Pouteria caimito

De Wikipedia
Pouteria caimito
Clasificación científica
Reinu: Plantae
Subreinu: Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclas: Dilleniidae
Orde: Ericales
Familia: Sapotaceae
Subfamilia: Chrysophylloideae
Xéneru: Pouteria
Especie: P. caimito
(Ruiz & Pav.) Radlk.
Consultes
Royal Botanic Gardens, Kew Royal Botanic Gardens, Kew
World Flora Online World Flora online
[editar datos en Wikidata]
Pouteria caimito
Frutu
Frutu pa la venta

Pouteria caimito ye un árbol tropical de frutos, perteneciente a la familia de les sapotacees. Recibe'l nome común de caimito o, nel Ríu de la Plata, aguaí [1] o aguay [1].

Descripción[editar | editar la fonte]

Mide hasta 40 m d'altor, y tueru de 50 cm. El frutu, redondu ovaláu, dacuando puntiáu, amarellentáu y verdosu al maurecer, con 1 a 4 granes ovales. Ye llamáu abiu en Brasil y cauge n'Ecuador. La magaya ye blanca, translucida, mucilaginosa, fragante y encarambelada; contién enforma látex pegañosu, polo que ye recomendable untar los llabios con grasa pa evitar que se xunte a ellos.

El caimito ta rellacionáu con otres sapotaceas: Pouteria sapota canistel y lúcuma. Nun tien de confundir se a esta especie con otra sapotacea que suel recibir nomes iguales: el Chrysophyllum cainito.

Distribución xeográfica[editar | editar la fonte]

Ye nativu del Amazones. L'árbol crez meyor n'árees tropicales y nos llugares que tienen un clima húmedo y templao mientres tol añu.

Usos[editar | editar la fonte]

La madera del árbol ye trupa, pesada y dura y utilízase como madera na construcción..

Culinaria

El frutu del árbol ye comestible y consideráu unu de los meyores de los zapotes[2] por cuenta de que tien el sabor a carambelu duce de zapote con una testura más nidia. Cómese davezu coles manes y, anque en Colombia los que comíen el frutu d'esta manera aconseyábase-yos engrasar los sos llabios pa caltener el gomosu látex ensin peguarse, esti riesgu puede evitase por aciu la seleición de frutes madures y sacando la carne con un instrumentu. L'acidez d'un pocu de zusmiu de llimón añedíu puede ameyorar el sabor, sobremanera cuando fueron esfrecíos. La fusión de la magaya duce tamién s'utiliza pa dar sabor al xeláu y córtase nel yogur como un deliciosu almuerzu. La sotileza del sabor llinda la so utilidá en dulces y ensalaes más complexes. El frutu ye una importante fonte de calciu, fósforu, vitamina A y vitamina C.

Melecinal

La fruta demasiao maurez de color mariellu doráu escuru desenvuelve una naturaleza mucilaginosa. En Brasil, la xente utiliza esta carauterística pa solliviar la tos, bronquitis y otres aflicciones pulmonares. Otros usos de la medicina popular son como astringente, anti-anémicu y anti-inflamatoria y pa solliviar la fiebre y foria.

Cultivu

L'árbol crez meyor n'árees tropicales y nos llugares que tienen un clima templao y húmedo mientres tol añu, y ye un pocu menos resistente que los sapotes rellacionaos, como'l Canistel y zapote (cadápanu).[3] Nos Estaos Xuníos, crez bien en Sur de la Florida pel norte hasta'l Condáu de Palm Beach, y sobrevivió a curtios xelaes.[4] Prefier suelu húmedu, llixeramente acedu con altu conteníu orgánico y puede sufrir de defectu de fierro ( clorosis ) en suelos alcalinos. Un árbol que se llantó solo va ser fráxil y precisa proteición contra'l vientu y el fríu.

Taxonomía[editar | editar la fonte]

Pouteria caimito describióse por (Ruiz & Pav.) Radlk. y espublizóse en Sitzungsberichte der Mathematisch-Physikalischen Classe (Klasse) der K. B. Akademie der Wissenschaften zu München 12(3): 333. 1882.[5]

Sinonimia
  • Achras caimito Ruiz & Pav.
  • Achras guapeda Casar.
  • Caleatia caimito (Ruiz & Pav.) Mart. ex Steud.
  • Guapeba caimito (Ruiz & Pav.) Pierre
  • Guapeba lasiocarpa (Mart.) Pierre
  • Guapeba laurifolia Gomes
  • Guapebeira brasiliensis Steud.
  • Guapebeira laurifolia Gomes
  • Labatia caimito (Ruiz & Pav.) Mart.
  • Labatia lasiocarpa Mart.
  • Labatia reticulata Mart.
  • Lucuma caimito (Ruiz & Pav.) Roem. & Schult.
  • Lucuma lasiocarpa (Mart.) A.DC.
  • Lucuma laurifolia (Gomes) A.DC.
  • Lucuma laurifolia var. reticulata (Mart.) A.DC.
  • Lucuma temare Kunth
  • Pouteria caimito var. laurifolia (Gomes) Baehni
  • Pouteria caimito var. typica Baehni
  • Pouteria lasiocarpa (Mart.) Radlk.
  • Pouteria laurifolia (Gomes) Radlk.
  • Pouteria leucophaea Baehni
  • Pouteria temare (Kunth) Aubrév.
  • Richardella temare (Kunth) Pierre[6]

Ver tamién[editar | editar la fonte]

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. 1,0 1,1 Malaret, Augusto (1970). Lexicón de Fauna y Flora (en castellanu). Madrid: Comisión Permanente de l'Asociación d'Academies de la Llingua Española, páx. vii + 569.
  2. Popenoe, Wilson. «The Abiu». Manual Of Tropical And Subtropical Fruits. The Macmillan Company. Consultáu'l 14 d'agostu de 2011.
  3. «Abiu». Tradewinds Fruit. Consultáu'l 14 d'agostu de 2011.
  4. Boning, Charles (2006). Florida's Best Fruiting Plants: Native and Exotic Trees, Shrubs, and Vines. Sarasota, Florida: Pineapple Press, Inc., páx. 20-21.
  5. «Pouteria caimito». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultáu'l 13 de xineru de 2015.
  6. Sinónimos en Catalogue of life

Bibliografía[editar | editar la fonte]

  1. Baehni, C. & L. Bernardi. 1970. Sapotaceae. In: J. F. Macbride (ed.), Flora of Peru. Publ. Field Mus. Nat. Hist., Bot. Ser. 13(5A/3): 135–177.
  2. Brako, L. & J. L. Zarucchi. (eds.) 1993. Catalogue of the Flowering Plants and Gymnosperms of Peru. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 45: i–xl, 1–1286.
  3. Correa A., M.D., C. Galdames & M. Stapf. 2004. Cat. Pl. Vasc. Panamá 1–599. Smithsonian Tropical Research Institute, Panamá.
  4. Davidse, G., M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera. 2009. Cucurbitaceae a Polemoniaceae. 4(1): i–xvi, 1–855. In G. Davidse, M. Sousa Sánchez, S. Knapp & F. Chiang Cabrera (eds.) Fl. Mesoamer.. Universidá Nacional Autónoma de Méxicu, Méxicu.
  5. Dodson, C.H. & A.H. Gentry. 1978. Flora of the Río Palenque Science Center: Los Ríos Province, Ecuador. Selbyana 4(1–6): i–xxx, 1–628.
  6. Forzza, R. C. 2010. Llista de espécies Flora do Brasil http://floradobrasil.jbrj.gov.br/2010. Jardim Botânico do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro.
  7. Funk, V. A., P. E. Berry, S. Alexander, T. H. Hollowell & C. L. Kelloff. 2007. Checklist of the Plants of the Guiana Shield (Venezuela: Amazonas, Bolivar, Delta Amacuro; Guyana, Surinam, French Guiana). Contr. U.S. Natl. Herb. 55: 1–584. View in Biodiversity Heritage Library

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]