Esgrima
 Esgrima | ||
|---|---|---|
 | ||
| Autoridá deportiva | FIE | |
| [editar datos en Wikidata] | ||
La esgrima[1], conocida tamién como esgrima deportiva pa estremala de la esgrima histórica, ye un deporte de combate nel que s'enfrenten dos contrincantes debidamente protexíos que tienen d'intentar tocase con un arma blanca, en función de la cual estrémense tres modalidaes: sable, espada y florete. La so definición ye "arte de defensa y ataque con una espada, florete o una arma similar". La esgrima moderna ye un deporte d'entretenimientu y competición, pero sigue les regles y téuniques que se desenvolvieron nel so orixe pa un manexu eficiente de la espada nos duelos. La esgrima artística ye una modalidá actual qu'incorpora elementos de la esgrima histórica xunto a artes del espectáculu.
La pallabra procede del verbu remanar, y ésti de la mesma del verbu xermánicu skermjan, que significa reparar o protexer. Los contrincantes reciben el nome de tiradores. Cuando un tirador ye tocáu pol arma del rival, el tirador que toca al rival recibe un puntu.
A finales del sieglu XVI empiecen a ver la lluz n'Europa distintos manuales de la disciplina. Ésta acaba d'instituyise como deporte a finales del sieglu XIX, cuando les armes blanques yá nun se destinen a la defensa personal. Adóptase entós la llingua francesa na terminoloxía del reglamentu. La esgrima ta presente na primer edición de los Xuegos Olímpicos modernos, anque namái en categoría masculina. Incorpórase la categoría femenina en 1924.
Orixe
[editar | editar la fonte]Como deporte, postular n'España que s'aniciaría nesi país cola espada ropera, arma que forma parte del vestuariu o indumento caballerescu, anque l'usu de les armes modernes d'esgrima surde a finales de la renacencia simultáneamente en toa Europa.
Tanto ingleses como franceses, españoles, italianos y hasta alemanes apuéstense l'orixe de la esgrima moderna. Na zona xermánica constátase la tratadística dende finales del sieglu XIII cola obra anónima conocida como Royal Armouries Ms. I.33 a la que-y siguen otros escritos qu'indiquen la esistencia d'una tradición fuertemente asitiada que'l so máximu representante sería Johannes Liechtenauer.
N'Italia'l primer tratáu calteníu ye obra de Fiore dei Liberi, del añu 1409, aproximao. Tamién Inglaterra caltién escritos como'l Manuscritu Harley, calteníu nel British Museum, datable en redol a 1430: un testu anónimu rimado, indicador d'una incipiente escuela inglesa d'esgrima de salón.
Pela so parte, en Francia, la bibliografía empecípiase apenes unos años dempués, a mediaos del sieglu XV, con Le Jeu de l'hache d'armes, coles mesmes anónimu.
Con tou, les téuniques y exercitación cola espada perder nel tiempu, pero lo cierto ye que la esgrima tal que la conocemos agora ta fuertemente amestada a la implantación de les armes de fueu. Llegó un momentu nel que les armadures dexaron de tener sentíu, dando pasu a espaes más llixeres, y a esto habría que xunir la cultura de la defensa del honor ente otros matices contextuales. Pero nun ye hasta'l sieglu XIX cuando, de nuevu colos españoles, toma forma de deporte y, pocu dempués, acaba per incluyir se nos xuegos olímpicos de 1896.
Esgrima xermánica
[editar | editar la fonte]
La esgrima xermánica ye l'arte de combate qu'entiende les téuniques d'empléu de la espada llarga a dos manes (Langschwert) enseñaes nel Sacru Imperiu Romanu Xermánicu ente los sieglos XIV y XVII, tal que se describen nel Fechtbücher ("manuales de combate").
Esgrima italiana
[editar | editar la fonte]Esgrima italiana ye un términu que s'emplega pa describir l'estoque y la téunica que los italiapopularizáronnos n'Europa, principalmente n'Inglaterra y Francia. L'orixe del sistema de combate suelse afitar en 1409, fecha del tratáu italianu más antiguu del que se tien conocencia, y estiéndese hasta 1900, na etapa de la esgrima clásica.
Anque les armes y los fines pa los que s'usaben camudaron radicalmente mientres esos cinco sieglos, delles carauterístiques permanecieron constantes na escuela italiana. Dalgunes d'elles son la preferencia por determinaes guardias, la especial atención al tempo y munches de les aiciones defensives.
Na actualidá, l'estilu caltiénse tantu n'Italia como nel restu del mundu. N'Italia, escueles oficiales d'esgrima como la Accademia Nazionale ufierten maestríes, tantu n'esgrima histórica como n'esgrima moderna, que se xunten a los principios de la téunica italiana. Tamién se practica la esgrima italiana n'instituciones nel estranxeru, como la Universidá Estatal de San José, en California, Estaos Xuníos.
Esgrima española
[editar | editar la fonte]N'España homes y muyeres prauticar y nel sieglu XV apaecen los primeros trataos qu'establecen les pautes pal exerciciu d'esta actividá.[2]
Como práutica de combate d'armes blanques, aniciar n'España cola famosa espada ropera, esto ye, arma que formaba parte del vestuariu o indumento caballerescu. Homes y muyeres prauticar y como testimoniu, sábese que la Princesa de Éboli, bella pero tuerta, pudo perder el güeyu en desgraciáu accidente causáu pol so maestru d'esgrima.[ensin referencies]
Los primeros trataos de la esgrima atopar n'España, Verdadera Maña (1472), esti llibru desenvuelve un sistema d'esgrima llamáu Verdadera Maña que ye un métodu global de llucha con armes blanques con un fuerte componente matemáticu, filosóficu y xeométricu, frutu de la educación renacentista de los sos inventores.de J. Pons y "El manexu de les armes de combate" (1473) de Pedro de la Torre. Trátase del únicu deporte olímpico con orixe español. Cola desapaición del duelu nel postreru terciu del sieglu XIX, apaecen tamién les regles propies de caúna de les armes de la esgrima moderna. Dende esi momentu, los trés van siguir una evolución paralela.
A pesar de la historia del deporte nel país, l'únicu deportista que llogró una medaya nos Xuegos Olímpicos ye José Luis Embaxo que llogró la de bronce n'espada en Beixín 2008.
Desapaición del duelu
[editar | editar la fonte]Cola desapaición del duelu nel postreru terciu del sieglu XIX, apaecen tamién les regles propies de caúna de les armes de la esgrima moderna. Dende esi momentu, los trés van siguir una evolución paralela.
Deporte Olímpico
[editar | editar la fonte]Los Xuegos Olímpicos d'Atenes de 1896, los primeres de la era moderna, fueron iniciativa del barón Pierre de Coubertin. Él mesmu, que yera xugador d'esgrima, incluyó competiciones de florete y sable, dambos en categoría masculina individual. La espada introducir nos Xuegos siguientes, los de París, 1900. El sable y florete por equipos llegaría nos Xuegos Olímpicos de Saint Louis de 1904. Los primeres Campeonatos del Mundu d'Esgrima celebrar en Londres en 1956. El florete femenín apaeció a nivel individual en 1924 nos Xuegos Olímpicos de París y por equipos en 1932 en los de Los Angeles.
En 1913 naz la Federación Internacional d'Esgrima, n'empezando a constituyise federaciones nacionales a partir de 1906. Esta Federación Internacional va ser quien conste como organizadora de les grandes competiciones y la responsable del Reglamentu Internacional pa estes pruebes.
Dende entós introduciéronse numberosos cambeos, ente ellos la irrupción de la teunoloxía que dexa'l rexistru electrónicu de los tocaos cola ayuda d'un aparatu señalizador y la meyora na seguridá de los materiales, tantu de la indumentaria ropa de proteición proteutora como de les armes, que faen de la esgrima actual un deporte nel que los accidentes son práuticamente inesistentes.
Armes modernes
[editar | editar la fonte]
Na esgrima moderna úsense trés armes: el florete, la espada, y el sable, feches d'aceru templáu. El llargor mínimu dexada de la fueya pa florete y espada ye de 90 cm y nel casu del sable de 88 cm, siendo'l llargor máximu de l'arma de 110 cm pa los dos primeres y de 105 cm pal sable. El pesu máximu autorizáu debe de ser inferior a 500 g nel florete y sable y de 750 g na espada.
Florete
[editar | editar la fonte]Arma desenvuelta mientres el sieglu XVII como arma llixera d'entrenamientu pa combate.[3]
Desenvuelta como arma de práutica y deportiva, el florete ye considerada la básica. Ye llixera y flexible y úsase pa consiguir tocaos embistiendo cola so punta roma. La fueya ye rectangular en seición tresversal. L'área válida de tocáu pa los floretistas ye'l torso y el cazu del mazcaritu, resultando polo tanto "non válidu" el tocáu nes estremidaes o la cabeza. Los tocaos fáense namái de punta igual que cola espada, ensin el filu y contrafilo como nel casu del sable.
Los tocaos rexístrense gracies a un petu metalizado, que se xune a la rede de rexistru de tocaos por aciu un pasante especial.
Amás, ye una arma de convención, esto ye, asígnase prioridá a los ataques, nun esistiendo en nengún casu un tocáu doble.
Nel mundu de la esgrima, considérase como más hábiles a los floretistas una y bones esta arma ye la más téunica de los trés y rique más maña mental y física, pos los sos movimientos (paraes y respuestes) riquen una mayor habilidá y rapidez.
Espada
[editar | editar la fonte]La espada moderna deriva del espadín francés, que de la mesma vien de la espada ropera. Como'l florete, ye una arma d'estocada, pero tien una cazoleta, releganche o proteición de mano más grande, amás de ser más pesada y de tener una construcción más ríxida. La seición de la so fueya ye triangular. L'área válida d'ataque ye tol cuerpu.
Los duelos d'espada son los más realistes, pos s'asemeyen más a la esgrima clásica, nun tien regles de convención y solo cunta l'orde cronolóxicu ente un tocáu y otru, pudiendo esistir los tocaos dobles.
Sable
[editar | editar la fonte]El sable modernu deriva de l'arma qu'usaben los soldaos de caballería. Tien un proteutor en forma de concu, que se curva so la mano, y una fueya rectangular en seición tresversal. Los tocaos o puntos pueden consiguise embistiendo cola punta o cutiendo col filu o col contrafilo. Considérase blancu válidu'l torso, la cabeza y los brazos.
Al igual que'l florete ye una arma de convención, na que s'asigna prioridá a los ataques, y nun esisten tocaos dobles.
Los asaltos (esto ye, los acometimientu(s) que se fai(n) metiendo'l pie derechu y la espada coles mesmes, según la definición del Diccionario de la lengua española)[4] de sable son los más rápidos y axilosos n'esgrima, polo que riquen una bona forma física.
Poses, desplazamientos y ataques d'esgrima
[editar | editar la fonte]- Guardia
- Ye la principal y de la que s'empecipien tolos ataques.
- Dende posición de firmes, dixebrar un pocu les piernes, adelantrar la pierna derecha o la izquierda en función de si yese diestru o zurdu, y xirar la cabeza a la derecha o esquierda, según el mesmu orde.
- Xirar el pie derechu tamién escontra la derecha, dexando que quede en perpendicular col esquierdu procurando formar un ángulu de 90º.
- La separación del pie derechu y l'esquierdu ye, aproximao, un pie y mediu
- Flexionar les rodíes hasta formar un ángulu rectu.
- Dixebrar del tueru'l brazu armáu un palmo más o menos.
- Llevantar l'antebrazu non armáu, de tal manera que forme un ángulu rectu col brazu.
- Caltener la espada o'l florete paralelu al suelu y apuntando al frente. Nel casu del sable, coyer l'arma apuntando escontra riba ya inclinala llixeramente escontra la izquierda faciendo que "encruz" la cara.
- Llevantar el brazu non armáu como si tuviérase "sacando músculu", caltener el brazu y antebrazu n'ángulu rectu y dexar la muñeca muerta.
- Caltener en tou momentu'l llombu rectu.
Estes son les instrucciones xenerales, pero, dependiendo de l'arma que se tea utilizando la posición de l'arma y del brazu varien un pocu. Mientres n'espada l'antebrazu atópase en posición horizontal, en florete, la punta de l'arma apunta llixeramente escontra riba (una y bones el brazu nun ye zona de blancu válidu y nun hai necesidá de protexelo).
- Desplazamientos básicos
- Colar (desplazamientu palantre):
- Llevantar el pie derechu sofitando'l talón nel suelu. El pesu va cayer na pierna esquierda.
- Adelantrar la pierna derecha ensin mover la esquierda.
- Sofitar tol pie derechu nel suelu a la mesma vegada que se mueve palantre l'esquierdu.
- Procurar caltener la posición de guardia, esto ye, arguta y colos brazos armao y desarmao nel so sitiu.
Cola práutica, el pie derechu va alzase apenes unos centímetros del suelu, pero mientres l'aprendizaxe esaxeren los movimientos.
- Romper (desplazamientu escontra tras):
- Mover el pie esquierdu escontra tras llevantándolo unos pocos centímetros del suelu ensin mover el derechu.
- Dexar sofitáu namái'l talón derechu nel pisu.
- Mover el pie derechu escontra tras recuperando la posición de guardia.
- Procurar caltener la posición de guardia, esto ye, arguta y colos brazos armao y desarmao nel so sitiu.
- Ataques básicos (pa espada y florete)
- Llinia Ye l'ataque básicu y
sirve de "catapulta" pa otros ataques. Tamién sirve pa caltener a distancia al contrincante.
Dende la posición de guardia, espurrir el brazu armáu apuntando al costazu del contrincante. En casu de prauticar ante un espeyu, tien d'apuntase al costazu del brazu armáu del reflexu.
- Contraataque Faise un
fondu (vease más embaxo) y al volver a la guardia permanecer col brazu armáu percima de la cabeza, l'arma apuntando escontra baxo y les piernes más xuntes que na guardia.
- Fondu
- Alliniar los talones de forma que quede como una "L".
- Llevantar el pie derechu como si fora colase, pero ensin sofitar el talón nel suelu, dexando cayer el pesu na pierna esquierda.
- Espurrir la pierna derecha y dar un pasu llargu ensin mover la esquierda.
- Procurar que la rodía derecha forme un ángulu rectu y l'esquierda quede totalmente espurrida.
- Espurrir el brazu esquierdu pa permediar el cuerpu, dexándolo cuasi en paralelu cola pierna esquierda.
- Fondu (vuelta a la guardia)
- Impulsase escontra tras cola pierna derecha escontra la posición de guardia dexando'l brazu armáu en llinia.
- Afaer la posición de guardia de piernes y del brazu esquierdu.
- Caltener la llinia unos intres pa evitar cualesquier posible meyora del adversariu antes de volver a la guardia total.
- Fondu (vuelta a la guardia palantre)
- Echar el pesu palantre, sobre la pierna derecha, pa un meyor ataque.
- Averar la pierna izquierda a la derecha ensin mover esta postrera.
- Recuperar la posición de guardia de piernes y brazu esquierdu.
- Caltener la llinia unos intres pa evitar cualesquier posible meyora del adversariu antes de volver a la guardia total.
- En casu de ser zurdu, van siguise los mesmos pasos pero camudando la derecha pola izquierda y viceversa.
La mano armada hai de dir siempres protexida con un guante nos trés armes. La mano desarmada nun va deber, nunca, so nenguna condición, tocar l'arma del contrincante y namái va poder tocar l'arma mesmu si'l combate ta deteníu y por razones téuniques (punta de l'arma fluexa en casu d'espada, combadura anormal de la fueya, pasante sueltu).
- Balestra (Saltu alantre siguíu del fondu) [5]
Saltu alantre con appel, realizáu colos pies siguíu del a xeitu.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: esgrima
- ↑ La verdadera esgrima" (1472) de J. Pons y "El manexu de les armes de combate" (1473) de P. de la Torre. «Historia de remanar». Archiváu dende l'orixinal, el 26 de payares de 2015. Consultáu'l 2010.
- ↑ «Historia de remanar». Archiváu dende l'orixinal, el 2002-08-26. Consultáu'l consultáu'l 18 d'avientu de 2013.
- ↑ Definición de asaltu nel Diccionario de la lengua española (Consultáu 30 de marzu de 2013)
- ↑ http://www.esgrimaalicante.com/docs/remane-definiciones.pdf
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Masaniello Parise, Trattato teorico-pratico della Scherma di Spada y Sciabola, Roma, 1884 (reprint [1]).
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Esgrima.- Federation Internationale d'Escrime (FIE) (en francés, español ya inglés)
- Portal chilenu d'esgrima
- Web de la Federación Española d'esgrima
- Academia d'Armes Internacional
- Aceru toledano, aceru xenovés by Rafael M. Girón Pascual
