Moixent

Moixent
símbolos de Moixent (es)	símbolos de Moixent (es)
Alministración
País	España
Autonomía	Comunidá Valenciana
Provincia	provincia de Valencia
Comarques	Costera (es)
Tipu d'entidá	conceyu d'España
Alcalde de Mogente (es)	Vicente Dubal Bon
Nome oficial	Mogente (es); Moixent (ca)
Códigu postal	46640
Xeografía
Coordenaes	38°52′32″N 0°45′11″W / 38.875555555556°N 0.75305555555556°O
	Moixent Moixent (España)
Superficie	150.23 km²
Altitú	284 m
Llenda con	Enguera, Fontanares, La Font de la Figuera, Ontinyent y Vallada
Demografía
Población	4383 hab. (2023); - 2155 homes (2019); - 2147 muyeres (2019)
Porcentaxe	100% de Costera (es) ; 0.17% de provincia de Valencia; 0.09% de Comunidá Valenciana; 0.01% de España
Densidá	29,18 hab/km²
	moixent.es…

Moixent ye un conceyu de la Comunidá Valenciana, España. Asitiáu nel suroeste de la provincia de Valencia, na comarca de La Costera. Cuenta con 4.527 habitantes (INE 2015).

Xeografía[editar | editar la fonte]

La llocalidá asítiase a la vera del ríu Cáñoles nel sector oriental de la contorna y a los pies de la Serra Grossa.

Dende Valencia, per carretera, aportar a esta llocalidá al traviés de l'A-7.

Tamién cunta con estación de ferrocarril de la llinia C-2 de Cercaníes Valencia anguaño n'obres. El serviciu efectuáu enantes polos trenes foi substituido provisionalmente(lleven más de cinco años n'obres) per una llinia d'autobuses. Los pasaxeros tienen que realizar un tresbordu na estación de Alcudia de Crespins, onde si tienen llegada los trenes d'esta llinia.

Llocalidaes estremeres[editar | editar la fonte]

El términu municipal de Moixent parte coles siguientes llocalidaes: Enguera, Fontanares, La Font de la Figuera, Ontinyent y Vallada, toes elles de la provincia de Valencia.

Historia[editar | editar la fonte]

El pobláu íberu[editar | editar la fonte]

Na partida de la Bastida de les Alcusses atópase'l mayor xacimientu íberu de la Comunidá Valenciana: tratar d'un pobláu cercáu onde s'envalora debieron de vivir unes 1000-1200 persones. Asitiáu a 714 metros d'altor, foi declaráu Monumentu Históricu-Artísticu en 1931.

Envalórase que'l pobláu debió de ser violentamente destruyíu en redol al 330 e. C., probablemente por causa de dalguna aición bélica.

Na partida de Garamoixent, na Corrolada de Saus, allúgase una Necrópolis íbera, que pertenecía a un nucleu de población distinta al de la Bastida de les Alcusses.

El Guerrero de Moixent[editar | editar la fonte]

Nel recintu del pobláu atópase en 1931 una figurilla ibérica de bronce que representa un guerreru a caballu, datada nel sieglu V o IV antes de Cristu, llamada comúnmente como'l "Guerrero de Moixent". Pieza de bronce de fundición, interpretóse como un exvoto funerariu que podría sirvir al difuntu na transición a la otra vida, o bien como agradecimientu polos favores concedíos, motivos los dos de calter relixosu.

La pieza orixinal puede visitase nel Muséu de Prehistoria de Valencia.

La villa cristiana[editar | editar la fonte]

Los primeros datos de la esistencia d'un nucleu de población en Moixent remontar a la dómina musulmana.

Moixent foi conquistada a los árabes por tropes castellanes comandadas pol infante Alfonso, futuru Alfonsu X el Sabiu, lo que provocó numberoses tensiones cola Corona d'Aragón por incumplir el Tratáu de Cazola. Finalmente, pol Tratáu d'Almizra (1244), Moixent pasó a manes de Xaime I d'Aragón.

La llocalidá foi repoblada en 1303 por D. Gonzalo García, conseyeru del rei Xaime II.

Demografía[editar | editar la fonte]

Según el censu INE 2013, Moixent cuenta con 4.697 habitantes.

Evolución demográfica de Moixent^[2]
	1857	1887	1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2000	2005	2008	2013
Habitantes	4.400	3.984	4.333	4.187	4.053	3.745	3.812	3.792	3.713	3.710	3.976	4.070	4.269	4.542	4.724	4.697

Política[editar | editar la fonte]

Alcaldes dende les eleiciones de 1979
Llexislatura	Nome	Partíu
1979-1983	Pascual Palmer Carreres	PSPV-PSOE
1983-1987	Pascual Palmer Carreres	PSPV-PSOE
1987-1991	Vicent Francés Torres	PSPV-PSOE
1991-1995	Vicent Francés Torres	PSPV-PSOE
1995-1999	Vicente Juan Rodríguez Benito	PP
1999-2003	Vicente Juan Rodríguez Benito	PP
2003-2007	Vicente Dubal Bon	PP
2007-2011	Vicente Dubal Bon	PP
2011-2015	Vicente Dubal Bon	PP
2015-2019	Teófilo Fito Martí	C's
2019-2023	n/d	n/d
2023-	n/d	n/d

Monumentos[editar | editar la fonte]

Ficheru:Banzáu-bosquet.JPG

Presa del Bosquet

Castiellu de Moixent. De dómina almohade, de finales del sieglu XII, destaca la presencia de delles torres almenadas, según otra aisllada y altiva, la Torre de Coloms, un monumentu emblemáticu del paisaxe mogentino.

Necrópolis ibérica de la Corrolada de Saus. Pobláu ibéricu cercáu del sieglu IV e. C.

Presa del Bosquet. Construyida nel sieglu XVIII, ye frutu de les idees renovadores qu'afectaron a les obres hidráuliques y a la racionalización agrícola, mesmes de la política ilustrada de Carlos III.

Ilesia parroquial. Dedicada a San Pedro Apóstol, construyida en 1880-89. La Primer Piedra foi asitiada'l 31 de marzu de 1881 y el 23 de setiembre de 1889 bendixéronse les obres de la Ilesia yá terminada. En 1964 consagróse l'Altar Mayor y el 9 de setiembre de 1989 consagráronse les parés, dando asina final a la Consagración de la Ilesia. Tien un Campanariu n'aguya qu'alluga ocho campanes y una matraca; rosetón acristaláu estilu neogóticu. El so espodáu campanariu convina perbién colos dos Cúpules asitiaes una de grandes dimensiones y grandes ventanales en l cruceru de la nave central anubriendo tola Ilesia, y la otra na Capiya del Santísimu Sacramentu. Nel so interior podemos reparar: vidreres con motivos relixosos, medallones na nave central, púlpitu estilu bizantín, retablos de madera representando'l Viacrucis, pintures murales de Salvador Gil, imáxenes bien notables de Virgilio Sanchis Sanchis, Enrique Bellido y Pío Mollar. Capiya del Santísimu Sacramentu construyida en 1917. Y la Capiya de les Santes Reliquies qu'alluga Reliquies de los primeres mártires de la Ilesia Romana trayíes al Conventu de Moixent pol Padre Cristóbal Moreno del Camín (1520-1603), insigne mogentino, y qu'en 1835 fueron tresllades dende'l suprimíu Conventu de San Antonio de Padua a la Ilesia de San Pedro Apóstol. Amás la Capiya de les Santes Reliquies tien un Retablu procedente de l'anterior Ilesia.

Muséu Padre Moreno (Capiya de les Santes Reliquies). Sieglu XVI. Capiya del antiguu conventu de franciscanos fundáu pol mogentino franciscanu Padre Moreno. Dende 2007 ye Muséu Padre Moreno y alluga pieces venceyes al Conventu.

Ermita del Santísimu Cristu del Monte Calvariu. Constuida en 1899. Reconstruyida en 1955. Nel Calvariu hai nun covarón la imaxe de la Virxe Milagrosa.

Paraxes[editar | editar la fonte]

El Bosquet. Ye una paraxa d'interés poles sos vistes como pola presencia d'un llagu artificial, que recueye les agües de los ribayos de la zona gracies a dos murios de contención que fueron construyíos a finales del sieglu XVIII. Dende'l pueblu llegar a él por un ribayu.

El Regolf. Ye una paraxa bien cercana a la población, ente chopos y árboles frutales. Tien una fonte con agua fresco onde puede pasiase.

Pasiellu verde. Dellos quilómetros aprovechando l'antigua vía del tren, güei abandonada y que traviesa tol términu municipal hasta llegar al apeaderu de La Parrilla, yá en desusu.

Ribayu del Focete. Ribayu angostu del términu municipal que destaca poles pintures rupestres, covachas, riscos, regueros, etc.

Cueva de Pates. Cuenta con estalactites y nun ye bien fonda.
Camp Redo. Paraxa característicu d'estos montes, que tien les ruines d'una casa na que braniaron los sos propietarios nos años cuarenta y que depués foi abandonada. Esta finca ye propiedá de los herederos de D.Francisco Rubio Tortosa (Guardia Civil) y la so esposa D.Josefina Francés Tomás.

Espacios naturales protexíos[editar | editar la fonte]

Moixent cunta anguaño con tres espacios protexíos: la Microrreserva Barranc del Comediant, la Microrreserva El Xocolater, y la zona húmeda de la Presa del Bosquet.

Fiestes llocales[editar | editar la fonte]

Selmana Santa. Les distintes cofraderíes de capuchinos celebren procesiones y actos relixosos.

Pascua y San Vicente. Ye tradicional dir al Bosquet a comer llonganiza con "mona", saltar a la comba y volar les cometes.

San Abdón y San Senén. El tercer fin de selmana d'agostu celebra otra fiesta de gran tradición na Casa Rabosa, n'honor a San Abdón y Senén. El sábadu hai suelta d'un toru coyíu con una cuerda pelos campos de la Casa Rabosa y verbena, y el domingu Misa Solemne y procesión.

Fiestes patronales. Celébrense la última selmana completa d'agostu, n'honor del Santísimu Cristu del Monte Calvariu y de les Santes Reliquies. Celébrense procesiones y tou tipu d'actos festivos.

Fiestes del Arrabalde. Celebrar mientres el primer fin de selmana del mes d'agostu, dedicaes polos vecinos de callar Arrabalde a la so patrona la Virxe de Los Angeles, con actos lúdicos, relixosos y taurinos.

Fiestes de Moros y Cristianos.^[3] A celebrar el primer fin de selmana dempués del día del 1 de payares.

Fiesta del Mediu Añu de Moros y Cristianos. A celebrar el primer fin de selmana dempués del día 1 de mayu.

Gastronomía[editar | editar la fonte]

Son típicos el gazpachu manchegu con "pebrella" y la paella de carne de caza. Otru platu típicu ye la gachamiga, y tamién destaquen "les farineta" ("-yos farinetes"), una sopa d'ayos tienros. Tamién les cogordes de la contorna tienen fama pola so exquisitez.

Ente los duces destaquen los sequillos, unos roscos afataos con clara batida, y los "moixentins", dulces d'almendra. El so aceite d'oliva virxe ye de gran calidá y produzse na so almazara, coles mesmes tienen un vinu tinto y blancu d'alta calidá, tamién producíu en Moixent, que puede atopase na Cooperativa del Campu de "San Pedro Apóstol".