Mizorán
| Mizorán | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Alministración | |||
| País |  India | ||
| ISO 3166-2 | IN-MZ | ||
| Tipu d'entidá | estáu de la India | ||
| Capital | Aizawl | ||
Chief Minister of Mizoram (en)  | Pu Zoramthanga | ||
| Xeografía | |||
| Coordenaes | 23°N 93°E / 23°N 93°E | ||
.svg) | |||
| Superficie | 21081 km² | ||
| Llenda con | Assam, Tripura, Manipur, Bangladex y Myanmar | ||
| Demografía | |||
| Población | 1 097 206 hab. (2011) | ||
| Densidá | 52,05 hab/km² | ||
| Más información | |||
| Fundación | 20 febreru 1987 | ||
| mizoram.nic.in | |||
 | |||
Mizoram ye unu de los ventinueve estaos que, xunto colos siete territorios de la Unión, formen la República de la India. La so capital ye Aizawl. Ta allugáu nel estremu este del país, llindando al norte con Assam y Manipur, al este con Birmania, al oeste con Bangladex y al noroeste con Tripura. Con 1 100 000 habitantes en 2011 ye'l segundu estáu menos pobláu —per delantre de Sikkim—, con 21 000 km², el quintu menos estensu —per delantre de Nagaland, Tripura, Sikkim y Goa, el menos estensu— y con 52 hab/km², el segundu menos densamente pobláu, per delantre d'Arunachal Pradesh. El nivel d'alfabetización nesti estáu algama'l 89%, el segundu más altu dempués del de Kerala.
Población[editar | editar la fonte]
Los Mizos o Lushais (asina llamaos por vivir nos Montes Lushai) tienen orixe tibeto-birmanu y son la etnia principal. Hai minoríes de Lai, Mara, Chakma, Hmar, Paite, Bru y otres.
Relixón[editar | editar la fonte]
Cerca del 85% de la población ye de relixón cristiana, mayoritariamente presbiterianos y bautistes. Esti heriedu cristianu repitir na mayoría de los estaos vecinos como Nagaland y Meghalaya. Mizoram ye l'únicu estáu de la India con una mayoría cristiana y, xunto con Jammu y Caxmir, los dos únicos nos que nun esiste una mayoría hindú.
Distritos[editar | editar la fonte]
L'estáu se dubdivide en 8 distritos según la siguiente tabla:
| Distritu | Capital | Superficie km² |
Habitantes (Censu: 2011) |
Densidá Hab/km² |
|---|---|---|---|---|
| Mamit | Mamit | 3 026 | 85 757 | 28,34 |
| Aizawl | Aizawl | 3 577 | 404 054 | 112,96 |
| Lunglei | Lunglei | 4 538 | 154 094 | 33,96 |
| Kolasib | Kolasib | 1 382 | 83 054 | 60,10 |
| Serchhip | Serchhip | 1 422 | 64 875 | 45,62 |
| Saiha | Saiha | 1 400 | 56 366 | 40,26 |
| Champhai | Champhai | 3 186 | 125 370 | 39,35 |
| Lawngtlai | Lawngtlai | 2 557 | 117 444 | 45,93 |
Historia moderna[editar | editar la fonte]
La oposición al gobiernu británicu llevó a la formación de la Unión Mizo en 1946, cercana al Partíu del Congresu, y qu'aceptó la incorporación del territoriu al Estáu d'Assam en 1947. La fame de 1957 provocó'l descontentu mizo y formóse el "Mizo National Famine Front" empobináu por Laldenga, convertíu nel Frente Nacional Mizo (FNM) en 1963. Nestos años el MNF axuntó un exércitu de diez mil combatientes con sofitu de China.
En 1972 Mizoram llogró autonomía alministrativa, pero nun ameyoró apenes la situación de los mizos, una y bones el control del Estáu quedó en manes del Partíu del Congresu. A mediaos de los años setenta, China retiró'l so sofitu y les dificultaes de caltener bases en Bangladex llevaron a buscar la paz. Laldenga y Rajiv Gandhi alcordaron la paz en 1986 y Mizoram convertir n'estáu de la Unión, con ciertes normes especiales referíes a lleis locales.
Los rebeldes fueron amnistiaos. Un gobiernu de coalición ente'l MNF y el Congresu dirixó l'estáu hasta les eleiciones de 1987, nes que trunfó'l MNF (24 escaños de 40), pero les divisiones del movimientu, con una facción biforcada que se xunió al Congresu en 1988, provocaron el cambéu de mayoría, y ante la inestabilidá decretó'l gobiernu direutu dende Nueva Delhi.
Nes eleiciones de 1989 venció'l Partíu del Congresu y tuvo llugar la rebelión d'un grupu mizo, el "Himal Peoples Convention". Esti grupu llegó a un alcuerdu col gobiernu'l 15 de xunetu de 1994. Otra organización rebalba, la "Zomi Reunification Organization of Mizoram" (que cuntaba cola alianza de la tribu Paite de Manipur), preconizaba la reincorporación a Mizoram de les zones habitaes por mizos incluyíes n'estaos vecinos. Poco dempués remontáronse los reang (o bru) contra los mizos, provocando represalies y un ábanu de refuxaos reang escontra Asam y Tripura.
El "Bru National Liberation Front" (que la so ala política yera'l "Bru National Union") esixía un conseyu alministrativu separáu dientro de Mizoram. El 25 de payares de 1998 una coalición ente'l "Mizo National Front" y el "Mizoram Peoples Conference" venció nes eleiciones del estáu (34 escaños sobre 40 y 6 escaños el Partíu del Congresu). L'ex guerrilleru Zoramthanga aportó a la xefatura del gobiernu.
Fechos y cifres[editar | editar la fonte]
- Grupos étnicos:
- Relixón (censu 2001):
- Cristianos: 87.0%
- Budistes: 7.9%
- Hindus: 3.6%
- Musulmanes: 1.1%
- Otros: 0.3%
- Relixones non indicaes: 0.1%
Referencies[editar | editar la fonte]
Enllaces esternos[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Mizorán.
