Bucanetes githagineus

Bucanetes githagineus; pardín del desiertu
Estáu de caltenimientu
	; Esmolición menor (IUCN 3.1)
Clasificación científica
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Passeriformes
Familia:	Fringillidae
Xéneru:	Bucanetes; Cabanis, 1851
Especie:	B. githagineus; Lichtenstein, 1829
Distribución
Sinonimia
	Rhodopechys githagineus; Rhodopechys githaginea; Bucanetes githaginea;
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Les especies d'aves con nome común en llingua asturiana márquense como ^NOA. En casu contrariu, conséñase'l nome científicu. El pardín del desiertu^[2] (Bucanetes githagineus) ye una ave pequeña, d'unos 12 cm, de la familia de los frinxílidos (Fringillidae), y únicu representante del xéneru Bucanetes.^[1]^[3]

Descripción

Pol so aspeutu paez un pinzón daqué gordosu de plumaxe gris uniforme, que vuélvese d'un tonu anaranxáu nos machos mientres la dómina reproductora. Carauterízase pol picu curtiu y fuerte, de color anaranxáu, aptu pa romper granes dures, anque tamién come otres partes de les plantes ya inclusive inseutos.

La puesta suel ser de cuatro a seis güevos en primavera y la incubación namái dura dos selmanes. Otres dos selmanes más tarde, los pitucos abandonen el nial.

El nome vien-y del cantar, bien distintu al de los demás páxaros, que consiste nuna nota estridente con un timbre metálicu que recuerda una trompeta de xuguete.

Hábitat

Ye común dende Turquía y el mar Roxu hasta les islles Canaries, siempres en zones grebes y abiertes. Procedente del norte d'África, cítase per primer vegada na Península Ibérica como invernante en 1969 n'Almería y nidifica dende 1972 nesa mesma provincia, dende onde se foi estendiendo pola mariña mediterranea hasta'l delta del Ebro, presumiblemente pola mor del aumentu de la desertificación que "crea" hábitats aparentes pa la especie.^[4]

Según estudiu del CSIC,^[5] la espansión de l'ave escontra'l norte considérase una señal del cambéu climáticu, yá que'l so hábitat natural ye'l desiertu y zones axacentes, incluyendo estepes y roquedos. Por cuenta de que mientres la so meyora ocupa zones llende, la mortalidá de los pitucos ye bien alta y pel iviernu mengua notablemente.

Taxonomía

La subespecie del camachuelu trompeteru ibéricu denómase Bucanetes githagineus zedlitzi y la canaria como Bucanetes githagineus amantum. En cuanto al nome del xéneru, dende la clasificación de Sibley y Monroe de 1990 y 1993, basada na hibridación DNA-DNA los términos Rhodopechys y Bucanetes son sinónimos.

Esta especie incluyóse con marcadores xenéticos nel grupu d'aves "Carduelinae" de zones grebes, qu'inclúi les siguientes especies y subespecies: Leucosticte arctoa tephrocotis, Leucosticte arctoa arctoa, Carpodacus nipalensis, Rhodopechys githaginea, Rhodopechys mongolica.^[6]^[7]^[8]

Caltenimientu

El camachuelu trompeteru ta consideráu especie amenazada na Península Ibérica pol Real Decretu 439/1990 de 30 de marzu, ta espandiéndose pola península por cuenta de la desertificación. Nel so Informe de Mediu Ambiente 2004, la Xunta d'Andalucía tamién lo considera especie amenazada^{[ensin referencies]}.

Nomes vulgares

En Canaries (España), polo xeneral, conózse-y popularmente como páxaru moru. En concretu, na islla de Gran Canaria, conózse-y como palmeru.

Referencies

↑ ^1,0 ^1,1 BirdLife International (2009). «Bucanetes githagineus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2010.4. Consultáu'l 20 de payares de 2010.
↑ URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.
↑ Zoonomen. «Birds of the World -- current valid scientific avian names.» (inglés). Consultáu'l 1 de febreru de 2009.
↑ Marina García de la Fuente últimu = (5 d'ochobre de 2007). «Les aves sufren el cambéu climáticu» (castellanu). Públicu. Consultáu'l 24 de payares de 2009.
↑ CSIC, Universidá d'Alicante, Universidá de Oulu (Finlandia) (19 d'abril de 2009). «Ermos y estepes formen l'hábitat del camachuelu trompeteru» (castellanu). Nota de prensa editorial =. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-14. Consultáu'l 24 de payares de 2009.
↑ Arnaiz-Villena, A; Moscoso J, Ruiz-del Valle V, González J, Reguera R, Ferri A, Wink M, Serrano-Vale JI (2008). «Mitochondrial DNA Phylogenetic Definition of a Group`of "Arid-Zone" Carduelini Finches». The Open Ornithology Journal 1: páxs. 1–7. http://chopo.pntic.mec.es/biolmol/publicaciones/Arid.pdf.
↑ Arnaiz-Villena, A (2001). «Phylogeography of crossbills, bullfinches, grosbeaks, and rosefinches». Cellular and Molecular Life Sciences 58 (8): páxs. 1159–1166. doi:10.1007/PL00000930. PMID 11529508. Archivado del original el 2011-07-21. https://web.archive.org/web/20110721034306/http://chopo.pntic.mec.es/~biolmol/publicaciones/crossbills.pdf. Consultáu'l 2015-06-19.
↑ Arnaiz-Villena, A (2009). «Phylogeography of finches and sparrows». Nova Science Publishers. ISBN 978-1-60741-844--3. https://www.novapublishers.com/catalog/downloadOA.php?order=1&access=true&osCsid=578391717583ba2180ffa42bf304y1f6.

Enllaces esternos

[iucn-1] 1,0 ^1,1 BirdLife International (2009). «Bucanetes githagineus» (inglés). Llista Roxa d'especies amenazaes de la UICN 2010.4. Consultáu'l 20 de payares de 2010.

[25371c05886d508f0bd3b89319c1e188ec3c8883-2] URL de la referencia: http://www.sabencia.net/nomenclator.php.

[3] Zoonomen. «Birds of the World -- current valid scientific avian names.» (inglés). Consultáu'l 1 de febreru de 2009.

[4] Marina García de la Fuente últimu = (5 d'ochobre de 2007). «Les aves sufren el cambéu climáticu» (castellanu). Públicu. Consultáu'l 24 de payares de 2009.

[5] CSIC, Universidá d'Alicante, Universidá de Oulu (Finlandia) (19 d'abril de 2009). «Ermos y estepes formen l'hábitat del camachuelu trompeteru» (castellanu). Nota de prensa editorial =. Archiváu dende l'orixinal, el 2014-05-14. Consultáu'l 24 de payares de 2009.

[6] Arnaiz-Villena, A; Moscoso J, Ruiz-del Valle V, González J, Reguera R, Ferri A, Wink M, Serrano-Vale JI (2008). «Mitochondrial DNA Phylogenetic Definition of a Group`of "Arid-Zone" Carduelini Finches». The Open Ornithology Journal 1: páxs. 1–7. http://chopo.pntic.mec.es/biolmol/publicaciones/Arid.pdf.

[7] Arnaiz-Villena, A (2001). «Phylogeography of crossbills, bullfinches, grosbeaks, and rosefinches». Cellular and Molecular Life Sciences 58 (8): páxs. 1159–1166. doi:10.1007/PL00000930. PMID 11529508. Archivado del original el 2011-07-21. https://web.archive.org/web/20110721034306/http://chopo.pntic.mec.es/~biolmol/publicaciones/crossbills.pdf. Consultáu'l 2015-06-19.

[8] Arnaiz-Villena, A (2009). «Phylogeography of finches and sparrows». Nova Science Publishers. ISBN 978-1-60741-844--3. https://www.novapublishers.com/catalog/downloadOA.php?order=1&access=true&osCsid=578391717583ba2180ffa42bf304y1f6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]