Anubis
Anubis (/əˈnuːbɪs/ or /əˈnjuːbɪs/; griegu antiguu: Ἄνουβις, exipciu: jnpw, coptu: ⲁⲛⲟⲩⲡ Anoup) ye'l nome griegu d'un dios acomuñáu cola muerte y la vida dempués de la muerte na relixón del Antiguu Exiptu, maestru de les necrópolis y patrón d'embalsamadores, representáu como un gran cánidu negru cháu sobre'l so estómagu, probablemente un chacal o un perru selvaxe, o como un home con cabeza de perru. El significáu de Anubis, Inpu n'exipciu antiguu, Anub en coptu, Ἄνουβις (Anoubis) en griegu antiguu sigue siendo daqué difusu: de numberoses esplicaciones propunxéronse, pero puede ser solo una onomatopeya qu'espresa'l chacal agullando. Probablemente, la forma canina del dios foi inspiráu polos antiguos exipciu pol comportamientu de los caninos, de cutiu carroñeros comenenciosos pasiando pela nueche nos campusantos en busca de cadabres.
Los principales epítetos del dios Anubis resalten los sos venceyos colos grandes campusantos del país y el so papel na deidá funeraria que lleva. El so cultu ye atestiguáu en tol territoriu d'Exiptu dende'l sieglu XXXII e.C. y foi intensu mientres más de tres milenios, apagáu ente los sieglos IV y VI de nuesa yera, a raigañu del surdimientu del cristianismu. Si Anubis yera una deidá nacional, sicasí, taba estrechamente venceyada a los nomos rexonal XVI y XVIII del Alto Exiptu y n'especial la ciudá de Hardaï, más conocida pol nome griegu de Cinópolis, que significa la ciudá de los perros».
Los sacerdotes exipcios son l'orixe de munches de les tradiciones relatives a los venceyos familiares de Anubis, faciendo d'él el fíu de la vaca primordial Hesat o fíu de Ra con Neftis. Una versión del griegu Plutarcu nel sieglu II de nuesa yera, narra que ye'l fíu illexítimu de Neftis y Osiris. Cuando ésti ye asesináu y desmembrado por Seth, Anubis participó xunto a Isis y Neftis na reconstrucción del cuerpu d'Osiris, inaugurando, con esti xestu, la práutica de la momificación. Asignáu pa vixilar la «Bel Occidental» —un eufemismu pa referise a la tierra de los muertos- Anubis da la bienvenida a los muertos con él. Él momifica los cuerpos pa faelos incorruptibles y eternos, purifica los corazones y les agalles contaminaes pola baxeza terrestre, evalúa les almes cola pesadura del corazón y apurre munches ufriendes d'alimentos por que'l difuntu algame'l rangu d'ancestru dignu.
Denominación
[editar | editar la fonte]La deidá exipcia Anubis ye unu de los más antiguos dioses esistentes. La manera d'escribir el so nome en calteres xeroglíficos evolucionó a lo llargo de los sieglos, diendo dende'l símbolu únicu del perru cháu a un grupu de signos fonéticos determinaos dacuando col símbolu canín. A pesar de numberosos supuestos, el significáu del nome ye confusu ya inesplicable. Les postreres proponen una onomatopeya. Les distintes funciones funerales de Anubis reflexen nos sos cinco principales epítetos y fáen-y el maestru del dominiu de los muertos.
Nome
[editar | editar la fonte]Inpu (Anubis) en xeroglíficu | |||||
|
Xeroglíficos
[editar | editar la fonte]El teónimo Anubis d'un xuegu Inpu (Inpu, Anpu, Anup, Anupu)[n 1] pol entemediu de la so forma helenizada Ἄνουβις (Anoubis).[1]
El dios Anubis, o un dios canín tipu Anubis ye unu de los dioses más antiguos d'Exiptu antiguu. Dende'l periodu predinástico, conozse'l xeroglíficu del canín recostado (nel suelu o nuna ermita)[n 2] Les escavaciones arqueolóxiques en Umm el-Qaab, la necrópolis real de la ciudá d'Abidos, los fragmentos ensin cubrir de plaques de cerámica y marfil inclúin el ideograma del canín recostado, dataes del rei Escorpión del periodu protodinástico d'Exiptu y el rei Dean de la primer dinastía (ente 3200 y 3000 e.C.).[2] Mientres l'imperiu Antiguu, que s'atopa frecuentemente en testos xeroglíficos de fórmules d'ufriendes funeraries. Xeneralmente, los exiptólogos interpreten esto como Anubis. Ye bien difícil atribuyir divinidá a ésti, porque'l nome de Anubis nun s'escribe con xeroglíficos fonéticos antes de la dinastía VI, alredor de 2200 e.C. Nos monumentos, l'ideograma ye la única manera d'escritura mientres la IV y V dinastía.
Iconografía
[editar | editar la fonte]Anubis yera representáu como un home con cabeza de cánidu, o como un perru exipciu (o chacal) negru, pol color de la podrizu de los cuerpos, y de la tierra fértil, símbolu de resurreición. Dacuando, apaez como un cánidu qu'acompaña a Isis. L'asociación col chacal débese, probablemente, al so vezu de desenterrar los cadabres de les tumbes p'alimentase. Anubis yera representáu con pelame negra, a pesar de que los chacales nel Antiguu Exiptu teníen una pelame acoloratada, por cuenta de qu'esi color simbolizaba la resurreición y la fertilidá, pol color del llimu traíu pol Nilu cada añu, qu'anovaba la fertilidá de los campos.
Mitoloxía
[editar | editar la fonte]Anubis yera l'antiguu dios de la Duat. Anubis taba rellacionáu non yá cola muerte, tamién cola resurreición dempués d'ella, y yera pintáu en color negru, color que representa la fertilidá.[3]
Cuando Osiris xubió al poder nel mundu de los muertos, la Duat, Anubis tomó un papel secundariu, llindándose a embalsamar los cuerpos de los faraones, emponelos a la necrópolis y curiala cola so vida. Los sacerdotes de Anubis usaben unes mázcares rituales cola so figura na ceremonia d'embalsamamientu del faraón. Tamién Anubis yera l'encargáu de vixilar, xunto a Horus, la balanza na que se pesaben los corazones de los difuntos mientres el Xuiciu d'Osiris.
Los primeros testos relixosos nun-y asignen proxenitores, anque nos Testos de les Pirámides la so fía ye Qebehut, la diosa que purificaba al difuntu. Nos Testos de los Sarcófagos, Bastet o Hesat, yeren la so madre. N'otros testos yera fíu de Ihet (diosa de la mitoloxía d'Esna); tamién de Ra y Neftis, de Seth y Neftis, de Sejmet-Isis y Osiris (en Menfis), o de Sopedu.
Plutarcu escribió que Anubis yera fíu d'Osiris y Neftis. Osiris, dexó embarazada a Neftis, la hermana de Isis, en cuenta de a la so esposa. Porque Neftis amarutar de Isis, según otros testos. Asina, Neftis nició a Anubis.
Tamién Anubis ye consideráu'l fíu illexítimu de Seth, niciáu por Neftis. Seth decide asesinalo al enterase de la so nacencia, pero Neftis va apurrir el neñu a Isis, la hermana y esposa d'Osiris, quien lo protexe y cría. Cuando Seth matu a Osiris, Anubis va ayudar a Isis a resucitar al dios. Por esta razón Anubis yera l'encargáu d'embalsamar a los faraones, y emponelos a la necrópolis.
Epítetos
[editar | editar la fonte]Recibió los epítetos y títulos de: "Señor de les necrópolis", "Señor de la Tierra Sagrada", "Señor del País Sagráu", "Señor de Rosetau", "El que ta sobre'l so monte", "Señor de los covarones", "El que preside la capiya divina", "El que ta na cámara del embalsamamientu", "Señor de los embalsamadores", "El que ta sobre vender", "El que cunta los corazones", "El Señor de Nubia".[4]
Sincretismu
[editar | editar la fonte]Tanto en Asiut como en Menfis rellacionóse-y con Osiris. Delles de les sos manifestaciones son Jentyamentiu, Tepydyeduef o Nebtadyeser, amás taben estrechamente rellacionáu con Horus (Heru-em-Anpu) y Sokar. Taba tamién rellacionáu con Nemty.
Cultu
[editar | editar la fonte]Dios orixinariu de Behedet, según Jacques Pirenne, y dios principal de Bata, foi veneráu en Inpu (Cinópolis), Naret-ef-jent o Sauty (Licópolis), y Menfis. Tamién nos santuarios de munches necrópolis.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Notes
[editar | editar la fonte]- ↑ La escritura xeroglífico representa les consonantes y delles semi-cales, prescindiendo de les vocales. Poro, la vocalización exacta de la pallabra exipcia perdióse (Betrò 1995, p. 19-22). La presencia de la semi-vocal -o según dicir Pierre Lacau el valor fonéticu de inpou (acastellanáu inpu) ye *einoupew (o daqué similar), el téonimo devenant Ἄνουβις (Anoubis) en griegu antiguu (Llibru I de la Biblioteca histórica de Diodore de Sicile por casu) o Άνουπις (Anoupis) o Ένουβις (Enoubis), Anubis en llatín y Anoup en coptu. Pascal Vernus utiliza'l teónimo Anoubis nel so llibru Dioses d'Exiptu, Paris, 1998, (p. 185) que xulga más correutu. Según Terence, la pronunciación exipcia DuQuesne sería *yanoup (acastellanáu "Yanup") (DuQuesne 2005, p. 80-81).
- ↑ Xeroglíficos Y15 y Y16 de la clasificación de los xeroglíficos de Gardiner.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Rachet 1998, p. 22, Desroches Noblecourt 2004, p. 106.Spence & Putman 1998, p. 49-51.
Holger Kockelmann. «Anubis» (alemán). Archiváu dende l'orixinal, el 5 d'ochobre de 2013. Consultáu'l 21 d'abril de 2013. - ↑ DuQuesne 2005, p. 37, 41.
- ↑ Nel antiguu Exiptu'l negru yera color de fertilidá porque al xubir el nivel del ríu na crecida depositaba una trupa capa de llimu negru sobre'l que depués granaben los cultivos.
- ↑ de la Torre Suárez, Juan: Anubis
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Pinch, Geraldine (2002). «Anubis», Handbook of Egyptian mythology. Ed. ABC-CLIO. ISBN 1-57607-242-8.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Elisa Castel: Gran Diccionariu de Mitoloxía Exipcia, en egiptologia.com (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).