Llingües dené-yeniseiques

De Wikipedia
Llingües dené-yeniseiques
Distribución xeográfica Asia oriental y América del norte
Países  Rusia
 Canadá
Bandera de Estaos Xuníos d'América Estaos Xuníos
Bandera de Méxicu Méxicu
Subdivisiones L. del Yenisei
L. Na-DenéLlingües yeniseicas y Llingües na-dené
Ver tamién
Idioma - Families - Clasificación de llingües
[editar datos en Wikidata]

Les llingües dené-yeniseas ye una propuesta familia llingüística compuesta poles llingües yeniseianas de Siberia y les llingües na-dené d'América del Norte. En cuanto sía dafechu demostrada, va ser la primer rellación llingüística ente América y Asia, dempués de les llingües esquimo-siberianes.

Investigación[editar | editar la fonte]

Foi primeramente propuestu por Alfredo Trombetti en 1923,[1] depués por Merritt Ruhlen en 1998[2] y coincidentemente nel mesmu añu por Michael Fortescue.[3]

Edward Vajda presentó en 2008 nueva evidencia de la rellación ente estes llingües[4] que tuvo una bona receición ente dellos llingüistes reconocíos.

Lyle Campbell amuésase escépticu. Considera que Vajda ye un llingüista seriu y rigorosu, pero considera que la evidencia léxico y morfolóxico ye insuficiente, polo que se riquir una profundización nes investigaciones antes de considerar demostrada la rellación.[5]

Una investigación publicada en 2014 apurrió nueves evidencies: Mark A. Sicoli y Gary Holton codificaron un conxuntu de datos sobre carauterístiques tipolóxiques de les llingües na-dene y ket y probaron l'axuste ente los datos y les filogenias llingüístiques, llogrando resultancies que sofiten la hipótesis d'una conexón dene-yeniseica y que suxuren una dispersión de la protllingua dende Beringia, tantu escontra Siberia, como escontra América.[6]

Propuesta[editar | editar la fonte]

Acordies cola hipótesis de Vadja esta sería la familia dene-yeniseica

DenéYeniseo 


Llingües yeniseicas


 Llingües na-dené 


Tlingit




Eyak



Llingües atabascanes





Nun s'atopó una conexón col idioma haida nin se reforzó la hipótesis dené-caucásica.[7]

Pa Sicoli y Hilton les llingües ket y les de la mariña pacífica norteamericana, antes de dixebrase ente elles, dixebraríense primero de les del interior d'Alaska y América del Norte:[6]

DenéYeniseo 

Pacíficu-yeniseico


Llingües yeniseicas



Tlingit - Eyak



Llingües na-dené del Pacíficu





Llingües na-dené del Interior




Rellaciones recién[editar | editar la fonte]

Nos últimos años favorecióse l'alcuentru ente dambos pueblos.[8]

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Trombetti, Alfredo. 1923. Elementi di glottologia. Bologna. pp.486, 511
  2. Ruhlen, Merritt 1998, The origin of the Na-Dene
  3. Fortescue, Michael 1998, Language relations across Bering Strait
  4. Vajda, Edward 2008, Dene-Yeniseic in past and future perspective
  5. Campbell, Lyle (2011). «Review of The Dene-Yeniseian Connection, ed. by James Kari and Ben A. Potter». International Journal of American Linguistics 77(3):445-451.
  6. 6,0 6,1 Sicoli, Mark A. & Gary Holton (2014) Linguistic Phylogenies Support Back-Migration from Beringia to Asia; PLoS ONE 9(3): y91722. doi:10.1371/journal.pon.0091722.
  7. Vajda, Edward J. (2010b). "Yeniseian, Na-Dene, and Historical Linguistics." The Dene–Yeniseian Connection, ed. by J. Kari and B. Potter, 100–118. Anthropological Papers of the University of Alaska, new series, vol. 5. Fairbanks: University of Alaska Fairbanks, Department of Anthropology.
  8. «Athabaskan-Ket reunion». arcticpeoples.org (25 d'abril de 2010). Consultáu'l 16 d'avientu de 2013.

Enllaces esternos[editar | editar la fonte]