Cupressus lusitanica

Cupressus lusitanica;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Pinophyta
Clas:	Pinopsida
Orde:	Pinales
Familia:	Cupressaceae
Xéneru:	Cupressus
Especie:	C. lusitanica; Mill. 1768
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Cupressus lusitanica o Cupressus lindleyi ye una especie arbórea que se distribúi por América.

Descripción

El ciprés, llega a midir de 30 a 40 m d'altor, inclusive más nel so hábitat natural. Cuenta con un tueru rectu de 1,5 a 2 m de diámetru, corteza acoloratada marrón n'exemplares nuevos y abuxada o ablancazada nos exemplares centenarios. La copa ye cónica, con cañes estendíes, monopódicas. La corteza ye fisurada y el xamasca ye trupu. Les fueyes son escamoses, con márxenes llisos y enteros. Los conos son cuasi redondos, de 12 a 15 mm allugaos a lo llargo de les cañes. Fructifica a partir d'agostu a xineru. La maduración de los sos frutos dar d'ochobre a xineru, ábrense los conos con gran cantidá de granes alaes.

Distribución y hábitat

Ye orixinaria de Méxicu y de Centroamérica: Guatemala, El Salvador y Hondures.^[1] Y foi estensamente introducíu en Belize, Nicaragua y Costa Rica. Crez a altitúes de 1500-3500 msnm. El nome C. lusitanica o Ciprés de Portugal provién d'un clon, nun se sabe si natural de la India o de Méxicu, cultiváu en Portugal escontra 1634,^[2] nel monesteriu de Buçaco, cerca de Coimbra; estos árboles yá teníen alredor de 130 años cuando la especie describióse botánicamente por Miller en 1768. En Méxicu ye conocíu colos nomes de cedru blancu; ciprés mexicanu o teotlate. Anque prefier usase el so sinónimu del nome científicu: Cupressus lindleyi. En Guatemala conozse a cencielles como Ciprés.

Forma montes puros nel so hábitat natural onde xeneralmente prevalez el clima fríu húmedu, con suelos fondos y altu conteníu en materia orgánico.

Cultivos y usos

Prefier el riego moderáu y suelu arenosu; anque tamién s'afai a suelos probes en materia orgánico. Desenvolver al sol y ye bien resistente a les baxes temperatures; Crez perbién en condiciones templaes y fríes, pero crez meyor a media solombra. En Méxicu la so madera ye utilizada na ellaboración de muebles finos, y sobremanera na ellaboración artesanal de jaranas jarochas

Ye un árbol bien llonxevu, de rápida crecedera y resistente a la seca. Introducióse en diverses partes del mundu y ye cultiváu tantu pol so valor ornamental como pol so madera y ye un árbol bien utilizáu como cercu vivu. Llantóse llargamente pa la so producción comercial na industria papelero: a altes altitúes en Colombia (3300 msnm), Bolivia y Sudáfrica, y cerca del nivel del mar en Nueva Zelanda onde ta dafechu naturalizáu. En Colombia llántense estos cipreses pa crear cortines cortavientos y lluchar contra la erosión del suelu causaes por actividaes humanes nes fasteres de los montes.

Foi llantáu en llugares de clima templáu como ornamental cerca del nivel del mar y desenvolvióse bien: Buenos Aires, (Arxentina); Austin, Texas y nes Islles Britániques, puede algamar un altor de 30 m nes Islles Britániques.

Ta siendo plantáu na provincia arxentina de San Luis,^[3] Arxentina a 1500 msnm con fines de forestación pa crear montes artificiales nuna tierra orixinalmente desprovista d'ellos nel sentíu estrictu (una y bones la vexetación natural ellí ye de carba alpina) nun clima bien similar al del so llugar d'orixe.

Taxonomía

Cupressus lusitanica describióse por Philip Miller y espublizóse en The Gardeners Dictionary: . . . eighth edition non. 3. 1768.^[4]

Etimoloxía

Cupressus ye'l nome llatín del ciprés qu'acordies con dellos autores provién de "Cyprus" (Xipre), d'onde ye nativu y crez montés.

lusitanica: epítetu xeográficu qu'alude a la so llocalización en Lusitania.

Sinonimia

Callitropsis lusitanica (Mill.) D.P.Little
Cupressus benthamii var. lindleyi (Klotzsch ex Endl.) Mast.
Cupressus coulteri J.Forbes
Cupressus escelsa J.Scott ex Carrière
Cupressus glauca Lam.
Cupressus glauca var. tristis Endl.
Cupressus karwinskiana Regel
Cupressus lindleyi Klotzsch ex Endl.
Cupressus lindleyi var. hondurensis (Silva) Silva
Cupressus lindleyi subsp. hondurensis (Silva) Silva
Cupressus pendula L'Hér.
Cupressus sinensis J.Lee ex Gord.
Cupressus thurifera Lindl.
Cupressus uhdeana Gordon ex Carrière
Hesperocyparis lindleyi subsp. hondurensis (Silva) Silva
Hesperocyparis lusitanica (Mill.) Bartel
Juniperus uhdeana Gordon^[5]^[6]

var. benthamii (Endl.) Carrière

Callitropsis benthamii (Endl.) D.P.Little
Cupressus benthamii Endl.
Cupressus benthamii var. knightiana (Perry ex Gordon) Mast.
Cupressus ehrenbergii Kunze
Cupressus knightiana Perry ex Gordon
Cupressus lindleyi subsp. benthamii (Endl.) Silva
Hesperocyparis benthamii (Endl.) Bartel

var. lusitanica

Cupressus uhdeana Gordon

Ver tamién

Referencies

↑ SIRE-Paquetes Teunolóxicos Cupressus lusitanica Mill.
↑ Árboles: guía de campo, páx. 48.
↑ «Coníferes mexicanes en San Luis, Arxentina».
↑ «Cupressus lusitanica». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 31 de xineru de 2013.
↑ Cupressus lusitanica en PlantList/
↑ «Cupressus lusitanica». World Checklist of Selected Plant Families. Consultáu'l 31 de xineru de 2013.

Bibliografía

Martínez, Maximinio: 1978. Catálogu de nomes vulgares y científicos de plantes mexicanes.
Rzedowski J.: 1983. Vexetación de Méxicu. Distritu Federal, Mexico.
Dvorak, W. S., G. R. Hodge, Y. A. Gutiérrez, L. F. Osorio, F. S. Malan & T. K. Stanger: 2000. Conservation and Testing of Tropical and Subtropical Forest Species by the CAMCORE Cooperative. College of Natural Resources, NCSU. Raleigh, NC. USA.
Farjon, Aljos: 2005. A monograph of Cupressaceae and Sciadopitys.
Richardson D.M. (Ed): 2005. Ecoloxía y bioxeografía de Pinus. Department of Conservation. South Island Wilding Conifer Strategy. New Zealand.
Chandler, N.G.: Pulpwood plantations in South Africa. Proc. Aust. Paper Indus. Tech. Ass.
Gutiérrez, Millán, W. Ladrach: 1980. Resultaos a tres años de la llantadera direuta de granes de Cupressus lusitanica y Pinus patula en finca Los Guaduales Departamentu del Cauca. Informe d'Investigación 60. Cali, Colombia. Cartón de Colombia S.A. 6 p.

Enllaces esternos

[1] SIRE-Paquetes Teunolóxicos Cupressus lusitanica Mill.

[2] Árboles: guía de campo, páx. 48.

[3] «Coníferes mexicanes en San Luis, Arxentina».

[Trop-4] «Cupressus lusitanica». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 31 de xineru de 2013.

[5] Cupressus lusitanica en PlantList/

[6] «Cupressus lusitanica». World Checklist of Selected Plant Families. Consultáu'l 31 de xineru de 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]