Saltar al conteníu

Zigoitia

Coordenaes: 42°58′06″N 2°43′42″W / 42.9683°N 2.7282°O / 42.9683; -2.7282
Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Zigoitia
Alministración
País España
AutonomíaIkurrina País Vascu
Provincia Álava
Comarca Cuadrilla de Gorbeialdea (es) Traducir
Tipu d'entidá conceyu d'España
Alcalde de Cigoitia (es) Traducir Javier Gorbeña García (es) Traducir
Nome oficial Zigoitia (eu)[1]
Nome llocal Cigoitia (es)
Zigoitia (eu)
Códigu postal 01138
Xeografía
Coordenaes 42°58′06″N 2°43′42″W / 42.9683°N 2.7282°O / 42.9683; -2.7282
Zigoitia alcuéntrase n'España
Zigoitia
Zigoitia
Zigoitia (España)
Superficie 10.207 km²
Altitú 600 m
Llenda con Zuia, Legutio, Arratzua-Ubarrundia, Vitoria, Zeanuri y Ubide
Demografía
Población 1821 hab. (2023)
- 944 homes (2019)

- 803 muyeres (2019)
Porcentaxe 100% de Cuadrilla de Gorbeialdea (es) Traducir
Densidá 178,41 hab/km²
Más información
Estaya horaria UTC+01:00
Cambiar los datos en Wikidata

Zigoitia (en castellán, Cigoitia) ye un conceyu de la provincia d'Álava, País Vascu España .

Topónimu

[editar | editar la fonte]

El topónimu Cigoitia créese que deriva de la espresión en llingua vasca Zuia goitia (Zuya de riba), siendo Zuya el valle y conceyu col que llenda Cigoitia al oeste.

Na Rexa de San Millán, documentu datáu en 1025, méntase la esistencia d'una Zuffia de Suso y otra Zuffia de Iusso, pertenecientes al alfoz de Divina. Pol so llocalización xeográfica comparancia, pola semeyanza del nome y pol númberu de tributos que se-yos asignen (enforma mayores que los d'una simple aldega y comparables a los d'un valle); paez abondo claro que'l topónimu Zuffia ta rellacionáu cola voz moderna Zuya. Tamién se menta la esistencia d'una Zuhiabarrutia nel alfoz de Osinganin.

Juan Antonio Llorente nel so llibru Noticies históriques de los trés Provincies Vascongadas (1807) identificó Zuffia de Suso cola moderna Cigoitia y Zuffia de Iusso cola moderna Zuya. Según comenta esti autor la traducción a la llingua vasca de la espresión suso ye goitia. Asina cabo suponer que'l topónimu que los monxos rioxanos escribíen como Zuffia de Suso, dixérase llocalmente Zuffia-goitia.

Nos sieglos posteriores atópase rexistráu'l nome como Zuhigutia (1233), Çoygoitia (1257), Zuigoitia (1338), hasta apaecer finalmente como Cigoitia en 1457; amosando la evolución del nome a lo llargo de la Edá Media. Sicasí, paez que de manera oral caltúvose la forma orixinal ente los falantes euskaldunes de la zona; ello ye que recoyóse en feches recién la forma "Suiguitixe" (Zuigoitia) en boca de vascoparlantes nativos de Legutiano (Villarreal de Álava).

El vecín Zuffia de Yuso acabaría siendo conocíu a cencielles como Zuya. Sobre'l significáu final del topónimu Zuya, munchos autores creen que ta rellacionáu cola pallabra vasca zubia (la ponte), qu'en ciertes ocasiones dio orixe a la variante zufia en toponimoa. La evolución del topónimu podría ser la siguiente: Zubia ?-> Zuffia (1025) ->Zufia (1089) -> Zuia (1457) -> Zuya.

Como datu interesáu, el principal cursu fluvial de Cigoitia ye'l ríu Zubialde (llit. n'euskera zona de pontes); que toma'l nome de ríu Zaya cuando abandona'l conceyu en direición a la Llanada alavesa.

El fechu de que Cigoitia tea más alta que la vecina Zuya, esplicaría'l nome de Zuya de riba. Tamién hai que constatar la esistencia de fuertes venceyos históricos ente dambos valles; yá que Cigoitia perteneció históricamente a la Cuadriella de Zuya.

Zigoitia ye la forma normalizada del topónimu en llingua vasca, acorde a la pronunciación actual del nome nesti idioma y l'ortografía moderna del euskera. En 1995 foi adoptada pol conceyu como denominación oficial del conceyu. Foi publicáu pol BOE el 13 de setiembre de 1996.

En 2013 escavar na llocalidá la mayor fuesa común del País Vascu na Guerra Civil Española[2]

Demografía

[editar | editar la fonte]
Apodaca en Cigoitia

Según el nomenclátor de 2015, la población empadronada nel conceyu y nos sos llocalidá yera:[3]

Gráficu de población 1900-2000

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica de Zigoitia ente 1900 y 2000

Gráficu de población 1988-2011

[editar | editar la fonte]
Gráfica d'evolución demográfica de Zigoitia ente 1988 y 2011

Alministración llocal

[editar | editar la fonte]

La capitalidad municipal atopar nel llugar de Ondategi y dientro del términu municipal alcuéntrense 16 conceyos:

Eleiciones municipales en Zigoitia
Partíu políticu 2015[4] 2011[5] 2007[6] 2003[7] 1999[8] 1995[9]
Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales Votos % Conceyales
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) 36,28 4 - - - - - - - - - -
Partíu Nacionalista Vascu (EAJ-PNV) 19,84 2 14,07 1 18,29 2 - - 31,15 3 35,65 3
Sarragoa 31,52 3 32,69 3 23,89 2 - - - - - -
Partíu Socialista d'Euskadi-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE) 3,06 0 5,96 0 10,04 1 14,69 1 5,55 0 - -
Partíu Popular (PP) 7,26 0 10,44 1 8,69 1 16,72 1 11,52 1 4,63 0
EA-Alternativa - - 34,05 4 - - - - - - - -
Partíu Nacionalista Vascu/Eusko Alkartasuna (PNV/EA) - - - - - - 58,59 7 - - - -
Eusko Abertzale Ekintza - Aición Nacionalista Vasca (EAE-ANV) - - - - 20,57 2 - - - - - -
Euskal Herritarrok (EH)' - - - - - - - - 28,73 3 - -
Herri Batasuna (HB) - - - - - - - - - - 26,02 2
Eusko Alkartasuna (EA) - - - - 15,02 1 - - 17,07 2 19,79 1
Ezker Batua-Berdeak (EB-B) - - - - 1,06 0 5,78 0 - - - -
Unidá Alavesa (UA) - - - - - - 1,09 0 4,13 0 11,41 1

Mairu Abesbatza

[editar | editar la fonte]

Mairu Abesbatza crear en marzu de 2008 nel Valle de Zigoitia (Álava), so la direición de Jesús Etayo y cola collaboración d'Elena Makeeva. Anguaño ta compuestu por 32 voces mistes.

La primer actuación tuvo llugar el 26 de xunetu de 2008, por cuenta de la celebración de les fiestes patronales del Conceyu de Zigoitia. Anque nos primeros momentos llevar a cabo concierto nos pueblos d'alredor, yá en 2009 empezar a realizar intercambios con otres agrupaciones corales, que lleváronlos hasta'l Valle de Camargo en 2010. Dende la so formación caltuvo una actividá constante nesti sentíu, anque cabo destacar la participación en bodes, bautizos y numberosos funerales. Los alcuentros corales formen parte de la so axenda asiduamente. Nel añu 2012 programáronse alredor de 12 actuaciones, ente les que s'atopen l'intercambiu cola Schola Cantorum de Lleida (lleváu a cabu en mayu) y col Coru Renacimientu de San Petersburgu (Rusia), realizáu en xunetu. N'agostu de 2013 Mairu Abesbatza participó nel festival "The Singing World" de San Petersburgu, lo que supunxo la so primer esperiencia internacional.

El so direutor, Jesús Miguel Etayo, tien una llarga trayeutoria nel mundu coral. Realizó los sos estudios cimeros de Guitarra nos conservatorios de Bilbao y Vitoria. Poles sos manes pasaron agrupaciones tan remarcables como'l Grupu Vocal Samurki, col que recibió'l premiu de Autol (La Rioxa). Anguaño tamién dirixe al Coru Harana.

Ver tamién

[editar | editar la fonte]

Área funcional de Vitoria - Álava Central

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
  2. La memoria soterrada na cuneta
  3. «Población del Padrón Continuu por Unidá Poblacional en 2015». Consultáu'l 8 de xineru de 2017.
  4. ara.cat (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Zigoitia 2015». Consultáu'l 5 d'agostu de 2015.
  5. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Zigoitia 2011». Consultáu'l 5 d'agostu de 2015.
  6. El País (ed.): «Reultados eleiciones municipales Zigoitia 2007». Consultáu'l 5 d'agostu de 2015.
  7. Ministeriu del Interior (ed.): «Reultados eleiciones municipales Zigoitia 2003». Consultáu'l 5 d'agostu de 2015.
  8. Ministeriu del Interior (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Zigoitia 1999». Consultáu'l 1 d'agostu de 2015.
  9. El Públicu (ed.): «Resultaos eleiciones municipales Zigoitia 1995». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-04. Consultáu'l 26 de xunetu de 2015.