Tagetes llucida

Tagetes llucida;
Clasificación científica
Reinu:	Plantae
División:	Magnoliophyta
Clas:	Magnoliopsida
Orde:	Asterales
Familia:	Asteraceae
Tribu:	Tageteae
Xéneru:	Tagetes
Especie:	T. llucida; Cav.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew	Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online	World Flora online
	[editar datos en Wikidata]

Tagetes llucida, conocíu como pericón o Santa María ye una yerba nativa de Méxicu y de Guatemala que pertenez a la familia de les asteracees.

Descripción[editar | editar la fonte]

Ye del mesmu xéneru que'l huacatay y cempasúchil, pero a diferencia d'estos dos ye perenne. Tien fueyes pequeñes y verdes, bien arumoses, y flores marielles pel branu. Alcuéntrase nos llanos, campos y al llau de les carreteres nos montes de pinu-encino templaos de Méxicu y de Guatemala.

Usos[editar | editar la fonte]

Ye usáu pa preparar un fervinchu o mate que s'usa pa curar el malestar estomacal. Güel bien fuerte a Pimpinella anisum cuando se preparar en té, pero pa cocinar puede usase como sustitutu pal estragón. En tiempos prehispanos lleldábase'l té de pericón pa alucinógenico.

Planta orixinaria de Méxicu d'usu frecuente y bien antiguu. Detectóse actividá antibiótica contra Salmonella pyogenes y Candida albicans, lo que señala que la planta ye efectiva cuando s'utiliza en procesos infeiciosos qu'arreyen a estos organismos.^[1]

Tamién ye llargamente usada na tradición de la tintorería natural, les sos partes aérees dan un formosu color mostaza a los texíos.

Taxonomía[editar | editar la fonte]

Tagetes llucida describióse por Antonio José de Cavanilles y espublizóse en Icones et Descriptiones Plantarum 3(2): 33, t. 264. 1794[1795-1796].^[2]

Etimoloxía

Tagetes: nome xenéricu que provién de la mitoloxía etrusca Tages.^[3]

llucida: epítetu llatín que significa "brillante, clara".^[4]

Sinonimia

Tagetes anethina Sessé & Moc.
Tagetes florida Sweet
Tagetes gilletii De Wild.
Tagetes llucida (Sweet) Voss
Tagetes llucida f. florida (Sweet) Voss
Tagetes llucida subsp. schiedeana (Less.) Neher
Tagetes pineda La Llave *

Tagetes schiedeana Less.

Tagetes seleri Rydb.^[5]

Nome común[editar | editar la fonte]

Anisillo, atagote, cedrón, flor de xuchitl, hierbanís, hierba anís, yerba de nubes, yerba de San Juan, yerba santo, periquillo, rincón, Santa María, Santa María de xardín, tatalencho, yerbanís, yauhtli.^[1]

Floclore[editar | editar la fonte]

El 29 de setiembre, día de San Miguel, nel estáu mexicanu de Morelos ellabórense cruces feches con esta flor, mesmes que son colgaes a les puertes de les cases y automóviles.^[6]^[7]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ ^1,0 ^1,1 Tagetes llucida en Medicina tradicional de Méxicu
↑ «Tagetes llucida». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2012.
↑ Everett, Thomas H. (1982). Taylor & Francis: The New York Botanical Garden illustrated encyclopedia of horticulture. ISBN 978-0-8240-7240-7.
↑ N'Epítetos Botánicos
↑ Tagetes llucida en PlantList
↑ «sos-cruces-de-pericon-morelos.html San Miguelito y les sos cruces de pericón (Morelos)». Consultáu'l 29 de Setiembre de 2015.
↑ Lavín León, Teodoro. «El pericón, una tradición». Consultáu'l 29 de Setiembre de 2015.

Bibliografía[editar | editar la fonte]

Nelson, C. H. 2008. Cat. Pl. Vasc. Honduras 1–1576.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]

[Mtm-1] 1,0 ^1,1 Tagetes llucida en Medicina tradicional de Méxicu

[Trop-2] «Tagetes llucida». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 16 d'ochobre de 2012.

[3] Everett, Thomas H. (1982). Taylor & Francis: The New York Botanical Garden illustrated encyclopedia of horticulture. ISBN 978-0-8240-7240-7.

[4] N'Epítetos Botánicos

[5] Tagetes llucida en PlantList

[6] «sos-cruces-de-pericon-morelos.html San Miguelito y les sos cruces de pericón (Morelos)». Consultáu'l 29 de Setiembre de 2015.

[7] Lavín León, Teodoro. «El pericón, una tradición». Consultáu'l 29 de Setiembre de 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]