Marsella

Marsella
	Escudo de Marsella (es)
Alministración
País	Francia
Organización territorial	Francia metropolitana
Rexón	Provenza-Alpes-Costa Azul
Departamentu	Bocas del Ródano (es)
Tipu d'entidá	gran ciudá
Alcalde de Marsella (es)	Benoît Payan
Nome oficial	Marseille (fr); Ville-sans-Nom (fr); Sans-Nom (fr)
Nome llocal	Marseille
Códigu postal	ver 13000, 13001, 13002, 13004, 13003, 13005, 13006, 13007, 13008, 13009, 13010, 13011, 13012, 13013, 13014, 13015 y 13016;
Xeografía
Coordenaes	43°17′48″N 5°22′35″E / 43.2967°N 5.3764°ECoordenaes: 43°17′48″N 5°22′35″E / 43.2967°N 5.3764°E
	Marsella Marsella (Francia)
Superficie	240.62 km²
Altitú	12 m
Llenda con	Allauch, Aubagne, Cassis, La Penne-sur-Huveaune, Les Pennes-Mirabeau, Plan-de-Cuques, Le Rove, Septèmes-les-Vallons y Simiane-Collongue
Demografía
Población	870 731 hab. (1 xineru 2019); - 409 037 homes (2017); - 454 273 muyeres (2017)
Porcentaxe	1.3%; 1.34%; 17.14%; 100% de Francia; Francia metropolitana; Provenza-Alpes-Costa Azul; Bocas del Ródano (es)
Densidá	3618,7 hab/km²
Más información
Fundación	600 edC
Prefixu telefónicu	491, 496
Estaya horaria	UTC+01:00 ; UTC+02:00
Llocalidaes hermaniaes	Abidjan, Amberes, Copenḥague, Dakar, Xénova, Glasgow, Haifa, Hamburgu, Kōbe, Marrakech, Odesa, El Piréu, Shanghai, Yereván, Nápoles, Gdańsk, Khemisset (es) , Tirana, Túnez, Beirut, Surabaya, Salónica, Ramat Gan (es) , Ciudá metropolitana de Xénova y Limassol Municipality (en)
	marseille.fr

Marsella^[1] (Marseille en francés, del griegu Μασσαλία, Massalia; en provenzal, Marselha o Marsiho) ye una ciudá y comuña portuaria del sur de Francia, capital del departamentu de Bouches-du-Rhône y de la rexón de Provenza-Alpes-Costa Azul (PACA).

Población y economía[editar | editar la fonte]

Marsella ye la segunda ciudá más habitada de Francia con una población de 839.043 habitantes, principal centru económicu y mayor metrópolis del Mediudía Francés, agrupando cuasi 1.605.000 presones nel área urbana de Marseille-Aix-en-Provence. Ye'l puertu comercial más importante de Francia y del Mediterraneu, terceru n'importancia d'Europa tres Rotterdam y Amberes, centru d'importante actividá industrial especializáu na petroquímica y el refinu de petroleu, construción naval ya industries diverses, ye tamién un ñudu de comunicaciones de las rutes d'enllaz ente París, Italia, Suiza y España. Marsella ye sede d'un arzobispáu y centru universitariu de primer orde fundáu en 1409.

Historia[editar | editar la fonte]

Marsella desendolcóse col nome de Massalia como coloña comercial fundada por marineros Focianos hacia'l 600 e.C., conservando los restos más antiguos de la viticultura de Francia introducíos nel sieglu IV e.C. Sede d'un vizcondáu nel sieglu IX dependiente llueu del condáu de Provenza, foi incorporada a la corona de Francia nel 1481 y aprovechó pal so medre de l'allianza estratéxica d'ésta col Imperiu Otomanu durante'l Renacimientu y l'Antiguu Réxime. Tres la Revolución que bautizó col nome de Marsellesa, la marcha militar que más tarde convirtióse nún de los símbolos nacionales de Francia, la ciudá foi escenariu del nomáu Terror Blancu y durante'l sieglu XIX, escenariu d'un rápidu progresu con una espansión coloñal Francesa hacia Arxelia y l'apertura del Canal de Suez. Foi parcialmente destruyía durante la Segunda Guerra Mundial y ún de los finxos de la Operación Dragoon. Llugar de pasu tradicional de los fluxos migratorios col que foi incrementáu'l caráuter multicultural de la ciudá, la crisis económica de los años 1970 provocó ensin embargu un descensu granible de la población, la pérdida de poder alquisitivu y l'acentuación de conflitos sociales nel caberu cuartu del sieglu XX pa dir recuperándose pasu ente pasu como una de les ciudaes más importantes de la rexón Euromediterranea.