Festival del Doble Nueve

El festival del Doble Nueve, festival de Chung Yeung en Hong Kong, en xaponés: Chōyō (重陽), vietnamita: Tết Trùng Cửo, celébrase'l novenu día del novenu mes del calendariu llunar chinu, ye una festividá tradicional china, que yá se mentaba nun documentu dende antes de la dinastía Han Oriental (antes del añu 25 d.C.). Esti día ye tamién conocíu como'l festival del Crisantemu (菊の節句) en Xapón.^[1]

Según el I Ching, el nueve ye un númberu yang; el novenu día del novenu mes llunar (o doble nueve) tien demasiáu yang (un conceutu espiritual chinu tradicional) polo que ye una fecha potencialmente peligrosa. Poro, esti día ye tamién llamáu “el festival del Doble Yang” (重陽節). Ye costume xubir a un monte altu, beber vinu de crisantemu y llevar la planta de zhuyu (茱萸), el escuernacabres officinalis pa protexese de cualquier peligru. (Considérense que'l crisantemu y l'escuernacabres tienen calidaes de llimpieza y úsense n'otres ocasiones pa ventilar les cases y curar enfermedaes.)

Nesti festival, dellos chinos tamién visiten les tumbes de les sos ancestros pa presentar los sos respetos. En Ḥong Kong, tola familia va a les tumbes ancestrales pa llimpiales y repintar les inscripciones, homenaxalos con ufriendes de comida como llechón asáu y frutes, que depués se come la familia (dempués de que los espíritus consumieren l'elementu espiritual de la comida). Otra tradición famosa ye comer pastel de Chongyang. Quémense les barres d'inciensu.^[2] Los campusantos enllenar de xente y cada añu empiecen les quemes de verdees por fuercia por causa de les barres d'inciensu en llapaes.

Orixe[editar | editar la fonte]

Cúntase qu'una vegada había un home llamáu Huan Jing quien creía qu'una bisarma traía pestilencia. Díxo-yos a los so llabradores que xubieren a un monte y escondiéresse mientres foi a vencer la bisarma. Dempués, la xente celebró la victoria de Huan Jing sobre la bisarma nel novenu día del novenu mes llunar.

Nel añu 1966, la República de China (Taiwán) dedicó de nuevu'l festivu como “el Día de Los Mayores”,^[3] enfatizando un costume que se celebra en China, onde'l festival tamién ye una oportunidá pa curiar y apreciar a los mayores.^[4]

El Doble Nueve podría habese aniciáu como un día p'alloñar el peligru, pero como'l añu nuevu chinu, convertir nun día de celebración col pasu del tiempu. Ye una ocasión pa faer senderismu y l'agradecimientu de crisantemos na dómina contemporánea. Les tiendes vienden torta d'arroz (糕 "gāo", un homófonu d'altor高) con banderines de colores pa representar l'escuernacabres. Muncha xente bebe té de crisantemu mientres otros beben vinu casero de crisantemu. Los neños aprienden los poemes sobre crisantemu y munches llocalidaes alluguen exhibiciones de crisantemu. Les carreres d'alpinismu tamién son famoses; el ganador recibe una corona fecha d'escuernacabres.

Festividaes[editar | editar la fonte]

Xapón[editar | editar la fonte]

En Xapón, el festival ye conocíu como “choyo” y tamién el festival del Crisantemu (菊の節句), ye'l festival que se celebren más comúnmente nel novenu día del novenu mes según el calendariu gregorianu en llugar del calendariu llunar, esto ye, nel nueve de setiembre. Celébrase tantu en santuarios sintoístes como en templos budistes.

Poema

Hai un poema frecuentemente citáu sobre'l festival, “Doble Nueve, recordando los mios hermanos de ShanDong” (九月九日憶山東兄弟), de Wang Wei (王維), un poeta de la dinastía Tang:

獨在異鄉為異客， dú zài yì xiāng wéi yì kè

每逢佳節倍思親。 měi féng jiā jié bèi sī qīn

遙知兄弟登高處， yáo zhī xiōng dì dēng gāo chù

遍插茱萸少一人。 biàn chā zhū yú shǎo yī rén

Toi dafechu solo nel estranxeru como un foresteru,

en cada festivu'l mio añoranza aumenta más.

Saber que los mios hermanos tán nel monte anque toi lloñe de casa,

toos lleven zhuyu, pero hai unu que non.

Nel hinduismu[editar | editar la fonte]

Los hindús conmemoren esti día como Mahanavami (el Gran Novenu Día), el novenu día del festival de Dashain que la xente adora a la diosa Durga pola victoria sobre demonios.