Ariete
Un ariete ye un arma d'asediu aniciada en dómines antigües, usada pa romper les puertes o les parés fortificaes. Na so forma más simple, un ariete ye tan solo un tueru grande y pesáu, cargáu por delles persones ya impulsáu con fuercia contra una torga. L'ímpetu del ariete ye abondu pa estropiar l'oxetivu. De normal lleva incorporada al tueru la cabeza d'un carneru p'aprovechar el so cornamenta enroscada en forma de círculu.
Clases
[editar | editar la fonte]Nos diseños más sofisticaos, los arietes yeren impulsaos con una fonda (arma) y soportaos con cuerdes o con cadenes dientro d'un marcu rodante, de cuenta que podíen ser muncho más grandes y tamién se podíen pivotar más fácilmente en contra del so blancu. En delles ocasiones, la punta del ariete diba reforzada con una cabeza de metal, y les partes vulnerables del ariete reforzar con bandes metáliques. Munchos arietes tamién cuntaben con cubiertes proteutores y parés llaterales reforzaes con cueru o otros materiales pa prevenir que l'ariete fuera atacáu con fueu.
Dellos arietes nun yeren propulsados con cuerdes o cadenes, sinón que nel so llugar yeren sofitaos sobre vigues. Esto daba a los arietes un percorríu enforma mayor, de cuenta que pudieren algamar una mayor velocidá antes de cutir al so oxetivu, y polo tanto que fueren más destructivos. Esti tipu d'ariete foi usáu por Alexandru Magnu y descritu pol escritor Vitruvio.
Nos castiellos, los defensores procuraben prevenir los ataques de los arietes llanzando torgues frente a éstos, momentos primero que cutieren la paré, usando cuerdes con gabitos pa inmovilizar el tueru, amburando al ariete o saliendo sorpresivamente p'atacalo.
Les variaciones del ariete incluyeron a la abarrena, el mure y el arpón de sitiu. Estos yeren más pequeños qu'un ariete y podíen utilizase n'espacios más llindaos.
Los arietes inda s'emplegaben na dómina moderna pa diverses actividaes, delles vegaes montaos sobre vehículos. Los equipos SWAT usen de cutiu arietes metálicos de dos mangos p'abrir les puertes trabaes.
Historia del ariete
[editar | editar la fonte]Antigüedá
[editar | editar la fonte]L'ariete cubiertu, máquina desenvuelta nel Oriente Próximu mientres les campañes del segundu Imperiu asiriu, foi'l sistema más emplegáu pa bater los murios d'una ciudá. Esistíen dellos modelos, según amuesen los relieves de los palacios de Tiglath-Pileser III nos que se representa un ariete de doble punta actuando so la proteición d'arqueros, y Senaquerib, en qu'un ariete móvil actúa contra torres y muralles.
Diodoro Sículo[1] indica que l'ariete foi emplegáu per primer vegada en Grecia mientres l'asediu de Samos polos atenienses nel 440 e.C., siendo'l so inventor Artemón de Clazómenas, inxenieru al serviciu de Pericles,[2] anque diverses fontes describen pa cronoloxíes anteriores l'emplegu d'armazones de madera p'averase a les fortificaciones, como nel sitiu d'Elis.[3]
L'ariete, protexíu por un mantelete o una cubierta reforzada con pieles p'aumentar la so espesura o torgar la espansión de líquidos inflamables, y sobre el que s'arramaba agua pa torgar la combustión, yera una estructura de balancín, dotada o non de ruedes, que podía cutir repetidamente un puntu del muriu hasta consiguir romper la so estabilidá.
L'exércitu cartaxinés emplegó profusamente los arietes contra Sagunto consiguiendo, según los escritores clásicos[4] baltar bona parte de los murios yá dende los primeros momentos del asediu, ensin consiguir, sicasí, qu'estos ésitos viérense coronaos pola conquista de la ciudá.
Coles mesmes que los cartaxineses introducíen l'ariete nel Mediterraneu central,[5] desenvolviéronse les téuniques pa enzancar el so emplegu y la expugnación de los murios por fundimientu.
Eneas el Tácticu describe diversos sistemes destinaos a torgar que los arietes cutan contra los murios,[6] procedimientos que nun son, sicasí, orixinarios de Grecia, yá que yá tán representaos nos relieves de la ciudá asiria de Nimrud correspondientes al reináu de Senaquerib (883-859 e.C.).
Estes téuniques nun apaecen reflexaes nes fontes clásiques relatives a la península ibérica, anque sí que tán les midíes que tienen de tomase pa desaniciar el fundimientu d'una parte de les fortificaciones. Por ello, y yá que dambes son complementaries, puede afirmase tamién que seríen conocíes polos guerreros íberos les formes d'enfrentase a los arietes dende lo alto de les muralles.
Nel momentu que una seición del muriu yera baltada, l'acumuladura de material de construcción qu'ocupaba'l llugar siguía sirviendo como base pa la defensa de la ciudá,[7]anque'l meyor sistema pa restañar los daños causaos polos arietes o la zapa yera la construcción d'un nuevu muriu nel interior de la plaza asediada que sustituyera al anterior. Esta solución ye l'adoptada polos defensores de Sagunto cuando les armes d'asediu o máquines púniques consiguen romper el perímetru defensivu de la ciudá, restañando asina los daños y enllargando la resistencia.[8] L'aplicación de los preceptos de Eneas el Tácticu sobre la construcción de murios interiores tien un escelente exemplu nel asediu de Platea polos lacedemonios.[9]
Usos históricos del ariete
[editar | editar la fonte]- El sitiu d'Alesia
- La destrucción de Xerusalén
- Usu mientres les Cruzaes
- La Cayida del Imperiu romanu d'Occidente cayida de Roma
- El sitiu de Constantinopla
Un mitu popular en Gloucester sostién que la famosa rima de neños, Humpty Dumpty, trata sobre un ariete usáu nel sitiu de Gloucester en 1643, mientres la guerra civil inglesa. Sicasí, esta historia ye falsa; mientres el sitiu que duró solamente un mes, nun s'utilizó nengún ariete, anque s'usaron dellos cañones. La idea paez habese aniciáu nun ensayu d'historia del profesor David Daube, escritu pa la Oxford Magacín en 1956, y ésti foi creíu polos llectores a pesar de les obvies improbabilidaes (por casu, el plan pa cruciar el ríu Severn llanzando l'ariete llomba embaxo con gran velocidá, entá cuando'l ríu tien cerca de 30 m (100 pies) d'anchu nesti puntu).
Notes
[editar | editar la fonte]- ↑ Diodoro Sículo, Biblioteca histórica, XII, 28.
- ↑ Plutarcu, Vida de Pericles, XXVII, 3
- ↑ Xenofonte, Heléniques, III, 1, 7
- ↑ Titu Liviu, Historia de Roma dende la so fundación, XXI, 7-8
- ↑ Marcu Vitrubio Polión llegó a afirmar, incorreutamente, que l'ariete yera una invención cartaxinesa. De Architectura, X, 13, 1.
- ↑ Eneas el Tácticu, Poliorcética, XXXII, 3-5.
- ↑ Silio Itálicu, Púnica, I, 372-374.
- ↑ Titu Liviu, Historia de Roma dende la so fundación, XXII, 11
- ↑ Tucídides, Historia de la Guerra del Peloponeso, II, 86, 3-4.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]