Historia del idioma neerlandés

Llocalización de los francos escontra'l 475.

El neerlandés ye una llingua xermánica occidental del grupu baxoxermánicu, que xunto col neerlandés-flamencu-afrikaans y el limburgués consituye el subgrupu fraconio de les llingües baxogermáncias.

Oríxenes

El neerlandés modernu ye un descendiente direutu del neerlandés mediu que ye una llingua xermánica occidental igual que'l modernu alemán (y toles variedaes rexonales baxoxermániques y altoxermániques), el frisón o l'inglés. El xermánicu occidental constitúi un conxuntu de variedaes diversu que se remonta al proto-xermánicu seique faláu escontra'l sieglu V d. C. Nel norte d'Europa occidental y Escandinavia.

Edá Media

Artículos principales: Antiguu neerlandés y Neerlandés mediu

L'imperiu carolinxu.

A partir del sieglu III, diversos pueblos xermánicos empezaron a migrar escontra'l sur, los francos colonizaron el noroeste d'Europa occidental. Estos francos falaben diverses llingües xermániques occidentales. Nun ta claro que tolos francos falaren les mesmes variedaessobremanera los francos salios y los francos ripuarios podríen falar variedaes o dialeutos llixeramente distintos. Les llingües de los francos salios conocida como fráncicu o franconio antiguu, podría identificase col neerlandés antiguu. Les llingües de los francos ripuarios podría tar emparentaes con variedaes altofranconias, que siguieron una evolución independiente.

Toles llingües baxofranconias modernes deriven del neerlandés mediu faláu ente'l los sieglos XII y el XVI. El neerlandés antiguu tuvo antecedíu pol estadiu conocíu como neerlandés antiguu, tamién llamáu antiguu [baxu] franconio o antiguu fráncicu, fecháu ente'l VI y mediaos del sieglu XII. L'antiguu fráncicu foi usáu xunto col francés nel imperiu carolinxu esiste pocos testimonios direutos d'él, el testu más importante son los salmos de Wachtendonck. Magar nel sieglu VI tola aristocracia franca yera billingüe escontra finalnes del sieglu VIII en munches rexones como Neustria predominaba'l monollingüismu en francés antiguu. Sicasí, na rexón norte del imperiu'l fráncicu perduró y dio llugar al antiguu neerlandés (que nun sería otra cosa que l'estadiu más tardíu del fráncicu antiguu).

El neerlandés mediu nun yera totalmente homoxéneu ensin más bien un grupu de dialeutos o variedaes rexonales, mutuamente intelixibles, falaos ente los sieglos XII y XVI. A partir del sieglu XVI va remaneciendo una forma más o menos estandarizada de neerlandés modernu, que sigue falándose xunto con otres variedaes rexonales como'l limburgués que ye la llingua o variedá más cercanamente emparentada col neerlandés flamencu.

Edá Moderna

Provincies Xuníes de los Países Baxos, en naranxa los dominios de los Habsurgo, en violeta'l principáu de Liexa y en magenta el principáu de Stavelot-Malmedy.

Los cinco variedaes neerlándicas europees.

A partir del sieglu XVI, un procesu d'estandarización amiesta'l mosaicu de dialeutos baxofranconios occidentales nuna mesma llingua nacional. El baxofranconio oriental o limburgués sigue una evolución independiente. El neerlandés modernu convertir na llingua de prestigo nes provincies Xuníes de los Países Baxos. La llingua estándar basóse fundamentalmente nos dialeutos de Brabante. A partir de 1581, la separación les Provincies Xuníes de los Países Baxos como república independiente y separada de los Países Baxos Españoles, so control de la monarquía de los Habsburgu estremó l'apodero del neerlandés, acentuando la diferencia primeramente esistente ente dialeutos meridionales y septentrionales del neerlandés.

La colonización neerlandesa d'en Sudáfrica a partir del sieglu XVII, llevó'l neerlandés al sur d'África. Les variedaes neerlandeses diverxeron del neerlandés estándar, y el conxuntu de dialeutos del neerlandés n'África meridional conocióse como Afrikaans que ye la llingua principal ente la población blanca de Sudáfrica. El Afrikaans caltién munchos arcaísmos del neerlandés, anque tamién esperimentó una gran cantidá de cambeos morfolóxicos.

Periodu modernu

Artículu principal: Llingües baxofranconias

Gramática histórica

Pronomes

Los pronomes personales en neerlandés mediu son:

	Singular					Plural
	1ª	2ª	3ª			1ª	2ª	3ª
			Masc.	Fem.	Neut.
Nominativu	ic	du	hi	si	het	wi	ghi	si
Acusativu	el mio	di	hem/hen/'n	haer/se	het/'t	ons	o	hem/hen/'n
Dativu				haer	hem
Xenitivu	mijns	dijns	sijns	harer	'ye	onser	uwer	haer/'re

Ver tamién

• L'apartáu "Historia" del artículu dedicáu al idioma neerlandés.

Referencies

• Geschiedenis van het Nederlands in Nederland en Vlaanderen