[editar | editar la fonte]
Ceremonia d'inauguración de los Xuegos Olímpicos de 1984.

Depués de cuatro intentos infructuosos por llograr la sede olímpica de les ediciones de 1952, 1956, 1976 y 1980; finalmente'l 18 de mayu de 1978 na ochentena sesión del COI n'Atenes, Los Angeles foi electa como anfitriona de los Xuegos Olímpicos de 1984, nuevamente, como asocedió na eleición de 1923, de manera unánime ante la falta de contendentes. Con ello la xusta deportiva veraniega tornaba a la urbe californiana 52 años dempués, convirtiéndose na tercer ciudá n'allugar dos veces los xuegos, honor qu'agora compartía con París y Londres. Coles mesmes el Memorial Coliseum convertir nel únicu estadiu de la historia en ser la sede principal de dos ediciones olímpiques.

Ensin la presencia de los países del bloque soviéticu, quien correspondieron al boicó de cuatro años tras per parte del bloque occidental en Moscú 1980; el 28 de xunetu de 1984 desfilaron 6,829 atletes de 141 países pela pista del coliséu angelino. Nuevamente, como en 1932, l'estilu de producción cinematográfica convertir nel principal elementu de la ceremonia d'inauguración, que tuvo como tema central la conquista del oeste nel sieglu XIX. Sobresalió nel eventu d'apertura, un xigantescu mosaicu coles banderes de les naciones participante y fecho cola participación de los más de noventa mil asistentes.

Los Angeles 1984 carauterizar por ser la primer edición que se financió absolutamente col patrociniu d'empreses privaes, colo que se garantizo la solvencia de la organización y dexó, gracies a los ingresos de publicidá y televisión, ganancies por 232.5 millones de dólares. Nel aspeutu deportivu, los xuegos representaron el debú olímpicu y consagración de la so carrera atlética para Carl Lewis, ganador de medayes d'oru en saltu de llonxitú y les pruebes de velocidá de relevos 4 x 100, 100 y 200 metros.[10][11]


Panorámica del estadiu.

Diversos factores dexaron que la ciudá de Los Angeles y la so zona metropolitana convertir nel centru futbolísticu d'Estaos Xuníos, tantu pal fútbol llocal como l'internacional. Ente ellos el factor demográficu común de la zona, que dende mediaos del sieglu XX empezó a allugar a miles y dempués millones d'inmigrantes llatinoamericanos, especialmente mexicanos; llevando a la urbe californiana l'afición pol denomináu soccer. A ello suma la incipiente tradición futbolística de la ciudá que databa de 1902.[12] Nun principiu el fútbol atopó como anfitrión a estadios pequeños de la zona como'l Wrigley Field (homónimu del estadiu de Chicago) y el Veterans Memorial Stadium, sicasí la crecedera de l'afición pol balompié, movió la disputa de los alcuentros al escenariu más grande de la ciudá, el Memorial Coliseum.

El primer partíu de competencia oficial que desenvolvió nel inmueble seria'l 7 de marzu de 1965, correspondiente a la eliminatoria pa la Copa del Mundu d'Inglaterra 1966 ente Estaos Xuníos y Méxicu que concluyó con un empate a dos tantos.

Anque l'estadiu representa la segunda sede más activa na historia de la seleición estauxunidense (dempués del Robert F. Kennedy), namái apostó 20 alcuentros nella, el postreru d'ellos nel añu 2000.

Sicasí la seleición nacional con mayor actividá nel Memorial Coliseum ye Méxicu, qu'apostó 62 partíos nel inmueble. Inclusive l'escenariu angelino ye'l segundu estadiu onde más partíos apostó'l representativu mexicanu, solo dempués de la so sede oficial l'Estadiu Azteca, superando a cualesquier otra cortil tanta nel so país como n'Estaos Xuníos.[13][14][15] Foi a mediaos de la década de 1980, que la seleición mexicana empezó a adoptalo como sede habitual de los sos xuegos amistosos nel país vecín, en gran midida pola singularidá poblacional de Los Angeles, que la alluga como la segunda ciudá con más mexicanos nel mundu.[16][17][18][19]

Dada la so capacidá y la importancia de la zona na que s'alluga, foi llamativu pa realizar distintos partíos de clubes y seleiciones, tanto amistosos como oficiales. Anque destaca'l fechu de nun ser consideráu como sede pa la Copa del Mundu de 1994, distinción dada al so vecín el Rose Bowl Stadium.

Anque l'estadiu nunca foi sede de la Copa MLS (xuegu final pol títulu de la Major League Soccer), nin de la final de la Lamar Hunt U.S. Open Cup (el tornéu de fútbol más antiguo del país); Foi la sede de la primer final d'un tornéu profesional de fútbol nel país, cuando sirvió d'escenariu pal Soccer Bowl de 1967, entamáu pola United Soccer Association.

Copa d'Oru de la Concacaf

[editar | editar la fonte]

N'ochobre de 1990 la CONCACAF decide reeditar el so tornéu de seleiciones convirtiéndolo d'hexagonal a octagonal, dixebrándolo del procesu eliminatoriu pa la Copa del Mundu, y celebralo cada dos años nos Estaos Xuníos. El nuevu tornéu denominóse Copa d'Oru de la Concacaf. La I edición efectuar del 28 de xunu al 7 de xunetu de 1991 teniendo como sedes al Memorial Coliseum de Los Angeles y el Rose Bowl. Polo que por única ocasión na historia, la totalidá de los partíos (16) llevar a cabu nuna sola sede (considerando a Pasadena parte del Área metropolitana de Los Angeles). Dolce de los alcuentros asocedieron nel Coliséu; En concencia esto incluyendo la final, na que Estaos Xuníos coronóse campeón al vencer 4-3 en tiros de penalti (depués d'empatar a cero) al so similar d'Hondures.[20]

Depués de nun tener actividá na edición de 1993, l'estadiu tornó a la máxima xusta de la zona de Concacaf pa ser l'escenariu de cinco partíos, incluyendo la final el 21 de xineru de 1996 na que la seleición mexicana consiguió'l bicampeonatu al ganar 2-0 a Brasil, qu'allegara en calidá d'invitáu.[21]

Desenvuelta en trés sedes distintes (Los Angeles, Oakland y Miami), la cuarta edición del certame allugó la metá de los dieciséis duelos, nel Coliséu angelino; que pudo sirvir de sede pa una edición más de la creciente rivalidá ente les seleiciones d'Estaos Xuníos y Méxicu, enfrentándose na final, saldada a favor del conxuntu tricolor con marcador de 1-0; algamando con ello'l tricampeonatu del tornéu.[21]

El Memorial Coliseum foi escenariu d'unu de los ésitos futbolísticos más importantes pa la seleición de Canadá; yá que nesti inmueble l'equipu de la fueya de maple llogró'l campeonatu de la área'l 27 de febreru de 2000, al vencer 2-0 na final a Colombia, qu'allegara como convidada. Nesta ocasión l'estadiu allugó solu seis partíos.[22]

Los partíos de fase grupal Méxicu-Guatemala (4-0) y Sudáfrica-Xamaica (3-3) son hasta agora los postreros nel Memorial Coliseum dientro d'esta competencia. L'acondicionamientu del Rose Bowl pa partíos internacionales, auníu al surdimientu d'un estadiu especialmente diseñáu pal fútbol na zona de Carson (el Home Depot Center), serián factor pal desplazamientu del segundu estadiu con más partíos na historia de la Copa Oro (solo dempués del Orange Bowl).[23]

Xuegos internacionales de clubes

[editar | editar la fonte]
Copa de Campeones de la Concacaf
[editar | editar la fonte]

Solo dos de los equipos locales nel estadiu, tuvieron la oportunidá de participar na Copa de Campeones de la Concacaf; El Maccabi en 1974 y 1978, clasificó al ser campeón de la Lamar Hunt U.S. Open Cup, sicasí en dambes ocasiones retiróse. Los Angeles Wolves, Los Angeles Aztecs y Los Angeles Toros nunca pudieron participar nel certame. Mentanto'l Galaxy qu'exercía como llocal nel Rose Bowl, antes de camudase al Home Depot Center, utilizar tres veces nesti tornéu: Na edición de 1997 al vencer 4-2 a Santos Laguna; na de 1999 al perder 4-3 en penaltis frente a Necaxa depués d'empatar a unu; Na Copa de Campeones de la Concacaf 2000 na que se coronó como campeón, xugó la semifinal y la final equí, pos el formatu del tornéu yera d'una fase final en sede neutral. La única final del tornéu, xugada nesti estadiu cola siguiente resultancia:

Sicasí l'estadiu allugó otros alcuentros del certame; el primeru d'ellos correspondió a la fase d'octavos de final de la Copa de Campeones de la Concacaf 1985 ente América y Guadalajara (dambos equipos mexicanos) el 9 d'abril que concluyó con trunfu del cuadru americanista 3-1. Este yera'l primera Clásicu del fútbol mexicano en competición internacional.

Copa Interamericana
[editar | editar la fonte]

Na Copa Interamericana 1980 determinóse definir el títulu ente Universidá Nacional campeón de la Copa de Campeones de la Concacaf 1980 y Nacional campeón de la Copa Libertadores 1980 nun tercer duelu de desempate en cancha neutral, depués de ganar dambos equipos los sos respeutivos xuegos como llocal por idénticu marcador de 3-1. La sede escoyida foi'l Memorial Coliseum.

Copa Xigantes de la Concacaf
[editar | editar la fonte]

La Copa Xigantes de la Concacaf sustituyó al certame orixinal, de tal manera que'l so campeón clasificaría a la Copa Mundial de Clubes de la FIFA de 2003, mesma que nunca se realizó. Pa la fase final del eventu foi escoyíu'l Coliséu angelino. América coronóse campeón al ganar a D.C. United.

Recopa Suramericana
[editar | editar la fonte]

Nun intentu por promocionar el fútbol suramericano a nivel mundial, la Conmebol empezó a treslladar unu de los sos partíos de campeonatu a sedes fora de Suramérica, específicamente Xapón y Estaos Xuníos. La Recopa Suramericana 2003 xugar a un solu partíu'l 12 de xunetu de 2003 nel Memorial Coliseum, ente'l club paraguayu Olimpia (campeón de la Copa Libertadores 2002) y el club arxentín San Lorenzo de Almagro (Campeón de la Copa Suramericana 2002). L'alcuentru concluyó con trunfu 2-0 pal conxuntu paraguayu.

Otros eventos

[editar | editar la fonte]

El 29 de marzu de 2008, Los Angeles Dodgers y Boston Red Sox establecieron el récor mundial Guinness de la mayor asistencia nun xuegu de béisbol con un ensame de 115,300 espectadores. Otros eventos históricos son, en 1990 el discursu de Nelson Mandela nos Estaos Xuníos, la Misa pol Papa Xuan Pablo II en 1987, y en 1976 l'espectáculu del Bicentenariu de los Estaos Xuníos.

El Coliséu foi anfitrión de decenes de conciertos incluyendo: Roger Waters realización de "The Wall" na so totalidá (19 de mayu de 2012), LA Rising (xunu de 2011), el Summer sanitarium tour (encabezáu por Metallica - agostu de 2003), Bruce Springsteen en 1985, cuatro de los Rolling Stones con entraes escoses, U2, Metallica, The Who, Pink Floyd, Kid rock, los Grateful Dead, Van Halen, ente otros.

Una nueva marca pa l'asistencia paga más alta (63,101) pa un conciertu de música llatina nos Estaos Xuníos estableció'l 18 de marzu de 2006, cuando RBD, xubió al escenariu del Coliseum.[2]

El Pro Bowl realizóse ellí ente 1951 y 1972, y depués en 1979. Per otra parte, el Superbowl de motocrós realizar nel Coliseum ente 1972 y 1998. Los X Games realizar en parte en dichu estadiu en 2003 y 2010.

Llapada Olímpica

[editar | editar la fonte]

La Llapada Olímpica (tamién conocida como L'Antorcha Olímpica) ye encendida cuando xuega l'equipu de Troyanos de la Universidá del sur de California, y en delles ocasiones especiales por casu:

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. «Estadio, Abellugu d'adoraciones:Estadios Olímpicos». Deporte Internacional (Méxicu: Televisa):  páxs. 54. xunu de 2001. 
  2. 2,0 2,1 «HISTORIA COLISEUM». Consultáu'l 6 de febreru de 2016.
  3. {{cita publicación |apellíu= |nome= |enllaceautor= |títulu=Al estilu de Hollywood|fecha=agostu de 2008|publicación=Especiales Récor: Beijing 2008 |editorial=Notmusa S.A. de C.V. |ubicación=Méxicu|páxines=82 |issn=2007-0187 |-}
  4. {{cita publicación |apellíu= |nome= |enllaceautor= |títulu=De película|fecha=xunetu de 2012|publicación=Especiales Récor: Londres 2012 |editorial=Notmusa S.A. de C.V. |ubicación=Méxicu|páxines=94 |-}
  5. {{cita publicación |apellíu=Fernández |nome=Rafael |enllaceautor= |títulu=Un coliséu en Norteamérica|fecha=xunu de 2001|publicación=Deporte Internacional |editorial=Televisa |ubicación=Méxicu|páxines=69 |-}
  6. «Historia de los Xuegos - Los Angeles '32». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  7. «serie mundial-de-1959.html LA SERIE MUNDIAL DE 1959». Consultáu'l 1 de febreru de 2016.
  8. {{cita publicación |apellíu=García Espinosa |nome=Baudelio |enllaceautor= |títulu=La historia del supertazón|fecha=xineru de 1999|publicación=Deporte Internacional |editorial=Televisa |ubicación=Méxicu|páxines=10 |-}
  9. {{cita publicación |apellíu=García Espinosa |nome=Baudelio |enllaceautor= |títulu=La historia del supertazón|fecha=xineru de 1999|publicación=Deporte Internacional |editorial=Televisa |ubicación=Méxicu|páxines=11 |-}
  10. {{cita publicación |apellíu= |nome= |enllaceautor= |títulu=La mesma moneda|fecha=agostu de 2008|publicación=Especiales Récor: Beijing 2008 |editorial=Notmusa S.A. de C.V. |ubicación=Méxicu|páxines=106 |issn=2007-0187 |-}
  11. {{cita publicación |apellíu= |nome= |enllaceautor= |títulu=Apurren claro escuros|fecha=xunetu de 2012|publicación=Especiales Récor: Londres 2012 |editorial=Notmusa S.A. de C.V. |ubicación=Méxicu|páxines=118 |-}
  12. «History of Soccer in Greater Los Angeles». Archiváu dende l'orixinal, el 2015-11-17. Consultáu'l 3 de febreru de 2016.
  13. (payares de 1995). Triunfo y Murnies del equipu Tricolor: Historia de la Seleición Mexicana de Fútbol, Primer Edición, Méxicu: EDAMEX, páx. 109-170. ISBN 968-409-832-4.
  14. «En tierra de les barres y les estrelles». Soccermania (Méxicu: Televisa):  páxs. 26-29. febreru de 2003. 
  15. «Estaos Xuníos, la casa de la seleición mexicana dende 2002». Consultáu'l 14 d'ochobre de 2017.
  16. «Perfil de la SRE». Consultáu'l 14 de xunetu de 2007.
  17. «Los Angeles, epicentru de les lluches qu'inciden nos tresformamientos n'EU». Consultáu'l 14 de xunetu de 2007.
  18. «Los mexicanos n'Estaos Xuníos». Consultáu'l 14 de xunetu de 2007.
  19. «ciudá-con-mas-mexicanos-en-el mundu-despues-de-la ciudá-de-mexico/ ¿Sabíes que los Ánxeles ye la ciudá con más mexicanos nel mundu dempués de la ciudá de Méxicu?». Consultáu'l 14 de xunetu de 2007.
  20. «Copa Oru, curtiu y esitosa historia:Y.O. primer campeón». Automundo deportivu (Méxicu: Novedad):  páxs. 14-16. xunetu de 1993. 
  21. 21,0 21,1 «¿Copa d'Oru o oropel?». Soccermania (Méxicu: Televisa):  páxs. 60-69. xunu de 2003. 
  22. James Goloboy, Francisco Fernández y Karel Stokkermans. The Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (ed.): «CONCACAF Championship, Gold Cup 2000» (inglés). Consultáu'l 14 de febreru de 2015.
  23. «Siempres lo mesmo». Soccermania (Méxicu: Televisa):  páxs. 56-59. xunetu de 2005. 

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]


Predecesor:
Bandera de Países Baxos Olímpicu d'Ámsterdam
Ámsterdam 1928

Estadiu Olímpicu
Ceremonies d'apertura y clausura de los Xuegos Olímpicos

Bandera de Estaos Xuníos d'América Los Angeles 1932
Socesor:
Olympiastadion
Berlín 1936
Predecesor:
Bandera de la Xunión Soviética Lenin
Moscú 1980

Estadiu Olímpicu
Ceremonies d'apertura y clausura de los Xuegos Olímpicos

Bandera de Estaos Xuníos d'América Los Angeles 1984
Socesor:
Bandera de Corea del Sur Olímpicu de Seúl
Seúl 1988
Predecesor:
'Nengún'
Estadiu de la Super Bowl
Super Bowl I
Socesor:
Orange Bowl

Super Bowl II

Predecesor:
Tulane Stadium

Super Bowl VI

Estadiu de la Super Bowl
Super Bowl VII
Socesor:
Rice Stadium

Super Bowl VIII

Predecesor:
'Nengún'
Estadiu de la final de la Copa d'Oru de la CONCACAF
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos 1991
Socesor:
Azteca

Bandera de Estaos Xuníos d'AméricaBandera de Méxicu Estaos Xuníos-Méxicu 1993

Predecesor:
Azteca

Bandera de Estaos Xuníos d'AméricaBandera de Méxicu Estaos Xuníos-Méxicu 1993

Estadiu de la final de la Copa d'Oru de la CONCACAF
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos 1996
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos 1998
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos 2000
Socesor:
Rose Bowl

Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos 2002