Diferencies ente revisiones de «Yuri Gagarin»

Editar los enllaces
De Wikipedia
Navegar l'historial de mou interactivu
← Edición más antiguaEdición más nueva →
Contenido eliminado Contenido añadido
VisualTestu wiki
Sin resumen de edición
Llinia 70: Llinia 70:
N'abril de 2011, dellos documentos d'una xunta de 1968 del Comité Central de Partíu Comunista pa investigar l'accidente foi desclasificada. Esos documentos revelaren qu'el determín orixinal de la xunta fore que Gagarin o Seryogin remanaríen brillantemente pa, o bien evitar un globu meterolóxicu o bien pa safar entrar na llende soperior del primer embozu de la cobertoria de ñubes.
N'abril de 2011, dellos documentos d'una xunta de 1968 del Comité Central de Partíu Comunista pa investigar l'accidente foi desclasificada. Esos documentos revelaren qu'el determín orixinal de la xunta fore que Gagarin o Seryogin remanaríen brillantemente pa, o bien evitar un globu meterolóxicu o bien pa safar entrar na llende soperior del primer embozu de la cobertoria de ñubes.


Nel so llibru ''Dos costaos de la Lluna'' ([[Alexey Leonov]], 2004), l'autor que fore parte d'una Xunta Estatal establecida en 1968 pa pescanciar detáis de la so muerte, cunta qu'elli taba remanando un helicópteru na mesma área esi día cuando elli sintiera "dos ''boom'' no llonxano".
Nel so llibru ''Dos costaos de la Lluna'' ([[Alexey Leonov]], 2004), l'autor que fore parte d'una Xunta Estatal establecida en 1968 pa pescanciar detáis de la so muerte, cunta qu'elli taba remanando un helicópteru na mesma área esi día cuando elli sintiera "dos ''boom'' no llonxano". Sofitando otres teoríes, la so deduición foi que un jet Sukhoi (identificáu por elli como [[Sukhoi Su-15|Su-15 'Flagon']]) taba esnalando embaxo del so altor mínimu permitíu, y "ensin catase d'ello poles terribles condiciones climatolóxiques, elli (''el jet'') pasare a 10 o 20 metros de l'aparatu de Yuri y Seregin's mentes taba rompiendo la barrera'l soníu". La turbulencia creyada unviara al MiG a un xiru incontrolable de consecuencies catastrófiques. Leonov creyía qu'el primer ''boom'' qu'elli sintiera fore'l jet rompiendo la barrera'l soníu', y qu'el segundu sedría l'avión de Gagarin esfronándose'.

(----)

In his 2004 book ''Two Sides of the Moon'', [[Alexey Leonov]], who was part of a State Commission established to investigate the death in 1968, recounts that he was flying a helicopter in the same area that day when he heard "two loud booms in the distance." Corroborating other theories, his conclusion is that a Sukhoi jet (which he identifies as a [[Sukhoi Su-15|Su-15 'Flagon']]) was flying below its minimum allowed altitude, and "without realizing it because of the terrible weather conditions, he passed within 10 or 20 meters of Yuri and Seregin's plane while breaking the sound barrier." The resulting turbulence would have sent the MiG into an uncontrolled spin. Leonov believes the first boom he heard was that of the jet breaking the sound barrier, and the second was Gagarin's plane crashing.<ref name="LeonovBook"/> In a June 2013 interview with Russian television network [[RT (TV network)|RT]], Leonov said that a declassified report on the incident revealed the presence of a second, "unauthorized" Su-15 flying in the area. Leonov states that this aircraft had descended to {{convert|450|m}} and that, while running afterburners, "the aircraft reduced its echelon at a distance of 10–15 meters in the clouds, passing close to Gagarin, turning his plane and thus sending it into a tailspin – a deep spiral, to be precise – at a speed of 750 kilometers per hour." As a condition of being allowed to discuss the report, however, Leonov was required to not disclose the name of the other pilot, who was reported to be 80 years old (as of 2013) and in poor health.<ref name="rt20130614"/><ref name="unitoday20130614"/>


==Heredá y llibrances==
==Heredá y llibrances==
Llinia 80: Llinia 76:
===Heredá===
===Heredá===


Aparte de la so curtia estatura (1'57m), una de les carauterístiques más alcordables de Gagarin sedría la so sorrisa.
Aside from his short stature at {{convert|1.57|m|ftin}}, one of Gagarin's most notable traits was his smile.<ref name="bbc20110307"/> Many commented on how Gagarin's smile gained the attention of crowds on the frequent tours he did in the months after the Vostok 1 mission success.<ref name="French1998" />


Gagarin also garnered a reputation as an adept public figure. When he visited [[Manchester]] in the United Kingdom, it was pouring rain. However, Gagarin insisted that the car hood remain back so that the cheering crowds could catch a glimpse of him. Gagarin stated, "If all these people have turned out to welcome me and can stand in the rain, so can I." Gagarin refused an [[umbrella]] and remained standing in his open-top [[Bentley]] so that the cheering crowds could still see him.<ref name="French1998" />
Gagarin tamién colecharía una bona reputación como figura público. Cuando elli visitara [[Manchester]] nel Reinu Xuníu, tuviera lloviendo. Sicasí, Gagarin insistiera en qu'el techu del vehículu debiera tar recoyíu pa que la xente pudiere lu goyar. Gagarin dixera, "Si toa esa xente foi quien a tar embaxo la lluvia pa veme a min, yo tamién". Gagarin refugara l'usu d'un paragües y quedara nel [[Bentley]] descapotable pa que les enfotaes multitúes entá pudieren esfrutar de la so presencia.


[[Sergei Korolev]], one of the masterminds behind the early years of the Soviet space program, later said that Gagarin possessed a smile "that lit up the Cold War".<ref name="guardian20110313"/>
[[Sergei Korolev]], un de los autores inteleutuales de los cabezaleros años del programa espacial soviéticu, diría depués que Gagarin tuviera una sorrisa que pudiera "Allumar la [[Guerra Fría]]".


===Llibrances===
===Llibrances===
[[File:10 Rouble 2001-2.JPG|thumb|Russian Rouble commemorating Gagarin in 2001]]
[[File:10 Rouble 2001-2.JPG|thumb|Rublu rusu conmemorativu de Gagarin (2001)]]
[[File:Gagarin statue london.jpg|thumb|upright|Yuri Gagarin statue in London, near Admiralty Arch]]
[[File:Gagarin statue london.jpg|thumb|upright|Estatua de Gagarin en Londres, cao d'Admiralty Arch]]


Gagarin sedría tamién honrráu pol programa espacial americanu dementres l'[[Apollo 11]], cuando los astronautes [[Neil Armstrong]] y [[Buzz Aldrin]] dexaren un xergón coles medayes conmemoratives de Gagarin y el so compañeru cosmonauta [[Vladimir Komarov]] na superficie de la [[Lluna]].
Gagarin was also honored by the American space program during [[Apollo 11]] when astronauts [[Neil Armstrong]] and [[Buzz Aldrin]] left a memorial satchel containing medals commemorating Gagarin and fellow cosmonaut [[Vladimir Komarov]] on the surface of the [[Moon]].<ref name="natgeo20090721"/><ref name="Aldrin1989"/> On 2 August 1971, [[Apollo 15]] astronauts [[David Scott]] and [[James Irwin]] left the [[Fallen Astronaut]] on the surface of the Moon as a memorial to all the American astronauts and Soviet cosmonauts that died in the [[Space Race]], with Yuri Gagarin listed among 14 others.<ref name="Geppert2012"/><ref name="slate20131216"/>


Tamién hubiere dos monedes conmemoratives asoleyáes na Xunión Soviética n'honor del 20 y 30 aniversariu de la so misión: Una moneda de [[Rublu soviéticu|rublu]] (1981, cobre-níquel) y otra moneda de trés rublos (1991, plata) En 2001, pa conmemorar el 40 aniversariu del viax de Gagarin, series de cuatro monedes cola so imax sedríen espublizáes en [[Rusia]]:Una moneda de 2 [[Rublu rusu|rublos]] (cobre-níquel), una de trés rublos (plata), una de 10 rublos (llatón-cobre, níquel) ya una de 100 rublos (plata). Nel añu 2011, la Federación Rusa fadría una moneda de 1000 rublos (oru) y otra de trés rublos (plata) n'alcordanza del 50 aniversariu.
There were [[commemorative coins of the Soviet Union|two commemorative coins]] issued in the Soviet Union to honour the 20th and 30th anniversaries of his flight: 1 [[Soviet ruble|ruble]] coin (1981, copper-nickel) and 3 ruble coin (1991, silver). In 2001, to commemorate the 40th anniversary of Gagarin's flight, a series of four coins bearing his likeness was issued in [[Russia]]: 2 [[Russian ruble|ruble]] coin (copper-nickel), 3 ruble coin (silver), 10 ruble coin (brass-copper, nickel), and 100 ruble coin (silver).<ref name="cbr"/> In 2011, Russia issued a 1,000 ruble coin (gold) and 3 ruble coin (silver) to mark the 50th anniversary of his flight.<ref name="coinupdate"/>


[[Gagarin Raion]] in the [[Sevastopol]] city ([[Ukraine]]) was named after him during the Soviet Union.
El distritu de [[Gagarin Raion|Gagarin]] na ciudá de [[Sevastopol]] (anguañu asitiada na [[República de Crimea]], dientro de la [[Rusia|Federación Rusa]]), sedría nomáu asina demientres la Xunión Soviética.


Nel 2008, la [[Lliga de ḥoquei Kontinental]] nomaría'l so troféu de campión como [[Copa Gagarin]].
In 2008, the [[Kontinental Hockey League]] named their championship trophy the [[Gagarin Cup]].<ref name="spm100519"/>


In a 2010 [[Space Foundation]] survey, Gagarin was ranked as the #6 most popular space hero, tied with [[Star Trek]]'s fictional Capt. [[James T. Kirk]].<ref name="spacefoundation"/>
En 2010, nuna encuesta de la Fundación Espacial, Gagarin sedría allugáu nel sestu puestu na llista d'héroes espaciales, empatáu col personax ficticiu de la saga [[Star Trek]], Capitán [[James T. Kirk]].


In January 2011, [[Armenia]]n airline [[Armavia]] named their first [[Sukhoi Superjet 100]] in Gagarin's honour.<ref name="flight20110115"/>
En xineru de 2011, l'aerolínea [[Armenia|armenia]] [[Armavia]], nomara'l so primer [[Sukhoi Superjet 100]] n'honor a Gagarin.


El 14 de xunetu de 2011, una
On 14 July 2011, a [[Statue of Yuri Gagarin, Greenwich|statue of Yuri Gagarin]] was unveiled at the [[Admiralty Arch]] end of [[The Mall, London|The Mall]] in London, opposite the permanent sculpture of [[:File:James Cook statue 569r.jpg|James Cook]]. It is a copy of the statue outside Gagarin's former school in [[Lyubertsy]].<ref name="guardian20110406"/> In 2013, the London statue was moved to a permanent location outside the [[Royal Observatory, Greenwich|Royal Observatory]] in [[Greenwich]], and was publicly unveiled on 7 March 2013.<ref name="ria20130307">{{cite news |url=http://en.ria.ru/world/20130307/179877261/Gagarin-Monument-Moved-from-Londons-Mall-to-Greenwich.html |title=Gagarin Monument Moved from London's Mall to Greenwich |work=RIA Novosti |date=7 March 2013 |accessdate=13 April 2014}}</ref>
On 14 July 2011, a [[Statue of Yuri Gagarin, Greenwich|statue of Yuri Gagarin]] was unveiled at the [[Admiralty Arch]] end of [[The Mall, London|The Mall]] in London, opposite the permanent sculpture of [[:File:James Cook statue 569r.jpg|James Cook]]. It is a copy of the statue outside Gagarin's former school in [[Lyubertsy]].<ref name="guardian20110406"/> In 2013, the London statue was moved to a permanent location outside the [[Royal Observatory, Greenwich|Royal Observatory]] in [[Greenwich]], and was publicly unveiled on 7 March 2013.<ref name="ria20130307">{{cite news |url=http://en.ria.ru/world/20130307/179877261/Gagarin-Monument-Moved-from-Londons-Mall-to-Greenwich.html |title=Gagarin Monument Moved from London's Mall to Greenwich |work=RIA Novosti |date=7 March 2013 |accessdate=13 April 2014}}</ref>


Llinia 159: Llinia 156:
* [[Czechoslovakia]]: [[Trenčianske Teplice]]
* [[Czechoslovakia]]: [[Trenčianske Teplice]]
He was also awarded the golden keys to the gates of the cities of [[Cairo]] and [[Alexandria]] ([[Egypt]]).
He was also awarded the golden keys to the gates of the cities of [[Cairo]] and [[Alexandria]] ([[Egypt]]).

==See also==
*[[Cosmonautics Day]] – holiday celebrated in Russia and other former USSR countries on 12 April
*''[[Kosmonaut Yuri Gagarin]]'' – Soviet space research ship
*[[Yuri's Night]] – international celebration held every 12 April

==References==
{{Reflist|30em|refs=
<ref name="Hanbury2010">{{Cite book |title=The Great Explorers |publisher=Thames & Hudson |location=London |editor1-first=Robin |editor1-last=Hanbury-Tenison |page=270 |year=2010 |isbn=978-0-500-25169-0}}</ref>

<ref name="time2006">{{cite news |url=http://www.time.com/time/europe/hero2006/gagarin.html |title=Yuri Gagarin |work=Time Europe ''via '' Time.com |first=Dennis |last=Tito |date=13 November 2006 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20080326180036/http://www.time.com/time/europe/hero2006/gagarin.html |archivedate=26 March 2008}}</ref>

<ref name="Rosenberg-About">{{cite web |url=http://history1900s.about.com/od/1960s/a/yurigagarin.htm |title=Yuri Gagarin: The First Man in Space |work=About.com |first=Jennifer |last=Rosenberg |accessdate=26 March 2013}}</ref>

<ref name="indep20110403">{{cite news |url=http://www.independent.co.uk/news/science/yuri-gagarin-the-man-who-fell-to-earth-2257505.html |title=Yuri Gagarin: The man who fell to Earth |work=[[The Independent]] |first=Paul |last=Rodgers |date=3 April 2011 |archiveurl=http://web.archive.org/web/20110404093839/http://www.independent.co.uk/news/science/yuri-gagarin-the-man-who-fell-to-earth-2257505.html |archivedate=4 April 2011 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="Moskvitch2011">{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12875848 |title=Yuri Gagarin's Klushino: Forgotten home of space legend |work=[[BBC News]] |last=Moskvitch |first=Katia |date=3 April 2011 |accessdate=4 April 2011}}</ref>

<ref name="eandt20110314">{{cite journal |url=http://eandt.theiet.org/magazine/2011/03/yuri-gagarin.cfm |title=First man of Space – the flight and plight of Yuri Gagarin |journal=[[Engineering & Technology]] |first=Piers |last=Bizony |volume=6 |issue=3 |date=14 March 2011 |archiveurl=http://archive.is/9Zg1a |archivedate=26 March 2013 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="nyt19680328">{{cite news |url=http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0309.html |title=Yuri Gagarin Killed As Test Plane Falls |publisher=[[New York Times]] |date=28 March 1968 |accessdate=31 August 2013}}</ref>

<ref name="rian20110330">{{cite news |url=http://en.rian.ru/science/20110330/163289008.html |title=Yury Gagarin: Biography |work=[[RIA Novosti]] |date=30 March 2011 |archiveurl=http://archive.is/CIzZ |archivedate=23 May 2012 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="bbc20110404">{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-12460720 |title=Profile: Yuri Gagarin |work=[[BBC News]] |first1=Paul |last1=Rincon |first2=Katia |last2=Moskvitch |date=4 April 2011 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6DrGGmul5 |archivedate=22 January 2013 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="astro">{{ru icon}} {{cite web |url=http://www.astronaut.ru/as_rusia/vvs/text/gagarin.htm |title=Юрий Алексеевич Гагарин |work=Astronaut.ru |date=11 July 2007 |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="Siddiqi262q">Quoted in Siddiqi 2000, p. 262.</ref>

<ref name="Siddiqi262">Siddiqi 2000, p. 262.</ref>

<ref name="Siddiqi261">Siddiqi 2000, p. 261.</ref>

<ref name="Gavrilin2627q">Bykovsky quoted in Gavrilin 1973, p. 26-27.</ref>

<ref name="Louis1980">{{cite book |title=Sport in the Soviet Union |publisher=Pergamon |location=Oxford |first1=Victor E |last1=Louis |first2=Jennifer M |last2=Louis |page=43 |year=1980 |isbn=0-08-024506-4}}</ref>

<ref name="Siddiqi275">Siddiqi 2000, p. 275.</ref>

<ref name="Siddiqi278q">Quoted in Siddiqi 2000, p. 278.</ref>

<ref name="autobiography">{{ru icon}} {{cite web |url=http://epizodsspace.testpilot.ru/bibl/gagarin/doroga/obl.html |title=Дорога в космос |work=Pravda ''via'' TestPilot.ru |first=Юрий |last=Гагарин |date=3 December 2004 |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="sovmusic-download">{{cite web |url=http://www.sovmusic.ru/english/download.php?fname=rodinasl |title=Motherland Hears (download) |work=SovMusic.ru |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="sovmusic-text">{{cite web |url=http://www.sovmusic.ru/english/text.php?fname=rodinasl |title=Motherland Hears (lyrics) |work=SovMusic.ru |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="cosmoworld">{{ru icon}} {{cite web |url=http://www.cosmoworld.ru/spaceencyclopedia/gagarin/index.shtml?doc10.html |title=Полная стенограмма переговоров Юрия Гагарина с Землей с момента его посадки в корабль (за два часа до старта) до выхода корабля "Востока-1" из зоны радиоприема |work=Cosmoworld.ru |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="ir73">{{cite web |url=http://www.interfax-religion.com/?act=interview&div=24 |title=I am proud to be accused of having introduced Yury Gagarin to Orthodoxy |work=Interfax-religion.com |date=12 April 2006 |accessdate=30 March 2008 |archiveurl=http://archive.is/y2xNh |archivedate=21 May 2013 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="ir8361">{{cite web |url=http://www.interfax-religion.com/?act=news&div=8361 |title=Gagarin's family celebrated Easter and Christmas, Korolev used to pray and confess |work=Interfax-religion.com |date=11 April 2011 |archiveurl=http://archive.is/ngxBi |archivedate=21 May 2013 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="mkegypt">{{ru icon}} {{cite web |url=http://mkegypt.net/etobilonedavno/308--11 |title=На орбите дружбы |work=МК в Египте |date=24 April 2011}}</ref>

<ref name="wcml">{{cite web |url=http://www.wcml.org.uk/contents/international/cold-war/yuri-gagarin-in-manchester/ |title=Yuri Gagarin in Manchester |work=WCML.org.uk |first=John |last=Callow |date=17 January 2009 |accessdate=12 April 2010}}</ref>

<ref name="French1998">{{Cite journal |url=http://yurigagarin50.org/history/gagarin-in-britain/gagarin-in-manchester |title=Yuri Gagarin's Visit to Manchester |journal=Spaceflight |publisher=British Interplanetary Society |first=Francis |last=French |authorlink=Francis French |date=July 1998|volume=40 |issue=7 |accessdate=7 March 2011}}</ref>

<ref name="krulwich2011">{{cite web |url=http://www.npr.org/blogs/krulwich/2011/03/23/134597833/cosmonaut-crashed-into-earth-crying-in-rage |title=Cosmonaut Crashed Into Earth 'Crying In Rage' |work=Krulwich Wonders ''via'' NPR.org |first=Robert |last=Krulwich |date=18 March 2011 |accessdate=12 April 2011}}</ref>

<ref name="airspace20110501">{{cite journal |url=http://www.airspacemag.com/space-exploration/The-Family-He-Left-Behind.html?story=fullstory |title=The Family He Left Behind |journal=[[Air & Space]] |first=Allen |last=Abel |date=May 2011 |accessdate=26 March 2013}}</ref>

<ref name="euronews20110412">{{cite web |url=http://www.euronews.net/2011/04/12/gagarin-in-his-daughter-s-words/ |title=Gagarin in his daughter's words |work=Euronews.net |date=12 April 2011 |accessdate=27 April 2012}}</ref>

<ref name="rea20110411">{{ru icon}} {{cite web |url=http://www.rea.ru/Main.aspx?page=REA_NEWS&NewsItem=2975 |title=Праздничные мероприятия, посвященные 50-летию полета Ю.А. Гагарина в космос |publisher=Rea.ru |date=11 April 2011 |accessdate=27 April 2012}}</ref>

<ref name="telegraph080801">{{Cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/russia/1425937/KGB-held-ground-staff-to-blame-for-Gagarin%27s-death.html |title=KGB held ground staff to blame for Gagarin's death |work=[[The Daily Telegraph]] |first=Ben |last=Aris |date=28 March 2008 |accessdate=1 August 2008}}</ref>

<ref name="ScotlandSunday-GagarinInquiry">{{cite news |url=http://scotlandonsunday.scotsman.com/world/Inquiry-promises-to-solve-Gagarin.2615429.jp |title=Inquiry promises to solve Gagarin death riddle |work=[[Scotland on Sunday]] |first=Ed |last=Holt |date=3 April 2005 |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="airspace20100901">{{Cite journal |url=http://www.airspacemag.com/space-exploration/What-Made-Yuri-Fall.html |title=What Made Yuri Fall? |journal=[[Air & Space]] |first=Andrew |last=Osborn |date=September 2010 |accessdate=24 September 2010}}</ref>

<ref name="belfast171">{{cite news |url=http://www.belfasttelegraph.co.uk/news/world-news/article2442171.ece |title=Kremlin vetoes new inquiry into mystery death of Yuri Gagarin |work=[[The Belfast Telegraph]] |first=Andrew |last=Osborn |date=12 April 2007 |accessdate=30 March 2008 |archiveurl=http://archive.is/NQGww |archivedate=14 January 2013}}</ref>

<ref name="afp20110408">{{Cite news |url=http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5iyJUQulpBwoJk3rHAiK7mNM73eRw?docId=CNG.a9a3bd2a391cf386442c29b6c7f67b99.3b1 |title=Russia sheds light on Gagarin death mystery |work=[[Agence France-Presse|AFP]] |first=Anna |last=Malpas |date=8 April 2011 |accessdate=8 April 2011 |archiveurl=http://archive.is/ZS9rG |archivedate=26 March 2013 |deadurl=no}}</ref>

<ref name="LeonovBook">{{Cite book |title=Two Sides of the Moon |publisher=Thomas Dunne Books |location=[[New York City|New York]] |first1=Alexei |last1=Leonov |first2=David |last2=Scott |page=218 |year=2004 |isbn=0-312-30865-5 |oclc=56587777}}</ref>

<ref name="rt20130614">{{cite news |url=http://rt.com/news/gagarin-death-truth-revealed-674/ |title=Death of Yuri Gagarin demystified 40 years on |work=[[RT (TV network)|RT.com]] |date=14 June 2013 |archiveurl=http://archive.is/VMFBe |archivedate=15 June 2013}}</ref>

<ref name="unitoday20130614">{{cite news |url=http://www.universetoday.com/102934/details-of-yuri-gagarins-tragic-death-revealed/ |title=Details of Yuri Gagarin's Tragic Death Revealed |work=Universe Today |first=Jason |last=Major |date=14 June 2013 |accessdate=17 June 2013}}</ref>

<ref name="bbc20110307">{{cite web |url=http://www.bbc.co.uk/news/uk-scotland-edinburgh-east-fife-12661377 |title=Memories sought of Yuri Gagarin's way into space |work=BBC News |last=Williams |first=Huw |date=7 March 2011 |accessdate=11 April 2011}}</ref>

<ref name="guardian20110313">{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/science/2011/mar/13/yuri-gagarin-first-space-korolev |title=Sergei Korolev: the rocket genius behind Yuri Gagarin |work=[[The Guardian]] |last=McKie |first=Robin |date=13 March 2011 |accessdate=11 April 2011}}</ref>

<ref name="natgeo20090721">{{cite web |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2009/07/090721-apollo-11-moonlanding-facts.html |title=Apollo 11: 5 Little-Known Facts About the Moon Landing |work=National Geographic |first=Anne |last=Minard |date=21 July 2009 |accessdate=3 April 2014}}</ref>

<ref name="Aldrin1989">{{cite book |title=Men From Earth |publisher=Bantam |location=New York |first1=Buzz |last1=Aldrin |first2=Malcolm |last2=McConnell |year=1989 |isbn=0553053744}}</ref>

<ref name="Geppert2012">{{cite book |title=Imagining Outer Space: European Astroculture in the Twentieth Century |publisher=Palgrave Macmillan |location=New York |first=Philip |last=Pocock |editor-first=Alexander C. T. |editor-last=Geppert |pages=335-336 |year=2012 |isbn=0230231721}}</ref>

<ref name="slate20131216">{{cite news |url=http://www.slate.com/articles/health_and_science/science/2013/12/sculpture_on_the_moon_paul_van_hoeydonck_s_fallen_astronaut.html |title=The Sculpture on the Moon |work=[[Slate (magazine)|Slate]] |first1=Corey S. |last1=Powell |first2=Laurie Gwen |last2=Shapiro |date=16 December 2013 |accessdate=3 April 2014}}</ref>

<ref name="cbr">{{ru icon}} {{cite web |url=http://www.cbr.ru/bank-notes_coins/base_of_memorable_coins/main.asp?IsDetal=0&Year=9&s_cat=1 |title=База данных по памятным и инвестиционным монетам |work=CBR.ru |accessdate=30 March 2008}}</ref>

<ref name="coinupdate">{{cite web |url=http://news.coinupdate.com/yuri-gagarin-featured-on-russian-gold-and-silver-coins-0772/ |title=Yuri Gagarin Featured on Russian Gold and Silver Coins |work=Coin Update |date=14 April 2011}}</ref>

<ref name="spm100519">{{Cite news|url=http://www.sportspromedia.com/news/ufa_sports_to_market_kontinental_hockey_league/ |title=UFA Sports to market Kontinental Hockey League |work=SportsPro Media |first=Adam |last=Fraser |date=19 May 2010 |accessdate=19 August 2010}}</ref>

<ref name="spacefoundation">{{cite web |url=http://www.spacefoundation.org/news/story.php?id=1038 |title=Space Foundation Survey Reveals Broad Range of Space Heroes |work=Space Foundation |date=27 October 2010 |accessdate=17 January 2011}}</ref>

<ref name="flight20110115">{{cite news |url=http://www.flightglobal.com/articles/2011/01/15/351904/picture-first-armavia-superjet-awaits-delivery.html |title=Picture: First Armavia Superjet awaits delivery |work=FlightGlobal.com |first=David |last=Kaminski-Morrow |date=15 January 2011 |accessdate=17 January 2011}}</ref>

<ref name="guardian20110406">{{Cite news |url=http://www.guardian.co.uk/science/2011/apr/06/yuri-gagarin-orbital-flight-1961 |title=How Yuri Gagarin's historic flight was nearly grounded |work=[[The Guardian]] |first=Tom |last=Parfitt |date=6 April 2011 |accessdate=7 April 2011}}</ref>

<ref name="guardian20110411">{{cite news |title=What Yuri Gagarin saw: First Orbit film to reveal the view from Vostok 1 |url=http://www.guardian.co.uk/science/blog/2011/apr/11/yuri-gagarin-first-orbit-vostok |work=[[The Guardian]] |first=Christopher |last=Riley |date=11 April 2011 |accessdate=12 April 2011}}</ref>

<ref name="youtube20110411">{{cite web |url=//www.youtube.com/watch?v=H6BThA641Rg |title=Yuri's Night 2011 International Space Station Crew: 50th Anniversary of Human Spaceflight |publisher=YouTube.com |date=11 April 2011 |accessdate=27 April 2012}}</ref>

<ref name="tourbillon">{{cite web |url=http://www.thegagarintourbillon.com/en/ |title=The Gagarin Tourbillon |publisher=The Gagarin Tourbillon |accessdate=27 April 2012}}</ref>

<ref name="mannedaero">{{cite web |url=http://space.kursknet.ru/cosmos/english/machines/stma21.sht |title=Spacecraft "Soyuz-TMA21" |work=Manned Aeronautics |first=Alexander |last=Anikeev |date=29 April 2011 |accessdate=1 May 2011}}</ref>

<ref name="almanaquebrasil">{{cite web |url=http://www.almanaquebrasil.com.br/curiosidades-historia/6522-para-yuri-gagarin-brasilia-era-um-planeta-diferente.html |title=Para Yuri Gagarin, Brasília era um planeta diferente |trans_title=For Yuri Gagarin, Brasil was a different planet |work=Brasil Almanaque de Cultura Popular |first=Bruno |last=Hoffmann |accessdate=26 September 2009}}</ref>

}}

===Notes===
{{Reflist|group=note|refs=
<ref name="yuri-alt-names">Gagarin's first name is sometimes transliterated ''Yuriy'', ''Youri'', and ''Yury''.</ref>

<ref name="parents-alt-names">Alexey and Anna's names are sometimes transliterated as Aleksei Ivanovich and Anna Timofeevna, respectively (Bassin 2012).</ref>

}}


===Fontes===
===Fontes===

Revisión a fecha de 23:45 12 may 2014

Yuri Alekseyevich Gagarin (Rusu Ю́рий Алексе́евич Гага́рин; 9 de marzu de 1934 – 27 de marzu de 1968) foi un pilotu soviéticu y cosmonauta. Elli foi el primer humanu en dir al espaciu esterior, cuando la so nave Vostok completara una órbita de la Tierra el 12 d'abril de 1961.

Gagarin tornara nuna celebridá internacional, y foi galadronáu con una bayura de medayes y títulos, como la medaya d'Héroe de la Xunión Soviética, el mayor honor del estáu soviéticu. L'esnalada cola nave Vostok 1 foi el so únicu viax espacial, magar qu'elli sirviera d'equipu de reserva na misión Soyuz 1 (misión que finaría col accidente de la nave). Yuri Gagarin algamaría depués el puestu de 'Direutor Axuntu de Formación' nel Centru d'entrenamientu cosmonáuticu cao de Moscú, centru que sedría bautizáu col so nome. Gagarin morrería en 1968, mentes el (MiG-15) que probara sofriere un accidente.

Biografía

Neñez y señaleza

Yuri Gagarin ñaciera nel pueblu de Klushino, cao de Gzhatsk (renomáu Gagarin en 1968 depués de la so muerte), el 9 de marzu de 1934. Los sos padres trabayaren nuna Granxa coleutiva, au el so pa (Alexey Ivanovich Gagarin) trabayara de carpinteru y d'albañil y la so ma (Anna Timofeyevna Gagarina) de llechera.

Como miyones de persones na Xunión Soviética, la familia Gagarin sofriera mentes la ocupación Nazi na Segunda Guerra Mundial. Klushino fora ocupáu en noviembre de 1941 dementres l'avance sobre Moscú, y foi nesa dómina na que un oficial ocupara la residencia de los Gagarin. La familia tuviera drechu a construyir un tendayu de llamuerga, nes tierres darrera la so casa, au taríen un añu y nueve meses hasta la fin de la ocupación. Dos hermanos de Yuri sedríen deportaos polos alemanes a Polonia en 1943 pa desendolcar trabayos forzaos, y nun golveríen hasta depués de la guerra en 1945. En 1946, la familia treslladárase a Gzhatsk, au Gagarin continuara la so señaleza secundaria.

A los 16 años en 1950, Gagarin entrara d'aprendiz nuna fundición na planta metalúrxica Lyubertsy cao de Moscú, llugar nel que tamién diría a una escuela pa trabayadores mozos. Depués de se graduar en 1951 (con honores), elli foi seleicionáu pa estudiar na Escuela Téunica-Industrial de Saratov. Dementres tuviera en Saratov, Gagarin sedría voluntariu pal entrenamientu como cadete aéreu nel club aeronáuticu llocal, au deprendería a esnalar (primero nun Biplanu y depués nun Yakolev Yak-18-Yak-18). Yuri tamién fadría dineru extra trabayando a media xornada d'obreru portuariu nel ríu Volga.

Carrera nes Fuercies Aérees Soviétiques

Depués de se graduar de la Escuela Téunica nel 1955, l'Armada Soviética escoyera a Gagarin, quien fore unviáu a la Escuela Aérea Primera de Chkalov n'Orenburg, au remanaría un MiG-15 en 1957. Mentes se formara ellí, elli conociera a Valentina Ivanovna Goryacheva, una téunica-mélica de la Escuela Mélica d'Orenburg. Casaríense el 7 de payares de 1957, el mesmu día nel que Gagarin se graduaría de la so escuela.

Depués de graduase, sedría asignáu a la Bas Aérea de Luostari, nel Óblast de Murmansk, cao de la llende con Noruega, u la climatoloxía fadría perpeligroso l'esnale. El 5 de payares de 1957, Gagarin convertiríase en Teniente de les Fuercies Aérees Soviétiques y dos años depués, el 6 de payares de 1959, recibiría'l rangu de Teniente Mayor.

Carrera nel Programa Espacial Soviéticu

Seleición y entrenamientu

En 1960, después d'una bayurosa gueta y procesu de seleición, Yuri Gagarin sedría escoyíu con otros 19 pilotos pal Programa Espacial Soviéticu. Gagarin sedría seleicionáu más tarde pa un grupu d'entrenamientu d'élite conocíu como Los Seyes de Sochi, au sedríen escoyíos los primeros cosmonautes del Programa Vostok. Gagarin y otros candidatos sedríen elexíos pa facer dellos tests psicolóxicos y físicos; elli tamién sedría sometíu a entrenamientos especiales pal vuelu que taríen a piques de facer. D'ente los venti seleicionaos, sedríen Gagarin y Titov los que más posibilidáes tendríen de dir nel primer viax espacial, pola so actuación dementres les sesiones d'entrenamientu y tamién poles sos carauterístiques físiques (La nave Vostok reclamara cosmonautes de pequeñu tamañu y Gagarin midiera 1'57m d'altor).

N'agostu de 1960, cuando Gagarin fore un de los venti posibles candidatos, un mélicu de les Fuercies Aérees lu evaluara personalmente:

Avergóñase cuando'l so humor torna daqué picante; gran gráu de desendolcu inteleutual en Yuri; memoria fantástica; distínguese de los sos compañeros pola so capacidá d'atención a l'entornu del so alrodiu; perbona imaxinación; rápidu nes reaiciones; perseverante; precúpase a esgaya poles sos actividáes y exercicios d'entrenamientu; nun-y cuesta trabayu defender el so puntu de vista si lu considera acertáu; pémeque elli entiende la vida muncho meyor que la mayoría de los sos collacios.

Gagarin sedría tamién favoratible na opinión de los sos camaraes; cuando los venti candidatos foren entrugaos anónimanete por qué otru candidatu-yos prestaría que fore'l primer n'esnalar a l'espaciu, toos menos trés escoyeríen a Gagarin. Uno d'esos candidatos, Yevgeny Khrunov, creyería que Gagarin taba perenfotáu y que siempres pidía l'esfuerzu necesariu a sí mesmu y a los demás. Yuri siempres caltuviera una bona forma fisica a lo llargo de la so vida, siendo tamién un bon deporista. El cosmonauta Valery Byokvsky escribiera:

El serviciu nes Fuercies Aérees Soviétiques mos fixo fuertes tanto física como moralmente. Sé que a Gagarin prestába-y enforma'l ḥoquei xelu, deporte nel que xugara de porteru... nun creyo tar confundíu si digo que los deportes yeren perimportantes na vida d'un cosmonauta

Tamién Gagarin yera un fan del baloncestu, y entrenaría a l'equpiu de la Escuela Téunica-Industrial de Saratov, según tamién d'árbitru.

Vostok 1

Réplica de la cápsula del Vostok nel muséu RKK Energiya

El 12 d'abril de 1961, nel Vostok 3KA-3 (Vostok 1), Gagarin sedría'l primer humanu en viaxar a l'espaciu esterior, y tamién el primer n'orbitar la Tierra. El so nomatu na misión sedría Kedr (Cedru).

Nel so informe de vuelu, Gagarin señalaría la so esperiencia d'esnale, teniendo sío'l primer humanu nel espaciu:

La sensación d'ausencia de pesu fore daqué poco familiar comparando coles condiciones de la Tierra. Equí, siénteste como si tuvieres colingáu nuna posición horizontal, siénteste como si tuvieres supendíu nel aire.

Nel esnale, Gagarin cuntaría-y al llíder soviéticu Nikita Khrushchev que dementres la reentrada na órbita Terrestre, elli xiblara'l cantar "La Tierra siente, la Tierra conoz" (Rusu "Родина слышит, Родина знает"). Les dos primeres llínies del cantar son: La Tierra siente, la Tierra conoz/Cuando'l so fíu esnala (Cantar patrióticu escritu por Yevgeniy Dolmatovsky y melodía de Dmitri Shostaovich).

Dalgunes fontes diríen que Gagarin comentara dementres el viaxe: "Nun veo dalu Dios equi enrriba". Sicasí, eses pallabres nun surden nel rexistru de conversaciones coles estaciones terráquees dementres el vuelu. Nuna entrevista en 2006, el Coronel Valentin Petrov (collaciu de Gagarin) siñalara qu'el cosmonauta enxamás nun dixere tales pallabres, les cuales vendrién d'un discursu de Nikita Khrushchev nel plenu del Comité Central del PCXS nuna dómina carauterizada por una fuerte antirrelixosidá nel gobiernu soviéticu. Petrov tamién dixera que Gagarin tendría sío bautizáu na Ilesia Ortodoxa de neñu. En 2011, surdiría nuna revista nomada Foma un artículu nel qu'el reutor de la Ilesia Ortodoxa na Ciudá de les estrelles dicía, "Gagarin bautizara a la so fía mayor Yelena poco enantes del so viax espacial; y la so familia taba avezada a celebrar el Nadal y la Pascua".

Depués del Vostok 1

Postal con semeya de Yuri Gagarin

Depués del vuelu, Gagarin convertiríase nuna celebridá mundial, viaxando alrodiu'l mundiu habitualmente. Elli visitara Italia, Alemaña, Canadá, Brasil, Xapón, Exiptu y Finlandia pa espardir la idea de que la Xunión Soviética sedría'l primer estáu en posar un home nel espaciu. Elli tamién visitara'l Reinu Xuníu trés meses depués de la misión del Vostok 1, diendo a Londres y Manchester.

El so ascensu de sópitu a la fama tuvo un efeutu negativu pa Gagarin. Mentes los sos averaos teníen dicho qu'elli yera 'aficionáu a la bébora', los sos viaxes poniénlu nuna situación de riesgu yá que tuviere nellos elli tuviera que beber. Gagarin tamién sedría alvertíu pola so esposa, tres de qu'esta lu descobriera con otra muyer, una enfermera nomada Anna, quien lu aidara depués de tener un accidente nuna chalana esi mesmu día nun resort del Mar Prietu en setiembre de 1961. Elli tentara escapar colando pola ventana y saltando pal balcón d'embaxu, golpiando la so cara nun bordiellu, dexándo-y un repulgu permanente sobre la so ceya esquierda.

En 1962, entamara'l so serviciu como diputáu del Sóviet Supremu de la Xunión Soviética, teniendo sío elexíu pol Comité Central de la Lliga Comunista Moza. Depués golvería a la Ciudá de les estrelles, a les instalaciones cosmonáutiques, au pasaría siete años trabayando en diseños pa un aparátu aéreu reutilizable. Sedría nomáu Teniente Coronel de les Fuercies Aérees Soviétiques el 12 de xunu de 1962, recibiendo'l rangu de Coronel el 6 de payares de 1963. Los oficiales soviéticos tentaríen de tenelu lloñe de cualisquier vuelu, tando precupaos de poder perder al so héroe nun accidente. Gagarin yera pilotu suplente del so collaciu Vladimir Kamarov na Soyuz 1, nave que sedría llanzada a l'espaciu pesie a les quexes de Gagarin debíes a les sos neglixencies na tema de seguridá. Cuando la misión de Kamarov finara nun fatal accidente, Gagarin tuviere torgao l'accesu a entrenamientu y participación n'otres misiones espaciales.

Gagarin algamaría'l puestu de direutor axuntu de formación de la bas d'entrenamientu cosmonáuticu de la Ciudá de les estrelles, tiempu nel que tentaría tornar a cualificase pa pilotu de combate.

Muerte

El 27 de marzu de 1968, dementres tuviera nun vuelu rutinariu dende la Bas Aérea de Chkalovsky, elli y el so instructor de vuelu Vladimir Seryogin morrieran nun MiG-15UTI cao de la ciudá de Kirzhach. Los cuerpos de Gagarin y Seryogin sedríen amburaos y les povises enterráes na Necrópolis de la Muria del Kremlin na Plaza Roxa de Moscú.

La so muyer Valentina sobreviviéralu, según tamién les sos fíes Yelena y Galina. Yelena Yurievna Gagarina, la so mayoraza, ye una hestoriadora de l'arte que tien trabayao como Direutora Xeneral de los museos del Kremlin dende 2001. La so fía menor, Galina Yurievna Gagarina, ye profesora d'económiques na Universidá d'Económiques Rusa de Plekhanov en Moscú.

Motivu de l'accidente

El motivu de l'accidente que matara a Gagarin nun ta entá asoleyáu, y tien sío suxetu d'especulaciones y teoríes conspiranóiques nes décades siguientes.

Los documentos soviéticos desclasificaos en marzu de 2003, amosaren qu'el KGB fadría la so propia investigación sobre l'accidente, separtada d'una gubernamental y d'otres dos militares. L'informe del KGB refugaría delles teoríes conspiratives, en cuentes d'indicar que les acciones del personal de la bas aérea espoxigaríen l'accidente. Esi informe siñala qu'un controlador aéreu ufriéra-y información errónea de les condiciones climatolóxiques a Gagarin, según tamién los obreros de pista dexaríen tanques de benzol enganchaos a la nave. El vuelu planeáu de Gagarin precisare de bon tiempu (cielu nidiu, ensin ñubes nin chubascos) y d'ausencia de tanques esternos de benzol. La investigación finara con que l'avión de Gagarin fixere un vuelcu, el cualu pudiere debese al choque d'un páxaru o tamién debíu a un movimientu rápidu pa evitar otra nave.

Otra teoría, asoleyada pol investigador de l'accidente orixinal nel 2005, hipotetizara que la ventana de la cabina taba accidentalemente abierta polos obreros de pista o l'anterior pilotu, dexando ensin osíxenu ya incapaz a los tripulantes de controlar la nave. Una teoría semayada, espublizada na revista Aire y Espaciu, yera la de que los pilotos decataren de la ventana abierta y siguieron un procedimientu basáu en descender darréu l'altor pa evitar la perda concencia, daqué que nun algamaríen y poro, morreríen nel vuelu.

El 12 d'abril de 2007, el Kremlin torgara una nueva investigación sobre la muerte de Gagarin. Oficiales del gobiernu dixeren que nun hebía mor pa entamar una nueva investigación.

N'abril de 2011, dellos documentos d'una xunta de 1968 del Comité Central de Partíu Comunista pa investigar l'accidente foi desclasificada. Esos documentos revelaren qu'el determín orixinal de la xunta fore que Gagarin o Seryogin remanaríen brillantemente pa, o bien evitar un globu meterolóxicu o bien pa safar entrar na llende soperior del primer embozu de la cobertoria de ñubes.

Nel so llibru Dos costaos de la Lluna (Alexey Leonov, 2004), l'autor que fore parte d'una Xunta Estatal establecida en 1968 pa pescanciar detáis de la so muerte, cunta qu'elli taba remanando un helicópteru na mesma área esi día cuando elli sintiera "dos boom no llonxano". Sofitando otres teoríes, la so deduición foi que un jet Sukhoi (identificáu por elli como Su-15 'Flagon') taba esnalando embaxo del so altor mínimu permitíu, y "ensin catase d'ello poles terribles condiciones climatolóxiques, elli (el jet) pasare a 10 o 20 metros de l'aparatu de Yuri y Seregin's mentes taba rompiendo la barrera'l soníu". La turbulencia creyada unviara al MiG a un xiru incontrolable de consecuencies catastrófiques. Leonov creyía qu'el primer boom qu'elli sintiera fore'l jet rompiendo la barrera'l soníu', y qu'el segundu sedría l'avión de Gagarin esfronándose'.

Heredá y llibrances

Heredá

Aparte de la so curtia estatura (1'57m), una de les carauterístiques más alcordables de Gagarin sedría la so sorrisa.

Gagarin tamién colecharía una bona reputación como figura público. Cuando elli visitara Manchester nel Reinu Xuníu, tuviera lloviendo. Sicasí, Gagarin insistiera en qu'el techu del vehículu debiera tar recoyíu pa que la xente pudiere lu goyar. Gagarin dixera, "Si toa esa xente foi quien a tar embaxo la lluvia pa veme a min, yo tamién". Gagarin refugara l'usu d'un paragües y quedara nel Bentley descapotable pa que les enfotaes multitúes entá pudieren esfrutar de la so presencia.

Sergei Korolev, un de los autores inteleutuales de los cabezaleros años del programa espacial soviéticu, diría depués que Gagarin tuviera una sorrisa que pudiera "Allumar la Guerra Fría".

Llibrances

Rublu rusu conmemorativu de Gagarin (2001)
Estatua de Gagarin en Londres, cao d'Admiralty Arch

Gagarin sedría tamién honrráu pol programa espacial americanu dementres l'Apollo 11, cuando los astronautes Neil Armstrong y Buzz Aldrin dexaren un xergón coles medayes conmemoratives de Gagarin y el so compañeru cosmonauta Vladimir Komarov na superficie de la Lluna.

Tamién hubiere dos monedes conmemoratives asoleyáes na Xunión Soviética n'honor del 20 y 30 aniversariu de la so misión: Una moneda de rublu (1981, cobre-níquel) y otra moneda de trés rublos (1991, plata) En 2001, pa conmemorar el 40 aniversariu del viax de Gagarin, series de cuatro monedes cola so imax sedríen espublizáes en Rusia:Una moneda de 2 rublos (cobre-níquel), una de trés rublos (plata), una de 10 rublos (llatón-cobre, níquel) ya una de 100 rublos (plata). Nel añu 2011, la Federación Rusa fadría una moneda de 1000 rublos (oru) y otra de trés rublos (plata) n'alcordanza del 50 aniversariu.

El distritu de Gagarin na ciudá de Sevastopol (anguañu asitiada na República de Crimea, dientro de la Federación Rusa), sedría nomáu asina demientres la Xunión Soviética.

Nel 2008, la Lliga de ḥoquei Kontinental nomaría'l so troféu de campión como Copa Gagarin.

En 2010, nuna encuesta de la Fundación Espacial, Gagarin sedría allugáu nel sestu puestu na llista d'héroes espaciales, empatáu col personax ficticiu de la saga Star Trek, Capitán James T. Kirk.

En xineru de 2011, l'aerolínea armenia Armavia, nomara'l so primer Sukhoi Superjet 100 n'honor a Gagarin.

El 14 de xunetu de 2011, una On 14 July 2011, a statue of Yuri Gagarin was unveiled at the Admiralty Arch end of The Mall in London, opposite the permanent sculpture of James Cook. It is a copy of the statue outside Gagarin's former school in Lyubertsy.[1] In 2013, the London statue was moved to a permanent location outside the Royal Observatory in Greenwich, and was publicly unveiled on 7 March 2013.[2]

Cincuenta aniversariu

The 50th anniversary of Gagarin's journey into space was marked in 2011 by tributes around the world. A film titled First Orbit was shot from the International Space Station, combining the original flight audio with footage of the route taken by Gagarin.[3] The Russian, American, and Italian Expedition 27 crew aboard the ISS sent a special video message to wish the people of the world a "Happy Yuri's Night", wearing shirts with an image of Gagarin.[4]

Swiss-based German watchmaker Bernhard Lederer created a limited edition of 50 Gagarin Tourbillons to commemorate the 50th anniversary of Yuri Gagarin's flight.[5]

The launch of Soyuz TMA-21 on 4 April 2011 was devoted to the 50th anniversary of the first manned space mission.[6]

Honores y agasayos

and others.

Yuri Gagarin was elected an honorary citizen of the following cities:

He was also awarded the golden keys to the gates of the cities of Cairo and Alexandria (Egypt).

Fontes

Otres llectures

  • Jenks, Andrew L (2012). Northern Illinois University Press: The Cosmonaut Who couldn't Stop Smiling: The Life and Legend of Yuri Gagarin. ISBN 978-0-87580-447-7.
  • Cole, Michael D (1995). Enslow: Vostok 1: First Human in Space. ISBN 0-89490-541-4.
  • Doran, Jamie; Bizony, Piers (1998) Bloomsbury: Starman: The Truth Behind the Legend of Yuri Gagarin. ISBN 0-7475-4267-8.

Enllaces esternos

Plantía:External media

  1. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes guardian20110406
  2. ↑ «Gagarin Monument Moved from London's Mall to Greenwich». RIA Novosti. 7 March 2013. http://en.ria.ru/world/20130307/179877261/Gagarin-Monument-Moved-from-Londons-Mall-to-Greenwich.html. Consultáu'l 13 April 2014. 
  3. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes guardian20110411
  4. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes youtube20110411
  5. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes tourbillon
  6. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes mannedaero
  7. ↑ Error de cita: La etiqueta <ref> nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaes almanaquebrasil
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Yuri_Gagarin&oldid=745398»