Saltar al conteníu

Exércitu del Aire d'España

De Wikipedia
Exércitu del Aire d'España
Ejército del Aire y del Espacio (es)
fuercia aérea, rama militar (es) Traducir y fuerza espacial (es) Traducir
Llocalización
Sede Cuartel General del Ejército del Aire y del Espacio (es) Traducir
Direición España
Historia
Fundación7 ochobre 1939
Participación empresarial
Filiales
Propietariu de
Forma parte de
Formáu por Mando Aéreo de Combate (es) Traducir
Mando Aéreo de Canarias (es) Traducir
Mando Aéreo General (es) Traducir
Elementos esplotaos Eurofighter Typhoon
Anexo:Aeronaves y armamento del Ejército del Aire y del Espacio de España (es) Traducir
Datos económicos
Bolsa de valores Fuercies Armaes d'España
Emplegaos 27 000
23 000 (2018)
Cambiar los datos en Wikidata

L'Exércitu del Aire ye una de los trés Armes de les que consten les Fuercies Armaes d'España. Tien asignada, nel artículu octavu de la Constitución Española la misión de garantizar la soberanía ya independencia d'España y defender l'ordenamientu constitucional y la so integridá territorial, con cuidu especial nel so espaciu aereu, asina como axudar a caltener la seguridá internacional n'operaciones de paz y ayuda humanitaria.

La fuercia aérea española anantes de la Guerra Civil

[editar | editar la fonte]
The L'hidroavión Plus Ultra en Palos de la Frontera (Huelva).

L'usu de globos d'aire caliente con propósitos militares remóntase n'España a 1896. En 1905, cola axuda d'Alfredo Kindelán, Leonardo Torres y Quevedo dirixó la construcción del primer dirixible español nel Serviciu de Aerostación Militar, creáu en 1896 y con sé nel parque aerostáticu de Guadalajara. L'aeróstatu, que recibió'l nome d'España, construyóse con ésitu, y realizó numberoses pruebes y vuelos d'exhibición.

Sicasí, la creación oficial del arma aérea nun sería hasta 1909, cuando'l coronel Pedro Vives Vich y el capitán Alfredo Kindelán ficieron un viaxe oficial a diverses capitales europees pa comprobar la utilidá d'introducir dirixibles y aviones nes fuercies armaes. Un añu dempués, por Real Decretu, establecióse la Escuela Nacional d'Aviación (civil), que puso la so sé en Getafe (Madrid) y dependía orgánicamente del Ministeriu de Fomentu. Esta institución militarizose, tomando'l nome Aeronáutica Española, cuando'l coronel Vives foi nombráu direutor de l'Aeronáutica Militar, que foi'l nome que recibió la fuercia aérea española. Kindelán, pola so banda, foi nombráu Xefe d'Aviación[1].

El 17 d'avientu de 1913, demientres la guerra con Marruecos, un escuadrón espedicionariu de l'Aeronáutica Militar convirtióse na primer unidá militar organizada española en combatir, participando nel primer bombardéu sistemáticu de la historia llanzando bombes dende un Lohner B.I sobro la llanura de Ben Karrix[1][2]. Nos años siguientes la mayoría de l'actividá militar de l'aviación española desarrollaríase nel norte de Marruecos.

En 1915 la primer base d'hidroaviones foi inaugurada en Los Alcázares, nel mar Menor, na provincia de Murcia. Kindelán foi nombráu direutor de l'Aeronáutica, desplazando a Pedro Vives. Al añu siguiente fundóse en Can Tunis (provincia de Barcelona), la Escuela Catalana de Vuelu, y l'aeródromu de Getafe convirtióse na primer base aérea, aeropuertu d'usu militar esclusivu, española. El xeneral Francisco Echagüe sustituyó a Kindelán como xefe de la fuercia aérea en 1919.

En 1920 pintáronse col roundel qu'identifica de magar a los aviones militares españoles los primeros aviones de combate, dos Nieuport 80 y un Caudron G.3. Poco dempués entamó la so actividá la rama aérea de l'Armada española, nomada Aeronáutica Naval, n'El Prat de Llobregat, na ubicación qu'agora ocupa'l aeropuertu de Barcelona[3].

Cuartel xeneral del Exércitu del Aire (Madrid).

En 1921, tres de la derrota española n'Annual, l'aeródromu de Zeluán foi ocupáu polos exércitos marroquinos, y entamó la construcción d'ún nuevu en Nador. Kindelán, teniente coronel naquel entonces, foi designáu en 1926 Xefe Superior d'Aeronáutica, comandante en xefe de la Fuercia Aérea española. Esi mesmu añu, en xineru, una tripulación d'aviadores formada por Ramón Franco, Julio Ruiz de Alda, Juan Manuel Durán y Pablo Rada, completó el primer vuelu tresatlánticu ente España y América del Sur nel hidroavión Plus Ultra. Esi mesmu añu González Gallarza, Joaquín Loriga Taboada y Rafael Martínez Esteve, completaron, en dos aviones Breguet 19 que formaron la Escuadrilla Elcano, la primer travesía ente España y Filipines.

En 1930, nel mesmu añu nel que foi albortada una revuelta prorrepublicana nel aeródromu militar de Cuatro Vientos (Madrid), inauguróse la base aeronaval de San Javier (Murcia). Tres de la proclamación de la Segunda República el xeneral Luis Lombarte Serrano sustituyó a Kindelán como xefe de l'aviación militar, y poco dempués foi reemplazáu pol comandante Ramón Franco, hermanu pequeñu del que dempués sería dictador d'España Francisco Franco. El capitán Cipriano Rodriguez Díaz y el teniente Carlos de Haya González volaron ensin escales a Guinea Ecuatorial, y en 1934 l'inxenieru Juan de la Cierva despegó y aterrizó del portahidroaviones Dédalo col so autoxiru C-30P. El comandante Eduardo Sáenz de Buruaga convirtióse'n nuevu comandante de la Fuercia Aérea en 1934.

Por un decretu del gobiernu del 2 d'ochobre de 1935 la Direición Xeneral d'Aeronáutica, que dependía de la Presidencia del Gobiernu, quedó embaxu l'autoridá del Ministeriu de la Guerra. De siguío, en 1936, reestructurose la organización rexonal del arma aérea, sustituyendo el modelu d'escuadres, d'orixe naval, pol de rexón militar, que sigue operativu anguaño[4].

La Fuercia Aérea demientres la Guerra Civil

[editar | editar la fonte]

Tres de la rebelión militar que dio entamu a la Guerra Civil española l'aviación militar dixebróse en dos: la Fuercia Aérea del gobiernu republicanu, y l'Aviación Nacional, establecida polos rebeldes.

En xunetu de 1936, xustu dempués del golpe d'estáu, aportaron los primeros aviones, Junkers Ju-52 alemanes y Savoia-Marchetti SM.81, p'axudar a los rebeldes; xuntamente colos caces Fiat CR.32 qu'aportaron dempués entamaron a operar nel frente de Córdoba. A ellos xuniéronse n'agostu caces alemanes Heinkel He-51. Cola axuda d'estos aviones, y de les fuercies espedicionaries aérees de los sos aliaos alemanes ya italianos, la Lexón Cóndor y l'Aviación Lexonaria, los rebeldes consiguieron controlar l'espaciu aereu español. La Fuercia Aérea republicana consiguiera, nún primer momentu, controlar grandes fasteres del territoriu español con una coleición de aviones de toa triba, pero l'axuda de les potencies facistes revirtió la situación. El primer combate aereu importante desarrollose en Madrid, col bombardéu masivu de la ciudá por bombarderos italianos[4].

Caza soviéticu Polikarpov I-16 'Mosca', colos colores de la Fuercia Aérea Republicana.

En setiembre de 1936 establecióse, dientro'l Ministeriu de Marina y Aire, dirixíu por Indalecio Prieto, la Subsecretaría del Aire. La reorganización del exércitu lleal a la República llevó a la fusión de l'Aeronáutica Militar, brazu aereu del Exércitu Republicanu, y l'Aeronáutica Naval, brazu aereu de l'Armada Republicana, pa formar la Fuercia Aérea Republicana Española[5] . El roundel tricollor republicanu foi sustituyíu, pa facilitar la identificación de los aviones, por bandes roxes, una insignia que yá usaran los aviones de l'Aeronáutica Naval na década de 1920[6][7].

La Lexón Cóndor alemana ensayó en territoriu español, col permisu del xeneral Franco, nueves y letales téuniques de bombardéu sobro'l suelu español. L'axuda de Hitler a l'Aviación Nacional foi parte de la so estratexa de rearme, y les téuniques y maniobres que los pilotos alemanes deprendieron n'España seríen usaes dempués na Segunda Guerra Mundial. Los pilotos republicanos españoles, xóvenes y mal entrenaos y a bordu d'aviones de calidá desigual y con probe mantenimientu, nun podíen enfrentase con ésitu a los veteranos y bien armaos pilotos alemanes y franceses, y magar que dempués pudieron pilotar aviones soviéticos, l'aviación republicana yá nun pudo recuperar el control de los cielos españoles nin vencer a les fuercies nacionales en combates aéreos d'importancia[8].

La Fuercia Aérea Republicana convirtióse n'irrelevante dempués de la batalla del Ebro (1938)[9], y foi completamente desmantelada tres de la victoria de los rebeldes el 1 d'abril de 1939.

La Fuercia Aérea demientres la dictadura de Franco

[editar | editar la fonte]
Hispano HA-200 Saeta.

L'Exércitu del Arie, nome actual de la fuercia aérea española, foi establecíu oficialmente'l 7 d'ochobre de 1939. Adoptose como'l so emblema oficial, en sustitución de los colores republicanos y del roundel negru de l'aviación del bandu nacional, un roundel roxu y mariellu. Sicasí, l'aspa de San Andrés, la insignia de cola qu'usaben l'aviación nacional, la Lexón Cóndor y l'Aviación Lexonaria, entá puede alcontrase anguaño nos aviones militares españoles[10].

La reestructuración militar post-conflictu fizo desapaecer toles bases aérees de Cataluña, magar qu'alredor de Barcelona tuviera habío importantes centros de l'aviación militar, como la sede de l'Aviación Naval. España quedó dividida n'ocho rexones aérees: la 1ª (Centru), la 2ª (Estrechos), la 3ª (Este), la 4ª (Pirineos), la 5ª (Atlánticu), y les zones aérees de Baleares, Marruecos, y Canarias y Este d'África.

Lockheed F-104 Starfighter del Exércitu del Aire (Muséu del Aire, Madrid).

L'aviación militar española participó na Segunda Guerra Mundial. Una unidá aérea de voluntarios, paralela a la División Azul y nomada Escuadrillas Azules, operó nel frente oriental encuadrada, como 15 Spanische Staffel/JG 27 Afrika, nel VIII Fliegerkorps de la Luftwaffe, participando na batalla de Kursk[11].

Tres del final de la Segunda Guerra Mundial la fuercia aérea española formábenla principalmente aviones alemanes ya italianos, y copies d'ellos fabricaes n'España pa ser usaes namái aquí, como una copia del caza Messerschmitt Bf 109 motorizada con motores Rolls-Royce Merlin nomada Hispano Aviación HA-1112-M1L Buchón[12]. En 1946 establecióse n'Alcalá de Henares la primera xunidá de paracaidistes, la Primera Bandera de la Primera Legión de Tropas de Aviación, qu'entró en combate por primer vegada na guerra d'Ifni, en 1957-58.[13]. Les oxeciones del gobiernu d'Estaos Xuníos a que los aviones d'esa nacionalidá foran usaos nes guerres coloniales fizo qu'España combatiera n'Ifni colos sos vieyos aeroplanos d'orixe alemán, como'l T-2 (Junkers 52, conocíu col alcuñu de "Pava), el B-2I (Heinkel 111, nomáu "Pedro), el Buchón del que faláramos nel párrafu anterior, y otros. D'esta dómina data la política del Exércitu del Aire español de tener caces de dos oríxenes diferentes: unos de primer llinia, americanos, y otros d'orixe européu (F-4C Phantom y Mirage F1-Mirage III; EF-18A y Eurofighter Typhoon).

Magar qu'al final la Segunda Guerra Mundial l'aviación española yera grande en númberu, teunolóxicamente yera yá d'aquella, por culpa los progresos que la guerra traxera a la teunoloxía de l'aviación, obsoleta. La escasez de presupuestu pa renovala obligó a continuar dependiendo d'aviones d'orixe alemán hasta los años de la década de 1960 y inclusive, pa entrenamientu, hasta bien avanzada la década de 1970[14]. Paralelamente, por embargu, el gobiernu español foi acercándose al d'Estaos Xuníos, y gracies a ello na década de 1950 recibió los sos primeros caces a reacción, el Lockheed T-33 y el F-86 Sabre, amás d'aviones d'entrenamiento y tresporte[15]. Esta primer xeneración de caces foi sustituyida na década de 1960 polos más modernos F-104 Starfighter, F-4C Phantom y F-5 Freedom Fighter.

La fuercia aérea española anguaño

[editar | editar la fonte]
McDonnell Douglas F/A-18 Hornet de l'Ala 12 (Base aérea de Torrejón).

La fuercia aérea, como les demas armes de les fuercies armaes españoles, reorganizose y reequipose, nos primeros años de la democracia, pa preparase pal ingresu na Organización del Tratáu del Atlánticu Norte (OTAN) en 1982. L'esqueletu de combate del arma aérea formáronla, naquella dómina, caces franceses Mirage III y Mirage F-1, que dempués dexaron pasu al F/A-18 d'Estaos Xuníos, que participó na guerra de Bosnia y na guerra de Kosovo n'operaciones de la OTAN[16].

Nos caberos años la fuercia aérea española ta sustituyendo los aviones más vieyos por otros más modernos, como'l caza Eurofighter Typhoon o l'avión de tresporte Airbus A400M Atlas, dambos con participación de la industria española na so construcción[17][18]. Nun hai, por embargu, dengún avión d'alerta temprana na so flota, dalgo singular nes fuercies aérees de los miembros más importantes de la OTAN.

Tien una patrulla acrobática d'aviones, la Patrulla Águila, que vuela con aviones CASA C-101 Aviojet[19], y otra d'helicópteros, la Patrulla Aspa, que vuela con el Eurocopter EC-120 Colibri.

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 Ejército del Aire – 1913
  2. «Aeroplano, n. 23, 2005». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-08-21.
  3. Ejército del Aire. «Ejército del aire. 1920». Archiváu dende l'orixinal, el 15 d'avientu de 2014. Consultáu'l 25 December 2014.
  4. 4,0 4,1 Ejército del Aire. «Ejército del aire. 1936». Archiváu dende l'orixinal, el 20 d'avientu de 2014. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  5. «Hispano Suiza E-30». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-05-24.
  6. «Blackburn T.1/T.2 Swift/Dart de 1927 cola escarapela de l'Aeronáutica Naval». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-10-20.
  7. «Blackburn T.3 Velos cola escarapela de l'Aeronáutica Naval». Archiváu dende l'orixinal, el 2012-10-20.
  8. Antony Beevor, The Battle for Spain: the Spanish Civil War 1936–1939, Weidenfeld & Nicolson ISBN 978-0-7538-2165-7
  9. «La Batalla del Ebro – Mequinensa.com». Archiváu dende l'orixinal, el 2011-07-14.
  10. Ejército del Aire. «Ejército del aire. Aeronaves». Archiváu dende l'orixinal, el 22 de payares de 2014. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  11. Jorge Fernández-Coppel, La Escuadrilla Azul, Verdoy, Madrid 2006, ISBN 978-84-9734-514-9
  12. Fitzsimons, Bernard, ed. Illustrated Encyclopedia of 20th Century Weapons and Warfare (London: Phoebus, 1978), Volumen 11, p.1193, "HA-1109/1112".
  13. Ejército del Aire. «Ejército del aire. 1946». Archiváu dende l'orixinal, el 25 d'avientu de 2014. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  14. Ejército del Aire. «Ejército del aire. Escuela Militar de Paracaidismo». Archiváu dende l'orixinal, el 25 d'avientu de 2014. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  15. Gonzalez Serrano, Jose Luis Fifty Years of DC service: Douglas Transports used by the Spanish Air Force Air Enthusiast No. 80 March/April 1999, pp 61-71
  16. Ejército del Aire. «Ejército del aire. Balcanes». Archiváu dende l'orixinal, el 6 January 2010. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  17. «Target Lock: Eurofighter Typhoon : Production». Archiváu dende l'orixinal, el 24 de setiembre de 2015. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  18. «Airbus, a leading aircraft manufacturer». Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.
  19. Ejército del Aire. «Ejército del aire. Patrullas». Archiváu dende l'orixinal, el 22 d'avientu de 2014. Consultáu'l 31 de xunetu de 2018.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]