Béla Lugosi

Béla Lugosi
Vida
Nacimientu	Lugoj (es) , 20  d'ochobre de 1882
Nacionalidá	Imperiu austrohúngaru Estaos Xuníos
Muerte	Los Angeles, 16  d'agostu de 1956 (73 años)
Sepultura	Cementeriu de Holy Cross
Causa de la muerte	infartu de miocardiu
Familia
Fíos/es	ver Bela G. Lugosi
Estudios
Llingües	inglés
Oficiu
Oficiu	actor de cine, actor de teatru, sindicalista, actor
Seudónimu/os	Arisztid Olt
Xéneru artísticu	Cine de terror
Serviciu militar
Lluchó en	Primer Guerra Mundial
IMDb	nm0000509

Béla Ferenc Dezső Blaskó (n'húngaru Blaskó Béla Ferenc Dezső) (ente'l 20 d'ochobre y el 29 d'ochobre de 1882 - 16 d'agostu de 1956), meyor conocíu como Béla Lugosi (d'orixe magiar) foi un actor austro-húngaru, por demás reconocíu por carauterizar al personaxe del Conde Drácula en delles producciones de Broadway, ente elles Drácula de 1927, y que lo llevó a la pantalla grande na película Drácula de Tod Browning en 1931.

Cuasi a la fin de la so vida, conózse-y por participar nes películes Glen or Glenda, Bride of the Monster y un pequeñu papel en Plan 9 From Outer Space, toes empobinaes por Ed Wood.

Biografía

Nació 1882 en Lugoj, Banat, rexón de l'actual Rumanía, pero nesi momentu perteneciente al Imperiu Austro-Húngaru siendo'l más pequeñu de los cuatro fíos d'un emplegáu bancariu.

Lugosi empezó la so carrera como actor n'Europa, trabayando en distintes obres de Shakespeare.

Mientres la Primer Guerra Mundial participó como teniente d'infantería y tres la guerra formó parte activa na izquierda del so país y fundó el sindicatu d'actores. En 1917 casóse con Ilona Szmik de quien se dixebraría en 1920.

Tuvo que exiliarse por cuenta de la so actividá política primero a Alemaña en 1919 y darréu abandonó Europa y colóse a los Estaos Xuníos. Ellí recibió'l papel de la so vida, el del Conde Drácula, qu'interpretó primero nos teatros de Broadway na obra Drácula (1927) y en diverses xires y que darréu llevó a la pantalla de la mano de Tod Browning en Drácula de 1931.

Ésitu cinematográficu

Nel so papel como «Drácula», la interpretación pola que más se -y conoz.

La película foi un ésitu, pero Lugosi se encasilló en papeles de terror con películes como White Zombie (n'España, La lexón de los homes ensin alma) y Scared to Death. Refugó interpretar a la bisarma en Frankenstein pero realizó un bon trabayu interpretando al trastornado Ygor en dos secuela, Son of Frankenstein y Ghost of Frankenstein antes d'aceptar interpretar finalmente a la bisarma en Frankenstein Meets the Wolf Man. Tuvo tamién un pequeñu papel na comedia clásica Ninotchka xunto a Greta Garbo.

Munchos films, como The Black Cat y l'enantes mentáu Son of Frankenstein oldearon a Lugosi col so mayor rival nel mundu del cine de terror, Boris Karloff. L'actitú de Lugosi ante Karloff ye tema de munches y bien variaes opiniones ente los espertos ya historiadores de cine. Munchos d'ellos fálennos d'un Lugosi resentíu pol ésitu y l'habilidá de Karloff de consiguir meyores papeles dientro de la escena del cine de terror, ente qu'otres hestories comenten qu'ente dambos actores -siquier mientres un tiempu- esistió una bien bona amistá.

Años más tarde, los papeles dexaron de llega-y y volvióse un adictu a la morfina, sustancia qu'empezó a utilizar mientres la so estancia nel frente de guerra p'apangar el dolor pola ferida sufierta na so pierna. Recreó per últimu vegada'l papel de Drácula na película Bud Abbott and Lou Costello Meet Frankenstein en 1948.

Decadencia y muerte

Yá cuasi a la fin de la so vida, volvió apaecer en películes, anque fueren de pésima calidá.

L'históricu direutor Ed Wood foi dende siempres un fanáticu de Lugosi. Wood consigue convencer a un vieyu Lugosi por que participara nun pequeñu papel na so película Glen o Glenda. Darréu, Lugosi volvería interpretar a un científicu llocu n'otra película de Wood, La novia de la bisarma. La película biográfica de Wood (Ed Wood, 1994), dirixida por Tim Burton reflexa, ente otros aspeutos, les rellaciones del direutor con Lugosi, interpretáu por Martin Landau, papel pol cual ganó'l Oscar de l'Academia como meyor actor secundariu.

De resultes de les sos apaiciones en películes de serie B, especialmente nel so filme Bride of the Monster, apaeció en dellos episodios de la serie de televisión Mystery Science Theater 3000.

Lugosi, na mítica Plan 9 from Outer Space.

Unu de los papeles más famosos de Lugosi foi'l qu'interpretó nuna película yá clásica que sería estrenada dempués de la so muerte. Plan 9 from Outer Space d'Ed Wood contenía metraxe de Lugosi entrepoláu con escenes d'un doble so que nun se paecía pa nada a él. Wood tuviera enormes dificultaes pa financiar el proyeutu, y namái foi capaz de filmar escenes curties y mudes qu'entamaba incorporar nel montaxe final una vegada atopara'l restu del so financiamientu. Sicasí, Lugosi finó trés años primero que llegara'l financiamientu total del proyeutu (de la mano de la Ilesia Baptista de Beverly Hills, concretamente), asina que Wood contrató al quiropráctico de la so esposa pa doblar a Lugosi, al que podemos estremar del auténticu Drácula pol fechu de que nun se paez en nada a Lugosi y porque se cubrir la cara con una capa en caúna de les sos tomes.

Finó d'un ataque al corazón a la edá de 73 años en Los Angeles, California, mientres s'atopaba sentáu nuna siella un 16 d'agostu de 1956. La lleenda del terror abandonábanos interpretando tamién na muerte al so personaxe más queríu y que más prestos -y dio en vida, el Conde Drácula: Lugosi foi soterráu llevando puestu'l so disfraz del conde vampiru, nel Holy Cross Cemetery de Culver City, California, non a pidimientu propiu como diz la lleenda urbana, sinón del so fíu George y la so madre Lillian Arch que consideraron qu'él lo quixo asina, tal que este afirma nos extras del DVD de Drácula na coleición Monsters Collection Universal Studios Classics.

Considérase-y como unu de los grandes actores clásicos del cine de terror, xunto a Lon Chaney Jr. (como l'Home Llobu) y Boris Karloff (como La Bisarma de Frankenstein y La Momia).

Pola so contribución al cine, Béla Lugosi foi gallardoniáu con una estrella nel llexendariu Paséu de la Fama, nel 6340 de Hollywood Boulevard.

Filmografía

Títulu	Añu
Plan 9 from Outer Space	1959
The Black Sleep	1956
Bride of the Monster	1955
Glen or Glenda	1953
Bela Lugosi Meets a Brooklyn Gorilla	1952
Mother Riley Meets the Vampire	1952
The Cask of Amontillado	1949
Abbott and Costello Meet Frankenstein	1948
Scared to Death	1947
Genius at Work	1946
The Body Snatcher	1945
Zombies on Broadway	1945
One Body Too Many	1944
Return of the Ape Man	1944
Voodoo Man	1944
The Return of the Vampire	1944
Ghosts on the Loose	1943
Frankenstein Meets the Wolf Man	1943
The Ape Man	1943
Bowery at Midnight	1942
Night Monster	1942
The Corpse Vanishes	1942
S.O.S. Coast Guard	1942
The Ghost of Frankenstein	1942
Black Dragons	1942
The Wolf Man	1941
Spooks Run Wild	1941
The Black Cat	1941
Invisible Ghost	1941
You'll Find Out	1940
The Devil Bat	1940
Black Friday	1940
The Saint's Double Trouble	1940
The Dark Eyes of London	1940
Ninotchka	1939
The Gorilla	1939
Son of Frankenstein	1939
The Phantom Creeps	1939
S.O.S. Coast Guard	1937
Shadow of Chinatown	1936
Postal Inspector	1936
The Invisible Ray	1936
Murder by Television	1935
The Raven	1935
The Mystery of the Marie Celeste	1935
Mark of the Vampire	1935
The Best Man Wins	1935
Chandu on the Magic Island	1935
The Mysterious Mr. Wong	1934
The Return of Chandu	1934
Gift of Gab	1934
The Black Cat	1934
The Devil's in Love	1933
International House	1933
Night of Terror	1933
The Whispering Shadow	1933
Island of Lost Souls	1933
The Death Kiss	1932
Chandu the Magician	1932
White Zombie	1932
Murders in the Rue Morgue	1932
Broadminded	1931
The Black Camel	1931
Women of All Nations	1931
50 Million Frenchmen	1931
Dracula	1931
Oh, for a Man	1930
Viennese Nights	1930
Renegades	1930
Wild Company	1930
Such Men Are Dangerous	1930
The Thirteenth Chair	1929
Prisoners	1929
The Veiled Woman	1929
How to Handle Women	1928
Punchinello	1926
Daughters Who Pay	1925
The Midnight Girl	1925
He Who Gets Slapped	1924
The Rejected Woman	1924
The Silent Command	1923
Ihre Hoheit die Tänzerin	1922
Apachenrache 3. Teil - Die verschwundene Million	1921
The Last of the Mohicans	1920
Todeskarawane Die	1920
Lederstrumpf 2. Teil: Der Letzte der Mohikaner	1920
Auf dean Trümmern des Paradieses	1920
Fluch der Menschheit - 2. Im Rausche der Milliarden Der	1920
Lederstrumpf 1. Teil: Der Wildtöter und Chingachgook	1920
Januskopf Der	1920
Nat Pinkerton im Kampf 1. Teil - Das Ende des Artisten Bartolini	1920
Tanz auf dem Vulkan - 2. Der Tod des Großfürsten Der	1920
Tanz auf dem Vulkan - 1. Sybil Young Der	1920
Hypnose	1920
Fluch der Menschheit - 1. Die Tochter der Arbeit Der	1920
Teufelsanbeter Die	1920
Frau im Delphin oder 30 Tage auf dem Meeresgrund Die	1920
99	1918
Élet királya Az	1918
Lili	1918
Küzdelem a létért	1918
Tavaszi vihar	1918
Álarcosbál	1918
Casanova	1918
Lulu	1918
A Régiséggyüjtö	1917
Leoni Leo	1917
Nászdal	1917
Ezredes Az	1917

Enllaces esternos

• Ficha de Béla Lugosi na Internet Movie Database (n'inglés)
• Bela Lugosi, Pickfair 5619 Hollywood (Santiago Estruch)
• Lugosi: Hollywood's Dracula (n'inglés)
• Bela Lugosi (n'español)
• Artículu sobre Béla Lugosi [1]
• Artículu sobre Béla Lugosi muerte.html
• Web Oficial de Béla Lugosi [2]

• Datos: Q34529
• Multimedia: Bela Lugosi

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Béla Lugosi.