María Lluisa de Parma
María Lluisa de Parma (9 d'avientu de 1751, Parma – 2 de xineru de 1819, Roma) foi reina consorte d'España como esposa de Carlos IV, de quien yera prima carnal pel llau paternu. Yera nieta de Lluis XV de Francia, hermana de Fernandu I de Borbón-Parma y tamién prima carnal de los reis franceses Luis XVI, Luis XVIII y Carlos X. #Considerar la última reina del Antiguu Réxime n'España.
Biografía
[editar | editar la fonte].jpg)
Yera fía de Felipe I, duque de Parma y de la princesa Luisa Isabel de Francia, fía del rei Luis XV. Según munchos historiadores, recibió una educación discutible, so influencia del revesosu abá Étienne Bonnot de Condillac, quien defendía ciertes llibertaes tocantes a moralidá que naquella dómina resultaben impropies de les dames nobles.
Matrimoniu
[editar | editar la fonte]En 1765 casóse col príncipe d'Asturies, futuru Carlos IV; yeren primos carnales per vía paterna y parientes cercanos pela vía materna de María Lluisa. En 1788 convirtióse en reina consorte d'España darréu la muerte del so suegru'l rei Carlos III y ser reconocíu como rei d'España'l so maríu, Carlos IV.
María Lluisa de Parma exerció una gran influyencia sobre'l so home. De calter caprichosu, llegó a participar en numberosos episodios polos que foi considerada, yá na so dómina, una muyer intrigante y, pa munchos, malvada. Sufrió un ostensible deterioru físicu polos numberosos embaranzos y partos, lo que-y dio un semblante pocu prestosu qu'aumentó la so impopularidá. Ella, sicasí, taba arguyosa de los sos brazos torniaos y procuró #enguapecer con xoyes y costosos vistíos de manga curtia importaos de París, tal como atestigüen diverses semeyes de Goya.
.jpg)
Tuvo enfrentada con numberosos miembros de la Corte española del momentu. Destacó la rivalidá que caltuvieron la reina y la duquesa d'Alba, musa de Goya. Tamién tuvo desavenencies cola duquesa de Osuna. Ente los numberosos amigos atribuyíos a la reina María Lluisa destaca Manuel Godoy, antiguu miembru de la Guardia de Corps qu'algamó una influencia política bien notable como valíu de Carlos IV.
La firma del Tratáu de Fontainebleau (1807), decisión de Godoy, provocó la entrada del exércitu francés n'España. Foise estendiendo'l descontentu ente la población y entamóse una conxura na que tomó parte'l príncipe d'Asturies, Fernando, futuru Fernando VII. El 17 de marzu de 1808 tuvo llugar un llevantamientu popular (Motín d'Aranjuez) que llogró la cayida de Manuel Godoy. Napoleón Bonaparte aprovechó la situación pa intervenir n'España al forzar l'abdicación de Carlos IV nel so fíu Fernando y l'arrenunciu d'ésti a los sos derechos de socesión. Napoleón obligáralos a allegar a Bayona. Esti episodiu ye conocíu como les abdicaciones de Bayona y tuvo llugar el 5 de mayu de 1808.
María Lluisa acompañó al so home al destierru, primero en Francia, confinaos por Napoleón en Compiègne, y darréu en Roma, onde finó, reinando yá'l so fíu Fernando n'España, que ordenó'l treslláu de los restos de los sos padres pa ser soterraos nel Panteón de los Reis del Monesteriu d'El Escorial.
Descendencia
[editar | editar la fonte]María Lluisa y Carlos IV tuvieron catorce fíos en trece #embarazo (amás de estos, la reina tuvo 10 embaranzos más qu'acabaron toos n'albuertos bonales, lo cual suma un total de 23 embaranzos).[5][6] D'ellos, siete llegaron a la edá adulta:[7]
- Carlos Clemente (19 de setiembre de 1771 - 7 de marzu de 1774)
- Carlota Joaquina (25 d'abril de 1775 - 7 de xineru de 1830), reina de Portugal
- Un albuertu d'una neña nel 4º mes d'embaranzu (19 d'avientu 1775)
- Un albuertu d'una neña nel 6º mes d'embaranzu (16 d'agostu de 1776)
- María Lluisa (11 de setiembre de 1777 - 2 de xunetu de 1782)
- Un albuertu nel 1.er mes d'embaranzu (22 de xineru de 1778)
- María Amalia (9 de xineru de 1779 - 22 de xunetu de 1798)
- Carlos Domingo (5 de marzu de 1780 - 11 de xunu de 1783)
- Un albuertu d'un neñu nel 4º mes y mediu d'embaranzu (17 de xineru de 1781)
- María Lluisa (6 de xunetu de 1782 - 13 de marzu de 1824), reina de Etruria
- Carlos Francisco (5 de setiembre de 1783 - 11 de payares de 1784)
- Felipe Francisco (5 de setiembre de 1783 - 18 d'ochobre de 1784)
- Fernandu VII (14 d'ochobre de 1784 - 29 de setiembre de 1833), rei d'España.
- Carlos María (29 de marzu de 1788 - 10 de marzu de 1855), pretendiente carlista.
- María Isabel (6 de xunetu de 1789 - 13 de setiembre de 1848), reina de les Dos Sicilies.
- Un albuertu nel 1.er mes d'embaranzu (4 d'avientu de 1789)
- Un albuertu nel 1.er mes d'embaranzu (30 de xineru de 1790)
- Un albuertu nel 1.er mes d'embaranzu (30 de marzu de 1790)
- María Teresa (16 de febreru de 1791 - 2 de payares de 1794)
- Felipe María (28 de marzu de 1792 - 1 de marzu de 1794)
- Un albuertu d'un neñu nel 5º mes y mediu d'embaranzu (11 de xineru de 1793)
- Francisco de Paula (10 de marzu de 1794 - 13 d'agostu de 1865), duque de Cádiz.
- Un albuertu d'un neñu nel 4º mes y mediu d'embaranzu (20 de marzu de 1796)
- Un albuertu en 1799
Distinciones honorífiques
[editar | editar la fonte]
Gran maestre de la Orde de les Dames Nobles de la Reina María Lluisa.[8]
Dama de la Orde de la Cruz Estrellada.[9] (Archiducáu d'Austria, depués Imperiu Austriacu).
_-_ribbon_bar.png){kind=small}
Ancestros
[editar | editar la fonte]
| Predecesor: María Amalia de Saxonia |
 Reina consorte de España 1788 - 1808 |
Socesor: |
Otros datos
[editar | editar la fonte]- Foi unu de los miembros más impopulares de la realeza española a lo llargo de la historia. Anguaño tiéndese a matizar la lleenda negra qu'asombró la so reputación nel sieglu XIX. La so rellación con Manuel Godoy, anque bien estrecha, pudo escarecer del componente sexual que se-y suponía.
- De mozu, foi una princesa d'aspeutu prestosu, siquier poles semeyes que se conocen de Mengs y otros artistes. Pero yá casada, los socesivos partos fixeron que perdiera casi toa'l dentame, como yera común na dómina, polo que tuvo que recurrir a dientes postizos de marfil. Estes prótesis ablucaben pola so perfeición.
- Na corte circularon rumores que dicíen qu'una maldición pesaba #sobre María Lluisa pos dellos de los sos fíos morrieren siendo bien pequeños.[10]
- Entá mayor, sentíase arguyosa de la turgencia de los sos brazos, y encargaba los sos vistíos con mangues apropiaes pa llucilos.
- El so protexíu, el primer ministru Godoy, regaló-y un caballu (llamáu Marcial) col que foi retratada por Goya (Muséu del Prado).
- Se rumoreaba qu'ella y Godoy envelenaron a la primer esposa de Fernando, María Antonia de Nápoles.
Filmografía
[editar | editar la fonte]Películes nes qu'apaez el personaxe de María Lluisa de Parma.
| Añu | Película | Direutor | Actriz qu'interpreta a la reina |
|---|---|---|---|
| 2006 | Los fantasmas de Goya | Miloš Forman | Blanca Portillo |
| 1999 | Volavérunt | Bigas Luna | Stefania Sandrelli |
| 1995 | Carlota Joaquina, Princesa do Brazil | Carla Camurati | Vera Holtz |
Ver tamién
[editar | editar la fonte]- Orde de les Dames Nobles de la Reina María Lluisa
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 Afirmao en: Find a Grave. Identificador Find a Grave: 8852607. Apaez como: Maria Luisa of Parma. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Identificador de persona en The Peerage: p10352.htm#i103518. Data de consulta: 7 agostu 2020.
- ↑ Identificador ULAN: 500039233. Afirmao en: Union List of Artist Names. Data d'espublización: 15 avientu 2014. Data de consulta: 22 mayu 2021. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Afirmao en: The Peerage. Llingua de la obra o nome: inglés. Autor: Darryl Lundy.
- ↑ Fernando González-Doria: Las Reinas de España
- ↑ [1] [acceso 10 d'abril de 2015].
- ↑ Ignacio Martín Escribano: La plaga de los Borbones, p. 158.
- ↑ «María Lluisa de Parma, reina de España - Coleición - Museo Nacional del Prado». Consultáu'l 4 de xineru de 2017.
- ↑ «María Lluisa de Parma, princesa de Asturias - Coleición - Museo Nacional del Prado». Consultáu'l 4 de xineru de 2017.
- ↑ Rubio, María José (2009). Reinas de España. Siglos XVIII al XXI. Madrid: La Esfera de los Libros. p. 302. ISBN 9788497348041.Rubio, María José (2009). Reinas de España. Siglos XVIII al XXI.. Madrid: La Esfera de los Libros, páx. 302. ISBN 9788497348041.
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q229854
Multimedia: Maria Luisa of Parma