Saltar al conteníu

Alfabetu asturianu

De Wikipedia
Sistema d'escrituraAlfabetu asturianu
Tipos alfabetu deriváu del llatín
Llingües asturianu
Cambiar los datos en Wikidata

L'alfabetu asturianu o alfabetu del asturlleonés ye una variante del alfabetu llatín que s'usa pa escribir l'idioma asturianu. Ta compuestu por venticuatro lletres:[1]

Llista de lletres

[editar | editar la fonte]
Lletra Nome Valor AFI
A/a a /a/
B/b be /b/, /β/
C/c ce /θ/, /k/
D/d de /d/, /d̪/, /ð/
E/e e /e/
F/f efe /f/
G/g gue /ɣ/
H/h hache
I/i i /i/, /j/
L/l ele /l/
M/m eme /m/
N/n ene /n/
Ñ/ñ eñe /ɲ/
O/o o /o/
P/p pe /p/
Q/q cu /k/
R/r erre /r/, /ɾ/
S/s ese /s̺/
T/t te /t/, /t̪/
U/u u /u/, /w/
V/v uve /b/, /β/
X/x xe /ʃ/
Y/y ye o y griega /ʝ/, (/i/)
Z/z zeta o zeda /θ/

Tamién hai dellos conxuntos de dos lletres que representen un mesmu soníu y son usaes pa variaciones dialeutales.

Símbolu Nome Valor AFI Notes
CH/ch che /t∫/ dígrafu de c
Ḥ/ḥ hache sopuntiada, sotopuntiada o aspirada /h/, /x/ variación dialeutal de f
LL/ll elle /ʎ/ dígrafu de la l
ḶḶ/ḷḷ che vaqueira /ɖ/ /d͡ɮ/ /ʈ͡ʂ/ variación dialeutal de ll
TS/ts te ese /t͡s̺/ variación dialeutal de ch pa dellos casos
YY/yy ye doble /ɟ͡ʝ/ variación dialeutal de y y tamién de ch y ll pa dellos casos)

Caráuteres especiales

[editar | editar la fonte]

Caráuteres especiales: puntu (.) , coma (,), puntu y coma (;), dos puntos (:), acentu agudu (´), apóstrofu ( ' ) diéresis (¨) y guión curtiu (-).

Históricamente, delles lletres representáronse d'otra forma, d'esti mou j usóse pa , ts pa ḷḷ, lh pa ll, nh pa ñ, pa x.

Amás, l'alfabetu asturianu reconoz la posibilidá del usu de les lletres k, w y j pa estranxerismos, les dos primeres polo xeneral d'orixe inglés y la última d'orixe castellanu.

Bibliografía

[editar | editar la fonte]


Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Normes ortográfiques. 8a. edición revisada. Academia de la Llingua Asturiana, Uviéu, 2021, ISBN 978-84-8168-572-5. Consulta online

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]