Béla Lugosi
Béla Lugosi | |
|---|---|
.jpg) | |
| Vida | |
| Nacimientu |
Lugoj (es)  , 20 d'ochobre de 1882[1] |
| Nacionalidá |
 Hungría  Estaos Xuníos |
| Muerte | Los Angeles, 16 d'agostu de 1956[1] (73 años) |
| Sepultura | Cementeriu de Holy Cross |
| Causa de la muerte | infartu de miocardiu |
| Familia | |
| Casáu con |
valor desconocíu (1917 – div. 1920) Ilona Montagh (1921 – div. 1925)[2] valor desconocíu (1929 – div. 1929)[3] Lillian Arch (1933 – div. 1953) valor desconocíu (1955 – m. 1956)[4] |
| Fíos/es | Bela G. Lugosi |
| Estudios | |
| Llingües falaes |
inglés[5] húngaru |
| Oficiu | actor de cine, actor de teatru, sindicalista, actor |
| Altor | 185 cm |
| Premios | |
| Seudónimu/os | Arisztid Olt[6], Olt Arisztid, Albert Lugesi y Belo Lugosi |
| Xéneru artísticu | cine d'horror |
| Serviciu militar | |
| Lluchó en | Primer Guerra Mundial |
| IMDb | nm0000509 |
| belalugosi.com | |
 | |
 | |
Béla Ferenc Dezső Blaskó (n'húngaru Blaskó Béla Ferenc Dezső, 20 d'ochobre de 1882, Lugoj (es) – 16 d'agostu de 1956, Los Angeles), meyor conocíu como Béla Lugosi (d'orixe maxar) foi un actor austro-húngaru, por demás reconocíu por carauterizar al personaxe del Conde Drácula en delles producciones de Broadway, ente elles Drácula de 1927, y que lo llevó a la pantalla grande na película Drácula de Tod Browning en 1931.
Cuasi a la fin de la so vida, conózse-y por participar nes películes Glen or Glenda, Bride of the Monster y un pequeñu papel en Plan 9 From Outer Space, toes empobinaes por Ed Wood.
Biografía[editar | editar la fonte]
Nació 1882 en Lugoj, Banat, rexón de l'actual Rumanía, pero nesi momentu perteneciente al Imperiu Austro-Húngaru siendo'l más pequeñu de los cuatro fíos d'un emplegáu bancariu.
Lugosi empezó la so carrera como actor n'Europa, trabayando en distintes obres de Shakespeare.
Mientres la Primer Guerra Mundial participó como teniente d'infantería y tres la guerra formó parte activa na izquierda del so país y fundó'l sindicatu d'actores. En 1917 casóse con Ilona Szmik de quien se dixebraría en 1920.
Tuvo que exiliase por cuenta de la so actividá política primero a Alemaña en 1919 y darréu abandonó Europa y colóse a los Estaos Xuníos. Ellí recibió'l papel de la so vida, el del Conde Drácula, qu'interpretó primero nos teatros de Broadway na obra Drácula (1927) y en diverses xires y que darréu llevó a la pantalla de la mano de Tod Browning en Drácula de 1931.
Ésitu cinematográficu[editar | editar la fonte]
La película foi un ésitu, pero Lugosi se encasilló en papeles de terror con películes como White Zombie (n'España, La lexón de los homes ensin alma) y Scared to Death. Refugó interpretar a la bisarma en Frankenstein pero realizó un bon trabayu interpretando al trastornado Ygor en dos secuela, Son of Frankenstein y Ghost of Frankenstein antes d'aceptar interpretar finalmente a la bisarma en Frankenstein Meets the Wolf Man. Tuvo tamién un pequeñu papel na comedia clásica Ninotchka xunto a Greta Garbo.
Munchos films, como The Black Cat y l'enantes mentáu Son of Frankenstein oldearon a Lugosi col so mayor rival nel mundu del cine de terror, Boris Karloff. L'actitú de Lugosi ante Karloff ye tema de munches y bien variaes opiniones ente los espertos ya historiadores de cine. Munchos d'ellos fálennos d'un Lugosi resentíu pol ésitu y l'habilidá de Karloff de consiguir meyores papeles dientro de la escena del cine de terror, ente qu'otres hestories comenten qu'ente dambos actores -siquier mientres un tiempu- esistió una bien bona amistá.
Años más tarde, los papeles dexaron de llega-y y volvióse un adictu a la morfina, sustancia qu'empezó a utilizar mientres la so estancia nel frente de guerra p'apangar el dolor pola firida sufierta na so pierna. Recreó per últimu vegada'l papel de Drácula na película Bud Abbott and Lou Costello Meet Frankenstein en 1948.
Decadencia y muerte[editar | editar la fonte]
Yá cuasi a la fin de la so vida, volvió apaecer en películes, anque fueren de pésima calidá.
L'históricu direutor Ed Wood foi dende siempres un fanáticu de Lugosi. Wood consigue convencer a un vieyu Lugosi por que participara nun pequeñu papel na so película Glen o Glenda. Darréu, Lugosi volvería interpretar a un científicu llocu n'otra película de Wood, La novia de la bisarma. La película biográfica de Wood (Ed Wood, 1994), dirixida por Tim Burton reflexa, ente otros aspeutos, les rellaciones del direutor con Lugosi, interpretáu por Martin Landau, papel pol cual ganó l'Óscar de l'Academia como meyor actor secundariu.
De resultes de les sos apaiciones en películes de serie B, especialmente nel so filme Bride of the Monster, apaeció en dellos episodios de la serie de televisión Mystery Science Theater 3000.
Unu de los papeles más famosos de Lugosi foi'l qu'interpretó nuna película yá clásica que sería estrenada dempués de la so muerte. Plan 9 from Outer Space d'Ed Wood contenía metraxe de Lugosi entrepoláu con escenes d'un doble so que nun se paecía pa nada a él. Wood tuviera enormes dificultaes pa financiar el proyeutu, y namái foi capaz de filmar escenes curties y mudes qu'entamaba incorporar nel montaxe final una vegada atopara'l restu del so financiamientu. Sicasí, Lugosi finó trés años primero que llegara'l financiamientu total del proyeutu (de la mano de la Ilesia Baptista de Beverly Hills, concretamente), asina que Wood contrató al quiropráctico de la so esposa pa doblar a Lugosi, al que podemos estremar del auténticu Drácula pol fechu de que nun se paez en nada a Lugosi y porque se cubrir la cara con una capa en caúna de les sos tomes.
Finó d'un ataque al corazón a la edá de 73 años en Los Angeles, California, mientres s'atopaba sentáu nuna siella un 16 d'agostu de 1956. La lleenda del terror abandonábanos interpretando tamién na muerte al so personaxe más queríu y que más prestos -y dio en vida, el Conde Drácula: Lugosi foi soterráu llevando puestu'l so disfraz del conde vampiru, nel Holy Cross Cemetery de Culver City, California, non a pidimientu propiu como diz la lleenda urbana, sinón del so fíu George y la so madre Lillian Arch que consideraron qu'él lo quixo asina, tal que este afirma nos extras del DVD de Drácula na coleición Monsters Collection Universal Studios Classics.
Considérase-y como unu de los grandes actores clásicos del cine de terror, xunto a Lon Chaney Jr. (como l'Home Llobu) y Boris Karloff (como La Bisarma de Frankenstein y La Momia).
Pola so contribución al cine, Béla Lugosi foi gallardoniáu con una estrella nel llexendariu Paséu de la Fama, nel 6340 de Hollywood Boulevard.
Filmografía[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ URL de la referencia: https://beladraculalugosi.wordpress.com/2012/08/04/wild-wooing-tactics-of-a-temperamental-adonis-bela-lugosi-and-ilona-von-montagh/. Data de consulta: 26 setiembre 2021.
- ↑ URL de la referencia: https://beladraculalugosi.wordpress.com/2012/03/28/whatever-happened-to-beatrice-weeks-the-unhappy-story-of-the-third-mrs-bela-lugosi-by-frank-j-dello-stritto/. Data de consulta: 26 setiembre 2021.
- ↑ URL de la referencia: https://beladraculalugosi.wordpress.com/2011/10/05/draculas-coffin-the-story-of-bela-lugosi%e2%80%99s-steamer-trunk-by-frank-j-dello-stritto/. Data de consulta: 26 setiembre 2021.
- ↑ «idRef» (francés). Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Consultáu'l 11 mayu 2020.
- ↑ Afirmao en: catálogu de la Biblioteca Nacional Checa. Identificador NKCR AUT: xx0182948. Data de consulta: 30 agostu 2020.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
- Béla Lugosi na Internet Movie Database (n'inglés)
- Bela Lugosi, Pickfair 5619 Hollywood (Santiago Estruch)
- Lugosi: Hollywood's Dracula (n'inglés)
- Bela Lugosi (n'español)
- Artículu sobre Béla Lugosi [1]
- Artículu sobre Béla Lugosi muerte.html
- Web Oficial de Béla Lugosi [2]
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q34529
Multimedia: Bela Lugosi
- Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Béla Lugosi.
