Matti Nykänen
Matti Ensio Nykänen ˈmɑtːi ˈnykænɛn (?·i) (Jyväskylä, Finlandia, 17 de xunetu de 1963)[9] ye un ex-saltador d'esquí finés.[10] Nykänen apoderó'l deporte nos años 1980 y ye el saltador más gallardoniáu de la historia.
Carrera deportiva
[editar | editar la fonte]Nykänen, de forma similar al so eternu rival, Jens Weißflog ye un saltador llixeru. Nel campeonatu del mundu de saltu de 1982 en Holmenkollen consiguió'l so primera gran trunfu a los 19 años d'edá. A esi títulu siguieron otros tres títulos por equipos nos campeonatos del mundu siguientes (1985, 1987 y 1989).
Dempués de la primer victoria nel Tornéu de los 4 trampolinos en 1983 Nykänen ganó un añu más tarde tamién nos Xuegos Olímpicos de 1984 en Sarayevu la medaya d'oru na disciplina de saltu llargu, consiguiendo asina los títulos más acobiciaos.
Nel saltu d'esquí ganó en marzu de 1984 en Oberstdorf, ameyorando'l récor del mundu con un saltu de 185 m. En 1985 ganó'l Campeonatu del Mundu en Planica con un nuevu récor de 191m. En 1987 concedióse-y la Medaya Holmenkollen.
1988 foi probablemente la so meyor temporada, ganando'l Tornéu de los 4 Trampolinos con autoridá y consiguiendo los trés medayes d'oru 4 años más tarde nos Xuegos Olímpicos de Calgary.
A finales de los años 1980 los resultaos dexaron de rellumar. Los sos problemes d'alcoholismu fueron de conocencia pública. Finalmente terminó la so carrera en 1991 ensin nengún ésitu.
Ganó un total de 46 saltos de la Copa del Mundu, lo que-y fai'l saltador más gallardoniáu de la historia per delantre del saltador polacu Adam Małysz (39 victories) y del austriacu Gregor Schlierenzauer (39).
Dempués de la so carrera
[editar | editar la fonte]Nykänen incursionó nel mercáu musical y del strip tease ensin ésitu. Igualmente, cásose y divorció en 3 ocasiones. Ye habitual de la prensa del corazón finlandesa, onde s'escribe con detalle sobres les sos escapaes, tamién s'informa que carez de TDAH. En 2003 publicó la so autobiografía col títulu «Saludos dende l'Infiernu».[11]
N'agostu de 2004, dempués d'una torna bastante esitosu na escena musical finlandesa como cantante de pop, Nikänen y la so esposa fueron sospechosos d'intentu d'asesinatu. Acusóse-yos de mancar con una arma blanca a un amigu de 59 años en plenu enfile por una engarradiella al xugar a la gallinos nuna cabaña na ciudá de Nokia.
Foi condergáu a 26 meses d'arrestu. Esi añu careció d'un ataque al corazón, del que se recuperó. Dempués de 13 meses na cárcel, concedióse-y en setiembre de 2005 la llibertá condicional, magar, tres 103 hores de llibertá volvió a la prisión preventiva, dempués de que la so esposa Mervi acusáralu de provoca-y una firida na cabeza con un oxetu contundente mientres taba borrachu.
Yá que Mervi finalmente nun presentó una denuncia, Nykänen volvió gociar de llibertá. En marzu de 2006 condergóse-y a 4 meses d'arrestu por maltratar a la so esposa.
El 13 de xineru de 2006 publicóse una película sobre la vida de Matti Nykänens nos cines finlandeses. El papel protagonista corrió a cargu del famosu actor finés Jasper Pääkkönen.
El 28 de febreru de 2008 Matti Nykänen ganó'l títulu de campeón del mundu de veteranos de saltu d'esquí nuna pequeña pista en Taivalkoski, Finlandia na categoría d'ente 40 y 44 años. El día anterior foi quintu na competición K-50.
El 25 d'avientu de 2009, según los medios, atacó a la so esposa con un cuchiellu y foi de nuevu arrestáu. Mervi Tapola consiguió abellugase en casa d'un vecín con firíes d'arma blanca.[12]
Éxito
[editar | editar la fonte]Victories na Copa del Mundu
[editar | editar la fonte]Nr. | Fecha | Llugar | País |
---|---|---|---|
1. | 30 d'avientu de 1981 | Oberstdorf | Alemaña |
2. | 28 de febreru de 1982 | Oslu | Noruega |
3. | 13 de marzu de 1982 | Tauplitz/Bad Mitterndorf | Austria |
4. | 18 d'avientu de 1982 | CLugarina d'Ampezzo | Italia |
5. | 4 de xineru de 1983 | Innsbruck | Austria |
6. | 15 de xineru de 1983 | Lake Placid | Estaos Xuníos |
7. | 16 de xineru de 1983 | Lake Placid | Estaos Xuníos |
8. | 23 de xineru de 1983 | Thunder Bay | Canadá |
9. | 18 de febreru de 1983 | Vikersund | Noruega |
10. | 19 de febreru de 1983 | Vikersund | Noruega |
11. | 20 de febreru de 1983 | Vikersund | Noruega |
12. | 27 de febreru de 1983 | Falun | Suecia |
13. | 27 de marzu de 1983 | Planica | Eslovenia |
14. | 18 de febreru de 1984 | Sarayevu | Bosnia y Herzegovina |
15. | 3 de marzu de 1984 | Lahti | Finlandia |
16. | 4 de marzu de 1984 | Lahti | Finlandia |
17. | 17 de marzu de 1984 | Oberstdorf | Alemaña |
18. | 18 de marzu de 1984 | Oberstdorf | Alemaña |
19. | 4 de xineru de 1985 | Innsbruck | Austria |
20. | 9 de febreru de 1985 | Sapporo | Xapón |
21. | 2 de marzu de 1985 | Lahti | Finlandia |
22. | 10 de marzu de 1985 | Oslo | Noruega |
23. | 23 de marzu de 1985 | Štrbské Pleso | Eslovaquia |
24. | 24 de marzu de 1985 | Štrbské Pleso | Eslovaquia |
25. | 11 de xineru de 1986 | Harrachov | Tschechien |
26. | 18 de xineru de 1986 | Klingenthal | República Democrática Alemana |
27. | 25 de xineru de 1986 | Sapporo | Xapón |
28. | 26 de xineru de 1986 | Sapporo | Xapón |
29. | 1 de marzu de 1986 | Lahti | Finlandia |
30. | 2 de marzu de 1986 | Lahti | Finlandia |
31. | 22 de marzu de 1986 | Planica | Eslovenia |
32. | 7 d'avientu de 1986 | Thunder Bay | Canadá |
33. | 1 de marzu de 1987 | Lahti | Finlandia |
34. | 8 de marzu de 1987 | Falun | Suecia |
35. | 5 d'avientu de 1987 | Thunder Bay | Canadá |
36. | 6 d'avientu de 1987 | Thunder Bay | Canadá |
37. | 19 d'avientu de 1987 | Sapporo | Xapón |
38. | 20 d'avientu de 1987 | Sapporo | Xapón |
39. | 1 de xineru de 1988 | Garmisch-Partenkirchen | Alemaña |
40. | 4 de xineru de 1988 | Innsbruck | Austria |
41. | 6 de xineru de 1988 | Bischofshofen | Austria |
42. | 20 de xineru de 1988 | St. Moritz | Suiza |
43. | 5 de marzu de 1988 | Lahti | Finlandia |
44. | 6 de marzu de 1988 | Lahti | Finlandia |
45. | 17 d'avientu de 1988 | Sapporo | Xapón |
46. | 1 de xineru de 1989 | Garmisch-Partenkirchen | Alemaña |
Posiciones na Copa del Mundu
[editar | editar la fonte]Temporada | Posición | Puntos |
---|---|---|
1981/82 | 4 | 138 |
1982/83 | 1 | 277 |
1983/84 | 2 | 217 |
1984/85 | 1 | 224 |
1985/86 | 1 | 250 |
1986/87 | 6 | 133 |
1987/88 | 1 | 282 |
1988/89 | 9 | 106 |
1989/90 | 19 | 55 |
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]- Páxina web oficial de Matti Nykänen Archiváu 2021-04-11 en Wayback Machine
- Inoffizielle Website über Matti Nykänen (en finés)
- Matii Nykänen (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión). (n'inglés)
- Ficha na Federación Internacional d'Esquí (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ 1,0 1,1 «Matti Nykäsen kuolinilmoitus julkaistiin Keskisuomalaisessa: ”Kotka nousi siivilleen ja katosi taivaan sineen”» (3 marzu 2019). Consultáu'l 18 mayu 2019.
- ↑ Afirmao en: Internet Movie Database. Identificador IMDb: nm2069195. Data de consulta: 16 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ «Matti Nykänen kuoli kotonaan: Pyykkäili ja valitti huonoa oloaan». Consultáu'l 4 febreru 2019.
- ↑ URL de la referencia: https://www.is.fi/makihyppy/art-2000006177185.html. Data de consulta: 19 xineru 2020.
- ↑ «Omaiset paljastavat nyt ensimmäistä kertaa Matti Nykäsen kuolinsyyn» (18 mayu 2019). Archiváu dende l'orixinal, el 18 mayu 2019. Consultáu'l 18 mayu 2019.
- ↑ «Omaiset paljastavat nyt ensimmäistä kertaa Matti Nykäsen kuolinsyyn» (18 mayu 2019). Consultáu'l 18 mayu 2019.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 URL de la referencia: https://www.mtvuutiset.fi/artikkeli/matti-jos-kuka-oli-todellinen-romantikko-tallainen-oli-edesmenneen-makihyppylegenda-matti-nykasen-rakkauselama/7270314. Data de consulta: 9 abril 2024.
- ↑ URL de la referencia: https://ritarikunnat.fi/?page_id=8223. Data de consulta: 22 agostu 2023.
- ↑ Theiner, Egon (1 de xineru de 2006). Matti: The Biography of Matti Nykänen (n'inglés). Egoth - Egon-Theiner-Verlag. ISBN 9783902480149. Consultáu'l 2 de marzu de 2017.
- ↑ Allen, Y. John B. (29 d'avientu de 2011). Historical Dictionary of Skiing (n'inglés). Scarecrow Press. ISBN 9780810868021. Consultáu'l 2 de marzu de 2017.
- ↑ «Obra de Matti Nikänen na Deutschen Nationalbibliothek». Archiváu dende l'orixinal, el 2016-03-05.
- ↑ Spiegel Online, consultáu'l 27 d'avientu de 2009