Theodor Mommsen
Christian Matthias Theodor Mommsen (30 de payares de 1817, Garding – 1 de payares de 1903, Charlottenburg (es) ) foi xurista, filólogu ya historiador alemán que recibió'l premiu Nobel de Lliteratura en 1902
Cuando l'home yá nun atope prestar nel so trabayu y trabaye namái p'algamar los sos placeres lo enantes posible, entós namái va ser casualidá que nun se convierta en delincuente.Theodor Mommsen
Datos biográficos
[editar | editar la fonte]Christian Matthias Theodor Mommsen nació nel senu d'una humilde familia de Garding, una pequeña llocalidá de la rexón de Schleswig-Holstein que daquella pertenecía a la Corona de Dinamarca. El so padre, pastor protestante, introducir na cultura y llingües clásiques, formación que consolidaría nel Institutu d'Altona (1834-1838).
La vocación y la carrera de Mommsen empobináronse decisivamente al ingresar na Universidá de Kiel pa siguir la carrera xurídica en 1838, onde se doctora en Derechu (1843).
Col financiamientu de l'Academia de Berlín consiguió poner en marcha (1854) un xigantescu proyeutu pa editar toles inscripciones llatines del Imperiu romanu (Corpus Inscriptionum Latinarum). Nel añu de la so muerte publicárense más de 120 000 epígrafes.
Mommsen desenvolvió una llarga carrera como profesor universitariu, ocupando socesivamente puestos docentes, Catedráticu de Derechu Romanu de la Universidá de Leipzig en 1848 (anque perdió la cátedra poles sos actividaes polítiques, sofitó a los monárquicos frente a los republicanos, darréu enfrentóse colos primeros al protestar poles sos violentes represalies), recibió la cátedra de Derechu Romanu de la Universidá de Zúrich en 1852, foi profesor de Filosofía na Universidá de Wrocław en 1854 y catedráticu d'Historia antigua na Universidá de Berlín en 1858.
Nel añu 1873 foi nomáu Secretariu vitaliciu de l'Academia de Ciencies de Berlín, de la que yera miembru dende 1858.
Diputáu nel Reichstag dende 1881 y adversariu d'Otto von Bismarck.
El 1 de payares de 1903 morría Theodor Mommsen na so casa de Marchstrasse (Charlottenburg, Berlín). Intelectuales y homes d'Estáu d'Europa entera espresaron la so pesar pola muerte del más grande de los investigadores de la Roma antigua, del xenial coordinador de decisivos proyeutos científicos, del infatigable estudiosu de l'Antigüedá, del políticu comprometíu cola vida pública del so tiempu.
Les sos investigaciones científiques establecieron les bases de la dialeutoloxía de la Italia prerromana.
Obra lliteraria
[editar | editar la fonte]La pimpana obra de Mommsen (más de 1.500 títulos) ye una escepcional contribución al desenvolvimientu de la historia antigua. Los sos trabayos xurídicos, filolóxicos, epigráficos y numismáticos son referentes fundamentales pa los especialistes.
Les sos principales obres son:
- Historia de Roma (1854-56), merecedora del Premiu Nobel de Lliteratura en 1902,
- Derechu constitucional romanu (1871-83),
- Les provincies romanes (1884).
- Derechu Penal Romanu (Römisches Strafrecht, 1899) - Traducción al español de Pedro Dorado Montero
Predecesor: Sully Prudhomme |
Premiu Nobel de Lliteratura 1902 |
Socesor: Bjørnstjerne Bjørnson |
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Alexander Demandt, Mommsen, Theodor, Neue Deutsche Biographie (NDB), vol. 18, Duncker & Humblot, Berlín 1997, 25–27.
- Karl Christ, Theodor Mommsen und die „Römische Geschichte“, dtv, München 2001, ISBN 3-423-59055-6.
- Lionel Gossman, “Orpheus Philologus: Bachofen versus Mommsen on the Study of Antiquity”, American Philosophical Society, 1983. [3] ISBN 1-4223-7467-X.
- Anthony Grafton, "Roman Monument". History Today, 2006, online.
- Alfred Heuß, Theodor Mommsen und das 19. Jahrhundert, Steiner, Stuttgart 1996, ISBN 3-515-06966-6.
- Peter Köpf, Die Mommsens. Von 1848 bis heute – die Geschichte einer Familie ist die Geschichte der Deutschen”, Europa Verlag, Hamburg, 2004, ISBN 3-203-79147-1.
- Realino Marra, Weber, Mommsen e il significato della avalutatività, «Materiali per una storia della cultura giuridica», XXX-2, dicembre 2000, 479-92.
- Tommaso Masiello, Mommsen e il diritto penale romanu, Cacucci, Bari, 1996, ISBN, 502992
- Wilfried Nippel, Bernd Seidensticker (éd), Theodor Mommsens langer Schatten. Das römische Staatsrecht als bleibende Herausforderung für die Forschung, Olms Verlag, Hildesheim 2005, ISBN 3-487-13086-6.
- Stefan Rebenich, Theodor Mommsen: eine Biographie, Beck, München 2002, ISBN 3-406-49295-9.
- Yan Thomas, Mommsen et "l'Isolierung" du droit, Boccard, París, 1984, ISBN, 2-7018-0021-8.
- Lothar Wickert, Theodor Mommsen, Klostermann, Frankfurt/Main, I-IV, 1959–1980, ISBN 2757765
- Josef Wiesehöfer (éd), Theodor Mommsen: Gelehrter, Politiker und Literat, Stuttgart, Steiner, 2005.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 10 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 9 abril 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ URL de la referencia: http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/People/Theodor_Mommsen/Britannica_1911*.html.
- ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: skuk0000903. Data de consulta: 1r marzu 2022.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ URL de la referencia: https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1902/.
- ↑ Afirmao en: nobelprize.org. Identificador de nominación de persona al Premio Nobel: 6361. Editorial: Fundación Nobel. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ URL de la referencia: https://aibl.fr/academiciens-depuis-1663/. Data de consulta: 3 abril 2023.
- ↑ Afirmao en: www.accademiadellescienze.it. Accademia delle Scienze di Torino ID: theodor-mommsen. Data de consulta: 1r avientu 2020. Llingua de la obra o nome: italianu.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
- Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Theodor Mommsen.
Ye obligatoriu indicar l'idioma de Wikisource.
Obres editaes n'español:
- Historia de Roma (4 volúmenes), Turner Publicaciones, Madrid, 2003. Archiváu 2008-03-16 en Wayback Machine
- derechu_publico_romanu.htm Compendiu del derechu públicu romanu, Analecta editorial, Pamplona, 1999. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
- Derechu penal romanu, Analecta editorial, Pamplona, 1999. (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).