Bernuy-Zapardiel
 | Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
 Bernuy-Zapardiel | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Castiella y Lleón | ||||
| Provincia |  provincia d'Ávila | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España | ||||
| Alcalde de Bernuy-Zapardiel | Carlos García Blanco | ||||
| Nome oficial | Bernuy-Zapardiel (es)[1] | ||||
| Códigu postal |
05211 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 40°58′34″N 4°56′38″W / 40.976111111111°N 4.9438888888889°O | ||||
  Bernuy-Zapardiel Bernuy-Zapardiel (España)  | |||||
| Superficie | 19.78 km² | ||||
| Altitú | 855 m | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
88 hab. (2023) - 60 homes (2019) - 42 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe |
0.06% de provincia d'Ávila 0% de Castiella y Lleón 0% de España | ||||
| Densidá | 4,45 hab/km² | ||||
| Más información | |||||
| Estaya horaria | UTC+01:00 | ||||
| bernuyzapardiel.e | |||||
 | |||||
Bernuy-Zapardiel ye un conceyu d'España, na provincia d'Ávila,[2] comunidá autónoma de Castiella y Lleón.
Demografía[editar | editar la fonte]
Tien una superficie de 19,78 km²,[3] con una población de 121 (INE 2017) habitantes (74 homes y 56 muyeres) y una densidá de 6,98 hab./km² (2012).
| 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 245 | 242 | 223 | 218 | 195 | 199 | 192 | 182 | 166 | 161 | 158 | 152 | 145 | 143 | 138 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| (Fonte: INE) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Gráfica d'evolución demográfica de Bernuy-Zapardiel ente 1900 y 2017 |
 |
|
Población de derechu (1900-1991) o población residente (2001 y 2011) según los censos de población del INE.[4][5] Población según el padrón municipal de 2017 del INE. |
Toponimia[editar | editar la fonte]
Pa Bernuy, esti interesáu topónimu propunxéronse otres esplicaciones pero paez conveniente considerar qu'atopamos ante el resultáu última del xenitivu del nome propiu Bermudus, compuestu xermánicu del baira, osu y mudus < mods, «valor, coraxe». Verdaderamente la desapaición de /d/ intervocálica y el pasu de /m/ a /n/ nun tán llibres de dificultaes, pero la presencia del nome Bermudo Salinero nun documentu de 1250 paecería indicar qu'ésta ye la solución correuta.[6]
Xeografía[editar | editar la fonte]
Asitiáu nel norte abulense dientro de la Contorna de La Moraña a 865 metros sobre'l nivel del mar,[7] atopar a 50 km d'Ávila, 22 km d'Arévalo, 6 km de Fontiveros y 12 km de Madrigal de las Altas Torres.
El so términu municipal llenda colos de: Cantiveros, Cisla, Fonte'l Sauz, Constanzana, Canales y Cabezas del Pozo.
Clima[editar | editar la fonte]
El clima ye continental mediterraneu con llongures y fríos iviernos y branos curtios pero calorosos.
Les precipitaciones son escases, siendo primavera y seronda les dómines nes que más suel llover.[ensin referencies]
Orografía[editar | editar la fonte]
La so orografía continuación de la Meseta Norte, carauterizada pol so paisaxe llanu y los sos materiales sedimentarios ye llana presentando pequeños cuetos, típicu paisaxe castellano. Los ríos que traviesen la contorna de La Moraña, na que s'asitia Bernuy-Zapardiel, son el Adaja, Zapardiel, Trabancos y Arevalillo. Les agües de toos estos van parar a la cuenca del ríu Duero. Acolumbrar al fondu'l sistema Central, Sierra de Guadarrama y la sierra de Gredos.
Economía[editar | editar la fonte]
Villa eminentemente agrícola y ganadera.
Esisten pinares, na so mayoría resineros y piñoneros.[ensin referencies]
| Esti artículu o seición necesita referencies qu'apaezan nuna publicación acreitada, como revistes especializaes, monografíes, prensa diaria o páxines d'Internet fiables. |
[8] Los sos habitantes dedíquense fundamentalmente a l'agricultura y la ganadería.
- Agricultura: el principal cultivu ye cebera de secanu, fundamentalmente cebada; tamién xirasol...[ensin referencies]
- Ganadería: esplotación de bovín pa la producción de lleche, ovín y cría porcina.[ensin referencies]
| Grupu de cultivu !class="unsortable"|Cultivu !Secanu (hai)
|
Regadío (hai) | Total (hai) | ||
|---|---|---|---|---|
| 50 | 0 | 50 | ||
| 685 | 10 | 695 | ||
| 59 | 0 | 59 | ||
| 2 | 0 | 2 | ||
|
Arbeyu secu | 4 |
0 | 4 | ||
| CULTIVOS INDUSTRIALES | Xirasol | 27 | 0 | 27 |
| CULTIVOS FORRAJEROS | Ceberes para forraxe | 24 | 0 | 24 |
| CULTIVOS FORRAJEROS | Veza para forraxe | 16 | 0 | 16 |
Añu 2011
Historia[editar | editar la fonte]
Nos sos oríxenes, Bernuy-Zapardiel perteneció al Sexmo de San Juan, con cabecera na llocalidá de San Juan de la Torre, pueblu que sumió por un biltu de peste.
A partir d'esi momentu, Bernuy pasó a formar parte del partíu xudicial de Arévalo. Asina ye como permanez anguaño, formando parte de la Moraña Alta.
Don Diego de Bernuy tomó'l so nome de l'aldega de Bernuy de Zapardiel, onde'l padre de Diego tenía abondoses propiedaes.
Fiestes y tradiciones[editar | editar la fonte]
- N'honor de Santos Cosme y Damián, hermanos médicos. Mártires el 26 de setiembre.[9][ensin referencies]
- San Martín de Tours el 11 de payares. Anguaño celébrase'l tercer fin de selmana de xunetu.[9][ensin referencies]
- San Isidro Llabrador el 15 de mayu. Procesión pa bendicir los campos.
- Llunes d'Agües (segundu llunes dempués del Domingu de Resurreición). Tamién llamáu día de «correr la merienda», nel que los vecinos del pueblu axuntar nos pinares pa tastiar los manxares típicos del llugar como la tortiella de pataca, la tayada» de llombu de gochu, la llonganiza, la rosquía «de bate», la rosquía «de palu».[ensin referencies]
Matanza del gochu[editar | editar la fonte]
- De payares a xineru. El gochu criáu mientres l'añu, mátase y déxase sangrar. De siguío cúbrese con paya (tamujas) que se priende fueu (xamuscar), depués déxase esfrecer el gochu y se estaza (despiece pa escoyer les distintes pieces del gochu: mazcaritu, xamones, sollombu, llombu, güesos, tocín, grasa…). Suel durar unos dos o tres díes nos que s'axunten la familia y los amigos.
- Pícase les carnes y adóbense con distintes especies (sal, pimentón, vinu, ayos…) pa ellaborar distintos tipos d'embutíos (chorizu, llonganiza, salchichón). Antes de embutir les carnes ye tradicional probar el picadiellu que darréu se embute nes tripes del gochu primeramente llavaes y arrallaes (esaniciada la grasa). Tuéstase la grasa del gochu en calderos y llógrase per un sitiu mantega pa caltener los productos de la matanza y cocinar y por otru chicharrones colos que darréu s'ellaboren unes tortas.
- Per otru llau adóbense'l llombu, sollombu, güesos… n'agua con pimentón y sal gordo y darréu cuélguense y déxense ensugar con fueu. Con el sangre recoyida ellabórense morciella, con delles especies, cebolla…
Ilesia parroquial[editar | editar la fonte]
Referencies[editar | editar la fonte]
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Diputación d'Ávila (ed.): «Diputación. Los nuesos pueblos: Bernuy-Zapardiel». Consultáu'l 13 de febreru de 2013.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Población, superficie y densidá por conceyos: Ávila». Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'ochobre de 2013. Consultáu'l 13 de febreru de 2013.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (España) (ed.): «Alteraciones de los conceyos nos Censos de Población dende 1842 - Bernuy-Zapardiel». Consultáu'l 27 d'ochobre de 2012.
- ↑ Institutu Nacional d'Estadística (ed.): «Cifres oficiales de población resultantes de la revisión del Padrón municipal a 1 de xineru de 2011». Consultáu'l 13 de febreru de 2013.
- ↑ Nieto Ballester, Emilio (1997). Curtiu diccionariu de topónimos españoles. Madrid:Alianza Editorial. ISBN 84-206-9487-8.
- ↑ Error de cita: La etiqueta
<ref>nun ye válida; nun se conseñó testu pa les referencies nomaesaltitú - ↑ Serviciu d'estadística, estudios y planificación agraria. Conseyería d'Agricultura y Ganadería. Secretaría Xeneral. Xunta de Castiella y Lleón
- ↑ 9,0 9,1 Conceyu Bernuy-zapardiel Conceyu Bernuy Zapardiel.
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Bernuy-Zapardiel.
Datos: Q1606710- Multimedia: Bernuy-Zapardiel