Paul Muni
Paul Muni | |
|---|---|
 | |
| Vida | |
| Nacimientu | Lviv[1], 22 de setiembre de 1895[2] |
| Nacionalidá |
 Estaos Xuníos |
| Muerte | Montecito, 25 d'agostu de 1967[2] (71 años) |
| Sepultura |
Hollywood Forever Cemetery (es)  |
| Causa de la muerte | enfermedá cardiovascular |
| Estudios | |
| Llingües falaes |
yiddish[3] inglés[4] |
| Oficiu | actor de teatru, actor de cine, actor de televisión |
| Emplegadores | Warner Bros. |
| Premios | |
| Nominaciones |
ver
|
| IMDb | nm0612847 |
 | |
Paul Muni (22 de setiembre de 1895, Lviv – 25 d'agostu de 1967, Montecito) foi un actor bien versátil de la dómina dorada de Hollywood, ganador d'un Óscar y otros cuatro vegaes finalista.
Biografía[editar | editar la fonte]
El so auténticu nome yera Meshilem Meier Weisenfreund y nació na llocalidá de Lemberg, qu'entós pertenecía a Galitzia, una provincia autónoma del Imperiu austrohúngaru (na actualidá n'Ucraína). La so familia emigró a los Estaos Xuníos en 1902. Tanto'l so padre como la so madre yeren actores de teatru en yidis, polo que resultó abondo natural que Muni xunir a ellos na escena, sobre la que yá debutó a los dolce años. Yá nesi momentu foi reconocíu y descubiertu por Maurice Schwartz, propietariu del Yiddish Art Theater. Nel so primer papel teatral, Muni interpretó a un home d'ochenta años, lo que ye un entamu consecuente con un actor qu'a lo llargo de tola so carrera especializar en papeles nos que tuviera que llevar a cabu un sofisticáu trabayu de carauterización y vestuariu.
A los 29 años Muni empezó a trabayar nos teatros de Broadway. El so primer papel, el d'un vieyu hebréu na función "Nós los americanos" (We Americans) de Sam Harris, tamién foi'l primeru nel qu'utilizó'l inglés. Tres años dempués, en 1929, foi contratáu pola Fox y recibió la so primer nominación a los Óscar como "meyor actor", pola so primer película "El valiente", anque non contentu colos papeles que se-y ufiertaben decidó tornar a Broadway.
En 1932 vuelve a Hollywood p'actuar nes películes "Scarface, el terror del hampa", na que protagonizó'l papel del gángster Tony Camonte y "I Am a Fugitive From a Chain Gang", pola que volvió ser nomáu al Óscar de meyor actor. La Warner Bros reconoció'l so induldable talentu y ufiertáron-y un contratu al llargu plazu. Nos años siguientes, ganó finalmente l'Óscar en 1936 pola so interpretación na película "La traxedia de Louis Pasteur", y volvió ser nomáu pol so papel en "The Life of Emile Zola", (1937), película que nunca se llegó a estrenar n'España.
Hasta'l momentu nel que decidió retirase, Muni siguió actuando tantu nel cine como nel teatru, y foi tan valoráu pol so talentu como criticáu poles sos escentricidá. Sabíase que lu sacaba de los sos caxellos afayar que daquién se vistió de colloráu, y tamién se-y podía atopar tocando'l so violín pa relaxase en momentos de posa. Pasó a ser demasiáu dependiente de la so esposa, Bella, que yera una velea pa los direutores, a los qu'obligaba a volver rodar les escenes cuando nun taba satisfecha.
Tres dellos proyeutos fallíos, en 1955, Muni foi nomáu pa un Tony, pol so papel de Henry Drummond na obra "L'heriedu del vientu", papel qu'interpretaría nel cine Spencer Tracy na película del mesmu nome. Sicasí, la so salú diba empiorando, y en 1959, pocu dempués de ser nomáu de nuevu al Óscar como meyor actor, pola so película "The last angry man", retiróse. Morrió en 1967 en California, na llocalidá de Montecito.
Filmografía[editar | editar la fonte]
- 1929: El valiente ("The Valiant")
- 1932
- Scarface, el terror del hampa ("Scarface")
- I Am a Fugitive From a Chain Gang ("I Am a Fugitive from a Chain Gang")
- 1933: El mundu camuda ("The World Changes")
- 1934: ¿Qué hai, Nelly? ("Hi, Nellie!")
- 1935
- Barreres infranquiables ("Bordertown")
- Infiernu negru ("Black Fury")
- La traxedia de Louis Pasteur ("The Story of Louis Pasteur")
- 1937: "The Good Hearth"
- 1937: The Life of Emile Zola ("The Life of Emile Zola")
- La bona tierra ("Good Earth")
- 1939: Juárez ("Juárez")
- 1939:Nun tamos solos ("We are not alone")
- 1941: El renegáu ("Hudson's Bay")
- 1945
- Cantar inolvidable ("A Song to Remember")
- Contraataque ("Counter Attack")
- 1946: El diañu y yo ("Angel on My Shoulder")
- 1959: "The Last Angry Man"
Premios[editar | editar la fonte]
- Premiu Óscar
| Añu | Categoría | Película | Resultáu |
|---|---|---|---|
| 1930 | Meyor actor | El valiente | Nomáu |
| 1934 | Meyor actor | I Am a Fugitive From a Chain Gang | Nomáu |
| 1936 | Meyor actor | La traxedia de Louis Pasteur | Ganador |
| 1937 | Meyor actor | The Life of Emile Zola | Nomáu |
| 1960 | Meyor actor | The Last Angry Man | Nomáu |
Cuenta cola so propia estrella nel Paséu de la Fama de Hollywood, al altor del númberu 6435 de Hollywood Boulevard.
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Data de consulta: 11 avientu 2014. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 2,0 2,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 117182052. Data de consulta: 15 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ «idRef» (francés). Agencia Bibliográfica de Enseñanza Superior. Consultáu'l 4 marzu 2020.
- ↑ Identificador CONOR.SI: 104660067. Afirmao en: CONOR.SI.
- ↑ URL de la referencia: https://archive.ph/20190725080451/http://asac.labiennale.org/it/passpres/cinema/annali.php?m=9&c=p.
- ↑ URL de la referencia: https://www.oscars.org/oscars/ceremonies/1937.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
- Paul Muni na Internet Movie Database (n'inglés)
| Control d'autoridaes |
|
|---|
