Lactarius sanguifluus

'Robeyón'; Carauterístiques micolóxiques
	Himeniu con llámines
	El sombreru ye deprimíu
	Les llámines son decurrentes
	El pie ta desnudu
	Espores de color canela
	La ecoloxía ye micorriza
	Comestibilidá: comestible
	[editar datos en Wikidata]

Lactarius sanguifluus; robeyón
Clasificación científica
Reinu:	Fungi
División:	Basidiomycota
Orde:	Russulales
Familia:	Russulaceae
Xéneru:	Lactarius
Especie:	L. sanguifluus; (Paulet) Fr. (1838)
Sinonimia
	Hypophyllum sanguifluum Paulet (1811); Lactifluus sanguifluus (Paulet) Kuntze (1891)
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Les especies de fungos con nome común en llingua asturiana márquense como ^Nmic. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El robeyón^[2] (Lactarius sanguifluus) ye una especie de fungu de la familia Russulaceae que produz cogordes comestibles. Ta estendíu per Asia y Europa. Cuando se ruempe o ye cortada la cogorda, esprende un látex de color sanguinolentu que pasa a color verdosu cola so esposición al aire. El sombreru de la cogorda ye de color anaranxáu o marrón acoloratao con zones concéntriques de color más escuru, y va adquiriendo forma d'embudu según va maureciendo. Les cogordes pueden atopase aisllaes o en grupu principalmente nes proximidaes de coníferes, especialmente del abetu de Douglas.

Taxonomía[editar | editar la fonte]

El robeyón foi científicamente descritu per primer vegada por Jean-Jacques Paulet como Hypophyllum sanguifluum en 1811, y adquirió el so nome actual en 1838 por Elias Magnus Fries.^[3] Ta clasificáu na seición Dapetes del xéneru Lactarius, xunto con otres populares especies comestibles como'l ñícaru^Nmic (Lactarius deliciosus)^[4] y Lactarius deterrimus.

Hábitat y distribución[editar | editar la fonte]

El robeyón n'Europa suel apaecer en pinares sobremanera de la rexón próxima al Mediterraneu, (Baleares, Catalunya y comunidá valenciana^[5]) ente que'l ñícaru (L. deliciosus) dase per toa Europa. Suel dase en zones templaes y soleyeres y terrenes a non demasiada altitú. El robeyón va faciéndose más raru a midida que aumenta l'altitú. La dependencia que los pinos tienen de la micorriza que forma con esti fungu ye total una y bones esta déxa-y esplorar más terrenu col so sistema radicular.

Esti fungu ta tamién llargamente estendíu na rexón de Himachal Pradesh n'India, onde se-y reparó crecer en montes mistos de coníferes, de cutiu sol felechu Onychium contiguum.^[6] N'Holanda, alcontróse en dunes caliares, en clima templáu, asoleyáu nos cantos de montes apoderaos por pinos.^[7] Tamién se-y cita en Bélxica,^[8] y China.^[9]

Comestibilidá[editar | editar la fonte]

Les cogordes de Lactarius sanguifluus son comestibles. N'India exemplares mozos de robeyón consúmense xunto colos de ñícaru (L. deliciosus).^[6]

Les sos cogordes, al igual que les d'otres especies, pueden bioacumular metales pesaos tóxicos de suelos contaminaos. Por ello, nun ye recomendable consumir cogordes recoyíes en suelos potencialmente contaminaos como pueden ser los industriales o próximos a carreteres con muncho tráficu.^[10] Nun estudiu fechu en Turquía sobre delles especies comestibles de fungos, comprobóse que les cogordes de robeyón conteníen altos niveles de cinc, manganesu, níquel, cobaltu, cadmiu, y plomu.^[10]

Especies asemeyaes[editar | editar la fonte]

Lactarius vinosus foi de cutiu consideráu una variedá de L. sanguifluus, pero la so morfoloxía especialmente calteres macroscópicos como la ornamentación de les sos espores y calteres moleculares confirmaron que son especies distintes.^[11]

Puede confundise col ñícaru (L. deliciosus) magar que'l látex d'esti ye más anaranxáu en cuenta de color acoloratáu vinosu como ye'l de L. sanguifluus.

Compuestos bioactivos[editar | editar la fonte]

Lactarius sanguifluus contién un amiestu d'esteroles. L'esterol predominante ye ergosterol (un 56.6% del total de esteroles), con menor proporción d'otros derivaos del ergosterol.^[12]

El látex contién pigmentos a base de sesquiterpenos con una cadarma de guanines,^[13] qu'inclúin los compuestos a los que vulgarmente se-yos denoma lactaroviolina y sangol. Dalgunos d'estos productos créese que se producen por aición enzimática cuando la cogorda se ruempe o manca.^[14]

Referencies[editar | editar la fonte]

↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes url Fungorum - Synonymy
↑ «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 febreru 2024.
↑ Fries EM. (1838). Epicrisis Systematis Mycologici. Uppsala, Sweden: Typographia Academica, páx. 341.
↑ Nomenclátor de los seres vivos en llingua asturiana, Sabencia - Sociedá Asturiana de les Ciencies. Consulta on-line: Lactarius%20deliciosus
↑ «Lactarius sanguifluus» (26 d'octubre). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de payares de 2015. Consultáu'l 8 de payares editorial=Secció Micològica Museu Balear de Ciències Naturals de 2011.
↑ ^6,0 ^6,1 Lakhanpal TN, Bhatt RP, Kaisth K. (1987). «Lactarius sanguifluus Fr. – an edible mushroom new to India». Current Science 56 (3): páxs. 148–9.
↑ Jalink L, Nauta M, Enzlin RS. (1997). «Lactarius sanguifluus new for Netherlands and other nice things». Coolia 40 (3): páxs. 188–90.
↑ Verbeken A, Walleyn R. (1998). «Orange-green milk cap in Belgium» (en Dutch). AMK Mededelingen 2: p. 37–44.
↑ Wang X-H. (2000). «A taxonomic study on some commercial species in the genus Lactarius (Agaricales) from Yunnan Province, China». Acta Botanica Yunnanica 22 (4): páxs. 419–27.
↑ ^10,0 ^10,1 Işıloğlu M, Yilmaz F, Merdivan M. (2000). «Concentrations of trace elements in wild edible mushrooms». Food Chemistry 73: p. 169–75. doi:10.1016/S0308-8146(00)00257-0.
↑ Nuytincki J, Verbeken A. (2003). «Lactarius sanguifluus versus Lactarius vinosus: molecular and morphological analyses». Mycological Progress 2 (3): páxs. 227–34. doi:10.1007/s11557-006-0060-5.
↑ Cerri R, De Simone F, Senatore F. (1981). «Sterols from three Lactarius species». Biochemical Systematics and Ecology 9 (4): páxs. 247–8. doi:10.1016/0305-1978(81)90002-8.
↑ De Rosa S, De Stefano S. (1986). «Guaiane sesquiterpenes from Lactarius sanguifluus». Phytochemistry 26 (7): páxs. 2007–9. doi:10.1016/S0031-9422(00)81747-1.
↑ Sterner O, Bergendorff O, Bocchio F. (1988). «The isolation of a guaiane sesquiterpene from fruit bodies of Lactarius sanguifluus». Phytochemistry 28 (9): páxs. 2501–2. doi:10.1016/S0031-9422(00)98015-4.

[url_Fungorum_-_Synonymy-1] Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes url Fungorum - Synonymy

[9c7a85df1b18c113e9bdda6600cd721b94432821-2] «Diccionariu de la Llingua Asturiana» (asturianu) (15 avientu 2000). Consultáu'l 8 febreru 2024.

[Fries1838-3] Fries EM. (1838). Epicrisis Systematis Mycologici. Uppsala, Sweden: Typographia Academica, páx. 341.

[4] Nomenclátor de los seres vivos en llingua asturiana, Sabencia - Sociedá Asturiana de les Ciencies. Consulta on-line: Lactarius%20deliciosus

[5] «Lactarius sanguifluus» (26 d'octubre). Archiváu dende l'orixinal, el 21 de payares de 2015. Consultáu'l 8 de payares editorial=Secció Micològica Museu Balear de Ciències Naturals de 2011.

[Lakhanpal1987-6] 6,0 ^6,1 Lakhanpal TN, Bhatt RP, Kaisth K. (1987). «Lactarius sanguifluus Fr. – an edible mushroom new to India». Current Science 56 (3): páxs. 148–9.

[Jalink1997-7] Jalink L, Nauta M, Enzlin RS. (1997). «Lactarius sanguifluus new for Netherlands and other nice things». Coolia 40 (3): páxs. 188–90.

[Verbeken1998-8] Verbeken A, Walleyn R. (1998). «Orange-green milk cap in Belgium» (en Dutch). AMK Mededelingen 2: p. 37–44.

[Wang2000-9] Wang X-H. (2000). «A taxonomic study on some commercial species in the genus Lactarius (Agaricales) from Yunnan Province, China». Acta Botanica Yunnanica 22 (4): páxs. 419–27.

[Işıloğlu2001-10] 10,0 ^10,1 Işıloğlu M, Yilmaz F, Merdivan M. (2000). «Concentrations of trace elements in wild edible mushrooms». Food Chemistry 73: p. 169–75. doi:10.1016/S0308-8146(00)00257-0.

[Nuytincki2003-11] Nuytincki J, Verbeken A. (2003). «Lactarius sanguifluus versus Lactarius vinosus: molecular and morphological analyses». Mycological Progress 2 (3): páxs. 227–34. doi:10.1007/s11557-006-0060-5.

[Cerri1981-12] Cerri R, De Simone F, Senatore F. (1981). «Sterols from three Lactarius species». Biochemical Systematics and Ecology 9 (4): páxs. 247–8. doi:10.1016/0305-1978(81)90002-8.

[DeRosa1986-13] De Rosa S, De Stefano S. (1986). «Guaiane sesquiterpenes from Lactarius sanguifluus». Phytochemistry 26 (7): páxs. 2007–9. doi:10.1016/S0031-9422(00)81747-1.

[Sterner1988-14] Sterner O, Bergendorff O, Bocchio F. (1988). «The isolation of a guaiane sesquiterpene from fruit bodies of Lactarius sanguifluus». Phytochemistry 28 (9): páxs. 2501–2. doi:10.1016/S0031-9422(00)98015-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

'Robeyón' Carauterístiques micolóxiques
Himeniu con llámines
El sombreru ye deprimíu
Les llámines son decurrentes
El pie ta desnudu
Espores de color canela
La ecoloxía ye micorriza
Comestibilidá: comestible
[editar datos en Wikidata]