Babia

Babia
Alministración
País	España
Autonomía	Castiella y Llión
Tipu d'entidá	comarca d'España
Xeografía
Coordenaes	42°57′50″N 6°04′33″W / 42.9638°N 6.0758°O
Demografía

Babia^[1]^[2] ye una comarca histórica y tradicional de la montaña occidental llionesa. Ye una de les que meyor guarda la llingua y la cultura de la rexón, magar qu'anguaño ta nun grave procesu de despoblación. Como toles comarques monteses ye primordialmente ganadera, si bien anguaño tamién ta desendolcando un turismu rural perimportante dada la so guapura natural y cultural. Davezu ta incluyida nuna comarca más grande que se denoma los Cuatro Vaḷḷes poles fuertes rellaciones coles comarques vecines.

Nome

El topónimu remanez del términu llatín medieval de Vadavia polo que se caltién la lletra v nel nome de la comarca, al contrariu de lu qu'asocede en llingua castellana y nel asturianu estándar.

Xeografía

Averada a Asturies, de la que la separta Somiedo y el puertu de Ventana presenta grandes torres siendo Peña Ubiña, el puntu más altu. Ta cruciada pel ríu Torrestíu que ye afluente del Ḷḷuna que dará nome a la comarca vecina.

Amás presenta tala riqueza de fauna y flora que nel añu 2004 foi declarada Reserva de la Biosfera pola UNESCO.

Tar en Babia

L'emplegu d'esti refrán, sobre manera en castellán, vien del vezu de los reis de Lleón de descansar y cazar na comarca, escaeciéndose de los asuntos reales. Yá que les comunicaciones yeren pésimes, principalmente n'iviernu; el rei taba incomunicáu y d'ehí l'emplegu d'esta frase.

Conceyos

Cabriḷḷanes o Babia de Suso.
Santu Miḷḷanu o Babia de Yuso.

Llingua

Ye una de les estayes au meyor conserven la llingua asturiana dialeutalmente pertenez al asturianu occidental y más concretamente na variante pachueza, qu'emplega la ḷḷ (che vaqueira) y la conversión del grupu llatín lj en ch, muyere/muchere. Esta modalidá compártela coles otres comarques vecines como Ḷḷaciana, Ḷḷuna y Oumaña.

Referencies

↑ Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: babianu, -a, -o
↑ «Nomes de conceyos, parroquies, pueblos y llugares del Principáu d'Asturies» (asturianu) páx. 16. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana (14 d'abril de 2000). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2023.

Enllaces esternos

Páxina de los Cuatro Vaḷḷes

[1] Esti términu apaez nel Diccionariu de l'Academia de la Llingua Asturiana. Ver: babianu, -a, -o

[nomenclator-alla-16-2] «Nomes de conceyos, parroquies, pueblos y llugares del Principáu d'Asturies» (asturianu) páx. 16. Uviéu: Academia de la Llingua Asturiana (14 d'abril de 2000). Archiváu dende l'orixinal, el 6 de marzu de 2023.

[1]

[2]