Saltar al conteníu

Pidgin

De Wikipedia

Un pidgin (pronunciáu n'inglés /pɪdʒɪn/) ye una llingua simplificada, creada y usada por individuos de comunidaes que nun tienen una llingua común, nin conocen abondo dalguna otra llingua pa usala ente ellos. Los pidgins fueron comunes a lo llargo de la historia en situaciones como'l comerciu, onde los dos grupos falen llingües distintes, o situaciones coloniales en qu'había mano d'obra forzada (frecuentemente ente los esclavos de les colonies usábense temporalmente pidgins).

N'esencia, un pidgin ye un códigu simplificáu que dexa una comunicación llingüística curtia, con estructures simples y construyíes azarosamente por aciu convenciones, ente los grupos que lu usen. Un pidgin nun ye la llingua materna de nenguna comunidá, sinón una segunda llingua aprendía o adquirida. Los pidgins carauterizar por combinar les traces fonéticos, morfolóxicos y léxicos d'una llingua coles unidaes léxiques d'otra, ensin tener una gramática estructurada estable.

Introducción

[editar | editar la fonte]

El pidgin nun ye davezu la llingua materna de nengún grupo étnicu o social; suel ser la llingua qu'emplega un inmigrante nel so nuevu llugar de residencia, o una llingua franca emplegada nuna zona de contautu intensu de poblaciones lingüísticamente estremaes, como por casu un puertu bien activu. Los pidgins fueron frecuentes tamién nes colonies, entemeciendo elementos de la llingua de la nación dominante colos de los nativos y los esclavos introducíos nella.

El falante del pidgin emplega les estructures formales de la so llingua materna, a les que completa con vocablos de la llingua del so interlocutor. Yá que s'empleguen pa caltener comunicaciones ente individuos con competencies llingüístiques distintes, la so gramática de normal suel amenorgase a lo indispensable. Ye comúnmente aceptada la idea de que si un pidgin estabilízase como llingua d'un grupu, de cuenta que llega a tener falantes nativos, empieza a convertise nun creole o llingua criolla, que caracterízase por adquirir, sobre la base del pidgin, toles carauterístiques d'una llingua natural completa. Sicasí, dellos llingüistes, como Salikoko Mufwene, consideren qu'esti fechu nun ta bien demostráu.

El pidgin más antiguu del que se tien noticia ye la llingua franca o sabir, un dialeutu emplegáu polos marinos y mercaderes del Mediterraneu dende'l sieglu XIV que siguió n'usu hasta finales del sieglu XIX. Munchos otros pidgins aniciáronse na actividá comercial de los europeos; el pidgin de Guangzhou –del qu'una etimoloxía popular, pero probablemente miqueru, fai derivar el mesmu términu «pidgin»– aniciar nos puertos chinos pa la negociación.

Otra rica fonte de pidgins foi la introducción nes colonies americanu y caribeñu d'esclavos d'orixe africanu. La combinación de les distintes llingües qu'estos falaben –yá que los esclavistes prindaben indistintamente a miembros de distintes etnies, munches vegaes desconocíes o contraries ente sigo– coles llingües de los terratenientes coloniales y los nativos amerindios dio llugar a numberosos amiestos, de les cualos la mayoría estabilizáronse a la fin en llingües criollas. En Suramérica, la combinación del portugués, l'español y les llingües tupí-guaraníes dio orixe a la Língua geral o ñẽen'gatú, faláu na cuenca del Amazones y en tol Paraguay (llamáu ende "jopara"), emplegada pa los ritos umbanda hasta'l día de güei.

Etimoloxía

[editar | editar la fonte]

L'orixe del términu nun ta claru. Suxirióse que la pallabra tomar de la pronunciación china de la pallabra inglesa business ("negocios"), pero podría debese tamién a la espresión pigeon English («inglés de palombu»), en referencia al palombu mensaxeru. La pallabra china pa pidgin, chinu tradicional: 洋涇濱, chinu simplificáu: 洋泾滨, pinyin: yáng jīng bīn, tuvo'l so orixe a partir del nome del ríu Jīng, asitiáu a lo llargo de la frontera ente les tierres arrendaes a franceses ya ingleses en Shanghai.

Pidgin English ye'l nome dau polos anglofalantes al pidgin chinu-anglu-portugués usáu pal comerciu en Cantón mientres los sieglos XVIII y XIX; en China esta llingua franca recibió'l nome de inglés de Cantón.

Desarrollu

[editar | editar la fonte]

La creación d'un pidgin rique:

  • Contautu regular enllargáu ente les distintes llingües de les comunidaes
  • Necesidá de comunicación ente ellos
  • Ausencia d'una interlengua xeneralizada y accesible

Los pidgins convertir en llingües criollas cuando una xeneración de neños apriende un pidgin como llingua materna.[1] Esti fenómenu paez sofitar la tesis de Noam Chomsky relativa a qu'esiste una estructura cerebral innata que dexa a los neños aprender daqué tan complexu como la gramática (gramática universal).[1]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  • Alcaraz Varó, Y., y Martínez Llinares, M. A. (1997). Diccionariu de llingüística moderna. Barcelona: Ariel.
  1. 1,0 1,1 Wade, N. (2006) Before the Dawn. Recovering th Lost History of Our Ancestors. New York: The Penguin Press: p.40.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]
  • Llista de pidgins n'usu más o menos oficial na actualidá, según el Ethnologue (n'inglés)